Jifanyieni Rafiki kwa Mali ya Udhalimu”

“Jifanyieni rafiki kwa mali ya udhalimu . . . Aliye mwaminifu katika lililo dogo sana, huwa mwaminifu katika lililo kubwa pia.”—LUKA 16:9, 10.

1. Musa na wana wa Israeli walimsifuje Yehova baada ya kutoka Misri?

KUOKOLEWA kwa mwujiza—hilo ni ono lenye kuimarisha imani kama nini! Hali ya Israeli kutoka Misri haikusababishwa na mwingine ila Yehova, Mweza Yote. Si ajabu kwamba Musa pamoja na Waisraeli waliimba: “BWANA ni nguvu zangu, na wimbo wangu; naye amekuwa wokovu wangu. Yeye ni Mungu wangu, nami nitamsifu; ni Mungu wa baba yangu, nami nitamtukuza.”—Kutoka 15:1, 2; Kumbukumbu la Torati 29:2.

2. Watu wa Yehova walichukua nini pamoja nao walipotoka Misri?

² Uhuru mpya wa Israeli ulitofautiana kama nini na hali yao katika Misri! Sasa wangeweza kumwabudu Yehova bila kuzuiwa. Nao hawakutoka Misri mikono mitupu. Musa aeleza hivi: “Wana wa Israeli . . . wakataka kwa Wamisri vyombo vya fedha na vyombo vya dhahabu, na mavazi. BWANA akawajalia kupendelewa na Wamisri hata wakawapa kila walichokitaka. Nao wakawateka Wamisri nyara.” (Kutoka 12:35, 36) Lakini wao walitumiaje mali hizo za Misri? Je, zilitokeza ‘kumtukuza Yehova’? Twajifunza nini kutokana na mfano wao?—Linganisha 1 Wakorintho 10:11.

“Mchango wa Yehova”

3. Matumizi ya Israeli ya dhahabu katika ibada ya uongo yalitokeza itikio gani kutoka kwa Yehova?

³ Wakati Musa alikaa kwa siku 40 kwenye Mlima Sinai ili kupokea maagizo ya Mungu kwa Israeli, watu waliokuwa wakingoja kule chini wakakosa utulivu. Waking’oa vipuli vyao vya dhahabu, walimwelekeza Haruni awafanyizie sanamu waiabudu. Haruni vilevile aliwajengea madhabahu, na mapema siku iliyofuata, wao walitoa dhabihu hapo. Je, matumizi hayo ya dhahabu zao yaliwafanya wapendwe na Mkombozi wao? La hasha! “Basi sasa niache,” Yehova akajulisha Musa, “ili hasira zangu ziwake juu yao, niwaangamize.” Ni sihi tu za Musa zilizofanya Yehova aache kuliangamiza taifa hilo, ingawa viongozi walioasi waliuawa na pigo kutoka kwa Mungu.—Kutoka 32:1-6, 10-14, 30-35.

4. “Mchango wa Yehova” ulikuwa nini, na ni nani walioutoa?

⁴ Baadaye, Israeli ilipata fursa ya kutumia mali zao kwa njia iliyomfurahisha Yehova. Wao walikusanya “mchango kwa Yehova” (NW).a Dhahabu, fedha, shaba, nyuzi za rangi ya samawi, nguo mbalimbali zilizotiwa rangi, ngozi za kondoo waume, ngozi za sili wa bahari, na mbao za mkakaya zilikuwa miongoni mwa upaji kwa ajili ya ujenzi na vifaa vya tabenakulo. Masimulizi hayo yaelekeza akili kwa mtazamo wa mpaji. “Mtu awaye yote aliye na moyo wa kupenda, [“aulete mchango wa Yehova,” NW].” (Kutoka 35:5-9, italiki ni zetu.) Israeli iliitikia sana. Kwa hiyo, tabenakulo hiyo ilikuwa kitu chenye “uzuri na utukufu wenye umadaha,” tukinukuu maneno ya msomi mmoja.

Michango kwa Hekalu

5, 6. Kwa habari ya hekalu, Daudi alitumiaje mali zake, na wengine waliitikiaje?

⁵ Ingawa Mfalme Sulemani wa Israeli aliongoza ujenzi wa nyumba ya kudumu kwa ajili ya ibada ya Yehova, Daudi, babaye, alikuwa amefanya matayarisho makubwa kwa ajili yayo. Daudi alikusanya kiasi kikubwa sana cha dhahabu, fedha, shaba, chuma, mbao, na mawe ya thamani. “Kwa kuwa nimeiwekea nyumba ya Mungu wangu shauku yangu,” Daudi akawaeleza watu wake, “nami ninayo hazina yangu mwenyewe ya dhahabu na fedha, naitoa kwa ajili ya nyumba ya Mungu wangu, zaidi ya hiyo akiba niliyoiwekea tayari nyumba takatifu; yaani, talanta elfu tatu za dhahabu . . . na talanta elfu saba za fedha iliyosafika, ya kuzifunikiza kuta za nyumba.” Daudi alitia wengine moyo wawe wakarimu pia. Itikio lilikuwa kubwa sana: dhahabu, fedha, shaba, chuma, na mawe yenye thamani nyingi zaidi. “Kwa ukamilifu wa moyo,” watu ‘walitoa kwa hiari yao wenyewe kwa BWANA.’—1 Mambo ya Nyakati 22:5; 29:1-9.

⁶ Kwa michango hiyo ya hiari, Waisraeli walionyesha uthamini wa kina kwa ajili ya ibada ya Yehova. Daudi alisali hivi kwa unyenyekevu: “Mimi ni nani, na watu wangu ni nani, hata tuweze kutoa kwa hiari hivi?” Kwa nini? “Kwani vitu vyote vyatoka kwako, na katika vitu vyako mwenyewe tumekutolea. . . . Nami katika unyofu wa moyo wangu nimeyatoa haya yote kwa hiari yangu mwenyewe.”—1 Mambo ya Nyakati 29:14, 17.

7. Twajifunza somo gani lenye kutoa onyo kutoka kwa siku ya Amosi?

⁷ Lakini makabila ya Israeli yalishindwa kudumisha ibada ya Yehova ikiwa jambo la kwanza akilini na mioyoni mwao. Kufikia karne ya tisa K.W.K., Israeli iliyogawanyika ilikuwa imekuwa na hatia ya kupuuza mambo ya kiroho. Kuhusu ule ufalme wa kaskazini wa Israeli wenye makabila kumi, Yehova alitangaza hivi kupitia Amosi: “Ole wao wanaostarehe katika Sayuni, na hao wanaokaa salama katika mlima wa Samaria.” Yeye aliwafafanua kuwa watu ‘wanaolala katika vitanda vya pembe, na kujinyosha juu ya masemadari yao; hao wanaokula wana-kondoo wa kundi, na ndama waliomo zizini, wanaokunywa divai katika mabakuli.’ Lakini utajiri wao haukuwahifadhi. Mungu alionya hivi: “Watakwenda utumwani pamoja na wa kwanza watakaokwenda utumwani, na kelele za machezo za hao waliojinyosha zitakoma.” Katika 740 K.W.K., Israeli ilipata pigo mikononi mwa Ashuru. (Amosi 6:1, 4, 6, 7) Na baada ya muda ufalme wa kusini wa Yuda pia ukashindwa na mambo ya kimwili.—Yeremia 5:26-29.

Matumizi Yafaayo ya Mali Katika Nyakati za Kikristo

8. Yusufu na Mariamu watuwekea kielelezo gani kizuri juu ya kutumia mali?

⁸ Kwa kutofautisha, hali ambayo kwa kulinganisha ilikuwa ya umaskini ya watumishi wa Mungu katika nyakati za baadaye hazikuwazuia kuonyesha ibada ya kweli. Fikiria Mariamu na Yusufu. Kwa kutii amri ya Kaisari Augusto, walisafiri hadi mji wa familia yao, Bethlehemu. (Luka 2:4, 5) Yesu alizaliwa huko. Siku 40 baadaye, Yusufu na Mariamu walizuru hekalu lililokuwa karibu na Yerusalemu ili kutoa toleo lililoagizwa la utakaso. Mariamu alitoa ndege wawili wadogo, jambo lililoonyesha umaskini wao. Wala Mariamu wala Yusufu hawakudai kuwa maskini. Badala ya hivyo, wao walitumia kwa utii mali zao chache.—Mambo ya Walawi 12:8; Luka 2:22-24.

9-11. (a) Maneno ya Yesu kwenye Mathayo 22:21 yaandaa mwongozo gani juu ya jinsi ya kutumia pesa? (b) Kwa nini mchango kidogo wa yule mjane haukutolewa bure?

⁹ Baadaye, Mafarisayo pamoja na wafuasi wa chama cha Herode walijaribu kumtega Yesu, wakisema: “Basi utuambie, Waonaje? Ni halali kumpa Kaisari kodi, ama sivyo?” Jibu la Yesu lilionyesha ufahamu wake. Akirejezea sarafu waliyompa, Yesu aliuliza: “Ni ya nani sanamu hii, na anwani hii?” Wao wakajibu: “Ni ya Kaisari.” Kwa hekima alimalizia hivi: “Basi, mlipeni Kaisari yaliyo ya Kaisari, na Mungu yaliyo ya Mungu.” (Mathayo 22:17-21) Yesu alijua kwamba mamlaka itoayo sarafu hiyo ilitarajia kodi zilipwe. Lakini hapo alisaidia wafuasi wake na maadui wake vilevile kutambua kwamba Mkristo wa kweli hujaribu pia kulipa “Mungu yaliyo ya Mungu.” Hiyo yatia ndani kutumia ifaavyo mali zako.

¹⁰ Tukio ambalo Yesu alishuhudia hekaluni latoa kielezi cha jambo hili. Alikuwa ametoka tu kushutumu waandishi wenye pupa waliokuwa ‘wakila nyumba za wajane.’ “Akainua macho yake akawaona matajiri wakitia sadaka zao katika sanduku la hazina,” Luka aripoti hivi. “[Yesu] akamwona mjane mmoja maskini akitia mle senti mbili. Akasema, Hakika nawaambia, huyu mjane maskini ametia zaidi kuliko wote; maana, hao wote walitia sadakani katika mali iliyowazidi, bali huyu katika umaskini wake ametia vyote alivyokuwa navyo.” (Luka 20:46, 47; 21:1-4) Baadhi ya watu walitaja kwamba hekalu lilikuwa limepambwa kwa mawe ya thamani. Yesu aliitikia: “Haya mnayoyatazama, siku zitakuja ambapo halitasalia jiwe juu ya jiwe ambalo halitabomoshwa.” (Luka 21:5, 6) Je, mchango kidogo wa mjane huyo ulikuwa wa bure tu? La hasha. Yeye alitegemeza mpango ambao Yehova aliweka wakati huo.

¹¹ Yesu aliwaambia wafuasi wake wa kweli: “Hakuna mtumishi awezaye kutumikia mabwana wawili; kwa maana, ama atamchukia huyu na kumpenda huyu, ama atashikamana na huyu na kumdharau huyu. Hamwezi kumtumikia Mungu na mali.” (Luka 16:13) Basi, twaweza kuonyeshaje usawaziko mzuri katika kutumia fedha zetu?

Wasimamizi Waaminifu

12-14. (a) Wakristo ni wasimamizi wa mali zipi? (b) Ni katika njia zipi za kutokeza watu wa Yehova hutumia kwa uaminifu usimamizi wao? (c) Pesa za kutegemeza kazi ya Mungu leo hutoka wapi?

¹² Tuwekapo maisha zetu wakfu kwa Yehova, kwa njia fulani twasema kwamba kila kitu tulicho nacho, mali zetu zote, ni zake. Basi, twapaswa kutumiaje mali zetu? Akizungumzia utumishi wa Kikristo katika kutaniko, Ndugu C. T. Russell, msimamizi wa kwanza wa Watch Tower Society, aliandika hivi: “Kila mmoja ajifikirie mwenyewe kuwa amewekwa na Bwana kuwa msimamizi wa wakati wake mwenyewe, uvutano, fedha, n.k., na kila mmoja atatafuta kutumia talanta hizo kwa kadiri awezavyo, kwa utukufu wa Bwana-Mkubwa.”—The New Creation, ukurasa 345.

¹³ “Inayohitajiwa katika mawakili [“wasimamizi-nyumba,” NW], ndiyo mtu aonekane kuwa mwaminifu,” yasema 1 Wakorintho 4:2. Wakiwa tengenezo la kimataifa, Mashahidi wa Yehova hujaribu kuishi kulingana na ufafanuzi huo, wakitumia wakati wao kwa kadiri iwezekanavyo katika huduma ya Kikristo, wakisitawisha kwa uangalifu uwezo wao wa kufundisha. Isitoshe, vikundi vya wafanyakazi wenye kujitolea wakiwa chini ya mwelekezo wa Halmashauri za Ujenzi wa Kimkoa hutoa kwa hiari, wakati wao, nguvu zao, na ujuzi wao ili kujenga majumba mazuri ya kukutania kwa ajili ya ibada. Yehova hufurahia mambo hayo yote.

¹⁴ Pesa za kutegemeza kampeni hii kubwa ya kufundisha na kazi ya ujenzi hutoka wapi? Hutoka kwa watu wenye mioyo ya kupenda, kama ilivyokuwa pia katika siku za kujenga tabenakulo. Je, sisi mmoja-mmoja hushiriki? Je, njia ambayo sisi hutumia fedha zetu huonyesha kwamba utumishi wa Yehova ni muhimu sana kwetu? Kwa habari za pesa, acheni tuwe wasimamizi waaminifu.

Kigezo cha Ukarimu

15, 16. (a) Wakristo wa siku ya Paulo walionyeshaje ukarimu? (b) Tuoneje mazungumzo yetu ya sasa?

¹⁵ Mtume Paulo aliandika juu ya roho ya ukarimu ya Wakristo katika Makedonia na Akaya. (Warumi 15:26) Ingawa wao wenyewe walikuwa na taabu, wao walitoa mchango kwa utayari ili kusaidia ndugu zao. Paulo aliwatia moyo Wakristo Wakorintho vilevile watoe kwa ukarimu, wakitoa upaji wao wa ziada ili kupunguza upungufu wa wengine. Hakuna mtu yeyote angalimshtaki Paulo kihalali juu ya kudhalimu wengine kifedha. Yeye aliandika hivi: “Apandaye haba atavuna haba; apandaye kwa ukarimu atavuna kwa ukarimu. Kila mtu na atende kama alivyokusudia moyoni mwake, si kwa huzuni, wala si kwa lazima; maana Mungu humpenda yeye atoaye kwa moyo wa ukunjufu.”—2 Wakorintho 8:1-3, 14; 9:5-7, 13.

¹⁶ Michango ya ukarimu ambayo ndugu zetu pamoja na watu wanaopendezwa hutoa kwa ajili ya kazi ya ulimwenguni pote ya Ufalme hutoa uthibitisho wa jinsi wanavyothamini sana pendeleo hilo. Lakini, kama Paulo alivyowakumbusha Wakorintho, ni vizuri tuone mazungumzo haya kuwa kikumbusha.

17. Paulo alitia moyo mpango upi wa kutoa, na huo waweza kutumika leo?

¹⁷ Paulo aliwahimiza ndugu wafuate mpango fulani katika kutoa kwao. “Siku ya kwanza ya juma,” yeye alisema, “kila mtu kwenu na aweke akiba kwake, kwa kadiri ya kufanikiwa kwake.” (1 Wakorintho 16:1, 2) Hilo laweza kuwa mfano kwetu na kwa watoto wetu katika kutoa kwetu mchango, tuwe tunafanya hivyo kupitia kutaniko au kupeleka moja kwa moja kwa ofisi ya tawi ya Watch Tower Society iliyo karibu zaidi. Wamishonari fulani mume na mke waliopewa mgawo wa kuhubiri katika mji mmoja wa Afrika Mashariki walikaribisha watu wenye kupendezwa kujiunga nao katika funzo la Biblia. Mwishoni mwa mkutano wa kwanza, kwa busara wamishonari hao waliweka sarafu kadhaa katika sanduku iliyoandikwa “Michango kwa ajili ya kazi ya Ufalme.” Wahudhuriaji wengine vilevile walifanya hivyo. Baadaye, baada ya wapya hao kupangwa katika tengenezo la Kikristo, mwangalizi wa mzunguko aliwatembelea na kutaja juu ya ukawaida wa michango yao.—Zaburi 50:10, 14, 23.

18. Twaweza kusaidiaje ndugu zetu walio katika dhiki?

¹⁸ Sisi pia tuna pendeleo la kutumia mali zetu kusaidia watu waliopatwa na misiba ya kiasili na wale wanaoishi katika maeneo ya vita nyingi. Tulisisimuka kama nini kusoma juu ya msaada uliopelekwa Ulaya Mashariki wakati msukosuko wa kiuchumi na kisiasa ulikuwa ukiangamiza sehemu hiyo ya ulimwengu! Michango ya vitu pamoja na fedha ilionyesha ukarimu na umoja wa ndugu zetu kwa Wakristo waliopungukiwa.b—2 Wakorintho 8:13, 14.

19. Ni mambo yapi yatumikayo tuwezayo kufanya ili kusaidia wale walio katika utumishi wa wakati wote?

¹⁹ Twathamini sana kazi za ndugu zetu wanaotumika katika utumishi wa wakati wote wakiwa mapainia, waangalizi wasafirio, wamishonari, na wafanyakazi wa kujitolea wa Betheli, sivyo? Kadiri hali zetu zinavyoruhusu, twaweza kuwapa moja kwa moja msaada wa kimwili. Kwa mfano, mwangalizi wa mzunguko azurupo kutaniko lako, huenda ukaweza kumwandalia makao, milo, au msaada kwa gharama zake za usafiri. Ukarimu kama huo haukosi kuonwa na Baba yetu wa kimbingu, anayetaka watumishi wake watunzwe. (Zaburi 37:25) Miaka kadhaa iliyopita ndugu mmoja aliyeweza kuandaa vyakula vyepesi pekee alialika mwangalizi asafiriye pamoja na mkeye nyumbani mwake. Wenzi hao walipotoka waende katika huduma ya utumishi ya jioni, ndugu huyo akawapa wageni wake bahasha. Ndani mlikuwa na noti (iliyotoshana na dola moja ya Marekani) iliyokuwa pamoja na taarifa hii iliyoandikwa kwa mkono: ‘Kwa kikombe cha chai, au galani ya petroli.’ Ni uthamini mzuri kama nini ulioonyeshwa katika njia hii sahili!

20. Ni pendeleo lipi na daraka gani hatutaki kupuuza?

²⁰ Kwa habari ya kiroho, watu wa Yehova wamebarikiwa! Sisi hufurahia karamu za kiroho kwenye makusanyiko na mikusanyiko yetu, ambako sisi hupokea vichapo vipya, mafundisho mazuri, na mashauri yatumikayo. Kwa mioyo iliyojaa uthamini kwa ajili ya baraka za kiroho, hatusahau pendeleo na daraka letu la kuchanga fedha zitakazotumiwa katika kuendeleza faida za Ufalme wa Mungu ulimwenguni pote.

“Jifanyieni Rafiki kwa Mali ya Udhalimu”

21, 22. Ni nini kitakachopata “mali ya udhalimu” hivi karibuni, likitufanya tutende nini sasa hivi?

²¹ Hakika kuna njia nyingi ambazo twaweza kuonyesha kwamba ibada ya Yehova yaja kwanza maishani mwetu, na njia muhimu hasa ya kuonyesha jambo hilo inahusu kutii shauri hili la Yesu: “Jifanyieni rafiki kwa mali ya udhalimu, ili itakapokosekana wawakaribishe katika makao ya milele.”—Luka 16:9.

²² Ona kwamba Yesu alizungumzia kukosekana kwa mali ya udhalimu. Ndiyo, siku itakuja ambapo pesa za mfumo huu hazitakuwa na thamani. “Watatupa fedha yao katika njia kuu za mji, na dhahabu yao itakuwa kama kitu cha unajisi,” Ezekieli akatoa unabii. “Fedha yao na dhahabu yao hazitaweza kuwaokoa siku ya ghadhabu ya BWANA.” (Ezekieli 7:19) Mpaka tukio hilo litokee, ni lazima tutumie hekima na utambuzi katika njia tunazotumia mali zetu za kimwili. Kwa kufanya hivyo hatutatazama nyuma kwa masikitiko kwa kupuuza onyo hili la Yesu: “Kama ninyi hamkuwa waaminifu katika mali ya udhalimu, ni nani atakayewapa amana mali ya kweli? . . . Hamwezi kumtumikia Mungu na mali.”—Luka 16:11-13.

23. Tutumie nini kwa hekima, na thawabu yetu itakuwa nini?

²³ Basi, na sisi sote tutii kwa uaminifu vikumbusha hivi vya kuweka ibada ya Yehova kwanza maishani mwetu na kutumia kwa hekima mali zetu zote. Kwa kufanya hivyo twaweza kudumisha urafiki wetu pamoja na Yehova na Yesu, wanaoahidi kwamba pesa zikosekanapo wao watatukaribisha katika “makao ya milele,” kwa tazamio la uhai wa milele ama katika Ufalme wa kimbingu ama katika dunia paradiso.—Luka 16:9.

[Maelezo ya Chini]

Je, Wakumbuka?

◻ Israeli iliitikiaje kwa mwaliko wa Yehova wa kuchanga kwa ajili ya ujenzi wa tabenakulo?

◻ Kwa nini mchango wa yule mjane haukuwa wa bure tu?

◻ Wakristo wana daraka gani kwa njia wanayotumia mali zao?

◻ Twaweza kuepukaje kusikitika kwa jinsi tutumiavyo pesa?

[Picha katika ukurasa wa 15]

Mchango wa yule mjane, ingawa kidogo, haukuwa wa bure tu

[Picha katika ukurasa wa 16]

Michango yetu hutegemeza kazi ya Ufalme ya ulimwenguni pote