Useja—Mlango Uelekeao Kwenye Utendaji Pasipo Kukengeushwa Fikira

“[Ni] kumhudumia Bwana pasipo kuvutwa [“kukengeushwa fikira,” “NW”] na mambo mengine.”—1 WAKORINTHO 7:35.

1. Ni habari gani ya kushtua iliyomfikia Paulo kuhusu Wakristo katika Korintho?

MTUME Paulo aliwahangaikia ndugu zake Wakristo katika Korintho, Ugiriki. Karibu miaka mitano mapema, alikuwa ameanzisha kutaniko katika jiji hilo lenye usitawi lililojulikana sana kwa ajili ya ukosefu walo wa adili. Sasa, karibu mwaka wa 55 W.K., alipokuwa Efeso, Asia Ndogo, alipokea ripoti za kushtua kutoka Korintho kuhusu migawanyiko iliyosababishwa na hali ya kufuata mwanadamu na kule kuvumilia kwa kisa cha ukosefu mbaya wa adili. Zaidi ya hayo, Paulo alikuwa amepokea barua kutoka kwa Wakristo Wakorintho wakiomba mwongozo juu ya mahusiano ya kingono, useja, ndoa, kutengana, na kuoa au kuolewa tena.

2. Ukosefu wa adili uliokuwa umeenea katika Korintho ulikuwa unaathirije Wakristo katika jiji hilo?

² Ukosefu mzito wa adili ulioenea Korintho ulionekana kuathiri kutaniko la mahali hapo katika njia mbili. Wakristo fulani walikuwa wakishindwa na hali ya ulegevu wa kiadili na walikuwa wakiruhusu ukosefu wa adili. (1 Wakorintho 5:1; 6:15-17) Yaonekana wengine, kwa kuitikia kuwapo kwa anasa za kimwili zilizokuwapo kila mahali katika jiji hilo, walipita kiasi kwa kupendekeza hali ya kuepukana na ngono, hata kwa wenzi waliofunga ndoa.—1 Wakorintho 7:5.

3. Paulo alishughulikia mambo gani kwanza katika barua yake ya kwanza kwa Wakorintho?

³ Katika ile barua ndefu aliyoandika Paulo kwa Wakorintho, kwanza alishughulikia tatizo la ukosefu wa muungano. (1 Wakorintho, sura 1-4) Aliwahimiza waepuke kufuata wanadamu, jambo liwezalo kuongoza tu kwenye mafarakano yenye kudhuru. Wapaswa wawe na muungano wakiwa “wafanya kazi pamoja” na Mungu. Halafu akawapa maagizo hususa juu ya kudumisha kutaniko likiwa safi kiadili. (Sura 5, 6) Mtume huyo alishughulikia barua yao baada ya hayo.

Useja Wapendekezwa

4. Paulo alimaanisha nini aliposema kwamba “ni heri mwanamume asimguse mwanamke”?

⁴ Alianza hivi: “Basi kwa habari ya mambo yale mliyoandika, ni heri mwanamume asimguse mwanamke.” (1 Wakorintho 7:1) Hapa maneno “asimguse mwanamke” yamaanisha kuepuka kugusana na mwanamke kimwili ili kupata raha ya kingono. Kwa kuwa Paulo alikuwa amelaumu uasherati tayari, sasa alikuwa akirejezea mahusiano ya kingono katika mpango wa ndoa. Kwa hiyo, sasa Paulo alikuwa akipendekeza hali ya useja. (1 Wakorintho 6:9, 16, 18; linganisha Mwanzo 20:6; Mithali 6:29.) Mbele kidogo, aliandika hivi: “Nawaambia wale wasiooa bado, na wajane, Ni heri wakae kama mimi nilivyo.” (1 Wakorintho 7:8) Paulo hakuwa amefunga ndoa, labda alikuwa mjane.—1 Wakorintho 9:5.

5, 6. (a) Kwa nini ni wazi kwamba Paulo hakuwa akipendekeza mtindo-maisha wa watawa? (b) Kwa nini Paulo alipendekeza useja?

⁵ Yamkini Wakristo katika Korintho walikuwa wamepata kujua jambo fulani kuhusu falsafa ya Kigiriki, iliyokuwa na vikundi fulani vilivyotukuza hali ya kujinyima anasa za mwili au kujizuia kupita kiasi. Je, hilo laweza kuwa sababu iliyowafanya Wakorintho wamuulize Paulo ikiwa ni “heri” kwa Wakristo kuepuka ngono kabisa? Jibu la Paulo halikuonyesha falsafa ya Kigiriki. (Wakolosai 2:8) Tofauti na wanatheolojia Wakatoliki, yeye hakupendekeza popote maisha ya useja yenye kujinyima anasa za mwili katika makao ya watawa wa kiume au makao ya watawa wa kike, kana kwamba waseja walikuwa watakatifu hasa na wangeweza kuchangia wokovu wao wenyewe kwa mtindo maisha wao na sala zao.

⁶ Paulo alipendekeza useja “kwa ajili ya shida iliyopo.” (1 Wakorintho 7:26) Huenda ikawa alikuwa akirejezea zile nyakati ngumu ambazo Wakristo walikuwa wakipitia, zilizoweza kuongezwa na ndoa. (1 Wakorintho 7:28) Shauri lake kwa Wakristo wasiofunga ndoa lilikuwa: “Ni heri wakae kama mimi nilivyo.” Aliwaambia wajane hivi: “Umefunguliwa? usitafute mke.” Kuhusu Mkristo mjane mwanamke, aliandika hivi: “Heri yeye zaidi akikaa kama alivyo; ndivyo nionavyo mimi, nami nadhani ya kuwa mimi nami nina Roho wa Mungu.”—1 Wakorintho 7:8, 27, 40.

Si Shurutisho Kudumu Ukiwa Mseja

7, 8. Ni nini kinachoonyesha kwamba Paulo hakuwa akimshurutisha Mkristo yeyote adumu akiwa mseja?

⁷ Bila shaka roho takatifu ya Yehova ilikuwa ikimwongoza Paulo alipotoa shauri hilo. Utoaji wake wote kuhusu useja na ndoa waonyesha usawaziko na uzuifu. Halifanyi liwe jambo la kuwa mwaminifu au kutokuwa mwaminifu. Badala ya hivyo, hilo ni swali la uhuru wa kuchagua, likipendekeza useja kwa wale wawezao kudumu wakiwa safi kiadili wakiwa katika hali hiyo.

⁸ Mara baada ya kutaarifu “ni heri mwanamume asimguse mwanamke,” Paulo aliongeza hivi: “Lakini kwa sababu ya zinaa kila mwanamume na awe na mke wake mwenyewe, na kila mwanamke na awe na mume wake mwenyewe.” (1 Wakorintho 7:1, 2) Baada ya kuwashauri watu wasiofunga ndoa na wajane “wakae kama mimi nilivyo,” alifanya upesi kuongeza hivi: “Lakini ikiwa hawawezi kujizuia, na waoe; maana ni afadhali kuoa kuliko kuwaka tamaa.” (1 Wakorintho 7:8, 9) Tena, shauri lake kwa wajane lilikuwa: “Usitafute mke. Lakini, kama ukioa, huna hatia.” (1 Wakorintho 7:27, 28) Shauri hilo lenye usawaziko laonyesha uhuru wa kuchagua.

9. Kulingana na Yesu na Paulo, ndoa na pia useja ni zawadi zitokazo kwa Mungu jinsi gani?

⁹ Paulo alionyesha kwamba ndoa na pia useja ni zawadi zitokazo kwa Mungu. “Nipendalo ni kwamba watu wote wawe kama mimi nilivyo; walakini kila mtu ana karama [“zawadi,” NW] yake mwenyewe itokayo kwa Mungu, huyu hivi na huyu hivi.” (1 Wakorintho 7:7) Bila shaka alikuwa akifikiria yale aliyosema Yesu. Baada ya kuthibitisha kwamba ndoa ilitoka kwa Mungu, Yesu alionyesha kwamba useja wa hiari kwa ajili ya kutumikia masilahi ya Ufalme ni zawadi hususa: “Si watu wote wafanyao nafasi kwa huo usemi, ila tu wale walio na hiyo zawadi. Kwa maana kuna matowashi waliozaliwa namna hiyo kutoka katika tumbo la uzazi la mama yao, na kuna matowashi waliofanywa matowashi na watu, na kuna matowashi ambao wamejifanya wenyewe matowashi kwa sababu ya ufalme wa mbingu. Acheni yeye awezaye kufanyia hilo nafasi alifanyie hilo nafasi.”—Mathayo 19:4-6, 11, 12.

Kufanyia Nafasi Zawadi ya Useja

10. Mtu aweza ‘kufanyiaje nafasi’ (NW) zawadi ya useja?

¹⁰ Ingawa Yesu na Paulo pia walisema juu ya useja kuwa “zawadi,” hakuna aliyesema kwamba ni zawadi ya kimuujiza ambayo ni watu fulani tu walio nayo. Yesu alisema kwamba “si watu wote wafanyao nafasi” kwa ajili ya zawadi hiyo, naye waliwahimiza wale wawezao “kufanyia hilo nafasi,” jambo ambalo Yesu na Paulo walilifanya. Ni kweli, Paulo aliandika hivi: “Ni afadhali kuoa kuliko kuwaka tamaa,” lakini alikuwa akisema kuhusu wale ambao “hawawezi kujizuia.” (1 Wakorintho 7:9) Katika maandishi ya mapema, Paulo alionyesha kwamba Wakristo waweza kuepuka kuwaka tamaa. (Wagalatia 5:16, 22-24) Kutembea kwa roho kwamaanisha kuruhusu roho ya Yehova iongoze kila moja ya hatua zetu. Je, Wakristo wachanga waweza kufanya hivyo? Ndiyo, wakifuata Neno la Yehova kwa ukaribu. Mtunga-zaburi aliandika hivi: “Jinsi gani kijana aisafishe njia yake? Kwa kutii, akilifuata neno lako.”—Zaburi 119:9.

11. ‘Kutembea kwa kufuata roho’ kunamaanisha nini?

¹¹ Hilo lahusisha kulinda dhidi ya mawazo yenye uendekevu yanayoenezwa kupitia programu nyingi za televisheni, sinema, makala za magazeti, vitabu, na maneno ya nyimbo. Mawazo hayo yanakazia mambo ya mwili. Mkristo mchanga wa jinsia yoyote anayetaka kufanyia nafasi useja hapaswi “[kutembea] kwa kufuata mambo ya mwili, bali mambo ya roho. Kwa maana wale waufuatao mwili huyafikiri mambo ya mwili; bali wale waifuatao roho huyafikiri mambo ya roho.” (Warumi 8:4, 5, italiki ni zetu.) Mambo ya roho ni yenye uadilifu, yenye usafi kiadili, yenye kupendeka, yenye wema wa adili. Wakristo, vijana kwa wazee, hufanya vema “[kuendelea] kufikiria mambo haya.”—Wafilipi 4:8, 9, NW.

12. Ni jambo gani hasa linalohusika katika kufanyia nafasi zawadi ya useja?

¹² Kufanyia nafasi zawadi ya useja ni jambo hasa la kukazia moyo mradi huo na kusali kwa Yehova ili apate msaada wa kuufuatia. (Wafilipi 4:6, 7) Paulo aliandika hivi: “Yeye aliyesimama kwa uthabiti wa moyo wake, hana sharti, lakini aweza kuyatawala mapenzi yake, tena amekusudia moyoni mwake kumlinda mwanamwali wake, atatenda vema. Basi, hivyo na amwozaye mwanamwali wake afanya vema; na yeye asiyemwoza atazidi kufanya vema.”—1 Wakorintho 7:37, 38.

Useja Wenye Kusudi

13, 14. (a) Mtume Paulo alifanya ulinganifu gani kati ya Wakristo wasiofunga ndoa na wale waliofunga ndoa? (b) Mkristo mseja aweza “kufanya vema” kuliko wale waliofunga ndoa katika njia gani pekee?

¹³ Useja si wenye kustahili heshima wenyewe. Basi huo ni ‘wema’ katika maana ipi? Yategemea hasa jinsi mtu anavyoutumia uhuru ambao huo huleta. Paulo aliandika hivi: “Lakini nataka msiwe na masumbufu. Yeye asiyeoa hujishughulisha na mambo ya Bwana, ampendezeje Bwana; bali yeye aliyeoa hujishughulisha na mambo ya dunia hii, jinsi atakavyompendeza mkewe [“amegawanyika,” NW]. Tena iko tofauti hii kati ya mke na mwanamwali. Yeye asiyeolewa hujishughulisha na mambo ya Bwana, apate kuwa mtakatifu mwili na roho. Lakini yeye aliyeolewa hujishughulisha na mambo ya dunia hii, jinsi atakavyompendeza mumewe. Nasema hayo niwafaidie, si kwamba niwategee tanzi, bali kwa ajili ya vile vipendezavyo, tena mpate kumhudumia Bwana pasipo kuvutwa [“kukengeushwa fikira,” NW] na mambo mengine.”—1 Wakorintho 7:32-35.

¹⁴ Mkristo mseja anayetumia hali yake ya kutofunga ndoa ili kufuatia miradi yenye ubinafsi hafanyi “vema” kuliko Wakristo waliofunga ndoa. Anadumu akiwa mseja, si “kwa ajili ya ufalme,” bali kwa sababu za kibinafsi. (Mathayo 19:12) Mwanamume au mwanamke asiyefunga ndoa apaswa ‘kujishughulisha na mambo ya Bwana,’ ahangaikie ‘kumpendeza Bwana,’ na “[amhudumie] Bwana pasipo kuvutwa [“kukengeushwa fikira,” NW] na mambo mengine.” Hilo lamaanisha kukazia uangalifu usiogawanyika kumtumikia Yehova na Kristo Yesu. Ni kwa kufanya hivyo tu ndipo wanaume na wanawake Wakristo wasiofunga ndoa wafanyavyo “vema” kuliko Wakristo waliofunga ndoa.

Utendaji Pasipo Kukengeushwa Fikira

15. Ni lipi jambo kuu la hoja ya Paulo katika 1 Wakorintho sura ya 7?

¹⁵ Hii ndiyo hoja yote ya Paulo katika sura hii: Ingawa ndoa ni halali na, chini ya hali fulani, ni jambo lifaalo kwa watu fulani, bila shaka useja ni wenye faida kwa mwanamume au mwanamke Mkristo anayetaka kumtumikia Yehova pasipo kukengeushwa fikira hata kidogo. Hali mtu aliyefunga ndoa “amegawanyika,” Mkristo asiyefunga ndoa yu huru kukazia uangalifu “mambo ya Bwana.”

16, 17. Mkristo mseja aweza kukazaje uangalifu juu ya “mambo ya Bwana” vizuri zaidi?

¹⁶ Ni yapi mambo ya Bwana ambayo Mkristo asiyefunga ndoa aweza kukazia uangalifu kwa uhuru zaidi kuliko watu waliofunga ndoa? Katika muktadha mwingine, Yesu alisema juu ya “yaliyo ya Mungu”—mambo ambayo Mkristo hawezi kumpa Kaisari. (Mathayo 22:21) Kwa jumla mambo hayo huhusu maisha, ibada, na huduma ya Mkristo.—Mathayo 4:10; Warumi 14:8; 2 Wakorintho 2:17; 3:5, 6; 4:1.

¹⁷ Kwa kawaida waseja wana uhuru zaidi wa kutolea wakati utumishi wa Yehova, uwezao kunufaisha hali yao ya kiroho na kadiri ya huduma yao. Wanaweza kutumia wakati mwingi zaidi kwa funzo la kibinafsi na kutafakari. Mara nyingi Wakristo waseja waweza kutia ndani usomaji wao wa Biblia katika ratiba yao kwa urahisi zaidi kuliko wale waliofunga ndoa wawezavyo. Huenda wakatayarisha vizuri zaidi kwa ajili ya mikutano na utumishi wa shambani. Yote hayo ni kwa ‘faida yao ya kibinafsi.’—1 Wakorintho 7:35, NW.

18. Ndugu wengi waseja waweza kuonyeshaje kwamba wanataka kumtumikia Yehova pasipo “kukengeushwa fikira” (NW)?

¹⁸ Ndugu wengi waseja wanaotumikia tayari wakiwa watumishi wa huduma wako huru kumwambia Yehova: “Mimi hapa, nitume mimi.” (Isaya 6:8) Wanaweza kujaza ombi la kuhudhuria Shule ya Mazoezi ya Kihuduma, iwezayo kuhudhuriwa tu na watumishi wa huduma na wazee walio waseja ambao wako huru kutumikia mahali palipo na uhitaji mkubwa zaidi. Hata ndugu ambao hawako huru kuacha kutaniko lao waweza kuwa tayari kutumikia ndugu zao wakiwa watumishi wa huduma au wazee.—Wafilipi 2:20-23.

19. Dada waseja wengi wanabarikiwaje, na ni ipi njia moja wawezayo kuwa baraka kwa makutaniko?

¹⁹ Dada waseja, wakiwa hawana mtu aliye kichwa chao, wa kushauriana naye na wa kumwambia siri, huenda wakaelekea zaidi ‘kumtwika BWANA mizigo yao.’ (Zaburi 55:22; 1 Wakorintho 11:3) Hilo ni jambo la maana hasa kwa dada ambao ni waseja kwa sababu ya kumpenda Yehova. Wakifunga ndoa hatimaye, ingekuwa “katika Bwana tu,” yaani, wangefunga ndoa tu na mtu aliyejiweka wakfu kwa Yehova. (1 Wakorintho 7:39) Wazee wanashukuru kuwa na dada wasiofunga ndoa kutanikoni mwao; mara nyingi hao hutembelea na kusaidia wagonjwa na wazee-wazee. Hilo hufurahisha wote wanaohusika.—Matendo 20:35.

20. Wakristo wengi wanaonyeshaje kwamba ‘wanamhudumia Bwana pasipo [“kukengeushwa fikira,” NW]’?

²⁰ Wakristo wengi wachanga wamepanga mambo yao ili waweze “kumhudumia Bwana pasipo kuvutwa [“kukengeushwa fikira,” NW] na mambo mengine.” (1 Wakorintho 7:35) Wanamtumikia Yehova wakiwa wahudumu mapainia wa wakati wote, wamishonari, au kwenye mojawapo ofisi za tawi za Watch Tower Society. Nao ni kikundi chenye furaha kama nini! Kuwapo kwao kwaburudisha kama nini! Machoni pa Yehova na Yesu, wao ni kama “umande.”—Zaburi 110:3.

Hakuna Nadhiri ya Useja wa Daima

21. (a) Kwa nini ni wazi kwamba Paulo hakutia moyo kuweka nadhiri ya useja? (b) Alidokeza nini aliposema juu ya ‘kupita mchanuko wa ujana’?

²¹ Jambo kuu katika shauri la Paulo ni kwamba Wakristo wangefanya “vema” kufanyia nafasi useja maishani mwao. (1 Wakorintho 7:1, 8, 26, 37) Hata hivyo, yeye hawaaliki kwa vyovyote waweke nadhiri ya useja. Kinyume cha hilo, aliandika hivi: “Ikiwa yeyote afikiri anajiendesha isivyofaa kuelekea ubikira wake, ikiwa huo umepita mchanuko wa ujana, na hiyo ndiyo njia ambayo yapasa kutukia, acheni afanye lile atakalo; hafanyi dhambi. Acheni waoe au waolewe.” (1 Wakorintho 7:36, NW) Lile neno moja la Kigiriki (hy·peʹra·kmos) ambalo limetafsiriwa “umepita mchanuko wa ujana” lamaanisha kihalisi “kupita kilele cha juu zaidi” na hurejezea kupita kilele cha msukumo wa tamaa ya kingono. Kwa hiyo wale ambao wamekuwa katika hali ya useja kwa miaka kadhaa na wanaohisi hatimaye kwamba wapaswa kufunga ndoa wako huru kabisa kufunga ndoa na mwamini mwenzao.—2 Wakorintho 6:14.

22. Kulingana na habari zote kwa nini ni jambo liletalo faida kwa Mkristo kutooa akiwa mchanga sana?

²² Miaka ambayo kijana Mkristo hutumia akimtumikia Yehova pasipo kukengeushwa fikira ni akiba yenye hekima. Inamruhusu ajipatie hekima yenye kutumika, uzoefu, na ufahamu wenye kina. (Mithali 1:3, 4) Mtu ambaye amedumu akiwa mseja kwa ajili ya Ufalme yuko katika hali nzuri zaidi baadaye kuchukua madaraka ya maisha ya ndoa na labda uzazi, akiamua kufanya hivyo.

23. Watu fulani wanaofikiria kufunga ndoa huenda wakawa na maoni gani, lakini ni swali jipi litakalozungumziwa katika makala zinazofuata?

²³ Wakristo fulani ambao wametumia miaka kadhaa wakimtumikia Yehova wakati wote katika hali ya useja huchagua mwenzi wao wa wakati ujao kwa uangalifu wakiwa na kusudi la kuendelea katika namna fulani ya utumishi wa wakati wote. Kwa hakika hilo lastahili pongezi sana. Watu fulani huenda hata wakafikiria kufunga ndoa wakiwa na maoni ya kutoruhusu ndoa yao izuie utumishi wao kwa njia yoyote ile. Lakini, je, Mkristo aliyefunga ndoa ahisi akiwa huru kukazia uangalifu utumishi wake kwa Yehova sawa na vile alivyokuwa akiwa mseja? Swali hilo litazungumziwa katika makala zifuatazo.

Kwa Njia ya Kupitia

◻ Kwa nini mtume Paulo alihisi uhitaji wa kuliandikia kutaniko katika Korintho?

◻ Kwa nini twajua kwamba Paulo hakuwa akipendekeza mtindo-maisha wa watawa?

◻ Mtu aweza ‘kufanyiaje nafasi’ useja?

◻ Dada waseja waweza kufaidikaje kutokana na hali yao ya useja?

◻ Ndugu waseja waweza kwa njia zipi kutumia kwa faida uhuru wao wa kumtumikia Yehova pasipo “kukengeushwa fikira”?