Familia—Binadamu Wanaihitaji!

YADAIWA kwamba jamii ya kibinadamu huhisi vizuri kwa kadiri ileile familia zake zihisivyo. Historia yaonyesha kwamba mpango wa familia umomonyokapo, nguvu ya jumuiya mbalimbali na ya mataifa hudhoofika. Wakati ambapo kuzorota kwa maadili kuliharibu familia katika Ugiriki ya kale, ustaarabu wake ulisambaratika, ukiifanya iwe rahisi kushindwa na Waroma. Milki ya Roma iliendelea kuwa yenye nguvu maadamu familia ziliendelea kuwa zenye nguvu. Lakini kadiri karne zilivyopita, ndivyo maisha ya familia yalivyodhoofika, nayo nguvu ya hiyo milki ikadidimia. “Usalama na kiwango cha juu cha familia na cha maisha ya familia ndiyo mambo makuu ya ustaarabu, na malengo ya msingi ya bidii yote,” akaeleza Charles W. Eliot, rais wa hapo zamani wa Chuo Kikuu cha Harvard.

Ndiyo, binadamu wanaihitaji familia. Ina tokeo la moja kwa moja juu ya uthabiti wa jamii na hali njema ya watoto na vizazi vya wakati ujao. Bila shaka, kuna mama waseja wengi sana ambao wajitahidi sana kulea watoto walio bora, nao wapasa kupongezwa kwa sababu ya kazi yao ngumu. Hata hivyo, uchunguzi mbalimbali waonyesha kwamba kwa kawaida watoto huwa katika hali nzuri zaidi wakiishi katika familia zenye wazazi wote wawili.

Uchunguzi mmoja wa Australia wa vijana wanaobalehe zaidi ya 2,100 uligundua kwamba “matineja kutoka katika familia zilizovunjika walikuwa na matatizo mengi zaidi ya afya ya ujumla, walikuwa na mwelekeo mkubwa zaidi wa kuonyesha ishara za matatizo ya kihisia-moyo, na walielekea kuwa watendaji kingono zaidi kuliko watoto kutoka katika familia zilizo pamoja.” Uchunguzi uliofanywa na Taasisi za Kitaifa za Takwimu za Kiafya za Marekani ulifunua kwamba watoto kutoka katika familia zilizovunjika walikuwa na “uwezekano wa asilimia 20-30 wa kupata aksidenti, uwezekano wa asilimia 40-75 wa kurudia darasa fulani shuleni, na uwezekano wa asilimia 70 wa kufukuzwa shuleni.” Mchanganuzi wa sera aripoti kwamba “watoto kutoka katika nyumba za mzazi mmoja wana mwelekeo mkubwa zaidi wa kuhusika katika uhalifu kuliko wale wanaokua katika familia za kidesturi.”

Nyumbani Ndipo Mahali Salama

Mpango wa familia huwatolea wote nyumba yenye furaha, na yenye kujenga. “Chanzo cha maana zaidi cha furaha na hali njema si kazi-maisha, mali, hobi wala marafiki bali ni familia,” adai mtu fulani wa Sweden mwenye mamlaka.

Biblia huonyesha kwamba kila familia duniani yawiwa jina lake na Muumba Mtukufu wa familia, Yehova Mungu, kwa sababu yeye alianzisha mpango wa familia. (Mwanzo 1:27, 28; 2:23, 24; Waefeso 3:14, 15) Hata hivyo, katika Maandiko yaliyopuliziwa, mtume Paulo alitabiri juu ya shambulio kali dhidi ya familia, likitokeza mvunjiko wa maadili na wa jamii ya kibinadamu nje ya kutaniko la Kikristo. Alisema kwamba “siku za mwisho” zingetiwa alama na ukosefu wa uaminifu-mshikamanifu, kutokuwepo kwa “shauku ya kiasili,” na kutotii wazazi, hata miongoni mwa wale wenye “namna ya ujitoaji-kimungu.” Aliwahimiza Wakristo wageukie mbali kutoka kwa hao. Yesu alitabiri kwamba upinzani dhidi ya kweli ya Mungu ungetenganisha familia.—2 Timotheo 3:1-5; Mathayo 10:32-37.

Ingawa hivyo, Mungu hatuachi bila msaada. Katika Neno lake maagizo mengi yanayohusu mahusiano ya familia yatolewa. Hutuambia juu ya jinsi tuwezavyo kufanikisha familia na kufanya nyumbani pawe mahali pa kupendeza ambapo kila mshiriki wa familia ana wajibu wa kutimiza kuelekea wengine.a—Waefeso 5:33; 6:1-4.

Je, yawezekana kupata uhusiano huo wenye furaha katika siku hizi wakati ambapo familia yatishwa vikali? Ndiyo, kwelikweli! Waweza kufaulu katika kufanya familia yako mwenyewe iwe chemchemi yenye kuonewa shangwe, yenye kuburudisha katika ulimwengu huu ulio mgumu, ulio kama jangwa. Lakini hilo hutaka kitu fulani kutoka kwa kila mtu katika familia. Yafuatayo ni madokezo kadhaa.

Kuisaidia Familia Yako Idumu

Njia mojawapo iliyo bora ambayo familia yaweza kuendelea kuwa na muungano ni kutumia wakati pamoja. Washiriki wote wapaswa kuwa tayari kutumia wasaa wao pamoja na familia. Huenda hilo likamaanisha kudhabihu mambo fulani. Kwa mfano, huenda nyinyi matineja mkalazimika kudhabihu kipindi fulani cha televisheni mnachopenda sana, tukio fulani la michezo, au kwenda nje na marafiki. Nyinyi akina baba, ambao kwa kawaida nyinyi ndio mtafutao riziki, msitumie wasaa kwa hobi au mapendezi mengine ya kibinafsi. Pangeni utendaji pamoja na familia, labda jinsi ya kutumia miisho-juma au likizo pamoja. Bila shaka, pangeni jambo fulani ambalo kila mtu atatazamia na kuonea shangwe.

Watoto wahitaji mengi zaidi ya nusu saa hivi iliyowekwa ya kuwa na watoto pindi kwa pindi. Wahitaji wakati mwingi. Mwandishi wa habari katika gazeti la kila siku la Sweden aandika hivi: “Katika miaka yangu 15 nikiwa ripota, nimekutana na idadi kubwa ya vijana wahalifu . . . Jambo moja ambalo wote wanalo ni kwamba waonekana kuwa walipata malezi ya vipindi vifupi vya pindi kwa pindi vya kuwa na wazazi: ‘Wazazi wangu hawakuwa na wakati.’ ‘Hawakusikiliza kamwe.’ ‘Sikuzote baba yangu alikuwa akisafiri.’ . . . Ukiwa mzazi, sikuzote waweza kuchagua kiasi cha wakati ambacho utampa mtoto wako. Chaguo lako huchanganuliwa miaka 15 baadaye na kijana mkatili mwenye umri wa miaka 15.”

Maoni Yafaayo Juu ya Fedha

Washiriki wote wapaswa kusitawisha maoni yafaayo juu ya fedha. Wapaswa kuchanga chochote wawezacho ili kulipa gharama za kawaida za familia. Wanawake wengi walazimika kupata kazi ili kuandaa riziki, lakini nyinyi wake mwapaswa kujua juu ya hatari na vishawishi mwezavyo kukabili. Ulimwengu huu huwahimiza “mjitosheleze” wenyewe na “kufanya mpendayo.” Huenda kufanya hivyo kukasababisha mwe wenye kujitegemea na wasioridhika na fungu lenu mlilopewa na Mungu la kuwa mama na mtengeneza-nyumba.—Tito 2:4, 5.

Ikiwa nyinyi akina mama mwaweza kuwa nyumbani na kuwa viongozi na marafiki wa watoto wenu, bila shaka hilo litachangia kwa njia yenye kutokeza kusitawisha vifungo vyenye nguvu vitakavyosaidia kuidumisha familia ikiwa pamoja katika hali yoyote. Mwanamke aweza kuchangia sana katika kufanya nyumba iwe yenye furaha, salama, na yenye kutenda. “Kambi hufanyizwa na wanaume mia moja, lakini nyumba hufanyizwa na mwanamke mmoja,” akasema mwanasiasa wa karne ya 19.

Ikiwa wote katika familia watashirikiana ili kuishi kulingana na mapato ya ujumla ya familia, jambo hilo litafanya familia isiwe na matatizo mengi. Wenzi wa ndoa wapaswa kukubali kudumisha maisha yakiwa sahili na kutanguliza masilahi ya kiroho. Watoto wapaswa kujifunza kuridhika, wala si kudai vitu ambavyo bajeti ya familia haiwezi kutegemeza. Jihadharini na tamaa ya macho! Kishawishi cha kununua vitu isivyoweza kumudu, kuingia katika deni, kumefanya familia nyingi zivunjike. Huenda muungano wa familia ukasaidiwa kwa kuchanga fedha zao kwa kusudi la ujumla—safari yenye kuburudisha, kifaa fulani chenye kutumika na chenye kuonewa shangwe kwa ajili ya nyumba, au mchango wa kutegemeza kutaniko la Kikristo.

Aina nyingine ya “kuchangia” roho yenye furaha ya familia ambayo washiriki wote wa familia wapaswa kutoa ni kushiriki katika kazi ya usafi na udumishaji—kutunza nyumba, bustani, gari, na kadhalika. Kila mshiriki wa familia, hata walio wachanga zaidi, angeweza kupewa mgawo wa sehemu fulani ya kazi. Nyinyi watoto, jaribuni kutopoteza wakati wenu. Badala yake, kuzeni roho ya kuwa wenye kusaidia, na kushirikiana; hilo litatokeza urafiki na uandamani wa kweli, mambo yajengayo muungano wa familia.

Thamani ya Elimu ya Biblia

Katika familia ya Kikristo yenye muungano, umaana wa funzo la Biblia la kawaida wakaziwa pia. Mazungumzo ya kila siku juu ya maandiko ya Biblia na funzo la kila juma la Maandiko Matakatifu huandaa msingi wa familia yenye muungano. Kweli na kanuni za msingi za Biblia zapasa kuzungumzwa pamoja katika njia ichocheayo mioyo ya wote katika familia.

Vipindi hivyo vya familia vyapaswa kuwa vyenye kuelimisha lakini wakati uleule viwe vyenye kuonewa shangwe na vyenye kutia moyo. Watoto katika familia fulani kaskazini mwa Sweden walikuwa wakiandika maswali yaliyozuka katikati ya juma. Kisha maswali hayo yalizungumzwa kwenye funzo la Biblia la kila juma. Mara nyingi maswali hayo yalikuwa mazito na yenye kuamsha fikira na yalithibitika kuwa wonyesho wa uwezo wa watoto wa kufikiri na uthamini wao wa mafundisho ya Biblia. Baadhi ya maswali yalikuwa: “Je, Yehova hufanya vitu vyote vikue wakati wote, au yeye alifanya hivyo mara moja tu?” “Kwa nini Biblia husema kwamba Mungu alimwumba mwanadamu ‘kwa mfano wake’ kwa kuwa Mungu si mwanadamu?” “Je, Adamu na Hawa hawakuganda wakati wa majira ya baridi kali katika Paradiso kwa kuwa walikuwa miguu mitupu na hawakuwa na nguo zozote?” “Mbona twahitaji mwezi usiku wakati ambapo kwapaswa kuwa na giza?” Hao watoto sasa wamekua na wanamtumikia Mungu wakiwa wahudumu wa wakati wote.

Mshughulikiapo matatizo ya familia, yafaa nyinyi wazazi mjitahidi kuwa chanya na wenye uchangamfu. Iweni wenye ufikirio na wenye kubadilikana, na bado mwe wenye upatano, ihusupo kutii kanuni za maana. Acheni watoto waone kwamba kumpenda Mungu na kanuni zake za haki huongoza maamuzi yenu sikuzote. Mara nyingi mazingira ya shule huwa yenye kusababisha mkazo na mshuko-moyo sana, na watoto huhitaji kutiwa moyo sana nyumbani ili kuondoa uvutano huo.

Wazazi, msijifanye kuwa wakamilifu. Kubalini makosa na kuomba radhi watoto wenu ihitajiwapo. Vijana, Mama na Baba wakubalipo kosa, kuzeni upendo wenu kwao.—Mhubiri 7:16.

Ndiyo, familia yenye muungano huandaa nyumba ya amani, usalama, na furaha. Mshairi Mjerumani Goethe alisema hivi wakati mmoja: “Yu mwenye furaha, mfalme au mkulima, apataye furaha yake nyumbani.” Kwa wazazi na watoto wenye uthamini, nyumbani ni mahali pasipo na kifani.

Ni kweli kwamba, familia yatishwa vikali leo na mikazo ya ulimwengu tunamoishi. Lakini kwa kuwa familia imetokana na Mungu, itadumu. Familia yako itadumu, nawe pia utadumu ikiwa utafuata maagizo ya Mungu ya haki kwa ajili ya maisha ya familia.

[Maelezo ya Chini]