“Roho Huchunguza Ndani ya . . . Mambo Mazito ya Mungu”

“Roho huchunguza ndani ya mambo yote, hata mambo mazito ya Mungu.”—1 KOR. 2:10.

1. Roho takatifu inatimiza kazi gani kama inavyoonyeshwa na Paulo katika andiko la 1 Wakorintho 2:10, na ni maswali gani yanayotokea?

TUNASHUKURU sana kwa sababu ya utendaji wa roho takatifu ya Yehova. Maandiko yanasema kwamba roho hiyo ni msaidizi, zawadi, kwamba inatoa ushahidi, na inaomba kwa ajili yetu. (Yoh. 14:16; Mdo. 2:38; Rom. 8:16, 26, 27) Mtume Paulo alikazia kazi nyingine ya maana sana ambayo roho takatifu inatimiza: “Roho huchunguza ndani ya mambo yote, hata mambo mazito ya Mungu.” (1 Kor. 2:10) Kwa kweli, Yehova anatumia roho yake takatifu ili kufunua kweli nzito za kiroho. Bila msaada wa roho hiyo, hatungeelewa makusudi ya Yehova. (Soma 1 Wakorintho 2:9-12.) Hata hivyo, maswali mengi yanatokea: ‘Roho inachunguza jinsi gani ndani ya mambo mazito ya Mungu’? Yehova alifunua mambo hayo kupitia nani katika karne ya kwanza W.K.? Katika siku zetu, roho hiyo inachunguza ndani ya mambo mazito kupitia nani na jinsi gani?

2. Roho takatifu ingetenda kazi katika njia gani mbili?

² Yesu alionyesha njia mbili ambazo kupitia hizo roho takatifu ingefanya kazi. Muda mfupi kabla ya kifo chake, aliwaambia hivi mitume wake: “Msaidizi, roho takatifu, ambayo Baba atatuma katika jina langu, hiyo itawafundisha ninyi mambo yote na kuwakumbusha mambo yote niliyowaambia.” (Yoh. 14:26) Hivyo, roho takatifu ingetenda kama mwalimu na kama mkumbushaji. Ikitenda kama mwalimu, roho hiyo ingewasaidia Wakristo kuelewa mambo ambayo hawakuelewa hapo mwanzoni. Ikitenda kama mkumbushaji, roho hiyo ingewasaidia kukumbuka na kufuata kwa usahihi yote ambayo walielezwa.

Katika Karne ya Kwanza

3. Ni maneno gani ya Yesu yaliyoonyesha kwamba “mambo mazito ya Mungu” yangefunuliwa hatua kwa hatua?

³ Yesu mwenyewe aliwafundisha wanafunzi wake kweli nyingi ambazo zilikuwa mpya kwao. Hata hivyo, bado walikuwa na mambo mengi ya kujifunza. Yesu aliwaambia mitume wake hivi: “Nina mambo mengi ya kuwaambia, lakini hamwezi kuyastahimili kwa sasa. Hata hivyo, huyo atakapofika, roho ya ile kweli, atawaongoza ninyi ndani ya kweli yote.” (Yoh. 16:12, 13) Kwa hiyo, Yesu alionyesha kwamba kupitia roho takatifu, mambo mazito ya kiroho yangefunuliwa hatua kwa hatua.

4. Katika siku ya Pentekoste ya mwaka wa 33 W.K., roho takatifu ilitenda jinsi gani kama mwalimu na kama mkumbushaji?

⁴ Katika siku ya Pentekoste mwaka wa 33 W.K., “roho ya ile kweli” ilifika, na ikamwagwa juu ya Wakristo 120 hivi waliokusanyika huko Yerusalemu. Kulikuwa na mambo yaliyoonekana na kusikika ambayo yalithibitisha jambo hilo. (Mdo. 1:4, 5, 15; 2:1-4) Wanafunzi walisema katika lugha mbalimbali “juu ya mambo makuu ya Mungu.” (Mdo. 2:5-11) Sasa ulikuwa wakati wa kufunuliwa kwa jambo fulani jipya. Nabii Yoeli alikuwa ametabiri kuhusu kumiminwa huko kwa roho takatifu. (Yoe. 2:28-32) Watazamaji walikuwa wakishuhudia utimizo wa unabii huo katika njia ambayo hakuna hata mmoja wao alitazamia, na mtume Petro aliongoza katika kueleza kuhusu utimizo huo. (Soma Matendo 2:14-18.) Kwa hiyo, roho takatifu ilitenda kama mwalimu kwa kumfunulia wazi Petro kwamba mambo ambayo yaliwapata wanafunzi yalikuwa utimizo wa unabii huo wa kale. Pia, roho ilitenda kama mkumbushaji, kwa kuwa Petro hakutaja unabii wa Yoeli tu bali pia zaburi mbili za Daudi. (Zab. 16:8-11; 110:1; Mdo. 2:25-28, 34, 35) Mambo ambayo wote waliokusanyika waliona na kusikia yalikuwa kwa kweli mambo mazito ya Mungu.

5, 6. (a) Baada ya Pentekoste ya mwaka wa 33 W.K., ni maswali gani ya maana kuhusu agano jipya ambayo yalihitaji kujibiwa? (b) Mambo hayo yalitokezwa kupitia nani, na maamuzi yalifanywa jinsi gani?

⁵ Bado mambo mengi yalihitaji kufafanuliwa kwa Wakristo wa karne ya kwanza. Kwa mfano, kulikuwa na maswali kuhusu agano jipya ambalo lilianza kufanya kazi katika siku hiyo ya Pentekoste. Je, agano hilo jipya liliwahusu tu Wayahudi na Wayahudi waliogeuzwa imani? Je, Watu wa Mataifa wangekubaliwa pia katika agano hilo na kutiwa mafuta kwa roho takatifu? (Mdo. 10:45) Je, Watu wa Mataifa ambao ni wanaume wangehitaji kwanza kutahiriwa na kujitiisha chini ya Sheria ya Musa? (Mdo. 15:1, 5) Maswali hayo yalikuwa ya maana sana. Roho ya Yehova ilihitajiwa ili kuchunguza ndani ya mambo hayo mazito. Hata hivyo, roho hiyo ingetenda kazi kupitia nani?

⁶ Ndugu waliokuwa na madaraka ndio waliotokeza kila moja kati ya mambo hayo ambayo yalihitaji kuzungumziwa. Petro, Paulo, na Barnaba walikuwa kwenye mkutano huo wa baraza linaloongoza na walieleza jinsi Yehova alivyokuwa akishughulika na Watu wa Mataifa wasiotahiriwa. (Mdo. 15:7-12) Baada ya kuchunguza uthibitisho huo pamoja na yale yaliyokuwa yamesemwa katika Maandiko ya Kiebrania na kwa msaada wa roho takatifu, baraza linaloongoza lilifanya uamuzi. Kisha wakayajulisha makutaniko uamuzi huo kupitia barua.—Soma Matendo 15:25-30; 16:4, 5; Efe. 3:5, 6.

7. Kweli nzito zilifunuliwa kupitia nini?

⁷ Mambo mengine mengi yalifafanuliwa kupitia maandishi yaliyoongozwa na roho ya Mungu yaliyoandikwa na Yohana, Petro, Yakobo, na Paulo. Lakini wakati fulani baada ya Maandiko ya Kikristo kukamilishwa, zawadi za kutoa unabii na ujuzi uliofunuliwa kimuujiza zilikoma. (1 Kor. 13:8) Je, roho ingeendelea kutenda kama mwalimu na kama mkumbushaji? Je, ingeendelea kuwasaidia Wakristo kuchunguza ndani ya mambo mazito ya Mungu? Unabii ulionyesha kwamba ingefanya hivyo.

Katika Wakati wa Mwisho

8, 9. Ni nani ambao ‘wangeng’aa’ kwa ufahamu wa kiroho katika wakati wa mwisho?

⁸ Malaika mmoja alitabiri hivi kuhusu wakati wa mwisho: “Wale walio na ufahamu watang’aa kama mwangaza wa anga; na wale wanaoleta wengi kwenye uadilifu, watang’aa mpaka wakati usio na kipimo, milele kama nyota. . . . Na ujuzi wa kweli utakuwa mwingi.” (Dan. 12:3, 4) Ni nani wangekuwa na ufahamu na ambao wangeng’aa? Katika mfano wake wa ngano na magugu, Yesu alitoa wazo linalotusaidia kujua ni nani hao. Akizungumza kuhusu “umalizio wa mfumo wa mambo,” alisema hivi: “Wakati huo waadilifu watang’aa kwa uangavu kama jua katika ufalme wa Baba yao.” (Mt. 13:39, 43) Katika maelezo yake, Yesu aliwatambulisha “waadilifu” kuwa “wana wa ufalme,” Wakristo watiwa-mafuta.—Mt. 13:38.

⁹ Je, Wakristo wote watiwa-mafuta ‘wangeng’aa’? Ndiyo, kwa njia fulani wangeng’aa, kwa sababu Wakristo wote wangeshiriki katika kuhubiri, kufanya wanafunzi, na kujengana kiroho kwenye mikutano. Watiwa-mafuta wangekuwa vielelezo. (Zek. 8:23) Hata hivyo, kwa kuongezea, mambo mazito yangefunuliwa katika wakati wa mwisho. Unabii ambao Danieli mwenyewe aliandika ‘ulifungwa kwa muhuri’ mpaka wakati huo. (Dan. 12:9) Roho ingechunguza ndani ya mambo hayo mazito kupitia nani na jinsi gani?

10. (a) Roho inafunua kweli nzito katika siku hizi za mwisho kupitia nani? (b) Eleza jinsi kweli kuhusu hekalu kubwa la kiroho la Yehova zilivyofafanuliwa.

¹⁰ Wakati unapofika wa kufafanua jambo fulani la kiroho katika siku zetu, roho takatifu inawasaidia wawakilishi wenye madaraka wa “mtumwa mwaminifu na mwenye busara” walio katika makao makuu ya ulimwenguni pote ili watambue kweli nzito ambazo hazikueleweka hapo mwanzoni. (Mt. 24:45; 1 Kor. 2:13) Washiriki wa Baraza Linaloongoza wanachunguza kwa pamoja ufafanuzi mbalimbali uliorekebishwa. (Mdo. 15:6) Mambo ambayo wanajifunza, wanayachapisha kwa faida ya wote. (Mt. 10:27) Kadiri muda unavyopita, huenda ufafanuzi zaidi ukahitajiwa, na kwa unyoofu mambo hayo yanaelezwa pia.—Ona sanduku “Jinsi Roho Ilivyofunua Maana ya Hekalu la Kiroho.”

Kufaidika na Kazi Ambayo Roho Inatimiza Leo

11. Wakristo wote leo wanafaidika jinsi gani na kazi ambayo roho takatifu inatimiza katika kufunua mambo mazito ya Mungu?

¹¹ Wakristo wote waaminifu wanafaidika na kazi ambayo roho takatifu inatimiza katika kufunua mambo mazito ya Mungu. Kama Wakristo wa karne ya kwanza, sisi leo tunajifunza na baadaye kukumbuka na kufuata mambo ambayo roho takatifu inatusaidia kuelewa. (Luka 12:11, 12) Hatuhitaji kuwa na elimu ya hali ya juu sana ili kuelewa kweli nzito za kiroho ambazo zimechapishwa. (Mdo. 4:13) Tunaweza kuboresha jinsi gani uelewaji wetu wa mambo mazito ya Mungu? Acheni tuchunguze mapendekezo machache.

12. Ni wakati gani tunapopaswa kusali ili tupewe roho takatifu?

¹² Sali ili upewe roho takatifu. Kabla ya kuanza kuchunguza habari zinazotegemea Maandiko, tunapaswa kwanza kuomba ili roho takatifu ituongoze. Tunapaswa kufanya hivyo hata ikiwa tuko peke yetu au tuna wakati mfupi tu. Maombi kama hayo ya unyenyekevu bila shaka yataufurahisha moyo wa Baba yetu wa mbinguni. Kama Yesu alivyoonyesha, Yehova atatupatia roho yake takatifu kwa ukarimu tukimwomba kwa unyoofu.—Luka 11:13.

13, 14. Kutayarisha mikutano kunatimiza jambo gani la maana katika kuelewa mambo mazito ya Mungu?

¹³ Jitayarishe kwa ajili ya mikutano. Tunapokea ‘chakula kwa wakati unaofaa’ kupitia jamii ya mtumwa. “Mtumwa” huyo anatimiza mgawo wake kwa kututayarishia habari zinazotegemea Maandiko na kupanga programu za kujifunza na mikutano. Hivyo, kuna sababu nzuri za kuomba “ushirika mzima wa akina ndugu” uchunguze habari fulani. (1 Pet. 2:17; Kol. 4:16; Yuda 3) Tunashirikiana na roho takatifu tunapofanya yote tunayoweza ili kufuata maagizo yanayotolewa.—Ufu. 2:29.

¹⁴ Tunapotayarisha mikutano ya Kikristo, ni vizuri tusome Maandiko yanayotajwa na kujaribu kutambua jinsi kila andiko linavyohusu habari inayozungumziwa. Zoea hilo litaongeza hatua kwa hatua uelewaji wetu wa Biblia. (Mdo. 17:11, 12) Kusoma maandiko hayo kunafanya yabaki katika akili na hivyo roho takatifu inaweza kutusaidia kuyakumbuka. Zaidi ya hayo, tukisoma andiko kwenye ukurasa wa Biblia, hilo litaacha alama akilini ambayo inaweza kutusaidia kupata andiko hilo wakati tunapolihitaji.

15. Kwa nini tunapaswa kusoma vichapo vipya haraka iwezekanavyo, na unafanya hivyo jinsi gani?

¹⁵ Soma vichapo vipya haraka iwezekanavyo. Habari fulani zilizochapishwa hazizungumziwi kwenye mikutano yetu, lakini zinatayarishwa kwa faida yetu. Hata magazeti yetu yanayotolewa kwa watu wote yanatayarishwa kwa faida yetu pia. Katika ulimwengu huu wenye shughuli nyingi, mara nyingi tunalazimika kumngojea mtu fulani au jambo fulani. Tukibeba kichapo ambacho bado hatujasoma au ambacho tumekisoma tu kwa sehemu, huenda tukatumia nafasi hiyo kusoma sehemu fulani. Ili kupata habari bila kuchelewa, wengine wanasikiliza vichapo vilivyorekodiwa wakati wanapotembea au wanaposafiri kwa gari. Kwa kuwa habari hizo zote zimefanyiwa utafiti kwa uangalifu na kuandikwa kwa njia inayofurahisha wasomaji wa kawaida, zinaongeza uthamini wetu wa mambo ya kiroho.—Hab. 2:2.

16. Taja faida ya kuandika na kuchunguza baadaye maswali unayojiuliza unaposoma habari fulani?

¹⁶ Tafakari. Unaposoma Biblia au vichapo vinavyotusaidia kuelewa Biblia fikiria mambo unayosoma. Unapofuata kwa uangalifu mpangilio wa mawazo, huenda ukajiuliza maswali fulani. Unaweza kuyaandika maswali hayo na kuyachunguza baadaye. Mara nyingi tunapochunguza kwa undani mambo ambayo hatuelewi ndipo tunapojifunza kwa kina zaidi. Uelewaji tunaopata unakuwa sehemu ya hazina yetu binafsi ambayo tunaweza kuitumia tunapoihitaji.—Mt. 13:52.

17. Mnafuata programu gani kwa ajili ya ibada ya familia au funzo la kibinafsi?

¹⁷ Panga wakati wa ibada ya familia. Baraza Linaloongoza limetutia moyo sisi sote tutenge jioni moja au pindi nyingine kila juma kwa ajili ya funzo la kibinafsi au la familia. Ratiba yetu iliyorekebishwa ya mikutano inatupatia nafasi ya kufuata shauri hilo. Mnajifunza nini jioni hizo za Ibada ya Familia? Katika jioni hizo wengine wanasoma Biblia, wanafanya utafiti kuhusu maandiko yanayotokeza maswali akilini na wanaandika maelezo mafupi ya ufafanuzi katika Biblia zao. Familia nyingi zinatenga wakati ili kuzungumzia jinsi ambavyo wanaweza kutumia mambo wanayojifunza. Vichwa fulani vya familia wanachagua habari ambazo wanahisi kwamba familia inahitaji kuchunguza au habari zinazohusu maswali ambayo familia imeomba yachunguzwe. Bila shaka, kadiri muda unavyopita mtafikiria habari nyingine ambazo mnaweza kuchunguza.a

18. Kwa nini hatupaswi kuogopa kujifunza kweli nzito zaidi za Neno la Mungu?

¹⁸ Yesu alisema kwamba roho ingetenda kama msaidizi. Hivyo, hatupaswi kuogopa kujifunza kweli nzito zaidi za Neno la Mungu. Kweli hizo ni sehemu ya ‘ujuzi wenye thamani wa Mungu,’ na tunatiwa moyo kuchunguza kweli hizo. (Soma Methali 2:1-5.) Kweli hizo zinafunua mengi kuhusu “mambo ambayo Mungu amewatayarishia wale wanaompenda.” Tunapojitahidi kujifunza zaidi Neno la Yehova, roho takatifu itatusaidia, kwa maana “roho huchunguza ndani ya mambo yote, hata mambo mazito ya Mungu.”—1 Kor. 2:9, 10.

[Maelezo ya Chini]

Ungesema Nini?

• Roho inatusaidia kuchunguza “mambo mazito ya Mungu” katika njia gani mbili?

• Roho takatifu ilifunua kweli nzito katika karne ya kwanza kupitia nani?

• Roho takatifu inafanya kazi jinsi gani ili kufafanua mambo katika siku zetu?

• Unaweza kufanya nini ili ufaidike na kazi ya roho takatifu?

[Sanduku katika ukurasa wa 22]

Jinsi Roho Ilivyofunua Maana ya Hekalu la Kiroho

Kati ya “mambo mazito ya Mungu” yaliyofunuliwa katika karne ya kwanza ni kwamba maskani na baadaye mahekalu yalifananisha kimbele jambo fulani kubwa zaidi la kiroho ambalo ni halisi. Paulo aliita jambo hilo halisi “hema la kweli, ambalo Yehova alisimamisha, na si mwanadamu.” (Ebr. 8:2) Hilo lilikuwa hekalu kubwa la kiroho, mpango wa kumkaribia Mungu ambao uliwezekana kupitia dhabihu na ukuhani wa Yesu Kristo.

“Hema la kweli” lilianza mwaka wa 29 W.K. Yesu alipobatizwa na Yehova akamkubali kuwa yule ambaye angekuwa dhabihu kamilifu. (Ebr. 10:5-10) Baada ya kifo na kufufuliwa kwake, Yesu aliingia Patakatifu Zaidi pa hekalu la kiroho na akatoa thamani ya dhabihu yake “mbele za uso wa Mungu.”—Ebr. 9:11, 12, 24.

Katika andiko lingine, mtume Paulo aliandika kwamba Wakristo watiwa-mafuta ‘wanakua ili kuwa hekalu takatifu kwa ajili ya Yehova.’ (Efe. 2:20-22) Je, hekalu hilo lingekuwa kama lile “hema la kweli” ambalo baadaye Paulo alieleza katika barua yake kwa Waebrania? Kwa miaka mingi, watumishi wa Yehova walifikiri hivyo. Ilionekana kwamba Wakristo watiwa-mafuta walikuwa wakitayarishwa duniani ili wawe “mawe” katika hekalu la kimbingu la Yehova.—1 Pet. 2:5.

Hata hivyo, kuelekea mwaka wa 1971, ndugu wenye madaraka wa jamii ya mtumwa walianza kutambua kwamba hekalu ambalo Paulo alizungumzia katika barua yake kwa Waefeso halingekuwa lile hekalu kubwa la kiroho la Yehova. Ikiwa “hema la kweli” lilifanyizwa na Wakristo watiwa-mafuta waliofufuliwa, hema hilo lingeanza baada ya ufufuo wao kuanza wakati wa “kuwapo kwa Bwana.” (1 The. 4:15-17) Lakini akizungumza kuhusu maskani, Paulo aliandika hivi: “Hema hili ni mfano kwa ajili ya wakati uliowekwa ambao upo sasa.”—Ebr. 9:9.

Kwa kulinganisha kwa uangalifu maandiko hayo na mengine, ilikuwa wazi kwamba hekalu la kiroho haliendelei kujengwa na kwamba Wakristo watiwa-mafuta si “mawe” ambayo yanatayarishwa duniani ili kukusanywa katika hekalu hilo. Badala yake, Wakristo watiwa-mafuta wanatumikia katika ua na katika Patakatifu pa hekalu la kiroho, kila siku wakimtolea Mungu “dhabihu ya sifa.”—Ebr. 13:15.

[Picha katika ukurasa wa 23]

Tunaweza kuboresha uelewaji wetu wa “mambo mazito ya Mungu” jinsi gani?