Sura ya 18
Je! Kuna Wema Katika Dini Zote?
WAKATI dini inapozungumzwa, watu wengi wanasema, ‘Kuna wema katika dini zote,’ au, ‘Dini zote ni barabara tofauti tu za kuelekeza watu kwa Mungu.’
2 Ni jambo jepesi kufahamu sababu gani huenda watu wakaona wema fulani katika karibu kila dini, kwa maana nyingi za hizo zinasema habari za upendo na kufundisha kwamba uuaji, wivi na kusema uongo ni mambo mabaya. Vikundi mbalimbali vya kidini vimetuma wamisionari wakajenga hospitali na kusaidia maskini. Na hasa katika karne mbili zilizopita vimeshiriki kuitafsiri Biblia na kuieneza, hivyo watu wengi zaidi wakaweza kujifaidi na Neno la Mungu. (2 Timotheo 3:16) Hata hivyo inatupasa tujiulize hivi: Yehova na Yesu Kristo wanazionaje dini tofauti-tofauti zilizopo?
ILE NJIA INAYOFAA—NJIA NYEMBAMBA
3 Watu fulani wenye maoni ya kwamba kuna wema katika dini zote wanaliona kuwa jambo la akili ndogo kuamini kwamba Mungu hawezi kuwakubali watu walio wengi wenye kufuata dini yo yote tu. Lakini Yesu, aliyeyajua mawazo ya Baba yake na akayaiga, alikuwa na maoni tofauti. (Yohana 1:18; 8:28, 29) Hakuna mmoja wetu anayeweza kuwa na sababu ya kumlaumu Mwana wa Mungu kwa kusema alikuwa na akili ndogo. Fikiria maneno aliyoyasema katika Mahubiri juu ya Mlima:
“Ingieni kwa kupitia mlango ulio mwembamba; maana mlango ni mpana, na njia ni pana iendayo upotevuni, nao ni wengi waingiao kwa mlango huo. Bali mlango ni mwembamba, na njia imesonga iendayo uzimani, nao waionao ni wachache.”—Mathayo 7:13, 14.
4 Ni mambo gani yanayohitajiwa ili mtu awe katika njia hiyo nyembamba na kupata kibali ya Mungu? Watu wengine watafuata maoni ya kisasa ya kuabudu namna mtu apendavyo au ya kusema dini zote tu ni sawa, kwa kujibu, ‘Wewe fanya mema tu na uepuke kuumiza wenzako,’ au, ‘Mkubali Yesu awe Bwana wako, na basi.’ Lakini Yesu alisema kwamba mengine zaidi ya hilo yanahitajiwa kabisa:
“Si kila mtu aniambiaye, Bwana, Bwana, atakayeingia katika ufalme wa mbinguni; bali ni yeye AFANYAYE MAPENZI YA BABA YANGU aliye mbinguni. Wengi wataniambia siku ile, Bwana, Bwana, . . . kwa jina lako [hatukufanya] miujiza mingi? Ndipo nitawaambia dhahiri, Sikuwajua ninyi kamwe; ondokeni kwangu, ninyi mtendao maovu.”—Mathayo 7:21-23.
5 Ni kweli kwamba Yesu alishauri tusiwe tukihukumu wenzetu kwa sababu ya vikosa vyao. (Mathayo 7:3-5; Warumi 14:1-4) Lakini katika shauri hili la maana sana linalohusu dini, yeye alionyesha kuna uhitaji wa kuifuata sana Biblia, na kutenda mapenzi ya Baba. Yesu alilaumu mazoea na mafundisho yaliyopingana na Neno la Mungu. Kwa nini? Kwa sababu alijua kwamba dini inatumiwa na Ibilisi kutia watu katika mtego. (2 Wakorintho 4:4) Njia anayotumia Shetani kutega watu ni uongo, lakini anautumia kwa namna yenye kuvuta watu. (Mwanzo 3:4, 5; 1 Timotheo 4:1-3) Hata kati ya watu wanaodai kuwa Wakristo kuna viongozi wa kidini wanaotimizia Ibilisi tamaa zake. (2 Wakorintho 11:13-15) Mafundisho yao yanazisingizia njia za Yehova zenye upendo na ukarimu. Basi, je! ni ajabu kwamba Yesu alionyesha wazi uongo wa viongozi wa kidini waliofundisha mambo yaliyokuwa kinyume cha Maandiko?—Mathayo 15:1-20; 23:1-38.
6 Inaweza kusemwa kwamba watu wengi ni kama wamerithi dini zao kwa wazazi. Wengine wanafuata dini fulani kwa sababu tu jirani wengi wanafanya hivyo. Lakini hata mtu akifanya hivyo kwa unyofu wa moyo, hatua hiyo inaweza kumwongoza katika ile ‘njia pana iendayo upotevuni.’ (Yohana 16:2; Mithali 16:25) Mtume Paulo (aliyeitwa Sauli pia) alikuwa amekuwa na bidii nyingi katika dini yake kufikia hatua ya kuwatesa Wakristo. Lakini alilazimika ageuke afuate njia mpya ya kuabudu ndipo aweze kukubaliwa na Mungu. (1 Timotheo 1:12-16; Matendo 8:1-3; 9:1, 2) Baadaye, aliongozwa na Mungu aandike kwamba watu fulani waliofuata dini kwa bidii wakati huo walikuwa na “bidii kwa Mungu; lakini si kulingana na maarifa sahihi.” (Warumi 10:2, NW) Je! wewe una maarifa sahihi juu ya mapenzi ya Mungu yaliyoonyeshwa katika Biblia? Je! unatenda kulingana na maarifa hayo?
7 Usilione jambo hilo kama mchezo, labda kwa kudhani kwamba ikiwa huifuati njia inayofaa Mungu atakuhurumia tu hata usipobadilika. Maandiko yanasema mapenzi ya Mungu ni kwamba watu ‘waje kwenye maarifa sahihi ya kweli,’ kisha waishi kupatana na maarifa hayo. (1 Timotheo 2:3, 4, NW; Yakobo 4:17) Mungu alitabiri kwamba “siku za mwisho” watu wengi ‘wangekuwa na namna fulani ya utawa lakini wawe waongo kwa kutokutenda kupatana na uwezo wa utawa huo.’ Kisha akaamuru: “Kutoka kwa hawa geukia mbali.”—2 Timotheo 3:1-5, NW.
UNAWEZA KUJUAJE?
8 Ingawa ni lazima ibada inayopendeza Mungu ipatane na “maarifa sahihi,” uchunguzi umeonyesha kwamba makanisa yaliyo mengi yanafundisha mambo yanayopingana na Biblia. (Warumi 10:2) Kwa mfano, yanalishikilia fundisho lisilo la Kimaandiko kwamba mwanadamu ana nafsi isiyoweza kufa. (Ezekieli 18:4, 20, NW, ZSB; angalia ukurasa 115.) ‘Kwani fundisho hilo ni baya sana?’ huenda wengine wakauliza. Usisahau kwamba uongo wa kwanza wa Shetani ulikuwa kwamba dhambi isingeleta kifo. (Mwanzo 3:1-4) Ingawa sasa kifo hakiepukiki, fundisho la kwamba mwanadamu ana nafsi isiyoweza kufa linaelekea kuuendeleza uongo wa Shetani. Limefanya mamilioni ya watu wajiingize katika shughuli za kutisha zinazowahusianisha na mashetani ambao wanajifanya ati wao ndio zile nafsi za watu waliokufa. Tena fundisho hilo linaifanya kweli ya Biblia ya ufufuo wa wafu unaokuja iwe haina maana.—Matendo 24:15.
9 Mwenendo unahusika pia, kwa maana dini nyingi zinakubali au kutia watu moyo wafuate sikukuu na desturi (mila) zinazotegemea imani ya kwamba nafsi haiwezi kufa. Mfano wa sikukuu hizo ni ile Siku ya Kukumbuka Nafsi Zote za Waliokufa, hata jioni inayoitangulia siku hiyo. Sikukuu hizo zinachanganywa na mazoea yaliyochukuliwa katika dini zisizo za Kikristo.
10 Kuchanganya dini zisizo za Kikristo na dini inayosemekana kuwa ya Kikristo ni jambo linalohusu hata sikukuu nyingine, kama vile Krismasi. Mungu aliwaelekeza Wakristo wakitukuze kifo cha Yesu, wala si kuzaliwa kwake. (1 Wakorintho 11:24-26) Na Biblia inaonyesha kwamba Yesu hakuzaliwa Desemba, kwa maana hayo ni majira ya mvua na baridi katika Israeli. (Luka 2:8-11) Unaweza kuangalia vitabu ensaiklopedia karibu vyote nawe utaona kwamba Desemba 25 ilichaguliwa kwa sababu tayari ilikuwa sikukuu ya Kirumi. Sir James Frazer anatoa maoni haya:
“Ukijumlishwa pamoja, upatani wa [Krismasi na Ista] pamoja na sikukuu za wapagani ni mwingi mno kiasi cha kwamba haukutokea bila kukusudiwa hivyo. . . . [Viongozi wa kidini] walifahamu kwamba ili Ukristo uweze kuushinda ulimwengu na kuutawala ilikuwa lazima uzilegeze kanuni imara mno za Mwanzishi [wa Ukristo], kwa kuupanua kidogo ule mlango mwembamba unaoongoza watu kwenye wokovu.”—Kitabu The Golden Bough.
11 Ni mtu gani anayempenda Yehova kwa unyofu wa moyo, ambaye baada ya kujua ukweli wa mambo hayo, angeendelea kukubali imani na mazoea yaliyoanzishwa kwa kusudi la kukubaliana na ibada ya kipagani? Huenda watu fulani wakadhani mafundisho au mazoea hayo ni vijambo vidogo tu. Lakini Biblia inasema waziwazi hivi: “Chachu kidogo tu huchachusha donge lote la unga!”—Wagalatia 5:9, HNWW.
VITA NA MAADILI
12 Yesu Kristo alionyesha wazi msaada mwingine unaojulisha watu dini inayokubalika kwa Yehova wakati alipowaambia wanafunzi wake hivi: “Mkipendana, watu wote watajua kwamba ninyi ni wanafunzi wangu.” (Yohana 13:34, 35, HNWW) Makanisa mengi yanataja habari za kupendana, lakini kweli yanahimiza watu waonyeshe upendo aliouonyesha Yesu?
13 Tayari tumeona kwamba Wakristo katika karne za kwanza-kwanza waliishi kupatana na maelezo ya kiunabii yaliyo kwenye Isaya 2:4. Wao ‘walifua panga zao zikawa majembe, na mikuki yao ikawa miundu; wala hawakutaka kujifunza vita tena kamwe.’ (Angalia kurasa 166, 167.) Makanisa na viongozi wake wamechukua msimamo gani? Watu wengi wamejionea wenyewe kwamba makanisa yamekubali kuwe na vita na yakavibariki—Wakatoliki wakaua Wakatoliki wenzao, Waprotestanti wakaua Waprotestanti wenzao. Ni wazi kwamba kwa kufanya hivyo hawakufuata kielelezo kilichowekwa na Yesu. Inafaa kukumbuka kwamba viongozi wa dini ya Kiyahudi ndio waliokubali Yesu auawe wakidai kwamba alikuwa karibu kuharibu masilahi ya taifa lao.—Yohana 11:47-50; 15:17-19; 18:36.
14 Msaada mwingine wa kukujulisha kama dini fulani inakubaliwa na Mungu ni kuangalia kama inatetea kanuni zake zinazohusu adili badala ya kuachilia makosa. Yesu alijaribu kusaidia watu wenye mizigo ya dhambi, wakiwa ni pamoja na walevi na makahaba. Wanafunzi wake walipaswa kufanya ivyo hivyo. (Mathayo 9:10-13; 21:31, 32; Luka 7:36-48; 15:1-32) Na kama mtu aliyekuwa Mkristo alitenda dhambi, Wakristo wale wengine wangeweza kumsaidia, wakijaribu kumrudisha kwenye upendeleo wa Mungu na nguvu za kiroho. (Wagalatia 6:1; Yakobo 5:13-16) Lakini namna gani ikiwa mtu alizoea dhambi bila kutubu?
15 Hivyo ndivyo alivyofanya mwanamume mmoja katika Korintho. Paulo aliandika hivi:
“Msishirikiane na ndugu Mkristo aliye mzinzi, [mwenye pupa], mwenye kuabudu sanamu, mchongezi, mlevi na mlaghai. Mtu wa namna hiyo, hata kula msile naye. . . . Mfukuzeni mbali nanyi huyo mwovu!”—1 Wakorintho 5:11-13, HNWW.
Mashahidi wa Yehova wanafuata maelekezo ya Mungu katika jambo hilo. Ikiwa mtendaji wa dhambi nzito anakataa msaada na hutaki kuiacha njia chafu yake, mtu wa namna hiyo lazima afukuzwe au atengwe na ushirika wa kundi. Labda hatua hiyo itamgutusha arudiwe na fahamu. Lakini, agutuke asigutuke, hatua hiyo inasaidia kulinda washiriki wa kundi walio na mioyo minyofu, wanaojitahidi sana kutetea kanuni za Mu ngu wajapokuwa wenyewe ni watu wasio wakamilifu —1 Wakorintho 5:1-8; 2 Yohana 9-11.
16 Walakini, labda unawajua watu fulani wanaokwenda kanisani ambao wanazoea dhambi peupe, pengine hata wenye kutendewa mambo ya heshima nyingi kanisani mwao kwa sababu ya utajiri au ukubwa wao. Kwa kukataa kufuata amri ya Mungu inayosema watenda dhambi wasiotubu watengwe na ushirika, makanisa yanafanya watu wale wengine wafikiri ni sawa tu hata wao wakifanya dhambi. (Mhubiri 8:11; 1 Wakorintho 15:33) Mungu hawezi kuwakubali wale wanaozaa matunda ya namna hiyo.—Mathayo 7:15-20; Ufunuo 18:4-8.
KUDUMU KATIKA NJIA IENDAYO UZIMANI
17 Ukiisha kuipata ile ‘njia iendayo uzimani,’ unahitaji kuendelea kujifunza Biblia ili udumu humo. Jaribu kuisoma Biblia kila siku; usitawishe tamaa nyingi ya kuipenda Biblia. (1 Petro 2:2, 3; Mathayo 4:4) Itakutayarisha kwa “kila tendo jema.”—2 Timotheo 3:16, 17.
18 Matendo hayo mema ni pamoja na kufuata viwango vya Mungu vya adili, na vilevile kufadhili na kusaidia watu wale wengine, hasa wale wanaohusiana nasi katika ile imani. (Yakobo 1:27; Wagalatia 6:9, 10) Ndivyo Yesu alivyokuwa. Zaidi ya kuwekea watu mfano mwema wa kiadili, yeye aliwaponesha wagonjwa, akawalisha wenye njaa na kuwafariji wenye taabu nyingi za moyoni. Aliwafundisha na kuwatia nguvu wanafunzi wake hasa. Ingawa sisi hatuwezi kufanya miujiza kama yeye, tunaweza kuwapa wengine msaada wenye kufaa kadiri tunavyoweza, na huenda kwa sababu hiyo wengine wakamtukuza Mungu.—1 Petro 2:12.
19 Lakini matendo mema ya Yesu hayakuishia hapo tu. Yeye alijua kwamba tendo lililo bora zaidi kufanyia wengine ni kuwasaidia waijue ibada inayokubalika kwa Mungu na kuwafundisha makusudi ya ufalme wa Mungu. Hilo lingewasaidia waufikie mradi wa uzima wa milele katika furaha.—Luka 4:18-21.
20 Vivyo hivyo inawapasa Wakristo leo wajitahidi kuwa mashahidi kwa ajili ya Yehova. Wanaweza kutumia mwenendo mwema kutoa ushahidi, na hiyo ni pamoja na kusaidia wengine na kujiweka wenyewe katika hali ya ‘kutokuwa na doa la ulimwengu.’ (Isaya 43:10-12; Yakobo 1:27, NW; Tito 2:14) Vilevile, wanaweza kuzipeleka “habari njema” moja kwa moja kwenye nyumba za watu, wakidumu katika kazi hii mpaka Mungu atakaposema imefanywa. (Luka 10:1-9) Je! wewe hutaki kusaidia jirani zako, kutia na jamaa yako, waijue ibada anayoikubali Yehova? Basi, hata wewe unapaswa kushiriki katika wonyesho wa hadharani (wa waziwazi) wa imani yako; kufanya hivyo kunaweza kusaidia wengine waipate ile njia iendayo uzimani.—Warumi 10:10-15.
[Maelezo ya Chini]
Sababu gani inatupasa tufikirie kama kuna wema katika dini zote? (1, 2)
Yesu alikuwa na maoni gani juu ya dini, na kwa sababu gani (3-5)
Sababu gani ni jambo la maana tuwe na maarifa sahihi? (6, 7)
Mafundisho na mazoea fulani yanayofuatwa na watu wengi yanapinganaje na Biblia? (8-11)
Makanisa yanaonekana kuwa namna gani yakilinganishwa na Ukristo wa kweli juu ya shauri la vita? (12, 13)
Ukristo wa kweli unachukua msimamo gani juu ya kushikamana na viwango vya Mungu vya adili? (14-16)
Wewe unaweza kudumu namna gani katika njia iendayo uzimani? (17, 18)
Ni kazi gani ya ziada inayotakwa sana ifanywe na Wakristo? (19, 20)
[Sanduku ukurasa wa 173]
“MAADILI NA JEURI KATIKA AUSCHWITZ”
Katika kitabu chake kinachoitwa hivyo, mwanamke Anna Pawelczynska wa Poland, aliye mtaalamu wa mambo ya jamii ya watu, alisema kwamba katika Ujeremani ya Wanazi “Mashahidi wa Yehova walitetea imani yao bila kutumia jeuri, na imani hiyo ilipinga vita vya namna zote na jeuri.” Halafu ikawaje? Yeye anaeleza hivi:
“Kikundi kidogo hiki cha wafungwa kilikuwa jeshi lenye kushikilia sana mawazo yao, nao walipata ushindi katika pigano lao juu ya Unazi. Kikundi cha Wajeremani wa madhehebu hii kilikuwa kidogo sana kikiwa cha watu wasiolegea katikati ya taifa lenye kuvamiwa kijeuri, nao walitumia roho iyo hiyo ya kutokukata tamaa na kuendesha kazi yao katika kambi huko Auschwitz. Waliweza kuheshimiwa na wafungwa wenzao . . . wakaheshimiwa na mahabusi-wasimamizi, hata na maafisa wa askari wa SS. Kila mtu alijua kwamba hakuna Shahidi wa Yehova ambaye angefuata amri iliyokuwa tofauti na imani yake ya kidini.”
[Picha katika ukurasa wa 175]
Wewe uko katika ile njia pana . . .
. . . au ile njia nyembamba?