Sababu kwa Nini Fungu la Mlalamikaji Si Lenye Furaha
FURAHA kubwa ilikuwa imegeuka ikawa hali ya kukata tamaa katika muda wa majuma machache tu. Kushangilia kwa kwanza kwa Waisraeli juu ya uhuru waliokuwa wamepata karibuni kutoka katika utumwa wa Kimisri ulikuwa umeharibika ukawa kununa kusiko kwa maana juu ya chakula. Katika mwezi wa pili baada ya kuondoka Misri, taifa hilo lisiloridhika lilisema lingependelea fungu la mtumwa kuliko maisha magumu jangwani. Katika miezi iliyofuata, roho hiyo ya kulalamika ilidhoofisha azimio lao la kumtii Yehova ikaharibu matarajio ya kizazi hicho ya kuingia Bara Lililoahidiwa.—Kutoka 16:1-3; Hesabu 14:26-30.
Bila shaka, kulalamika hakujawa kamwe jambo la kizazi kimoja au la watu fulani pekee. Ni nani ambaye halalamiki mara kwa mara juu ya kazi, chakula, halihewa, watoto, majirani, au gharama za maisha? Yaonekana kwamba kutokamilika kwa kibinadamu kunamwelekeza mtu kwenye kulalamika.—Warumi 5:12; Yakobo 3:2.
Kwa nini tunalalamika kwa urahisi sana? Labda tunajihisi kuvunjika moyo, kukata tamaa, au wagonjwa. Kulalamika kwaweza kuwa ndiyo njia ya kuondoa kufadhaishwa kwetu, au yaweza kuwa ndiyo njia isiyo ya moja kwa moja ya kusema: “Ningefanya hilo kwa njia bora zaidi!” Nyakati nyingine malalamiko yanachochewa na migongano ya kiutu. Pia, kuna malalamiko ya kikweli.
Kisababishi kiwe ni nini, kama kielelezo kilichotangulia cha Waisraeli kionyeshavyo, kulalamika kwaweza kuwa jambo lenye uharibifu kunapoendelea. Mtu aweza akawa mlalamikaji wa kawaida, hata akinung’unika juu ya njia ya Yehova ya kufanya mambo. Kwa nini hilo ni lenye hatari sana? Na malalamiko ya haki yanapasa yashughulikiwaje ifaavyo?
Malalamiko ya Haki
Ikiwa lalamiko si lenye uzito, swali la kwanza tunapaswa kuuliza ni, Je, naweza kulipuuza kwa upendo? Ni kweli, huenda tukawa na sababu halali ya kulalamika dhidi ya mtu fulani, hata labda mwamini mwenzetu. Huenda ikawa alitutenda bila fadhili au bila haki. Hata hivyo, je, kulalamika kwa wengine juu ya kutendwa kusivyo haki kutafanya mambo yawe mazuri zaidi? Biblia hupendekeza tuitikieje? Wakolosai 3:13 husema hivi: “Mkichukuliana, na kusameheana, mtu akiwa na sababu ya kumlaumu [kulalamika dhidi ya, NW] mwenzake; kama Bwana [Yehova, NW] alivyowasamehe ninyi, vivyo na ninyi.” Kwa hiyo hata wakati ambapo huenda lalamiko likawa la haki, maandiko yanapendekeza mtazamo wa kusamehe badala ya roho ya kulalamika.—Mathayo 18:21, 22.
Namna gani ikiwa jambo ni nzito mno kupuuzwa? Huenda kukawa sababu nzuri ya kulitaja lalamiko hilo. Wakati “kilio cha kulalamika” cha haki kilipomwendea Yehova kuhusu Sodoma na Gomora, alichukua hatua ya kushughulikia hali yenye soni katika majiji hayo yaliyoharibika. (Mwanzo 18:20, 21, NW) Lalamiko jingine la haki lilitokea upesi baada ya Pentekoste 33 W.K. Chakula kilipogawanywa kwa wajane wenye uhitaji, upendeleo ulionyeshwa kuelekea wanawake wanena-Kiebrania. Kwa kueleweka, hilo lilisababisha udhia miongoni mwa wajane wanena-Kigiriki. Hatimaye, lalamiko hilo liliwafikia mitume, nao walipanga kwa upesi kikundi cha wanaume wenye daraka kitatue tatizo hilo.—Matendo 6:1-6.
Wazee wa Kikristo ambao wamewekwa rasmi leo wanapaswa vilevile kutokawia katika kuchukua hatua zinazohitajiwa wakati wanapojulishwa juu ya mambo mazito. Mithali 21:13 husema hivi: “Azibaye masikio yake asisikie kilio cha maskini, yeye naye atalia, lakini hatasikiwa.” Badala ya kupuuza lalamiko la haki, wazee wanapaswa wasikilize kwa huruma. Kwa upande mwingine, sisi sote twaweza kushirikiana kwa kuelekeza malalamiko yenye uzito kwa wazee, badala ya kuyataja kwa kila mtu atakayesikiliza.
Hata hivyo, wengi wetu tungekiri kwa wazi kwamba kuna nyakati kutokamilika kwa kibinadamu kunapotusababisha kulalamika bure. Uchunguzi wa karibu zaidi wa mwenendo wa Waisraeli jangwani utatusaidia kuona hatari ya kuruhusu kule kununa kwa mara kwa mara kusitawi kuwe roho ya kulalamika.
Maoni ya Mungu juu ya Walalamikaji
Kunung’unika kwa Waisraeli juu ya ugavi wa chakula kunafunua hatari mbili za asili katika kulalamika. Kwanza, kulalamika kunaambukiza. Usimulizi huo wasema kwamba “mkutano mzima wa wana wa Israeli ukawanung’unikia Musa na Haruni, huko barani.” (Kutoka 16:2) Yaelekea, wachache walianza kulalamika juu ya ukosefu wa chakula, na upesi kila mtu alikuwa akilalamika.
Pili, mlalamikaji mara nyingi hutilia chumvi tatizo. Kwa habari hiyo, Waisraeli walidai kwamba wangekuwa na hali afadhali huko Misri, ambako wangeweza kula mkate na nyama nyingi kadiri ambavyo wangetaka. Walidai kwamba walikuwa wameongozwa jangwani ili kufa njaa tu.—Kutoka 16:3.
Je! hali ya Waisraeli hao ilikuwa mbaya hivyo? Labda ugavi wao wa chakula ulikuwa ukipungua, lakini Yehova alikuwa ameona kimbele tatizo hilo, na kwa wakati ufaao aliandaa mana ili kuridhisha mahitaji yao ya kimwili. Malalamiko yao yaliyotiwa chumvi yalionyesha ukosefu wa kumtumainia Mungu. Walipokuwa Misri walikuwa wamelalamika kwa haki juu ya hali mbaya. (Kutoka 2:23) Lakini Yehova alipowaweka huru na utumwa, walianza kulalamika juu ya chakula. Huko hakukuwa kunung’unika kwa haki. “Manung’uniko yenu hayakuwa juu yetu sisi, ila juu ya BWANA [Yehova, NW],” Musa akaonya.—Kutoka 16:8.
Roho hiyo ya kulalamika ya Waisraeli ilijionyesha yenyewe kwa kurudia-rudia. Katika mwaka mmoja mana ilikuja kuwa sababu ya kulalamika. (Hesabu 11:4-6) Upesi baada ya hapo ripoti mbaya kutoka kwa wapelelezi Waisraeli 10 kati ya 12 ilitokeza kilio juu ya hatari za kudhaniwa tu zilizohusika katika ushindi wa Bara Lililoahidiwa. Watu walifika hatua ya kupita kiasi hata kusema: “Heri kama tungalikufa katika jangwa hili.” (Hesabu 14:2) Huo ulikuwa ukosefu wa uthamini ulioje! Haishangazi kwamba, Yehova alimwambia Musa hivi: “Je! watu hawa watanidharau hata lini? wasiniamini hata lini?” (Hesabu 14:11) Walalamikaji hao wasio na shukrani walihukumiwa kuzurura jangwani kwa muda wa miaka 40 mpaka kizazi hicho kikafa.
Mtume Paulo atukumbusha juu ya kielelezo hicho. Aonya Wakristo wenzake wasiwe kamwe kama wale Waisraeli waliokuja kuwa walalamikaji, wakaja tu kuangamia jangwani. (1 Wakorintho 10:10, 11) Kwa wazi, kunung’unika kusiko kwa haki na roho ya kulalamika yaweza kudhoofisha imani yetu na kuongoza kwenye kumwudhi Yehova.
Hata hivyo, Yehova ni mwenye saburi kwa watumishi wake ambao huenda wakalalamika mara kwa mara kwa sababu ya hali zenye kuvunja moyo. Eliya alipotorokea Mlima Horebu kwa sababu ya mnyanyaso wa Malkia mwovu Yezebeli, alikuwa na uhakika kwamba kazi yake akiwa nabii ilikuwa imeisha. Alidhani kimakosa kwamba alikuwa ndiye mwabudu wa Yehova pekee aliyekuwa amebaki katika bara hilo. Ili kuimarisha imani ya Eliya, Mungu kwanza alimpa wonyesho wa nguvu Zake za kimungu. Kisha nabii huyo akaambiwa kwamba kulikuwako bado watumishi waaminifu wa Yehova 7,000 katika Israeli na kwamba alikuwa na kazi nyingi ya kufanya. Kwa hiyo, Eliya alisahau malalamiko yake akaendelea mbele akiwa na nguvu mpya. (1 Wafalme 19:4, 10-12, 15-18) Wazee wa Kikristo wanapotumia ufahamu, wanaweza vilevile kusema kwa kuwaliwaza waaminifu, wakiwasaidia waone fungu lao katika utimizo wa kusudi la Mungu.—1 Wathesalonike 5:14.
Kushinda Roho ya Kulalamika
Roho ya kulalamika yaweza kushindwaje? Wale wanaopewa uthibitisho juu ya jinsi tumbaku inavyodhuru mwili wana kichocheo chenye nguvu cha kuacha kuvuta sigareti. Vivyo hivyo, kuelewa ni kwa nini roho ya kulalamika ni yenye uharibifu sana kwaweza kutusukuma tuvunje tabia yoyote ya kulalamika.
Ni faida zipi zinazotokea kwa wale wanaoishinda roho ya kulalamika? Faida moja ya maana inayofurahiwa na wale wanaoepuka kulalamika ni kwamba wanaweza kuyaona mambo Kimaandiko na kwa njia ya haki. Mlalamikaji hatui mara nyingi ili kufikiri juu ya tatizo kutoka kwa maoni ya Yehova. Waisraeli wenye kulalamika walisahau kwamba Yehova Mungu alikuwa amewaweka huru na utumwa na alikuwa amegawanya kimuujiza maji ya Bahari Nyekundu kwa ajili yao. Kufikiri kwao kusikofaa kuliwapofusha wasione nguvu ya Mungu na kuliwanyang’anya shangwe yao. Likiwa tokeo, uhakika wao katika Yehova ulipotea.
Zaidi ya hayo, mtu awezaye kukadiria kwa haki matatizo yake hutambua wakati makosa yake mwenyewe yamekuwa ndicho chanzo cha magumu yake. Haelekei sana kufanya kosa lilo hilo tena. Yeremia alionya Waisraeli wenzake wasilalamike juu ya magumu waliyokuwa wakipatwa nayo baada ya uharibifu wa Yerusalemu. Kuteseka kwao kulikuwa tokeo la moja kwa moja la dhambi zao wenyewe, na hilo ndilo jambo walilohitaji kuelewa ili kutubu na kumrudia Yehova. (Maombolezo 3:39, 40) Vivyo hivyo, mwanafunzi Yuda aliwashutumu “watu wasiomcha Mungu” waliokatalia mbali mwelekezo wa Yehova na waliokuwa “walalamikaji [wa kawaida] juu ya fungu lao maishani.”—Yuda 3, 4, 16, NW.
Kama Mfalme Sulemani mwenye hekima alivyoonelea wakati mmoja, “moyo uliochangamka ni dawa nzuri; bali roho iliyopondeka huikausha mifupa.” (Mithali 17:22) Roho yenye kulalamika hutudhoofisha kihisiamoyo na kuondolea mbali shangwe yetu. Yaonyesha kutazamia mabaya, si kutazamia mazuri. Lakini wale wajifunzao kufikiri na kusema juu ya ‘mambo yenye sifa nzuri’ wana moyo wenye shangwe, ambao waweza hata kuwafanya wahisi vizuri zaidi.—Wafilipi 4:8.
Bila shaka, maisha zetu zitakuwa zenye kutajirishwa zaidi tukitazama sifa nzuri za watu badala ya makosa yao. Tutainuliwa tukikubali hali ngumu kwa uchangamfu badala ya kununa juu ya matatizo yetu. Hata majaribu yaweza kuwa sababu ya shangwe yakionwa kuwa nafasi ya kuimarisha imani yetu na kutia nguvu uvumilivu wetu.—Yakobo 1:2, 3.
Ni jambo la maana pia kukumbuka kwamba tunaponung’unika, hatujidhuru wenyewe tu. Kwa kutaja-taja malalamiko daima, huenda sana tukadhoofisha imani ya wengine. Ripoti mbaya ya wale wapelelezi Waisraeli kumi ilisababisha taifa zima lione ushindi wa Bara Lililoahidiwa liwe jambo lisilowezekana. (Hesabu 13:25–14:4) Kwenye pindi nyingine, Musa alikuwa ameshuka moyo sana kwa sababu ya kunung’unika kwa watu kusikokoma hivi kwamba alimwomba Yehova aondoe uhai wake. (Hesabu 11:4, 13-15) Kwa upande mwingine, tukiongea juu ya mambo kwa njia ya kujenga, huenda tukaweza kuimarisha imani ya wengine na kuchangia shangwe yao.—Matendo 14:21, 22.
Ingawa huenda tukashawishwa kulalamika juu ya wafanyakazi wenzetu, marafiki wetu, familia yetu, au hata wazee wa kundi, Yehova hutaka watu wake wawe na “juhudi nyingi katika kupendana.” Upendo huo hutusukuma tuyafunike makosa ya wengine badala ya kuyakazia. (1 Petro 4:8) Kwa shukrani, Yehova hukumbuka kwamba sisi ni mavumbi tu naye hatazami makosa yetu. (Zaburi 103:13, 14; 130:3) Ikiwa sisi sote tungejaribu kuiga kielelezo chake, bila shaka tusingelalamika sana.
Ainabinadamu inaporudishwa kwenye ukamilifu, hakuna atakayekuwa na sababu ya kulalamika juu ya fungu lake maishani. Mpaka wakati huo unapokuja, twahitaji kukinza kishawishi cha kulalamika juu ya wengine au juu ya hali zetu wenyewe zenye kujaribu. Kuonyesha kwamba twamtumainia Yehova na twapenda waamini wenzetu kikweli, acheni ‘tuyatende mambo yote pasipo manung’uniko.’ (Wafilipi 2:14) Hilo litampendeza Yehova na kutufaidi sana. Basi kwa ajili ya hali njema yetu wenyewe na ile ya wengine, acheni tusisahau kwamba fungu la mlalamikaji si lenye furaha.
[Picha katika ukurasa wa 20]
Hata uandalizi wa kimuujiza wa Mungu wa mana ulikuja kuwa sababu ya kulalamika