Kuepuka Roho ya Manung’uniko

“Yatendeni mambo yote pasipo manung’uniko wala mashindano.”​—Flp. 2:14

1, 2. Ni hali gani zilizomo ulimwenguni pote leo, na watu wengi wanatendaje kwa sababu yazo?

LEO tunaishi katika “nyakati za hatari.” Matatizo ya mataifa yote, ya kitaifa na ya watu mmoja mmoja yanatokea kila siku na mara nyingi yanaelekea kutoshindika. Tumeshuhudia vita vyenye kumwaga damu, njaa, magonjwa mabaya sana ya kuambukiza, uvunjaji wa sheria wa vijana na wa watu wazima pamoja na ufukara wenye kuhuzunisha. Kulingana na ukweli wa maneno ya unabii ya mwandikaji wa Biblia Paulo, watu wamekuwa “wenye kujipenda wenyewe, wenye kupenda fedha, wenye kujisifu, wenye kiburi, wenye kutukana, wasiotii wazazi wao, wasio na shukrani, wasio safi, wasiowapenda wa kwao, wasiotaka kufanya suluhu, wasingiziaji, wasiojizuia, wakali, wasiopenda mema, wasaliti, wakaidi, wenye kujivuna, wapendao anasa kuliko kumpenda Mungu.”​—2 Tim. 3:1-4.

² Vitendo vya watu kwa sababu ya hali hizi vinatofautiana. Wengi kati ya wale wanaotazama hali mbaya ya mambo wanalaumu Mungu kwa sababu ya mambo yanayotukia. Wanaona kwamba yeye anakawia kutenda ili arekebishe hali, na kwa hivyo wananung’unika, kama kwamba wanasema: “Iko wapi ahadi ile ya kuja kwake? kwa maana, tangu hapo babu zetu walipolala, vitu vyote vinakaa hali iyo hiyo, tangu mwanzo wa kuumbwa.” (2 Pet. 3:4) Yuda, ndugu mzazi mmoja na Yesu anasema kwamba “watu hawa ni wenye kunung’unika, wenye kulalamika, waendao kwa tamaa zao.”​—Yuda 16.

 3. Watu wenye mioyo yenye haki wanazifikiriaje hali zilizomo ulimwenguni, na wanapata matokeo gani mema?

³ Walakini, watu wanyofu, wenye mioyo yenye haki, wanatumia akili kama alivyofanya nabii Yeremia katika Maombolezo 3:38, 39, NW: “Kinywani mwake Aliye Juu Zaidi hamtoki mambo mabaya na yaliyo mema. Mwanadamu aliye hai anawezaje kunung’unika, mwanamume hodari kwa sababu ya dhambi zake?” Ni kweli kwamba watu hawa ‘wanaugua na kulia’ kwa sababu ya machukizo yanayowazunguka, lakini, badala ya kumlaumu Mungu, wao wanaungana na Yeremia kwa kusema kwa unyenyekevu: “Na tuchunguze njia zetu na kuzijaribu, na kumrudia [Yehova] tena. Sisi tumekosa na kuasi.” (Eze. 9:4; Omb. 3:40, 42) Wanamlilia Yehova kwa wokovu, na kwa sababu ya wingi wa fadhili zake za upendo yeye anasikia kilio chao na kuwaokoa na taratibu mbovu ya mambo iliyopo, na kuwaleta katika “maji ya utulivu” ya kiroho katika ushirika wa Mashahidi wake Wakristo.​—Zab. 23:2.

 4. Toa sababu kadha zinazowafanya Mashahidi wa Yehova leo wawe watu walioridhika.

⁴ Wakristo hawa wa kweli wana sababu nyingi za kuwafanya wafurahi na kuridhika. Ingawa wanaishi katika nchi mbalimbali 216, wakiongea lugha nyingi tofauti na wakitoka katika aina mbalimbali za maisha, wanaishi kwa amani na umoja, mamia ya maelfu yao! Wanafurahia uhusiano wa karibu na wenye thamani na Mungu wao na kufahamu waziwazi mapenzi yake. Ufahamu huu unawaondolea maumivu ya moyoni na huzuni ya wale ambao bado ni sehemu ya taratibu mbovu iliyopo na wanatazamia mbele kwa uhakika kwenye taratibu mpya ya mambo yenye haki katika wakati ujao ulio karibu sana. Wakionyesha furaha hii, wao wanatumia mwingi wa wakati wao wakiwatia wengine moyo, kwa kuwatembelea kwao nyumbani, wakiwachangamsha waliovunjika moyo na kuwasihi: ‘Mkapatanishwe na Mungu.’​—2 Kor. 5:20.

 5. (a) Ni maulizo gani yanayozuka kwa sababu ya ufanisi wa kiroho wa watu wa Mungu, na ni sababu gani tatu zinazotolewa katika kujibu? (b) Ni jambo gani linalohitajika ili kujiepusha na roho ya manung’uniko?

⁵ Kwa sababu ya hali hii ya furaha ya kiroho iliyomo miongoni mwa watu wa Yehova, kwa nini ilikuwa lazima mtume Paulo awaandikie Wakristo wa kwanza katika Filipi, “Yatendeni mambo yote pasipo manung’uniko wala mashindano”? Kwa nini inakuwa lazima Mnara wa Mlinzi uzungumze habari hii na utoe mashauri kuihusu? Inakuwa lazima kwa sababu, ingawa Wakristo hawa wana uhuru wa kiroho, wao bado hawajakamilika na kwa hivyo wana maelekeo mabaya yanayoletwa na udhaifu wa kimwili uliorithiwa kutoka kwa Adamu. Pia wao bado wanaishi katika taratibu hii mbovu ya mambo iliyopo, na wasipojihadhari, wanaweza kuongozwa na “roho ya ulimwengu,” ambayo yatia ndani roho ya manung’uniko. Na zaidi, makumi ya maelfu ya watu wanajiunga na Mashahidi wa Yehova kila mwaka, wakiwa wameacha hivi karibuni tu tabia mbaya zinazoenea katika ulimwengu huu mwovu. Ili wawe huru kabisa na roho ya manung’uniko itawachukua watu hawa muda na jitihada nyingi, pamoja na msaada na uongozi wa Yehova. Wanapokuwa huru, kila Mkristo anapaswa aendelee kupiga vita ili aendelee kuwa huru, kama inavyoonyeshwa na maneno haya, “Endeleeni kutenda mambo yote bila manung’uniko.”​—Flp. 2:14, NW; 1 Kor. 2:12.

MAMBO YANAYOITOKEZA NA MATOKEO YAKE

 6. Ni mambo gani tunayohitajiwa kujua ili tujiepushe na roho ya manung’uniko?

⁶ Ili tuendelee kuwa huru na roho ya manung’uniko na tuweze kuiondoa katika kundi la Kikristo, tunahitaji tuitambue katika aina zake mbalimbali kwa kuwa huenda ikatokea katika maisha ya kila siku na katika ushirika wetu na akina ndugu. Pia tunahitaji kujua mambo yanayoongoza kwenye roho ya manung’uniko na matokeo yake yenye kuangamiza. Hili ni jambo la maana, kwa kuwa, mara nyingi wale wanaonung’unika hata wao wenyewe hawajui kwamba wananung’unika au hawajui kabisa matokeo yake yenye kudhuru.

 7. Manung’uniko yanafafanuliwaje, na yanaonyeshwa katika njia gani?

⁷ Kamusia moja inafafanua manung’uniko kuwa “kutumia maneno ya huzuni, maumivu, kutokuridhika, lawama, majuto, n.k.; kuomboleza; kulalamika.” Hivyo inaonekana kwamba manung’uniko ni wonyesho wa kutoridhika, kukasirishwa, au maumivu yaliyo ndani ya mtu. Wonyesho huu wa nje wa manung’uniko ya mtu kwa kawaida unafanywa kwa kutumia ulimi, ingawa nyakati nyingine tendo la kuchukizwa au kukunja uso vibaya kunaweza pia kuonyesha wengine namna unayojiona. Vitendo vinaonyesha mambo wazi hata zaidi kuliko maneno, na watu wanaelewa upesi unapokuwa na roho ya kutoridhika hata ingawa huenda kusiwe na maneno ya manung’uniko.

 8. (a) Yakobo aliandika nini juu ya shida ya kuuzuia ulimi? (b) Ni kwa njia gani wenye kunung’unika hawawezi kutumia maneno haya ya Yakobo, lakini ni kwa njia gani mkosaji wa bila kukusudia anavyoweza kufarijiwa nayo?

⁸ Hakuna mtu hata mmoja ambaye hajatenda dhambi kwa ulimi wake. Kwa sababu hii mwanafunzi wa Yesu, Yakobo, aliandika katika Yakobo 3:2, 8-10 hivi: “Maana twajikwaa sisi sote pia katika mambo mengi. Mtu asiyejikwaa katika kunena, huyo ni mtu mkamilifu, awezaye kuuzuia na mwili wake wote kama kwa lijamu. . . . Ulimi hakuna awezaye kuufuga; ni uovu usiotulia, umejaa sumu iletayo mauti. Kwa huo twamhimidi Mungu Baba yetu, na kwa huo twawalaani wanadamu waliofanywa kwa mfano wa Mungu. Katika kinywa kile kile hutoka baraka na laana.” Lakini mtu ye yote asitumie maneno haya kama udhuru wa kuwa na roho wa manung’uniko, kwa kuwa Yakobo anaendelea kusema: “Ndugu zangu, haifai mambo hayo [yaendelee] kuwa hivyo.” Ijapokuwa ni kweli kwamba sisi sote tunatenda dhambi mara kwa mara, hata hivyo, kujizoeza kutenda dhambi kwa ulimi wetu hata tunakuwa wanung’unikaji, si jambo linalopatana na Ukristo wa kweli. Kwa upande mwingine, tunaweza kutiwa moyo na maneno ya Yakobo tunapotenda dhambi bila kukusudia tunapojitahidi sana kushinda maelekeo yetu mabaya ya kimwili katika jambo hili.

 9. Kama inavyoonyeshwa na maneno ya Yesu katika Mathayo 12:34, ni jambo gani la maana zaidi hata kuliko kuuzuia ulimi, na ni kwa nini?

⁹ Yesu alisema ukweli usioweza kukanushwa aliposema: “Kinywa cha mtu huyanena yaujazayo moyo wake.” (Mt. 12:34) Hivyo, ingawa ni jambo la maana kuuzuia ulimi usiseme kwa kunung’unika, ni jambo la maana hata zaidi kuzuia mawazo yanayomwongoza mtu anung’unike. Ulimi unayanena tu yale yaliyomo akilini na moyoni mwa mtu. Ni mawazo ya namna gani yanayoweza kumwongoza mtu anung’unike?

10, 11. (a) Toa sababu kadha zinazowafanya watu wanung’unike. (b) Kwa ufupi, ni nini kinachosababisha roho ya manung’uniko?

¹⁰ Huenda kiburi kikamfanya mtu anung’unike. Huenda mtu akania makuu mno kuliko apaswavyo kunia, na ili akuze kujisifu na kujikuza kwake mbele ya ndugu zake, huenda mtu akaanza kulaumu makosa ya wengine. Kwa njia hii akionyesha kwamba yeye hana makosa hayo kwa kadiri hiyo. Mwingine huenda akakosa subiri kwa sababu ndugu zake hawawi wepesi katika kushika mambo kama yeye au anaweza kuudhiwa na yale anayodhania kuwa udhaifu wao. Wengine wanaokuwa na magumu yasiyo ya kawaida huenda wakajisikitikia wanapojilinganisha na ndugu wengine katika kundi na kwa hivyo huenda wakanung’unika kwa sababu hiyo. Tamaa ya kuona mambo yakifanywa kwa njia nzuri zaidi huenda ikafanya wengine wanung’unike, wakijiona kwamba huenda wakafanya jambo hilo vizuri zaidi kuliko yule aliyepewa mgawo huo.

¹¹ Lakini, baada ya kuchunguza sababu chache kati ya zile nyingi zinazowafanya ndugu wanung’unike, jambo moja linaonekana wazi: Katika visa vyote manung’uniko yanaletwa na kujifikiria sana au kufikiria sana cheo cha mtu mwenyewe. Hiyo inaonyesha uchoyo, kinyume cha upendo.

12. Yule aliyekuwa Shetani alikuzaje roho ya manung’uniko, kwa matokeo gani?

¹² Kuhusu jambo hili ni vizuri kukumbuka vile yule aliyepata kuwa Shetani Ibilisi alivyokosa kuridhika na cheo cha uangalizi alichokuwa na pendeleo la kuwa nacho. Biblia inatoa sababu, inapomwambia mfalme wa Tiro aliyeonyesha roho ya Ibilisi hivi: “Moyo wako uliinuka kwa sababu ya uzuri wako; umeiharibu hekima yako kwa sababu ya mwangaza wako.” (Eze. 28:17) Tamaa yake ya kiburi ya kutaka kuutawala ulimwengu wote ilimfanya aasi Mwenye Enzi Kuu Yehova. Alianza kunia makuu mno na kwa hivyo akakuza roho ya manung’uniko, ambayo upesi ilitokeza tendo, ambalo lililetea taifa la kibinadamu huzuni nyingi na kukosa furaha.

13. Onyesha matokeo yanayosababishwa na manung’uniko (a) katika yule anayenung’unikwa, (b) yule anayeyasikiliza, (c) katika ndugu mpya au dhaifu na (d) tengenezo linaponung’unikiwa.

¹³ Ingawa si manung’uniko yote yanayokuwa na matokeo yenye msiba kama huo, hata hivyo, wonyesho hata mdogo wa kutoridhika unakuwa na matokeo yenye kudhuru. Ikiwa ndugu au dada ndiye anayenung’unikiwa, basi heshima yake itashushwa machoni pa yule unayemzungumzia. Inakaza fikira kwenye udhaifu na kwa hivyo haijengi na inavunja moyo. Ikiwa unazungumza na ndugu dhaifu au mpya, hiyo inaweza kumfanya aone makosa tu ya akina ndugu badala ya kuona wema wao na hiyo inaweza kudhoofisha vibaya sana imani na tumaini lake katika ndugu zake. Ikiwa tengenezo la Mungu au wajumbe wake waliowekwa ndio wanung’unikiwa, itakuwa na matokeo yenye kudhuru hata zaidi, ya kuharibu tumaini katika mipango ya tengenezo, na kwa hivyo kudhoofisha imani katika Yehova mwenyewe.

14. Ulimi wenye kunung’unika unakuwa na matokeo gani katika kundi zima? Katika jibu lako tumia Mithali 21:19.

¹⁴ Ingawa huenda mtu asikwazwe au asipatwe na matokeo mabaya ya kiroho kwa kuusikiliza ulimi wenye kunung’unika, kwa sababu amekomaa na kwa hivyo ayatambue na kuyaondoa akilini mwake, hata hivyo haipendezi kukaa na mtu mwenye manung’uniko. Matokeo ya manung’uniko ni sawa na yale ya kuweka mchanga katika mashine iliyowekwa mafuta vizuri sana. Inapunguza furaha ya kundi. Ni kama kwamba wingu jeusi limetokea ghafula upeoni mwa macho. Matokeo yake kwa ndugu ni sawa na yale ya mwanamke mgomvi kwa mumewe, kama inavyoandikwa katika Mithali 21:19: “Ni afadhali kukaa katika nchi ya nyika; kuliko na mwanamke mgomvi, mchokozi.”

15. Anayenung’unika anakuwa na matokeo gani?

¹⁵ Zaidi ya matokeo yenye kudhuru kwa wale wanaoyasikiliza manung’uniko yake, anayenung’unika pia anapatwa na matokeo yenye kudhuru. Yeye huwa haridhiki, hana furaha, na mara nyingi anasumbuliwa na dhamiri baada ya manung’uniko yake. Kwa kweli, mwenye hekima alisema vyema aliposema kwa uongozi wa Mungu: “Mtu azuiaye kinywa chake na ulimi wake, atajilinda nafsi yake na taabu.”​—Mit. 21:23.

‘HIFADHI MIOYO YENU NA NIA ZENU’

16. Paulo alionyesha tunapaswa kutafuta msaada wa nani ili tuhifadhi mioyo na nia zetu, na mawazo yetu yanapaswa kuelekezwa katika mambo gani?

¹⁶ Kwa kuwa manung’uniko yanatoka moyoni na akilini, ni lazima tuyazuia mawazo yetu na tuyaelekeze katika mambo yanayojenga na kutia moyo. Mtume Paulo alionyesha kwamba ni lazima tuutafute msaada wa Yehova ili tufanye hivyo, akisema: “Msijisumbue kwa neno lo lote; bali katika kila neno kwa kusali na kuomba, pamoja na kushukuru, haja zenu na zijulikane na Mungu. Na amani ya Mungu, ipitayo akili zote, itawahifadhi mioyo yenu na nia zenu katika Kristo Yesu.” Ndiyo, ikiwa u dhaifu katika jambo hili, usisite kumwomba Yehova akusaidie uushinde. Maombi kama hayo ya bidii yatasikiwa na Yehova na atakupa amani na kuridhika akilini badala ya roho ya manung’uniko, na ya kutoridhika. Hata hivyo, Paulo, anaendelea kuonyesha kwamba ni lazima mtu afanye bidii kulingana na sala zake, akisema: “Hatimaye, ndugu zangu, mambo yo yote yaliyo ya kweli, yo yote yaliyo ya staha, yo yote yaliyo ya haki, yo yote yaliyo safi, yo yote yenye kupendeza, yo yote yenye sifa njema; ukiwapo wema wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote, yatafakarini hayo.”​—Flp. 4:6-8.

17. (a) Kwa sababu gani tunahitajiwa tuendelee kupigana vita ili tuweze kutumia maneno ya Paulo katika Wafilipi 4:8? (b) Tunapaswa kufanya nini tunapoanza kuudhiwa na makosa ya ndugu zetu?

¹⁷ Katika njia hii Paulo anakazia kwamba mtu ni lazima azuie, si ulimi wake tu, bali pia mawazo yake, akikaza fikira zake kwenye mambo mema, yenye sifa njema na yenye kupendeza katika ndugu zetu. Maelekeo ya mwili usiokamilika ni kuona udhaifu wa mtu kwanza, jambo ambalo linapofusha mtu asione sifa nyingi nzuri, zenye kupendeza na za kusifiwa alizo nazo mtu huyo, na kwa kuwa ni vyepesi kuona udhaifu katika kila mmoja wetu, basi si vigumu roho yenye manung’uniko kuona sababu za kuiendeleza. Ndiyo sababu vita yetu ya kuzuia mawazo inaendelea. Tunapoona jambo linalotufanya kuona wivu au kuudhika, inatupasa tujaribu kuliondoa akilini mwetu upesi na badala yake tufikirie sifa zilizo njema. Hii haitakuwa rahisi mwanzoni, lakini, kwa kutia bidii pamoja na msaada wa Yehova utakuza uhusiano wa karibu zaidi na ndugu zako na kuthamini zaidi kujitoa kwao kwa Yehova, na, bila shaka, watakufurahia zaidi unapokuwa pamoja nao.

18. (a) Kulingana na maneno ya Paulo kwa Wakorintho na Warumi mwenye kunung’unika anafanya kosa gani? (b) Kwa hivyo ni nani anayeona ni jambo rahisi kushinda nia ya manung’uniko?

¹⁸ Anayenung’unika anatilia mkazo mwili na udhaifu wake na kwa hivyo anatenda kama mtoto wa kiroho katika jambo hilo. Badala ya kuangalia kujitoa kwa moyo na upendo unaoonyeshwa na ndugu zake, yeye anautazama mwili usiokamilika, wenye dhambi. Kundi katika Korintho lilikuwa na hatia hii, na kwa hivyo Paulo aliwaandikia: “Mimi sikuweza kusema nanyi kama na watu wenye tabia ya rohoni, bali kama na watu wenye tabia ya mwilini, kama na watoto wachanga katika Kristo. . . . Maana ikiwa kwenu kuna husuda na fitina, je! si watu wa tabia ya mwilini ninyi; tena mnaenenda kwa jinsi ya kibinadamu?” Katika Warumi 8:5 yeye anatoa sababu kwa nini hii ni kweli, akisema: “Kwa maana wale waufuatao mwili huyafikiri mambo ya mwili; bali wale waifuatao roho huyafikiri mambo ya roho.” Kwa hivyo, mtu ambaye anakaa hali amejaa roho ya Mungu kwa kujifunza Biblia kwa kawaida, kuhudhuria mikutano, sala na utendaji katika utumishi wa Yehova itakuwa vyepesi kwake kuyashinda maelekeo ya kunung’unika kuliko yule ambaye si wa kawaida katika utendaji huu wa kiroho.

MANUNG’UNIKO YA MTU MMOJA KUHUSU MWINGINE

19. Manung’uniko ni ya aina gani mbili?

¹⁹ Katika kuchunguza jambo hili la kunung’unika, tunaweza kuligawanya katika sehemu mbili: (1) Manung’uniko yanayonung’unikwa watu (2) manung’uniko mazito zaidi yanayohusu tengenezo la Yehova au makusudi yake. Tutazungumza juu ya manung’uniko ya mtu mmoja kuhusu mwingine kwanza, na makala ifuatayo ya Mnara wa Mlinzi itazungumza aina ya pili.

20. Sana sana ni nini, kinachosababisha manung’uniko ya mmoja kwa mwingine, na je! kwa kawaida yanakuwa yamefikiriwa mbeleni?

²⁰ Manung’uniko mengi yanayonung’unikiwa watu yanatokezwa na mambo madogo ya kutokuelewana au kutokupatana kwa watu. Dada ambaye ni mtulivu na si mwenye kusema sana huenda akaudhiwa na mwingine ambaye katika tabia yake ni mwenye kusema zaidi kumshinda na huenda akawajulisha wengine kuudhika huko kwake. Tabia za kibinafsi, desturi na vitendo huenda vikakubaliwa na wengine, bali kwa wengine huenda vikawaudhi sana, vikiwafanya wanung’unike nyakati nyingine. Mengi ya manung’uniko haya huwa hayakupangwa mbeleni, bali, yanatokezwa mara hiyo na jambo dogo linalotokea ambalo linaudhi. Mara nyingi linasemwa haraka-haraka na mara nyingi husikitikiwa baadaye. Ni jambo gani linaloweza kufanywa ili kuepuka manung’uniko ya aina hii?

21. Tunapaswa kuyaonaje haya makosa madogo ya ndugu zetu, na hasa kwa sababu ya maneno ya Yesu katika Mathayo 6:14, 15?

²¹ Kwanza, ni jambo la maana tuyatambue manung’uniko haya namna yaliyo: hafifu, yasiyo na maana, hata ya kitoto mara nyingi. Hakuna sababu halisi ya kunung’unika, ila ni kwamba tu ndugu fulani au dada hafanyi katika njia ambayo unaona yanapaswa kufanywa. Pia, itatusaidia tukifikiria kwa uzito namna Yehova aonavyo “udhaifu” huu wa ndugu zetu, tukijua yeye ana nia ya kuuachilia na kuwasamehe. Je! Yehova hakusamehei makosa yako mengi? Je! wewe hukumbuki makosa yako na kumwomba Yehova akusamehe mara nyingi labda kwa ajili ya udhaifu ule ule? Takwa la kwanza la kupata msamaha wa Yehova ni kwamba tuwasamehe wengine, kama Yesu alivyoonyesha katika Mathayo 6:14, 15: “Kwa maana mkiwasamehe watu makosa yao, na Baba yenu wa mbinguni atawasamehe ninyi. Bali msipowasamehe watu makosa yao, wala Baba yenu hatawasamehe ninyi makosa yenu.”

22. Onyesha namna kunung’unikia makosa madogo kunaonyesha tunakosa upendo.

²² Kwa kweli, basi, tungekuwa tukikosa kuonyesha upendo na kutokusamehe ikiwa tungeshikilia makosa madogo ya ndugu zetu na kuyakuza kwa kuyajulisha kwa wengine. Bila shaka hatungekuwa tukimwiga Baba yetu wa mbinguni. Likieleza maana ya upendo, Neno la Mungu linasema: “Upendo huvumilia, hufadhili; upendo . . . hauoni uchungu; hauhesabu mabaya.” “Upendo husitiri wingi wa dhambi. Mkaribishane ninyi kwa ninyi pasipo kunung’unika.” (1 Kor. 13:4, 5; 1 Pet. 4:8, 9) Kwa sababu hii, si vigumu kuelewa kwa nini tunashauriwa tuendelee ‘kuchukuliana katika upendo.’​—Efe. 4:2.

23. Kwa hivyo, basi, ni jambo gani linalopaswa kufanywa kuhusu haya makosa madogo?

²³ Hivyo, ikiwa ‘hatutahesabu mabaya,’ ni wajibu wetu kama Wakristo tuyasahau mambo hayo madogo ambayo yanatokea, tukiyaondoa akilini mwetu kabisa. Usiyaachilie yakue, bali uyaondoe mapema, kabla hayajatoa mizizi na kusitawi. Ikomeshe roho ya manung’uniko ujiondolee huzuni wewe mwenyewe na wengine pia.

24. Yesu alisema manung’uniko mazito zaidi ya mtu mmoja kwa mwingine yanapaswa kushughulikiwaje?

²⁴ Hata hivyo, huenda kukawa na nyakati nyingine ambazo ndugu au dada anakuwa na sababu nzuri ya kunung’unika mwingine. Huenda ndugu akawa amefanya jambo kwa kujua au kwa kutokujua ambalo limekuumiza katika njia fulani, na kwa sababu ya hali yake, unashindwa na kulisahau na kuliondoa akilini mwako. Huenda ukaona kwamba linakusumbua sana na hata linakuzuia kumtumikia Yehova. Ilikuwa ni kwa sababu ya matukio kama haya Yesu alitoa shauri zuri sana katika Mathayo 18:15: “Ndugu yako akikukosea, enenda ukamwonye, wewe na yeye peke yenu; akikusikia, umempata nduguyo.”

25. (a) Mtu ambaye ana manung’uniko mazito kwa ndugu yake ni jambo gani asilopaswa kufanya, na kwa nini? (b) Onyesha kwa nini kufuata shauri katika Mathayo 18:15 ni jambo la hekima sana?

²⁵ Hata kama una sababu nzuri ya kunung’unika, manung’uniko yako hayapaswi kuenezwa kundini kwa kunung’unikia matendo ya ndugu mbele ya wengine. Hiyo haitaleta amani bali itafadhaisha kundi zima, labda hata huenda likatokeza mgawanyiko kati ya ndugu. Na bila shaka halitamsadia yule aliyekukosea, ambaye bila shaka atasikia juu ya manung’uniko yako kutoka kwa wengine. Manung’uniko yatazidisha mambo tu badala ya kumaliza kutoelewana, kama Mithali ionyeshavyo: “Yeye akashifuye neno hutenga rafiki.” (Mit. 17:9) La, nia ya kunung’unika haitamsaidia ye yote. Njia iliyo bora ni kumwendea ndugu kwa faragha mzungumze mambo kwa utulivu na kwa amani pamoja. Huenda ukaona kwamba yeye hata hakujua kwamba amekuumiza, na kama hivyo ndivyo ilivyo, ebu wazia namna atakavyofurahi kwamba ulimwendea yeye moja kwa moja badala ya kuyaeneza manung’uniko kundini!

26, 27. (a) Aliyekosewa ana wajibu gani ikiwa ndugu yake atamwomba msamaha, na unapaswa kuwa wa kiasi gani? (b) Onyesha jinsi shauri la Paulo katika Wakolosai 3:12-14 litasaidia katika visa vyote vya manung’uniko ya mmoja kwa mwenzake.

²⁶ Ndugu yako anapokuomba kwa unyenyekevu umsamehe, ni wajibu wako ukubali ombi lake la msamaha na umsamehe, kama vile Baba yako wa mbinguni anavyokusamehe. Upendo ni deni ambayo haimaliziki. (Rum. 13:8) Hivyo, wakati mtume Petro alipomwuliza Yesu, “Ndugu yangu anikose mara ngapi nami nimsamehe? hata mara saba?”, Yesu alijibu: “Sikuambii hata mara saba, bali hata saba mara sabini.” [“hata mara sabini na saba,” NW] (Mt. 18:21, 22) Kwa kuwa wakarimu katika kuonyesha ndugu zetu upendo, rehema na kuwasamehe, sisi nasi tutapata furaha na tutaepuka roho yenye kuharibu na kutenganisha ya manung’uniko. Kwa kumthamini sana Yehova na kumpenda yeye pamoja na kupenda ndugu zetu tutaweza kukaza fikira zetu kwenye “mambo yaliyo ya maana zaidi” ambayo yataongoza maisha yetu ya baadaye badala ya mambo mengi yasiyo na maana ambayo yanaijaa taratibu iliyopo ya mambo isiyokamilika.​—FIp. 1:10, NW.

²⁷ Kwa kumalizia mazungumzo haya, na tusikilize kwa makini sana tuyatumie kwa bidii maneno ya Paulo aliyowaandikia Wakolosai miaka mingi iliyopita. Tukifanya hivyo, tutasaidiwa sana tuepuka kila aina ya manung’uniko ya mtu mmoja kwa mwingine. Paulo alisihi: “Kwa kuwa mmekuwa wateule wa Mungu, watakatifu wapendwao, jivikeni moyo wa rehema, utu wema, unyenyekevu, upole uvumilivu, mkichukuliana, na kusameheana, mtu akiwa na sababu ya kumlaumu mwenzake; kama Bwana alivyowasamehe ninyi, vivyo na ninyi, Zaidi ya hayo yote jivikeni upendo ndio kifungo cha ukamilifu.”​—Kol. 3:12-14.

[Maelezo ya Chini]