Uumbaji

Katika ulimwengu huu wa kisasa, wa kisayansi, je, ni jambo linalopatana na akili kuamini uumbaji?

“Sheria za asili za ulimwengu ni sahihi sana hivi kwamba si vigumu kutengeneza vyombo vya angani viruke mpaka mwezini na tunaweza kupima kwa usahihi safari yake hata kwa sehemu ya sekunde. Lazima sheria hizo ziliwekwa na mtu fulani.”—Akasema Wernher von Braun, aliyehusika sana katika kuwatuma wanaanga wa Marekani mwezini.

Ulimwengu unaoonekana: Ikiwa ungepata saa iliyo sahihi, je, ungekata shauri kwamba ilijitokeza yenyewe kutokana na mavumbi yaliyopulizwa pamoja? Kwa wazi, ilitengenezwa na mtu mwenye akili. Kuna “saa” iliyo ya ajabu hata zaidi. Sayari zilizo katika mfumo wetu wa jua, pia nyota zilizo ulimwenguni, husafiri kwa mwendo sahihi kuliko saa nyingi zilizobuniwa na kutengenezwa na mwanadamu. Galaksi iliyo na mfumo wetu wa jua ina nyota zaidi ya bilioni 100, na wataalamu wa nyota hukadiria kwamba kuna bilioni 100 za galaksi kama hizo ulimwenguni. Ikiwa saa hubuniwa na mtu mwenye akili, je, ulimwengu ulio mkubwa zaidi na mgumu kufahamika haukuhitaji kubuniwa na mtu mwenye akili hata zaidi? Biblia humtaja Mbuni wake kuwa “Mungu wa kweli, Yehova, Muumba wa mbingu na Mkuu anayezitandaza.”—Isa. 42:5; 40:26; Zab. 19:1.

Dunia: Unapovuka jangwa lenye ukame, ikiwa ungefika mahali penye nyumba nzuri sana, iliyo na vifaa mbalimbali na chakula tele, je, ungeamini kwamba ilijitokeza yenyewe baada ya mlipuko fulani? Hapana; ungetambua kwamba mtu fulani mwenye hekima aliijenga. Wanasayansi bado hawajapata uhai katika sayari yoyote ya mfumo wetu wa jua isipokuwa katika dunia hii; uthibitisho uliopo huonyesha kwamba sayari nyingine hazina uhai. Kitabu The Earth kinasema dunia hii ni “ajabu ya ulimwengu, sayari isiyo na kifani.” (New York, 1963, Arthur Beiser, uku. 10) Iko umbali unaofaa kabisa kutoka kwenye jua kwa ajili ya uhai wa kibinadamu, na inasonga kwa mwendo unaofaa kabisa ili isitoke kwenye mzingo wake. Hali ya hewa, ya aina inayopatikana duniani tu, imefanyizwa kwa mchanganyiko unaofaa wa gesi ili kuendeleza uhai. Kwa kustaajabisha, nuru kutoka kwenye jua, kaboni-dioksidi kutoka kwenye hewa, na maji na madini kutoka kwenye udongo wenye rutuba huungana ili kuzalisha chakula kwa ajili ya wakaaji wa dunia. Je, yote hayo yalitokea kwa sababu ya mlipuko fulani angani ambao haukuongozwa na mtu? Jarida Science News hukubali hivi: “Inaonekana kwamba hali hususa na sahihi kama hizo hazingaliweza kutokea zenyewe tu.” (Agosti 24 na 31, 1974, uku. 124) Uamuzi huu wa Biblia unapatana na akili: “Bila shaka, kila nyumba hujengwa na mtu fulani, lakini yeye aliyevijenga vitu vyote ni Mungu.”—Ebr. 3:4.

Ubongo wa binadamu: Kompyuta za kisasa zimetengenezwa baada ya uchunguzi na ufundi mkubwa. ‘Hazikutokea zenyewe tu.’ Namna gani ubongo wa binadamu? Tofauti na ubongo wa mnyama yeyote, ubongo wa mtoto mchanga wa binadamu huongezeka ukubwa mara tatu katika mwaka wake wa kwanza. Jinsi unavyotenda kazi bado ni fumbo kubwa kwa wanasayansi. Wanadamu wana uwezo wa asili wa kujifunza lugha ngumu, kufurahia uzuri, kutunga muziki, kutafakari chanzo na maana ya uhai. Robert White, daktari anayepasua ubongo, alisema: “Sina la kusema ila kukubali kwamba kuna Akili Iliyo Kubwa Zaidi, iliyobuni na kusitawisha uhusiano wa ajabu kati ya akili na ubongo—jambo ambalo mwanadamu hawezi kabisa kulielewa.” (The Reader’s Digest, Septemba 1978, uku. 99) Jambo hilo la ajabu huanza kwa chembe ndogo iliyotungwa katika tumbo la uzazi. Akiwa na ufahamu huo wa ajabu, Daudi mwandikaji wa Biblia alimwambia Yehova: “Nitakusifu kwa sababu nimeumbwa kwa njia ya ajabu yenye kuogopesha. Kazi zako ni za ajabu, kama vile nafsi yangu inavyojua vema.”—Zab. 139:14.

Chembe hai: Chembe hai ndogo mara nyingine hutajwa kuwa namna “rahisi” ya uhai. Lakini mnyama mwenye chembe moja anaweza kukamata chakula, kukimeng’enya, kuondoa taka mwilini, kujijengea nyumba na kujamiiana. Kila chembe ya mwili wa binadamu imefananishwa na jiji lenye kuta, lenye serikali kuu ya kudumisha utaratibu, kiwanda cha kutokeza nishati, viwanda vya kutengeneza protini, mfumo tata wa usafirishaji, na walinzi wa kusimamia kinachoruhusiwa kuingia. Na mwili mmoja wa binadamu umefanyizwa kwa chembe zipatazo trilioni 100. Jinsi yanavyofaa maneno ya Zaburi 104:24: “Jinsi kazi zako zilivyo nyingi, Ee Yehova! Zote umezifanya kwa hekima”!

Je, wazo la kwamba Mungu alitumia mageuzi ili kufanyiza aina mbalimbali za vitu vilivyo hai linapatana na Biblia?

Mwanzo 1:11, 12 husema kwamba majani na miti vilifanywa vizae kila kimoja “kulingana na aina yake.” Mistari 21, 24, 25 huongeza kwamba Mungu aliumba viumbe vya baharini, viumbe vinavyoruka na wanyama wa nchi kavu, vyote “kulingana na aina yake.” Kwa hiyo, haiwezekani kwamba aina moja ya msingi ingegeuka au kubadilika kuwa aina nyingine.

Katika andiko la Mwanzo 1:26, Mungu alisema hivi kumhusu mwanadamu: “Na tufanye mtu kwa mfano wetu, kwa sura yetu.” Kwa hiyo mwanadamu alipaswa kuwa na sifa kama za Mungu, wala si tabia zilizositawi kutokana na mnyama. Andiko la Mwanzo 2:7 laongeza hivi: “Na Yehova Mungu akamfanya mtu [si kutokana na kiumbe fulani kilichotangulia kuishi bali] kutoka katika mavumbi ya nchi na kupuliza katika mianzi ya pua yake pumzi ya uhai.” Hapa hakuna dokezo la mageuzi, bali, badala yake hilo ni simulizi la uumbaji mpya.

Je, Mungu aliumba mamilioni yote ya namna mbalimbali za viumbe vilivyo duniani leo?

Mwanzo sura ya 1 husema kwamba Mungu aliumba kila kiumbe “kulingana na aina yake.” (Mwa. 1:12, 21, 24, 25) Wakati wa matayarisho kwa ajili ya Gharika ya duniani pote katika siku za Noa, Mungu aliagiza kwamba viumbe vya kila “aina” ya mnyama wa nchi kavu na kiumbe kinachoruka, viingizwe katika safina. (Mwa. 7:2, 3, 14) Kila “aina” inaweza kutokeza viumbe vya aina nyingi mbalimbali. Kwa hiyo, inasemekana kwamba kuna aina mbalimbali za mbwa zaidi ya 400 na aina mbalimbali za farasi zaidi ya 250. Namna zote za wanyama tofauti wanaoweza kuzaana ni “aina” moja tu kulingana na Mwanzo. Vivyo hivyo, namna zote za wanadamu—wa Mashariki, Waafrika, Weupe, wale walio warefu kama vile Wadinka wa Sudan wenye kimo cha futi saba na wale walio wafupi kama Mbilikimo wenye kimo cha futi nne na inchi nne—hutokana na wale watu wawili wa kwanza, Adamu na Hawa.—Mwa. 1:27, 28; 3:20.

Kwa nini viumbe hai hufanana?

‘Mungu aliviumba vitu vyote.’ (Efe. 3:9) Kwa hiyo kila kitu kilibuniwa na Mbuni Mkuu yuleyule.

“Vitu vyote vilikuja kuwako kupitia kwake [Mwana mzaliwa-pekee wa Mungu, aliyekuwa Yesu Kristo alipokuwa duniani], na bila yeye hakuna hata kitu kimoja kilichokuja kuwako.” (Yoh. 1:3) Kwa hiyo, kulikuwa na Stadi mmoja tu wa Kazi ambaye Yehova alimtumia kutimiza kazi zake za uumbaji.—Met. 8:22, 30, 31.

Vitu vilivyotumiwa kuufanyiza ulimwengu vilitoka wapi?

Wanasayansi wamegundua kwamba mata ni namna ya nishati iliyosongamana pamoja. Hilo huthibitishwa kwa mlipuko wa silaha za nyukilia. Josip Kleczek, mtaalamu wa nyota anaeleza hivi: “Vipande vya msingi vilivyo vingi au huenda hata vyote vyaweza kuumbwa kwa kufanyiza nishati kuwa kitu chenye umbo.”—The Universe (Boston, 1976), Buku la 11, uku. 17.

Nishati hizo zingeweza kutoka wapi? Baada ya kuuliza, “Ni nani ameumba vitu hivi [nyota na sayari]?”, Biblia hujibu hivi kumhusu Yehova Mungu, “Kutokana na wingi wa nguvu zenye msukumo, yeye pia akiwa hodari katika nguvu, hakuna hata moja kati ya hizo inayokosekana.” (Isa. 40:26) Kwa hiyo, Mungu mwenyewe ndiye Chanzo cha ‘nguvu zote zenye msukumo’ zilizohitajiwa kuumba ulimwengu.

Je, vitu vyote vinavyoonekana viliumbwa katika siku sita tu kati ya miaka 6,000 hadi 10,000 iliyopita?

Mambo ya hakika yanapinga wazo hilo: (1) Nuru kutoka katika galaksi inayoitwa Andromeda yaweza kuonekana usiku usio na mawingu kaskazini mwa ikweta. Nuru hiyo huchukua miaka 2,000,000 hivi kufika duniani. Hilo laonyesha kwamba ulimwengu lazima uwe umekuwapo kwa angalau mamilioni ya miaka. (2) Matokeo ya kugeuka kwa chembe za msingi za miamba yenye harakati-redio duniani yanathibitisha kwamba miamba fulani imekuwa vilevile kwa mabilioni ya miaka.

Andiko la Mwanzo 1:3-31 halizungumzii uumbaji wa kwanza wa mata au vitu vya mbinguni. Husimulia jinsi dunia iliyokuwapo tayari ilivyotayarishwa ili iwe makao ya binadamu. Hilo lilitia ndani kuumbwa kwa aina za msingi za mimea, viumbe vya baharini, viumbe vinavyoruka, wanyama wa nchi kavu, na binadamu wawili wa kwanza. Yote hayo husemwa kuwa yalifanywa katika kipindi cha “siku” sita. Hata hivyo, neno la Kiebrania linalotafsiriwa “siku” lina maana nyingi tofauti, kutia ndani ‘wakati mrefu; wakati ambao tukio fulani lisilo la kawaida linatimia.’ (Old Testament Word Studies, Grand Rapids, Mich.; 1978, W. Wilson, uku. 109) Neno linalotumiwa linaweza kumaanisha kwamba kila “siku” ingaliweza kuwa na urefu wa maelfu ya miaka.