Jamii za Wanadamu

Jamii mbalimbali zilitoka wapi?

Mwa. 5:1, 2; 1:28: “Siku ile Mungu alipomuumba Adamu alimfanya kwa mfano wa Mungu. Mwanamume na mwanamke aliwaumba. Baada ya hapo akawabariki, akawaita jina lao Mwanadamu siku ile walipoumbwa.” “Mungu akawabariki na Mungu akawaambia: ‘Zaeni, muwe wengi, mjaze dunia.’” (Kwa hiyo, wanadamu wote ni wazao wa watu hao wawili wa kwanza, Adamu na Hawa.)

Mdo. 17:26: “[Mungu] alifanya kutoka kwa mtu mmoja [Adamu] kila taifa la watu, ili wakae juu ya uso wa dunia nzima.” (Kwa hiyo, watu wa mataifa yote ni wazao wa Adamu, hata wawe ni wa jamii gani.)

Mwa. 9:18, 19: “Wana wa Noa waliotoka katika safina walikuwa Shemu na Hamu na Yafethi. . . . Hao watatu walikuwa wana wa Noa, na kutokana nao watu wote wa dunia walienea kotekote.” (Baada ya Mungu kuuharibu ulimwengu usiomwogopa yeye kwa kutumia gharika ya duniani kote katika siku za Noa, watu wapya duniani, kutia ndani jamii zote zinazojulikana leo, ni wazao wa wana watatu wa Noa na wake zao.)

Je, Adamu na Hawa walikuwa watu wa kubuniwa tu (wa hadithi)?

Biblia haiungi mkono maoni hayo; ona kichwa, “Adamu na Hawa.”

Ikiwa kulikuwa na familia moja tu, Kaini alipata wapi mke wake?

Mwa. 3:20: “Adamu akamwita mke wake jina lake Hawa, kwa sababu ndiye angekuja kuwa mama ya kila mtu anayeishi.” (Kwa hiyo, wanadamu wote wangekuwa wazao wa Adamu na Hawa.)

Mwa. 5:3, 4: “Adamu akaishi miaka 130. Ndipo akazaa mwana kwa mfano wake, kwa sura yake. Akamwita jina lake Sethi. Siku za Adamu baada ya kumzaa Sethi zikawa miaka 800. Wakati uleule akazaa wana na mabinti.” (Mmoja wa wana wa Adamu alikuwa Kaini, na bila shaka mmoja wa binti za Adamu alikuja kuwa mke wa Kaini. Wakati huo, wanadamu walipokuwa wangali wana afya bora na nguvu kimwili, kama inavyoonyeshwa na urefu wa maisha yao, hapakuwa na uwezekano mkubwa wa kuwapitishia wazao wao kasoro kwa sababu ya kuoa mtu wa ukoo. Hata hivyo, baada ya miaka 2,500 hivi ya historia ya wanadamu, wakati hali ya kimwili ya wanadamu ilipokuwa imezorota sana, Yehova aliwapa Waisraeli sheria zilizokataza ngono kati ya watu wa familia moja.)

Mwa. 4:16, 17: “Kaini akaenda zake kutoka usoni pa Yehova na kukaa katika nchi ya Ukimbizi [au, Nodi] upande wa mashariki wa Edeni. Baadaye Kaini akalala na mke wake [“akamjua mkewe,” UV, VB, BHN] naye akapata mimba, akamzaa Enoko.” (Ona kwamba Kaini hakukutana na mke wake katika nchi aliyokimbilia, kana kwamba mke huyo alitoka katika familia nyingine. Badala yake, huko ndiko alipolala na mke wake ili amzalie mwana.)

Tabia mbalimbali za kijamii zilitokeaje?

“Wanadamu wote wanaoishi leo ni wa aina moja, Homo sapiens, nao wote wametoka katika ukoo mmoja. . . . Tofauti za kimaumbile kati ya wanadamu husababishwa na tofauti katika urithi na athari za mazingira juu ya urithi huo. Mara nyingi, tofauti hizo husababishwa na mambo hayo mawili. . . . Mara nyingi tofauti kati ya watu mbalimbali katika jamii moja au katika kundi moja la watu ni kubwa kuliko tofauti za wastani kati ya jamii mbalimbali au makundi ya watu.”—Baraza la kimataifa la wanasayansi lililoitishwa na UNESCO, ambalo lilinukuliwa katika kichapo Statement on Race (New York, 1972, chapa ya tatu), Ashley Montagu, uku. 149, 150.

“Wanadamu walipotawanyika mwanzoni, chembe zao za urithi hazikuchanganyika na chembe za urithi za watu wengine isipokuwa wale waliokuwa katika kikundi hicho kilichotengwa. Tunaweza kusema kwamba jamii moja imetokea katika kila moja la mabara matano ya dunia. . . . Kwa kweli, sifa nyingi mbalimbali za jamii za wanadamu zilianza kuonekana katika kipindi hicho, na tunaweza kuelewa matokeo ya jambo hilo kwa kuchunguza jamii za awali zilizopo leo. Kama inavyotarajiwa, sifa mbalimbali za jamii hutokea wakati ambapo kikundi cha watu kinatengwa na kingine. . . . Jamii zenye sifa mbalimbali zilitokea katika mabara kwa sababu vikundi vya watu vilikuwa vimejitenga na vingine na kwa hiyo, vikundi hivyo vya watu vikawa na sifa zinazoonekana leo. . . . Jambo linaloshangaza ni kwamba ingawa kila jamii ya wanadamu ni tofauti sana kwa sura ya nje, wanadamu wote wanafanana kabisa kindani.” (Heredity and Human Life, New York, 1963, H. L. Carson, uku. 151, 154, 162, 163) (Kwa hiyo, mwanzoni mwa historia ya wanadamu, kikundi cha watu kilipojitenga na vikundi vingine na kuoana wao kwa wao, wazao wao walizaliwa wakiwa na sifa mbalimbali zilizokuwa tofauti na sifa za watu wa kikundi kingine.)

Je, Biblia inafundisha kwamba watu weusi wamelaaniwa?

Wazo hilo linategemea kutoelewa vizuri andiko la Mwanzo 9:25, ambapo Noa ananukuliwa akisema hivi: “Alaaniwe Kanaani. Na awe mtumwa wa hali ya chini kabisa kwa ndugu zake.” Soma andiko hilo kwa uangalifu; halisemi lolote kuhusu rangi ya ngozi. Laana hiyo ilitolewa kwa sababu inaonekana Kanaani mwana wa Hamu alikuwa amefanya kitendo fulani kibaya kilichostahili laana. Lakini wazao wa Kanaani walikuwa nani? Hawakuwa watu weusi, bali watu wenye ngozi nyeupe walioishi upande wa mashariki wa Bahari ya Mediterania. Kwa sababu ya matendo yao mapotovu, desturi za kishetani, ibada ya sanamu, na kuwatoa watoto kuwa dhabihu, Mungu aliwahukumu, naye akawapa Waisraeli nchi iliyokaliwa na Wakanaani. (Mwa. 10:15-19) Wakanaani hawakuharibiwa wote; wengine waliwekwa wafanye kazi ya kulazimishwa, kupatana na laana iliyokuwa imetolewa.—Yos. 17:13.

Kati ya watoto wa Noa, watu weusi walikuwa wazao wa nani? “Wana wa Kushi [mwana mwingine wa Hamu] walikuwa Seba na Havila na Sabta na Raama na Sabteka.” (Mwa. 10:6, 7) Biblia inapotaja Kushi, mara nyingi humaanisha Ethiopia. Na baadaye jina Seba linatumiwa wakati wa kurejelea kundi lingine la watu walio upande wa mashariki ya Afrika na inaonekana eneo hilo liko karibu na Ethiopia.—Isa. 43:3, kielezi-chini katika chapa ya Marejeo ya NW.

Je, wanadamu wote ni watoto wa Mungu?

Sisi wanadamu wasiokamilika hatuzaliwi tukiwa na haki ya kuwa watoto wa Mungu. Lakini sisi sote ni wazao wa Adamu, ambaye alipoumbwa akiwa mkamilifu alikuwa “mwana wa Mungu.”—Luka 3:38.

Mdo. 10:34, 35: “Mungu hana ubaguzi, bali katika kila taifa mtu ambaye anamwogopa na kutenda uadilifu anakubalika kwake.”

Yoh. 3:16: “Mungu aliupenda ulimwengu sana hivi kwamba akamtoa Mwana wake mzaliwa-pekee, ili kila mtu anayemwamini asiangamizwe bali awe na uzima wa milele.” (Ili yeyote kati yetu awe na uhusiano pamoja na Mungu kama ule ambao Adamu alipoteza, ni lazima awe na imani ya kweli katika Mwana huyo. Watu wa jamii zote wanaweza kupata pendeleo hilo.)

1 Yoh. 3:10: “Watoto wa Mungu na watoto wa Ibilisi ni wazi kwa jambo hili: Kila mtu ambaye haendelei kufanya uadilifu hatokani na Mungu, wala yeye ambaye hampendi ndugu yake.” (Basi Mungu hawaoni wanadamu wote kuwa watoto wake. Kwa njia ya kiroho, Ibilisi ndiye baba ya wale wanaotenda kimakusudi mambo ambayo Mungu anashutumu. Ona Yohana 8:44. Hata hivyo, Wakristo wa kweli wana sifa za kimungu. Mungu amechagua kutoka kati ya Wakristo hao watu wachache ili watawale wakiwa wafalme pamoja na Kristo mbinguni. Mungu anawaita hao “watoto” au “wana” wake. Kwa habari zaidi, ona kichwa, “Kuzaliwa Mara ya Pili.”)

Rom. 8:19-21: “Uumbaji unangojea na kutazamia kwa hamu kufunuliwa kwa wana wa Mungu . . . Uumbaji wenyewe pia utawekwa huru kutoka katika utumwa wa uharibifu na kuwa na uhuru wenye utukufu wa watoto wa Mungu.” (Wanadamu watapata kitulizo wakati “wana wa Mungu,” baada ya kupokea uzima wa mbinguni, ‘watafunuliwa’ wanapochukua hatua kwa ajili ya wanadamu wakiongozwa na Kristo. Watu waaminifu walio duniani [ambao wanaitwa “uumbaji” katika andiko hilo] watakapokuwa wanadamu wakamilifu na kuonyesha ushikamanifu usioyumba-yumba kwa Yehova, Mwenye Enzi Kuu ya Ulimwengu wote, ndipo wao pia watakapofurahia uhusiano mzuri wa kuwa watoto wa Mungu. Watu wa jamii zote watapata pendeleo hilo.)

Je, watu wa jamii zote watapata kuungana kwelikweli wawe ndugu na dada?

Yesu aliwaambia hivi wale ambao wangekuwa wanafunzi wake: “Ninyi nyote ni ndugu.” (Mt. 23:8) Baadaye aliongezea hivi: “Kwa jambo hili wote watajua kwamba ninyi ni wanafunzi wangu, mkiwa na upendo kati yenu wenyewe.”—Yoh. 13:35.

Ingawa hawakuwa wanadamu wakamilifu, Wakristo wa kwanza walikuwa na umoja. Mtume Paulo aliandika hivi: “Hakuna Myahudi wala Mgiriki, hakuna mtumwa wala mtu huru, hakuna mwanamume wala mwanamke; kwa maana ninyi nyote ni mtu mmoja katika muungano na Kristo Yesu.”—Gal. 3:28.

Undugu wa Kikristo usioathiriwa na tofauti za kijamii unaonekana kati ya Mashahidi wa Yehova katika karne ya 20. Mwandikaji William Whalen alisema hivi katika gazeti la U.S. Catholic: “Ninaamini kwamba moja ya sifa zenye kuvutia zaidi za [tengenezo la Mashahidi wa Yehova] ni msimamo wake wa kuziona jamii mbalimbali za watu kuwa sawa.” Baada ya kufanya uchunguzi mkubwa kuwahusu Mashahidi wa Yehova barani Afrika, Bryan Wilson, mwanasosiolojia wa Chuo Kikuu cha Oxford alieleza hivi: “Labda Mashahidi wanafaulu haraka zaidi kuliko kikundi kingine chochote kuondoa ubaguzi wa kikabila kati ya wafuasi wao wapya.” Gazeti The New York Times Magazine, likitoa habari kuhusu kusanyiko la kimataifa la Mashahidi kutoka nchi 123, lilisema hivi: “Mashahidi waliwavutia wakaaji wa New York, si kwa sababu ya hesabu yao tu, bali pia kwa sababu kulikuwa na watu wa matabaka mbalimbali (kutoka katika matabaka yote ya jamii), hawana ubaguzi wa kijamii (Mashahidi wengi ni watu weusi), nao ni watulivu na wenye utaratibu.”

Hivi karibuni Ufalme wa Mungu utauharibu mfumo wa mambo uliopo usiomwogopa Mungu, kutia ndani wale wote ambao hawampendi Yehova Mungu na pia wanadamu wenzao. (Dan. 2:44; Luka 10:25-28) Neno la Mungu linaahidi kwamba waokokaji watakuwa watu “kutoka mataifa yote na makabila na vikundi vya watu na lugha.” (Ufu. 7:9) Watu hao, wanaounganishwa na ibada ya Mungu wa kweli, imani katika Yesu Kristo, na upendo, watakuwa familia ya kibinadamu iliyoungana kwelikweli.