Kutetea Imani Yetu
“Mtakaseni Kristo kuwa Bwana katika mioyo yenu, sikuzote mkiwa tayari kujitetea mbele ya kila mtu ambaye hudai kwenu sababu ya tumaini lililo katika nyinyi.”—1 PETRO 3:15.
1, 2. Kwa nini Mashahidi wa Yehova hawashangazwi na upinzani, lakini wao hutamani nini?
KATIKA nchi zilizo nyingi, Mashahidi wa Yehova hujulikana na wengi kuwa watu wenye kufuata haki na walio safi kiadili. Wengi huwaona kuwa majirani wema wasiosababisha matatizo yoyote. Lakini, kinyume cha hilo, Wakristo hawa wapenda-amani wamenyanyaswa isivyo haki—nyakati za vita na za amani. Wao hawashangazwi na upinzani huo. Kwa kweli, wao huutarajia. Wanajua kwamba Wakristo waaminifu katika karne ya kwanza W.K. walikuwa “vitu vya kuchukiwa,” kwa hiyo, mbona wale wanaojitahidi kuwa wafuasi wa kweli wa Kristo leo watarajie kutendwa tofauti? (Mathayo 10:22) Isitoshe, Biblia husema: “Wote wale wanaotamani kuishi kwa ujitoaji-kimungu katika ushirika na Kristo Yesu watanyanyaswa pia.”—2 Timotheo 3:12.
2 Mashahidi wa Yehova hawatafuti kunyanyaswa, wala hawafurahii shida—faini, vifungo, au kutendwa kikatili—ziwezazo kuletwa na mnyanyaso. Wao hutamani “kuishi maisha yaliyo shwari na matulivu” ili waweze kuhubiri habari njema ya Ufalme wa Mungu bila kizuizi. (1 Timotheo 2:1, 2) Wao huthamini uhuru wa kidini wa kuendelea na ibada yao walio nao katika nchi nyingi, nao hufanya kwa kudhamiria yale wawezayo “kufanya amani na watu wote,” kutia ndani watawala wa serikali za kibinadamu. (Waroma 12:18; 13:1-7) Kwa nini, basi, wao ni “vitu vya kuchukiwa”?
3. Sababu moja inayofanya Mashahidi wa Yehova wachukiwe isivyo haki ni gani?
3 Kusema kweli, Mashahidi wa Yehova wamechukiwa isivyo haki kwa sababu zilezile zilizofanya Wakristo wa mapema wanyanyaswe. Kwanza, Mashahidi wa Yehova hutenda kulingana na itikadi zao za kidini katika njia ambazo huwafanya wasipendwe na wengine. Kwa kielelezo, wao huhubiri kwa bidii habari njema ya Ufalme wa Mungu, lakini mara nyingi watu hukosa kuelewa bidii yao, wakiona kuhubiri kwao kuwa “kugeuza imani kwa jeuri.” (Linganisha Matendo 4:19, 20.) Wao pia hawajiingizi katika siasa na vita vya mataifa, na nyakati nyingine jambo hilo limechukuliwa kimakosa kumaanisha kwamba, Mashahidi si raia waaminifu-washikamanifu.—Mika 4:3, 4.
4, 5. (a) Mashahidi wa Yehova wamekuwaje shabaha ya mashtaka yasiyo ya kweli? (b) Ni nani ambao mara nyingi wamekuwa wachochezi wakuu wa kunyanyaswa kwa watumishi wa Yehova?
4 Pili, Mashahidi wa Yehova wamekuwa shabaha za mashtaka yasiyo ya kweli—uwongo ulio wazi na kuwasilishwa kulikopotoka kwa itikadi zao. Katika nchi fulani, hilo limefanya washambuliwe isivyo haki. Isitoshe, kwa sababu wao hutafuta matibabu yasiyohusisha damu ambayo hupatana na tamaa yao ya kutii amri ya Biblia ya ‘kujiepusha na damu,’ wameitwa isivyofaa “waua-watoto kimakusudi” na pia “madhehebu ya kujiua.” (Matendo 15:29) Lakini ukweli ni kwamba Mashahidi wa Yehova huthamini sana uhai, nao hutafuta kupata utunzaji wa kitiba bora zaidi ambao waweza kupatikana kwa ajili yao wenyewe na watoto wao. Shtaka la kwamba watoto wengi wa Mashahidi wa Yehova hufa kila mwaka kwa sababu ya kukataa kutiwa damu mishipani halina msingi wowote. Kwa kuongezea, kwa kuwa kweli ya Biblia haiwaathiri washiriki wa familia kwa kiwango kilekile, Mashahidi hulaumiwa pia kwa kuvunja familia. Hata hivyo, wale wanaowafahamu Mashahidi wa Yehova wanajua kwamba wao hustahi sana maisha ya familia na hujaribu kufuata amri za Biblia kwamba mume na mke wapendane na kustahiana na kwamba watoto wawatii wazazi wao, wawe waamini au la.—Waefeso 5:21–6:3.
5 Katika visa vingi, wachochezi wakuu wa mnyanyaso wa watumishi wa Yehova wamethibitika kuwa wapinzani wa kidini ambao wametumia uwezo walio nao na wenye mamlaka na vyombo vya habari kujaribu kukandamiza utendaji wa Mashahidi. Yatupasa sisi Mashahidi wa Yehova tuitikieje upinzani huo—uwe watokana na itikadi zetu na mazoea yetu au watokana na mashtaka yasiyo ya kweli?
“Hali Yenu ya Kukubali Sababu na Ijulikane kwa Watu Wote”
6. Kwa nini ni jambo la maana kuwa na maoni yenye usawaziko kuhusu wale walio nje ya kutaniko la Kikristo?
6 Kwanza kabisa, twahitaji kuwaona ifaavyo walio na itikadi za kidini zilizo tofauti na zetu, kuwaona jinsi Yehova awaonavyo. La sivyo, twaweza kuchochea isivyo lazima uhasama au shutuma kutoka kwa wengine. “Hali yenu ya kukubali sababu na ijulikane kwa watu wote,” akaandika mtume Paulo. (Wafilipi 4:5) Kwa sababu hiyo, Biblia hutuhimiza kuwa na maoni yenye usawaziko kuhusu wale walio nje ya kutaniko la Kikristo.
7. Ni nini kihusikacho katika kufuliza kujitunza wenyewe “bila doa kutokana na ulimwengu”?
7 Kwa upande mmoja, Maandiko hutuonya waziwazi kabisa ‘tufulize kujitunza wenyewe bila doa kutokana na ulimwengu.’ (Yakobo 1:27; 4:4) Hapa, neno “ulimwengu” kama ilivyo kwenye sehemu nyingi katika Biblia, hurejezea jamii ya binadamu wasio Wakristo wa kweli. Sisi huishi katikati ya jamii hiyo ya watu; sisi hukutana nao kazini, shuleni, ujiranini, na kwingineko. (Yohana 17:11, 15; 1 Wakorintho 5:9, 10) Hata hivyo, sisi hufuliza kujitunza wenyewe bila doa kutokana na ulimwengu kwa kuepuka kabisa mitazamo, usemi, na mwenendo ambao huhitilafiana na njia za Mungu za uadilifu. Pia ni muhimu tutambue hatari ya kushirikiana kwa ukaribu na ulimwengu huu, hasa kushirikiana na wale ambao hupuuza kabisa viwango vya Yehova.—Mithali 13:20.
8. Kwa nini shauri la kubaki bila doa kutokana na ulimwengu halitupi sababu yoyote ya kuwadharau wengine?
8 Hata hivyo, shauri la kubaki bila doa kutokana na ulimwengu halitupi sababu yoyote ya kuwadharau kabisa wale wasio Mashahidi wa Yehova. (Mithali 8:13) Kumbuka kielelezo cha viongozi wa kidini wa Kiyahudi, waliozungumziwa katika makala iliyotangulia. Aina ya dini waliyositawisha haikupata upendeleo wa Yehova; wala haikuchangia kuwepo kwa uhusiano mzuri pamoja na wasio Wayahudi. (Mathayo 21:43, 45) Kwa sababu ya kujiona, wanaume hao washupavu waliwadharau wale wasio Wayahudi. Sisi hatuwi na maoni finyu kama hayo, tukiwatendea wasio Mashahidi kwa kuwadharau. Kama mtume Paulo, tamaa yetu ni kwamba wale wote wasikiao ujumbe wa kweli wa Biblia wapate upendeleo wa Mungu.—Matendo 26:29; 1 Timotheo 2:3, 4.
9. Maoni ya Kimaandiko yaliyosawazika yapaswa kuathirije mazungumzo yetu kuhusu wale wenye itikadi tofauti na zetu?
9 Maoni ya Kimaandiko yaliyosawazika yapaswa kuathiri jinsi tuzungumzavyo kuhusu wasio Mashahidi. Paulo alimwagiza Tito awakumbushe Wakristo kisiwani Krete “wasiseme kwa ubaya juu ya yeyote, wasiwe wataka-vita, wawe wenye kukubali sababu, wakionyesha wazi upole wote kuelekea watu wote.” (Tito 3:2) Ona kwamba Wakristo hawakupaswa kusema kwa ubaya juu ya “yeyote”—hata juu ya Wakrete wasio Wakristo, ambao baadhi yao walijulikana kwa kusema uwongo, ulafi, na uzembe. (Tito 1:12) Kwa hiyo, halingekuwa jambo lenye kupatana na Maandiko kwetu kutumia maneno yenye kudharau tunaporejezea watu wenye itikadi tofauti na zetu. Mtazamo wa kujiona kuwa bora kushinda wengine hautawavuta wengine kwenye ibada ya Yehova. Badala yake, tunapowaona na kuwatendea wengine kupatana na kanuni zifaazo za Neno la Yehova, sisi ‘huremba fundisho’ la Mungu.—Tito 2:10.
Wakati wa Kunyamaza na Wakati wa Kusema
10, 11. Yesu alionyeshaje kwamba alijua (a) “wakati wa kunyamaza”? (b) “wakati wa kusema”?
10 Kuna “wakati wa kunyamaza na wakati wa kusema,” lasema andiko la Mhubiri 3:7. (NW) Basi, hapa ndipo pana tatizo: kuamua wakati wa kuwapuuza wapinzani na wakati wa kusema ili kutetea imani yetu. Tunaweza kujifunza mengi kutokana na kielelezo cha mmoja ambaye sikuzote alikuwa mkamilifu katika busara—Yesu. (1 Petro 2:21) Alijua “wakati wa kunyamaza.” Kwa mfano, wakati makuhani wakuu na wanaume wazee walipomshtaki isivyo haki mbele ya Pilato, Yesu “hakutoa jibu.” (Mathayo 27:11-14) Hakutaka kusema jambo lolote ambalo lingeweza kuzuia kutekelezwa kwa mapenzi ya Mungu juu yake. Badala yake, alichagua kuacha matendo yake yamtetee. Alijua kwamba hata ile kweli haingebadili akili na mioyo yao yenye kiburi. Kwa hiyo, alipuuza shtaka lao, akikataa kimakusudi kusema.—Isaya 53:7.
11 Hata hivyo, Yesu pia alijua ulipofika “wakati wa kusema.” Mara kwa mara, alipambana na wachambuzi wake kwa kusema waziwazi na hadharani, akikanusha mashtaka yao yasiyo ya kweli. Kwa kielelezo, waandishi na Mafarisayo walipojaribu kumwaibisha mbele ya umati, wakimshtaki kwa kufukuza roho waovu kupitia Beelzebubi, Yesu aliamua kutoachilia mashtaka hayo. Kwa kutumia mantiki yenye kuwavuruga na pia kielezi chenye nguvu, aliubatilisha uwongo huo. (Marko 3:20-30; ona pia Mathayo 15:1-11; 22:17-21; Yohana 18:37.) Vivyo hivyo, Yesu alipokokotwa mbele ya Sanhedrini baada ya kusalitiwa na kukamatwa, Kayafa, Kuhani wa Cheo cha Juu alidai kwa hila hivi: “Kwa Mungu aliye hai nakuweka chini ya kiapo utuambie kama wewe ndiwe Kristo Mwana wa Mungu!” Huu pia ulikuwa “wakati wa kusema,” kwa kuwa kunyamaza kungefasiriwa kuwa kukana kwamba alikuwa Kristo. Kwa hiyo Yesu alijibu: “Mimi ndiye.”—Mathayo 26:63, 64; Marko 14:61, 62.
12. Ni hali zipi zilizowasukuma Paulo na Barnaba waseme kwa ujasiri huko Ikoniamu?
12 Fikiria pia kielelezo cha Paulo na Barnaba. Andiko la Matendo 14:1, 2 lasema: “Katika Ikoniamu wakaingia pamoja katika sinagogi la Wayahudi na kusema kwa namna ambayo umati mkubwa wa Wayahudi na pia Wagiriki ukapata kuwa waamini. Lakini Wayahudi ambao hawakuamini wakazichochea na kuzivuta vibaya nafsi za watu wa mataifa dhidi ya akina ndugu.” Tafsiri ya Biblia Habari Njema yasema: “Lakini Wayahudi wengine waliokataa kuwa waumini walichochea na kutia chuki katika mioyo ya watu wa mataifa mengine ili wawapinge hao ndugu.” Kwa kutoridhika na kukataa kwao wenyewe ujumbe huo, Wayahudi wapinzani walianza kampeni ya mashtaka yasiyoweza kuthibitishwa, wakijaribu kuwafanya wasio Wayahudi wawabague Wakristo.a Lazima chuki yao kwa Ukristo iwe ilikuwa yenye kina kirefu kama nini! (Linganisha Matendo 10:28.) Paulo na Barnaba walihisi huo ulikuwa “wakati wa kusema,” ili wanafunzi wapya wasije wakavunjwa moyo na kuaibishwa hadharani. “Kwa hiyo wao [Paulo na Barnaba] wakatumia muda mrefu wakisema kwa ujasiri kwa mamlaka ya Yehova,” aliyeonyesha kibali chake kwa kuwapa nguvu za kufanya ishara za kimuujiza. Hilo lilifanya baadhi yao wawe “upande wa Wayahudi lakini wengine upande wa mitume.”—Matendo 14:3, 4.
13. Katika kushughulika na shutumu, kwa kawaida “wakati wa kunyamaza” ni lini?
13 Basi, twapaswa kuitikiaje tunaposhutumiwa? Yote hayo hutegemea hali. Hali nyingine hututaka tutumie kanuni ya kwamba kuna “wakati wa kunyamaza.” Jambo hilo huwa hivyo hasa wakati ambapo wapinzani wenye kuazimia hujaribu kutuingiza katika mabishano yasiyo na maana. Hatupaswi kusahau kwamba watu wengine hawataki kuijua kweli hata kidogo. (2 Wathesalonike 2:9-12) Ni kazi bure kujaribu kusababu na wale ambao kwa kiburi wameamua mioyoni mwao kutoamini. Isitoshe, kama tungejishughulisha na kujadiliana na kila anayetushambulia kwa mashtaka yasiyo ya kweli, tungeweza kukengeushwa tutoke katika utendaji ulio wa maana zaidi na wenye kuthawabisha zaidi—ule wa kuwasaidia wenye mioyo ya haki ambao kwa kweli wanataka kujifunza kweli ya Biblia. Kwa hiyo, tunapokabili wapinzani wanaoazimia kueneza uwongo kutuhusu, shauri lililopuliziwa ni: “Mwaepuke.”—Waroma 16:17, 18; Mathayo 7:6.
14. Twaweza kutetea imani yetu mbele ya wengine katika njia zipi?
14 Bila shaka, hilo halimaanishi kwamba hatutetei imani yetu. Kwa kuwa pia kuna “wakati wa kusema.” Kwa kufaa, sisi huhangaikia watu wenye mioyo myeupe ambao wamepata kusikia uchambuzi wenye kutukashifu. Sisi tuko tayari kuwaeleza wengine waziwazi juu ya usadikisho wetu wa moyoni; kwa kweli sisi hufurahia fursa hiyo. Petro aliandika: “Mtakaseni Kristo kuwa Bwana katika mioyo yenu, sikuzote mkiwa tayari kujitetea mbele ya kila mtu ambaye hudai kwenu sababu ya tumaini lililo katika nyinyi, lakini mkifanya hivyo kwa tabia-pole na staha yenye kina kirefu.” (1 Petro 3:15) Watu wenye kupendezwa kikweli waulizapo kuthibitishiwa itikadi tunazothamini sana, waulizapo kuhusu mashtaka yasiyo ya kweli yenye kuzushwa na wapinzani, ni wajibu wetu kutetea imani yetu, tukitoa majibu kamili ya Biblia. Kwa kuongezea, mwenendo wetu mwema waweza kutoa ushahidi mkubwa. Watazamaji walio tayari kusikiliza waonapo kwamba sisi hujaribu kikweli kuishi kulingana na viwango vya Mungu vya uadilifu, wanaweza kuona kwa urahisi kwamba mashtaka yanayofanywa dhidi yetu si ya kweli.—1 Petro 2:12-15.
Namna Gani Utangazaji Wenye Uchongezi?
15. Kuna kielelezo gani kimoja cha jinsi Mashahidi wa Yehova wameshambuliwa kwa habari zilizopotoka katika vyombo vya habari?
15 Mara kwa mara, Mashahidi wa Yehova wameshambuliwa kwa habari zilizopotoka katika vyombo vya habari. Kwa kielelezo, Agosti 1, 1997, gazeti la habari la Urusi lilichapisha makala yenye uchongezi iliyodai kwamba, kati ya mambo mengine, Mashahidi kwa hakika huwataka washiriki wao ‘wakatae wake zao, waume wao, na wazazi wao iwapo hawaelewi na iwapo imani yao ni tofauti na yao.’ Mtu yeyote anayewafahamu Mashahidi wa Yehova kikweli anajua kwamba shtaka hilo si la kweli. Biblia huonyesha kwamba Wakristo wapaswa kuwatendea washiriki wa familia wasioamini kwa upendo na staha, nao Mashahidi hujitahidi sana kufuata mwelekezo huo. (1 Wakorintho 7:12-16; 1 Petro 3:1-4) Hata hivyo, makala hiyo ilichapwa, na hivyo wasomaji wengi wakapotoshwa. Twaweza kuteteaje imani yetu tunaposhtakiwa isivyo kweli?
16, 17, na sanduku kwenye ukurusa wa 16. (a) Mnara wa Mlinzi lilisema nini wakati mmoja juu ya jinsi ya kuitikia habari zisizo za kweli katika vyombo vya habari? (b) Ni chini ya hali zipi ambapo Mashahidi wa Yehova waweza kuchukua hatua dhidi ya ripoti zisizofaa katika vyombo vya habari?
16 Hapa tena, pana “wakati wa kunyamaza na wakati wa kusema.” Wakati mmoja, gazeti la Mnara wa Mlinzi lilieleza jambo hilo hivi: “Tuwe tunapuuza habari za uwongo katika vyombo vya habari au tuwe tunatetea kweli kwa njia ifaayo yategemea hali, mchocheaji wa uchambuzi, na lengo lake.” Katika visa vingine huenda ikawa afadhali kupuuza ripoti zisizofaa, hivyo kutokueneza zaidi uwongo huo.
17 Katika visa vingine huenda ukawa “wakati wa kusema.” Huenda mwandishi wa habari au ripota mwenye kutumainika akawa alipashwa habari zisizo za kweli kuhusu Mashahidi wa Yehova na huenda akafurahia habari za kweli kutuhusu. (Ona sanduku “Kusahihisha Habari Iliyowasilishwa Isivyo Kweli.”) Iwapo ripoti zisizofaa katika vyombo vya habari zachochea ubaguzi wenye kuzuia kazi yetu ya kuhubiri, huenda wawakilishi wa ofisi ya tawi ya Watch Tower Society wakachukua hatua ya kwanza kutetea kweli kwa njia zifaazo.b Kwa kielelezo, huenda wazee wanaostahili wakapewa mgawo wa kuwasilisha mambo ya hakika, kama vile katika programu za televisheni, ambapo kutojitokeza huenda kukadokeza kwamba Mashahidi wa Yehova hawana jibu lolote. Mashahidi mmoja-mmoja hutenda kwa hekima kulingana na mwelekezo wa Watch Tower Society na wawakilishi wake katika mambo hayo.—Waebrania 13:17.
Kutetea Kisheria Habari Njema
18. (a) Kwa nini hatuhitaji ruhusa ya serikali za kibinadamu ili kuhubiri? (b) Sisi huchukua hatua gani tunaponyimwa ruhusa ya kuhubiri?
18 Mamlaka yetu ya kuhubiri habari njema ya Ufalme wa Mungu hutoka mbinguni. Yesu aliyetupa utume wa kufanya kazi hii amepewa “mamlaka yote mbinguni na juu ya dunia.” (Mathayo 28:18-20; Wafilipi 2:9-11) Kwa sababu hiyo, hatuhitaji ruhusa ya serikali za kibinadamu ili kuhubiri. Hata hivyo, sisi hutambua kwamba kuwa na uhuru wa kidini huchangia kuenezwa kwa ujumbe wa Ufalme. Katika nchi ambako tuna uhuru wa kuendelea na ibada yetu, sisi tutatumia utaratibu wa kisheria ili kuulinda. Mahali ambapo tumenyimwa uhuru huo, tutajitahidi kuupata kupatana na utaratibu wa kisheria. Hatukusudii kuongoa jamii, bali “kutetea na kuthibitisha kisheria habari njema.”c—Wafilipi 1:7.
19. (a) Huenda matokeo ya ‘kumlipa Mungu vitu vya Mungu’ yakawa nini? (b) Tumeazimia kufanya nini?
19 Tukiwa Mashahidi wa Yehova, twamtambua Yehova kuwa ndiye Mwenye Enzi Kuu ya Ulimwengu. Sheria yake ni kuu kuliko zote. Sisi hutii serikali za kibinadamu kwa kudhamiria, hivyo ‘tukimlipa Kaisari vitu vya Kaisari.’ Lakini hatutaruhusu kitu chochote kituzuie tusitimize wajibu ulio muhimu zaidi—‘kumlipa Mungu vitu vya Mungu.’ (Mathayo 22:21) Twaelewa kikamili kwamba kufanya hivyo kutatufanya tuwe “vitu vya kuchukiwa” na mataifa, lakini twakubali jambo hilo kuwa sehemu ya gharama ya kuwa wanafunzi. Rekodi ya kisheria ya Mashahidi wa Yehova katika karne ya 20, ni ushuhuda wa azimio letu la kutetea imani yetu. Kwa msaada na utegemezo wa Yehova, tutaendelea “bila kuacha kufundisha na kutangaza habari njema.”—Matendo 5:42.
[Maelezo ya Chini]
a Kichapo Matthew Henry’s Commentary on the Whole Bible chaeleza kwamba wapinzani Wayahudi “walijishughulisha na kuwaendea kimakusudi [wasio Wayahudi] waliowafahamu, na kuwaambia yale yote akili zao au nia zao mbaya zingeweza kutunga, ili kuwafanya wawe na maoni yenye kudharau na yasiyofaa kuhusu Ukristo.”
b Baada ya makala hiyo yenye uchongezi kuchapishwa katika gazeti la habari la Urusi (lililotajwa katika fungu la 15), Mashahidi wa Yehova walikata rufani kwa baraza la sheria liitwalo Russian Federation Presidential Judicial Chamber for Media Disputes wakiomba mashtaka hayo yasiyo ya kweli ambayo yaliandikwa katika makala hiyo yachunguzwe tena. Hivi majuzi mahakama ilitoa uamuzi ulioliadhibu vikali gazeti hilo la habari kwa kuchapa makala hiyo yenye kukashifu.—Ona Amkeni!, Novemba 22, 1998, ukurasa wa 26-27.
c Ona makala “Kulinda Kisheria Habari Njema,” kwenye ukurasa wa 19-22.
Je, Wakumbuka?
◻ Kwa nini Mashahidi wa Yehova ni “vitu vya kuchukiwa”?
◻ Twapaswa kuwaonaje wale wenye itikadi za kidini tofauti na zetu?
◻ Yesu aliweka kielelezo gani chenye usawaziko katika kushughulika na wapinzani?
◻ Tunaposhutumiwa, twaweza kutumiaje kanuni ya kwamba kunao “wakati wa kunyamaza na wakati wa kusema”?
[Sanduku katika ukurasa wa 16]
Kusahihisha Habari Iliyowasilishwa Isivyo Kweli
“Katika Yacuiba, Bolivia, kikundi cha kievanjeli kilifanya mpango ili kituo kimoja cha televisheni kionyeshe sinema ambayo yaelekea ilitokezwa na waasi-imani. Kwa kuzingatia matokeo mabaya ya programu hiyo, wazee waliamua kuzuru vituo viwili vya televisheni na kujitolea kuvilipa ili vionyeshe umma vidio Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name na The Bible—A Book of Fact and Prophecy. Baada ya kutazama vidio hizo za Sosaiti, mwenye kituo kimoja cha redio alikasirishwa na kuwasilishwa kwa habari zisizo za kweli katika programu hiyo ya waasi-imani na kujitolea kutoa matangazo mafupi bila malipo kwa ajili ya Mashahidi wa Yehova kuhusiana na mkusanyiko wa wilaya uliokuwa ukikaribia. Hudhurio lilikuwa kubwa isivyo kawaida, nao watu wengi wenye mioyo ya haki walianza kuuliza maswali ya moyo mweupe Mashahidi walipowazuru katika huduma.”—1997 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, ukurasa wa 61-62.
[Picha katika ukurasa wa 17]
Mara kwa mara, Yesu alikanusha waziwazi mashtaka yasiyo ya kweli ya wachambuzi wake