Sura ya 13
“Ninampenda Baba”
1, 2. Mtume Yohana alifunua nini kuhusu jioni ya mwisho ambayo mitume walikuwa pamoja na Yesu?
MZEE Yohana anatia kalamu yake katika wino. Anakumbuka mambo mengi. Yeye ndiye mtume wa mwisho aliye hai kati ya mitume wote wa Yesu Kristo. Sasa Yohana ana umri wa miaka 100 hivi, naye anakumbuka yaliyotukia jioni moja isiyosahaulika miaka 70 hivi iliyopita. Hiyo ilikuwa jioni ya mwisho ambayo yeye na mitume wenzake walikuwa pamoja na Yesu kabla ya kifo Chake. Roho takatifu ya Mungu inamwezesha Yohana kukumbuka na kuandika matukio ya jioni hiyo kwa mapana na marefu.
2 Usiku huo, Yesu alitaja waziwazi kwamba muda mfupi baadaye angeuawa. Yohana tu ndiye anayefunua ni kwa nini Yesu alisema angekubali kufa kifo chenye maumivu makali: “Kusudi ulimwengu ujue kwamba ninampenda Baba, kama vile Baba amenipa amri kufanya, ndivyo ninavyofanya. Simameni, tuondoke hapa.”—Yohana 14:31.
3. Yesu alionyesha jinsi gani kwamba anampenda Baba yake?
3 “Ninampenda Baba.” Hilo lilikuwa jambo kuu zaidi maishani mwa Yesu. Haimaanishi kwamba alikuwa akiyarudia-rudia maneno hayo. Katika Biblia nzima, ni andiko la Yohana 14:31 tu linalomnukuu Yesu akitaja moja kwa moja kwamba anampenda Baba yake. Hata hivyo, maisha ya Yesu yalithibitisha ukweli wa maneno hayo. Kila siku alionyesha kwamba anampenda Yehova. Uhodari, utii, na uvumilivu wa Yesu ni sifa zilizothibitisha kwamba anampenda Mungu. Huduma yake yote ilichochewa na upendo huo.
4, 5. Biblia inazungumzia sana upendo wa aina gani, nasi tunaweza kusema nini kuhusu jinsi Yesu alivyompenda Yehova?
4 Leo, huenda wengine wanafikiri kwamba kuonyesha upendo ni udhaifu. Labda wanafikiri ni upendo unaoimbwa katika mashairi na nyimbo za mapenzi au wanafikiri ni maneno ya kipuuzi ambayo nyakati nyingine yanasemwa kati ya watu wenye upendo wa kimahaba. Ni kweli kwamba Biblia inazungumzia upendo wa kimahaba, hata hivyo, inauzungumzia kwa heshima kuliko ilivyo leo. (Methali 5:15-21) Lakini, Neno la Mungu linazungumzia sana upendo mwingine. Upendo huo si msisimuko tu au hisia za muda; wala si utaalamu wa kushughulika na watu wengine bila hisia zozote, bali unatia ndani moyo na akili. Upendo huo unatoka moyoni, unaongozwa na kanuni za juu, na unaonekana kupitia matendo yenye kujenga. Si wa kipuuzi hata kidogo. Neno la Mungu linasema kwamba “upendo haushindwi kamwe.”—1 Wakorintho 13:8.
5 Kati ya wanadamu wote ambao wamepata kuishi, Yesu ndiye aliyempenda Yehova zaidi. Hakuna yeyote aliyemzidi Yesu kwa kuishi kulingana na maneno ambayo yeye mwenyewe alinukuu kuwa amri ya Mungu iliyo kuu zaidi: “Lazima umpende Yehova Mungu wako kwa moyo wako wote na kwa nafsi yako yote na kwa akili yako yote na kwa nguvu zako zote.” (Marko 12:30) Yesu alikuza upendo huo jinsi gani? Alipokuwa duniani, ni nini kilichomwezesha kuendelea kumpenda Mungu sana? Nasi tunaweza kumwiga jinsi gani?
Kifungo cha Muda Mrefu Zaidi na Chenye Nguvu Zaidi cha Upendo
6, 7. Ni nini kinachoonyesha kwamba andiko la Methali 8:22-31 linamfafanua Mwana wa Mungu bali si sifa ya hekima tu?
6 Je, umewahi kufanya kazi fulani pamoja na rafiki yako na kadiri muda ulivyopita urafiki wenu ukazidi kukua? Ikiwa umewahi, unaweza kuelewa upendo uliositawi kati ya Yehova na Mwana wake mzaliwa-pekee. Tumetaja andiko la Methali 8:30 mara kadhaa, lakini acheni tuuchunguze mstari huo kwa makini zaidi tukizingatia muktadha wake. Katika mstari wa 22 mpaka 31, tunapata ufafanuzi ulioongozwa na roho wa hekima inayozungumziwa kana kwamba ni mtu. Ni nini kinachoonyesha kwamba maneno hayo yanamhusu Mwana wa Mungu?
7 Katika mstari wa 22, hekima inasema: “Yehova mwenyewe alinitokeza nikiwa mwanzo wa njia yake, nikiwa wa mapema zaidi kati ya kazi zake za zamani za kale.” Kinachozungumziwa hapa si sifa ya hekima tu, kwa sababu sifa hiyo ‘haikutokezwa.’ Haina mwanzo kwa kuwa Yehova hana mwanzo, naye amekuwa na hekima sikuzote. (Zaburi 90:2) Hata hivyo, Mwana wa Mungu ni “mzaliwa wa kwanza wa viumbe vyote.” Alitokezwa, au kuumbwa; ndiye wa mapema zaidi kati ya kazi zote za Yehova. (Wakolosai 1:15) Mwana huyo alikuwako kabla ya dunia na mbingu, kama inavyosimuliwa katika kitabu cha Methali. Na kwa kuwa alikuwa Neno, Msemaji wa Mungu mwenyewe, basi angeweza kuwakilisha kabisa hekima ya Yehova.—Yohana 1:1.
8. Mwana alikuwa akifanya nini kabla ya kuja duniani, nasi tunaweza kufikiria nini tunapostaajabia uumbaji?
8 Mwana huyo alikuwa akifanya nini kwa muda mrefu sana kabla ya kuja duniani? Mstari wa 30 unatuambia kwamba alikuwa kando ya Mungu akiwa “stadi wa kazi.” Hilo linamaanisha nini? Andiko la Wakolosai 1:16 linasema: “Kwa njia yake vitu vingine vyote viliumbwa mbinguni na duniani . . . Vitu vingine vyote vimeumbwa kupitia yeye na kwa ajili yake.” Hivyo basi, Yehova, Muumba, alimtumia Mwana wake, Stadi wa Kazi, kutokeza uumbaji mwingine wote—viumbe wa roho walio mbinguni, ulimwengu mzima, dunia yenye mimea na wanyama wa aina mbalimbali, na viumbe wa hali ya juu zaidi duniani, yaani, wanadamu. Tunaweza kulinganisha uhusiano huo kati ya Baba na Mwana na ule wa mchoraji wa ramani za ujenzi na mjenzi ambaye ana ustadi wa kutokeza majengo kulingana na ubunifu wa mchoraji. Tunapostaajabia uumbaji fulani, kwa kweli tunamsifu Mchoraji wa Ramani Aliye Mkuu Zaidi. (Zaburi 19:1) Hata hivyo, hatusahau ushirikiano wa muda mrefu na wenye furaha kati ya Muumba na ‘stadi wake wa kazi.’
9, 10. (a) Ni nini kilichofanya kifungo kati ya Yehova na Mwana wake kiwe imara? (b) Ni nini kinachoweza kufanya kifungo kinachokuunganisha na Baba yako wa mbinguni kuwa imara?
9 Wanadamu wawili wasio wakamilifu wanapofanya kazi pamoja, nyakati nyingine wanaweza kukosana. Sivyo ilivyokuwa kati ya Yehova na Mwana wake! Mwana alifanya kazi kwa muda mrefu sana pamoja na Baba yake, naye ‘alifurahi mbele zake wakati wote.’ (Methali 8:30) Ndiyo, alifurahi kuwa pamoja na Baba yake, naye Baba yake alifurahi pia. Kama inavyotarajiwa, Mwana huyo alizidi kuwa kama Baba yake, akijifunza kuiga sifa za Mungu. Basi, haikosi hiyo ndiyo sababu kifungo kati ya Baba na Mwana kilikuwa imara zaidi! Kifungo hicho kinastahili kuitwa kifungo cha muda mrefu zaidi na chenye nguvu zaidi cha upendo ulimwenguni pote.
10 Hata hivyo, hilo linamaanisha nini kwetu? Labda unafikiri haiwezekani kuwa na kifungo kama hicho pamoja na Yehova. Ni kweli kwamba hakuna yeyote kati yetu aliye na cheo kikubwa kama Mwana. Lakini tuna pendeleo la pekee. Kumbuka kwamba Yesu alimkaribia Baba yake kwa kufanya kazi pamoja Naye. Kwa upendo, Yehova anatupa nafasi ya kuwa ‘wafanyakazi wenzake.’ (1 Wakorintho 3:9) Tunapofuata mfano wa Yesu katika huduma, tusisahau kwamba sisi ni wafanyakazi wenzi wa Mungu. Hivyo, kifungo cha upendo kinachotuunganisha na Yehova kinazidi kuwa imara. Hilo ni pendeleo lisilo na kifani!
Kilichomwezesha Yesu Kuendelea Kumpenda Sana Yehova
11-13. (a) Kwa nini tuuone upendo kama kitu kilicho hai, na alipokuwa mvulana, Yesu alifanya nini ili upendo wake kwa Yehova uendelee kuwa thabiti? (b) Mwana wa Mungu alionyesha jinsi gani kwamba anapenda kujifunza kumhusu Yehova, kabla ya kuja duniani na hata baadaye akiwa mwanadamu?
11 Inafaa kuuona upendo ulio moyoni mwetu kama kitu kilicho hai. Kama vile maua mazuri kwenye bustani, upendo unahitaji kutiwa mbolea na kutunzwa ili ukue na kusitawi. Ukipuuzwa na kukosa kutunzwa, utadhoofika na kufa. Yesu hakupuuza upendo wake kwa Yehova. Aliutia nguvu na kuendelea kuukuza wakati wote alipokuwa duniani. Acheni tuone jinsi alivyofanya hivyo.
12 Fikiria tena pindi ambayo Yesu alizungumza kwa uhodari hekaluni huko Yerusalemu alipokuwa mtoto. Kumbuka jinsi alivyowaambia wazazi wake waliokuwa wamehangaika: “Kwa nini mlilazimika kunitafuta? Je, hamkujua kwamba ni lazima niwe katika nyumba ya Baba yangu?” (Luka 2:49) Alipokuwa mvulana tu, huenda bado Yesu hangeweza kukumbuka maisha yake kabla ya kuja duniani. Hata hivyo, alimpenda sana Baba yake, Yehova. Alijua kwamba angeweza kuonyesha upendo huo katika ibada. Kwa hiyo, hakuna mahali popote duniani ambapo pangempendeza Yesu kama nyumba ya Baba yake ya ibada safi. Alitamani sana kuwa humo, naye hakutaka kuondoka. Isitoshe, hakuwa mtazamaji tu. Alikuwa na hamu ya kujifunza kumhusu Yehova na kuzungumzia mambo aliyojua. Hisia hizo hazikuanza wala kuisha alipokuwa na umri wa miaka 12.
13 Kabla ya kuja duniani, Mwana huyo alikuwa amejifunza kwa makini kutoka kwa Baba yake. Unabii ulio katika Isaya 50:4-6 unaonyesha kwamba Yehova alimpa Mwana wake elimu ya pekee kuhusu daraka lake akiwa Masihi. Ijapokuwa elimu hiyo ilitia ndani kujifunza kuhusu hali fulani ngumu ambazo zingempata Mtiwa-Mafuta wa Yehova, bado Mwana huyo alikuwa na hamu ya kujifunza. Baadaye, baada ya Yesu kuja duniani na kuwa mtu mzima, aliendelea kuwa na hamu ya kwenda kwenye nyumba ya Baba yake na kushiriki katika ibada na elimu ambayo Yehova alitaka iendelezwe humo. Hivyo, Biblia inaeleza jinsi Yesu alivyokuwa na mazoea ya kwenda hekaluni na katika sinagogi. (Luka 4:16; 19:47) Ikiwa tunataka kuendelea kumpenda Yehova, tunahitaji kuhudhuria mikutano ya Kikristo kwa ukawaida, ambako tunamwabudu Yehova, tunajifunza mengi zaidi juu yake, na kuzidi kumthamini.
14, 15. (a) Kwa nini Yesu alitafuta nafasi ya kuwa peke yake? (b) Ni kwa njia gani sala za Yesu kwa Baba yake zilionyesha heshima na uhusiano wa karibu waliokuwa nao?
14 Pia, kusali kwa ukawaida kulimwezesha Yesu kuendelea kumpenda Yehova. Ingawa alikuwa mtu mwenye urafiki, anayependa kuwa pamoja na watu, aliona faida ya kuwa peke yake. Kwa mfano, andiko la Luka 5:16 linasema: “Akaendelea kukaa faraghani katika majangwa na kusali.” Vivyo hivyo, andiko la Mathayo 14:23 linasema: “Mwishowe, baada ya kuwaruhusu umati waende zao, akapanda mlimani akiwa peke yake ili kusali. Ingawa ilikuwa jioni, alikuwa huko peke yake.” Pindi hiyo na nyinginezo, Yesu alijitenga awe peke yake si kwa sababu hakupenda kuwa na watu au alichukia ushirika wa wengine, bali kwa sababu alitaka kuwa peke yake na Yehova ili azungumze na Baba yake kwa uhuru katika sala.
15 Aliposali, nyakati nyingine Yesu alitumia maneno “Abba, Baba.” (Marko 14:36) Katika siku za Yesu, “Abba” ni neno lililotumiwa katika familia ambalo linamaanisha “baba,” nalo lilionyesha uhusiano wa karibu. Mara nyingi lilikuwa mojawapo ya maneno ya kwanza-kwanza ambayo mtoto alijifunza kutamka. Hata hivyo, lilikuwa neno la heshima. Ingawa neno hilo lilionyesha uhusiano wa karibu wa Mwana anayezungumza na Baba yake mpendwa, lilionyesha pia heshima kubwa kwa mamlaka ya Yehova akiwa baba. Tunaona uhusiano huo wa karibu na vilevile heshima katika sala zote za Yesu zilizorekodiwa. Kwa mfano, katika Yohana sura ya 17, mtume Yohana aliandika sala ndefu ya kutoka moyoni ambayo Yesu alitoa usiku Wake wa mwisho. Kuchanganua sala hiyo kunatuchochea sana, nasi tunapaswa kuiga sala hiyo, si kwa kurudia-rudia maneno ya Yesu, bali kwa kutafuta njia za kuongea na Baba yetu wa mbinguni kutoka moyoni mara nyingi iwezekanavyo. Kufanya hivyo kutatusaidia kuendelea kumpenda sana.
16, 17. (a) Maneno ya Yesu yalionyesha jinsi gani kwamba anampenda Baba yake? (b) Ni kwa njia gani Yesu alionyesha ukarimu wa Baba yake?
16 Kama tulivyoona mapema, Yesu hakurudia-rudia kusema “Ninampenda Baba.” Hata hivyo, mara nyingi maneno yake yalionyesha kwamba anampenda Baba yake. Jinsi gani? Yesu mwenyewe alisema: “Ninakusifu wewe hadharani, Baba, Bwana wa mbingu na dunia.” (Mathayo 11:25) Katika Sehemu ya 2 ya kitabu hiki, tuliona kwamba Yesu alipenda kumsifu Baba yake kwa kuwasaidia watu wamjue Yeye. Kwa mfano, alimlinganisha Yehova na baba aliyekuwa tayari sana kumsamehe mwana wake mpotevu hivi kwamba alimsubiri kijana huyo aliyetubu, na alipomwona kutoka mbali alikimbia kumlaki na kumkumbatia. (Luka 15:20) Ni nani anayeweza kusoma masimulizi hayo bila kuguswa moyo na jinsi Yesu anavyoufafanua upendo na msamaha wa Yehova?
17 Mara nyingi Yesu alimsifu Baba yake kwa ukarimu Wake. Alitumia mfano wa wazazi wasio wakamilifu kuonyesha jinsi tunavyoweza kuwa na uhakika kwamba Baba yetu atatupa roho takatifu kulingana na uhitaji wetu. (Luka 11:13) Pia, Yesu alizungumzia tumaini ambalo Baba anatoa kwa ukarimu. Yesu alizungumzia kwa hamu tumaini lake mwenyewe la kuketi tena kando ya Baba yake mbinguni. (Yohana 14:28; 17:5) Aliwaambia wafuasi wake kuhusu tumaini ambalo Yehova anawapa “kundi dogo” la Kristo—kuishi mbinguni na kutawala pamoja na Mfalme wa Kimasihi. (Luka 12:32; Yohana 14:2) Naye alimfariji mkosaji aliyekuwa akikaribia kufa kwa kumpa tumaini la kuishi katika Paradiso. (Luka 23:43) Bila shaka, kuzungumzia ukarimu mwingi wa Baba yake katika njia hizo kulimsaidia Yesu kuendelea kumpenda sana Yehova. Wafuasi wengi wa Kristo wameona kwamba kuzungumza juu ya Yehova na tumaini ambalo anawapa wale wanaompenda ndilo jambo linalowasaidia sana kumpenda na kumwamini hata zaidi.
Je, Utamwiga Yesu Katika Kumpenda Yehova?
18. Ni jambo gani kuu zaidi tunalopaswa kuiga katika Yesu, na kwa nini?
18 Hili ndilo jambo kuu zaidi tunalopaswa kuiga katika Yesu: Lazima tumpende Yehova kwa moyo, nafsi, akili, na kwa nguvu zetu zote. (Luka 10:27) Upendo huo hauonyeshwi tu kwa kuwa na hisia nyingi bali pia kwa matendo yetu. Yesu hakuridhika tu kuhisi kwamba anampenda Baba yake wala kusema tu, “Ninampenda Baba.” Alisema: “Kusudi ulimwengu ujue kwamba ninampenda Baba, kama vile Baba amenipa amri kufanya, ndivyo ninavyofanya.” (Yohana 14:31) Shetani alikuwa amedai kuwa hakuna mwanadamu anayeweza kumtumikia Yehova kwa kuchochewa na upendo usio na ubinafsi. (Ayubu 2:4, 5) Ili kutoa jibu linalofaa kwa uchongezi wa Shetani, Yesu alichukua hatua kwa uhodari na kuuonyesha ulimwengu jinsi alivyompenda Baba yake sana. Alitii hata kufikia kutoa uhai wake. Je, utamwiga Yesu? Je, utauonyesha ulimwengu kwamba unampenda Yehova Mungu kikweli?
19, 20. (a) Kwa nini tunapaswa kuhudhuria mikutano ya Kikristo kwa ukawaida? (b) Tunapaswa kuziona jinsi gani pindi za kujifunza kibinafsi, kutafakari, na kusali?
19 Tuna uhitaji mkubwa wa kiroho wa kuonyesha upendo kama huo. Yehova amefanya mpango ili tumwabudu kwa njia ambayo upendo tulio nao kumwelekea utakuwa imara na kukuzwa. Unapohudhuria mikutano ya Kikristo, jaribu kukumbuka kwamba umeenda kumwabudu Mungu wako. Ibada hiyo inatia ndani kuungana na wengine katika sala ya kutoka moyoni, kuimba nyimbo za sifa, kusikiliza kwa makini, na kushiriki inapowezekana. Mikutano hiyo pia hukupa nafasi ya kuwatia moyo Wakristo wenzako. (Waebrania 10:24, 25) Kumwabudu Yehova kwa ukawaida kwenye mikutano ya Kikristo kutakusaidia kumpenda Mungu hata zaidi.
20 Vivyo hivyo, tutampenda Yehova hata zaidi kwa kujifunza kibinafsi, kutafakari, na kusali. Zione hizo kuwa pindi za kuwa peke yako pamoja na Yehova. Unapojifunza Neno la Mungu lililoandikwa na kulitafakari, Yehova anakujulisha mawazo yake. Unaposali, unamfunulia yaliyo moyoni mwako. Kumbuka kwamba sala si kumwomba tu Mungu akupe kitu fulani, au kukufanyia jambo fulani. Sala hukupa pia nafasi ya kumshukuru Yehova kwa baraka ambazo umepata na kumsifu kwa kazi zake za ajabu. (Zaburi 146:1) Isitoshe, kumsifu Yehova hadharani kwa shangwe na shauku ni njia nzuri ya kumshukuru Yehova na kumwonyesha kwamba unampenda.
21. Kumpenda Yehova ni jambo la maana kadiri gani, na ni nini kitakachozungumziwa katika sura kadhaa zinazofuata?
21 Kumpenda Mungu kutakuwezesha kupata furaha ya milele. Hilo tu ndilo jambo ambalo Adamu na Hawa walihitaji kufanya ili wafanikiwe, na ndilo waliloshindwa kufanya. Hilo ndilo jambo la maana zaidi unalohitaji ili kupinga na kushinda kishawishi au kuvumilia jaribu lolote la imani. Kumpenda Mungu ndio msingi wa kuwa mfuasi wa Yesu. Bila shaka, kumpenda Mungu kunatia ndani kuwapenda wanadamu wenzetu. (1 Yohana 4:20) Katika sura chache zinazofuata, tutachunguza jinsi Yesu alivyowapenda watu. Katika sura inayofuata, tutazungumzia kwa nini watu wengi sana walijisikia huru kumkaribia Yesu.