Je, Kila Siku Unauliza, “Yehova Yuko Wapi?”

1, 2. (a) Wayahudi wa siku za Yeremia walikuwa na hali gani ya kiroho? (b) Wayahudi walipaswa kufanya nini kuhusu hali yao?

YEREMIA alikuwa akitokwa na machozi kwa sababu ya watu wa taifa lake na kile ambacho Mungu alikuwa amemwambia atabiri. Alisema laiti kichwa chake kingekuwa chanzo cha maji na macho yake yawe chemchemi ya machozi ili alie usiku na mchana. Yeremia alikuwa akihuzunikia taifa hilo. (Yer. 9:1-3; soma Yeremia 8:20, 21.) Wayahudi walikataa sheria za Mungu nao hawakuitii sauti ya Yehova. Kwa hiyo, wangepatwa na msiba.—Yer. 6:19; 9:13.

² Hata hivyo, watu wa Yuda ambao walipenda kusikia viongozi wao wa kidini wakiwaambia kwamba ‘mambo ni shwari,’ hawakupendezwa na maoni ya Yehova kuhusu mwenendo wao. (Yer. 5:31; 6:14) Walikuwa kama wagonjwa ambao wanatafuta daktari ambaye atawabembeleza na kupuuza dalili zilizo wazi za ugonjwa wao. Ikiwa ungekuwa mgonjwa sana, je, hungependa kupimwa vizuri ili upate matibabu haraka iwezekanavyo? Katika njia ya kiroho, Wayahudi wa siku za Yeremia walipaswa kutafuta maoni sahihi kuhusu hali yao ya kiroho. Walipaswa kuuliza: “Yehova yuko wapi?”—Yer. 2:6, 8.

 3. (a) Ni kwa njia gani Wayahudi wangeweza kuuliza “Yehova yuko wapi?” (b) Taja njia moja ambayo Wayahudi wangeweza kumtafuta Yehova.

³ Wayahudi wangeweza kuuliza, “Yehova yuko wapi?” kwa kutafuta mwongozo wa Mungu kabla ya kufanya maamuzi, yawe makubwa au madogo. Wayahudi hawakuwa wakifanya hivyo. Lakini baada ya Yerusalemu kuharibiwa na Wayahudi kurudi kutoka Babiloni, walipaswa ‘kumtafuta Yehova.’ Ikiwa wangefanya hivyo, wangempata na kujua njia zake. (Soma Yeremia 29:13, 14.) Wangefanya hivyo jinsi gani? Njia moja ni kusali kwa Mungu kwa unyoofu, wakimwomba mwongozo. Huo ndio uliokuwa mtazamo wa Daudi. Alimwomba Mungu hivi: “Nijulishe njia zako, Ee Yehova; nifundishe mapito yako mwenyewe.” (Zab. 25:4) Ona mwaliko ambao Msikiaji wa sala alitoa kupitia Yeremia katika mwaka wa kumi wa Mfalme Sedekia. “Niite, nami nitakujibu na kukuambia kwa utayari mambo makubwa na yasiyoweza kueleweka, usiyoyajua.” (Yer. 33:3) Ikiwa mfalme na taifa hilo lililoasi wangemwita Mungu, angewafunulia mambo ambayo ‘hawakuyaelewa,’ kuhusu kuharibiwa kwa Yerusalemu na kujengwa upya baada ya miaka 70.

4, 5. Ni kwa njia gani nyingine watu wa Mungu wangeweza kumtafuta Yehova?

⁴ Njia nyingine ambayo Wayahudi wangeweza kumtafuta Yehova ni kupitia historia na kutafakari jinsi Yehova alivyoshughulika na watu wake. Hivyo, wangeweza kujua mambo yanayomfurahisha na yale yanayomkasirisha. Walikuwa na maandishi ya Musa na maandishi kadhaa ya kihistoria yaliyoongozwa kwa roho kutia ndani maandishi ya wafalme wa Israeli na Yuda. Kwa kutafakari yote hayo na kwa kuwasikiliza manabii wa kweli wa Mungu, Wayahudi wa siku za Yeremia wangeweza kupata jibu kamili la swali, “Yehova yuko wapi?”

⁵ Njia ya tatu ambayo Wayahudi hao wangeweza kumtafuta Yehova ni kujifunza kutokana na mambo yaliyotokea katika maisha yao na ya wengine. Haikumaanisha kwamba wajifunze kwa kukisia-kisia, hata hivyo, wangeweza kujifunza kutokana na matendo yao ya wakati uliopita na jinsi Yehova alivyoyaona. Ikiwa wangekuwa makini, wangeweza kuelewa jinsi Mungu anavyoyaona matendo yao.—Met. 17:10.

 6. Mfano wa Ayubu unakutia moyo jinsi gani?

⁶ Lakini acheni tufikirie jambo hilo katika siku zetu. Unapofanya maamuzi maishani, je, una kawaida ya kuuliza “Yehova yuko wapi?” Wengine wanahisi kwamba hawafanyi hivyo vya kutosha. Ikiwa ndivyo ilivyo kwako, usife moyo. Hata Ayubu mwaminifu alishindwa kufanya hivyo nyakati nyingine. Alipokuwa chini ya mkazo alijitegemea mwenyewe. Elihu alilazimika kumkumbusha mtazamo wa kawaida wa wanadamu aliposema: “Hakuna yeyote ambaye amesema, ‘Yuko wapi Mungu, Mtengenezaji Mkuu wangu?’” (Ayu. 35:10) Elihu alimtia moyo Ayubu ‘akazie fikira kazi za ajabu za Mungu.’ (Ayu. 37:14) Ayubu alihitaji kukazia fikira kazi za ajabu za Yehova katika uumbaji unaomzunguka na jinsi Mungu anavyoshughulika na wanadamu. Kupitia mambo ambayo aliyojionea, Ayubu alipata kuelewa njia za Yehova. Baada ya kuvumilia matatizo yaliyompata na kuona jinsi Yehova alivyoshughulikia mambo, Ayubu alisema: “Nilisema, lakini sikuwa ninaelewa mambo yaliyo ya ajabu mno kwangu, ambayo siyajui. Nimesikia habari zako kwa fununu, lakini sasa jicho langu mwenyewe linakuona wewe.”—Ayu. 42:3, 5.

 7. Kama picha inavyoonyesha katika ukurasa wa 116, tutajifunza nini?

⁷ Yeremia aliendelea kumtafuta Yehova naye alimpata. Tofauti na watu wa taifa lake, kwa miaka mingi aliyotumikia kwa uaminifu, sikuzote Yeremia aliuliza: “Yehova yuko wapi?” Katika sehemu inayofuata ya sura hii, tutaona kutokana na mfano wa Yeremia jinsi tunavyoweza kumtafuta na kumpata Yehova kupitia sala, funzo, na mambo tunayojionea maishani.—1 Nya. 28:9.

 8. Yeremia alisali kwa Yehova alipokuwa chini ya hali gani?

⁸ Alipokuwa akitumikia akiwa msemaji wa Yehova katika taifa la Yuda, Yeremia alimtafuta Yehova kupitia sala za kutoka moyoni. Alimwomba Mungu amtegemeze katika kazi ya kutangaza ujumbe ambao haukupendwa na wengi, alipovunjika moyo na kuhisi kwamba hawezi kuendelea, na wakati ambapo hakuelewa ni kwa nini mambo fulani yalikuwa yakitendeka. Mungu alimjibu na kumpa mwongozo. Fikiria mifano michache.

 9. (a) Yeremia alijieleza jinsi gani katika Yeremia 15:15, 16, naye Yehova alijibu sala yake jinsi gani? (b) Kwa nini ni muhimu kufunua hisia zako katika sala?

⁹ Pindi moja Yeremia alipokabidhiwa jukumu la kutangaza ujumbe wa hukumu, alihisi kana kwamba kila mtu anamtakia mabaya. Hivyo, nabii huyo alimwomba Mungu amkumbuke. Ona sala yake, katika Yeremia 15:15, 16, inayoonyesha jinsi alivyohisi alipojibiwa na Mungu. (Soma.) Katika sala hiyo, Yeremia anafunua uchungu wake. Hata hivyo, alipoyapata maneno ya Mungu na kuyatia kinywani mwake alipata shangwe! Yehova alimsaidia kuthamini pendeleo la kuitwa kwa jina la Mungu na kutangaza ujumbe wa Mungu. Yeremia angeweza kuona waziwazi “Yehova yuko wapi” kuhusiana na jambo hilo. Tunaweza kujifunza nini kutokana na jambo hilo?

10. Yeremia aliposema kwamba hatataja tena jina la Yehova, Mungu alishughulika naye jinsi gani?

¹⁰ Pindi nyingine, baada ya kuhani Pashuri mwana wa Imeri kumpiga, Yeremia alisema hatataja tena jina la Yehova. Yehova aliitikia jinsi gani baada ya Yeremia kusema hivyo katika sala? (Soma Yeremia 20:8, 9.) Biblia haisemi kwamba Mungu alimjibu Yeremia kwa kusema naye moja kwa moja kutoka mbinguni. Hata hivyo, neno la Mungu lilikuwa kama moto uliofungwa ndani ya mifupa ya Yeremia, naye hakuweza kujizuia kulitangaza. Kwa kuwa Yeremia alijieleza waziwazi mbele za Mungu na kuwa tayari kufanya mapenzi ya Yehova, alichochewa kutimiza kazi aliyopewa na Mungu.

11, 12. Alipouliza kuhusu kufanikiwa kwa watu waovu, Yeremia alijibiwa jinsi gani?

¹¹ Yeremia alisumbuka sana alipomwona mtu mwovu akifanikiwa. (Soma Yeremia 12:1, 3.) Ingawa hakuwa akishuku uadilifu wa Yehova, nabii huyo alitaka “malalamiko” yake yasikiwe. Kusema kwake mambo waziwazi kulionyesha kwamba ana uhusiano wa karibu na Mungu, kama mwana na baba yake mwenye upendo. Ni kwamba tu Yeremia hakuelewa kwa nini Wayahudi wengi walikuwa wakifanikiwa hata ingawa walikuwa ni waovu. Je, Yeremia alipata jibu lenye kuridhisha? Yehova alimhakikishia kwamba ataung’oa uovu. (Yer. 12:14) Yeremia alipoona mambo yalivyokuwa alimgeukia Mungu katika sala, naye akawa na uhakika zaidi kwamba sikuzote Mungu hutenda kwa haki. Hilo lilimsaidia Yeremia kumtegemea Mungu hata zaidi katika sala, na kumfunulia hisia zake.

¹² Kuelekea mwishoni mwa utawala wa Sedekia, wakati ambapo Yerusalemu lilikuwa limezingirwa na Wababiloni, Yeremia alimrejelea Yehova kuwa Yule ambaye ‘macho yake yamefunguliwa juu ya njia zote za wanadamu, ili kumpa kila mmoja kulingana na njia zake na kulingana na matunda ya matendo yake.’ (Yer. 32:19) Yeremia alijua msimamo wa Yehova katika suala la haki, kwamba Mungu kwa kweli anatazama kile ambacho kila mmoja anafanya na kusikiliza sala za kusihi za watumishi wake. Nao watumishi wake wangeweza kuona uthibitisho zaidi wa kwamba Yehova humpa “kila mmoja kulingana na njia zake na matunda ya matendo yake.”

13. Kwa nini unasadiki kwamba mapenzi ya Mungu yatatimizwa?

¹³ Huenda tukasema sisi hatuna shaka yoyote kwamba sikuzote Mungu hutenda kwa haki na hekima. Hata hivyo, tunaweza kufaidika kwa kutafakari mambo yaliyompata Yeremia na kumfunulia Yehova hisia zetu katika sala. Kujieleza kwa njia hiyo kutatusaidia kumtegemea Yehova hata zaidi, na kuwa na hakika kwamba mapenzi yake yatatimizwa. Huenda tusielewe kikamili ni kwa nini mambo fulani yanatendeka kwa njia fulani, au kwa nini mapenzi ya Mungu yanachukua muda kutimizwa. Hata hivyo, tunaweza kumweleza katika sala kwamba tunasadiki mapenzi yake yatatendeka wakati unaofaa na kwa njia inayofaa. Tuna hakika ya jambo hilo; hatuna sababu yoyote ya kuwa na shaka. Tutaendelea kusali ili kuelewa mapenzi yake na kuona jinsi yanavyotimizwa. Kwa kufanya hivyo, ni kana kwamba tutakuwa tukiuliza, “Yehova yuko wapi?”—Ayu. 36:5-7, 26.

14. Tunajua jinsi gani kwamba Yeremia alifanya utafiti kuhusu historia ya watu wa Mungu?

¹⁴ Yeremia alijua vizuri umuhimu wa kuwa na ‘ujuzi kumhusu Yehova.’ Ndiyo sababu aliuliza “Yehova yuko wapi?” (Yer. 9:24) Lazima alichunguza historia ya watu wa Mungu alipokuwa akiandika vitabu ambavyo sasa vinaitwa Wafalme wa Kwanza na Wafalme wa Pili. Alitaja vitabu hususa kama vile “kitabu cha mambo ya Sulemani,” “kitabu cha mambo ya siku za wafalme wa Israeli,” na “kitabu cha mambo ya siku za wafalme wa Yuda.” (1 Fal. 11:41; 14:19; 15:7) Alipata kuelewa jinsi ambavyo Yehova alishughulika na hali tofauti-tofauti. Yeremia angeweza kuona mambo yanayompendeza Yehova na jinsi Yehova anavyoyaona maamuzi ya watu. Pia angeweza kuchunguza maandishi mbalimbali yaliyoongozwa na roho ya Mungu yaliyokuwako wakati huo, kama vile maandishi ya Musa, Yoshua, Samweli, Daudi, na Sulemani. Haikosi alikuwa na habari kuhusu manabii waliomtangulia na pia wale waliotumikia katika siku zake. Yeremia alifaidika jinsi gani kutokana na funzo la kibinafsi?

15. Huenda utafiti ambao Yeremia alifanya kuhusu unabii wa Eliya ulimsaidia jinsi gani?

¹⁵ Yeremia aliandika masimulizi kuhusu Yezebeli, mke mwovu wa Mfalme Ahabu wa Samaria. Masimulizi hayo yalitia ndani tangazo la Eliya la kwamba mbwa watamla Yezebeli katika uwanja wa shamba la Yezreeli. (1 Fal. 21:23) Na kama Yeremia alivyoandika, miaka 18 baadaye, Yezebeli alitupwa nje dirishani, akakanyagwa-kanyagwa na farasi wa Yehu, kisha akaliwa na mbwa. (2 Fal. 9:31-37) Kuchunguza unabii wa Eliya na jinsi ulivyotimizwa, hata katika mambo madogo-madogo, kuliimarisha sana imani ya Yeremia katika neno la Mungu. Kwa kweli, kuchunguza matendo ya kale ya Yehova kulijenga imani yake na kumsaidia kustahimili akiwa nabii.

16, 17. Unafikiri ni nini kilichomsaidia Yeremia kustahimili na kuendelea kuwaonya wafalme waovu wa siku zake?

¹⁶ Acheni tuchunguze mfano mwingine. Unafikiri ni nini kilichomsaidia Yeremia kuendelea kuwaonya wafalme waovu kama vile Yehoyakimu na Sedekia licha ya mateso aliyopata? Sababu kubwa ni kwamba Yehova alimfanya Yeremia “kuwa jiji lenye ngome na nguzo ya chuma na kuta za shaba” dhidi ya wafalme wa Yuda. (Yer. 1:18, 19) Hata hivyo, tusisahau kwamba Yeremia alikuwa amefanya utafiti mkubwa kuhusu tawala mbalimbali za wafalme wa Yuda na Israeli waliotangulia. Aliandika kwamba Manase alikuwa amejenga “madhabahu kwa ajili ya jeshi lote la mbinguni katika nyua mbili za nyumba ya Yehova,” akamtoa dhabihu mwana wake katika moto, na kumwaga kwa wingi damu isiyo na hatia. (2 Fal. 21:1-7, 16; soma Yeremia 15:4.) Lazima pia Yeremia alijua kwamba Manase alipojinyenyekeza na kusali kwa Yehova, ‘Yehova alikubali kusihiwa,’ kisha akamrudishia ufalme.—Soma 2 Mambo ya Nyakati 33:12, 13.

¹⁷ Katika maandishi yake, Yeremia hakutaja jinsi Yehova alivyomwonyesha rehema Manase. Manase alikufa miaka 15 hivi kabla Yeremia hajaanza kazi yake ya kutoa unabii. Hivyo, lazima nabii huyo alisikia kile kilichotokea mfalme alipotubu maovu aliyofanya. Haikosi utafiti aliofanya kuhusu mwenendo mbaya wa Manase na matokeo ya matendo yake ulimsaidia sana Yeremia kuona umuhimu wa kuwahimiza wafalme, kama vile Sedekia, watafute rehema za Yehova na fadhili zake zenye upendo. Hata mfalme aliyejulikana kuwa mwabudu sanamu na ambaye alimwaga damu nyingi angeweza kutubu na kusamehewa. Ikiwa ungeishi siku za Yeremia, je, matukio yaliyompata Manase yangekutia moyo, na kukupa sababu ya kuendelea kuvumilia utawala wa wafalme wengine wabaya?

18. Yeremia angeweza kujifunza nini kutokana na kisa cha Uriya, na kwa nini unajibu hivyo?

¹⁸ Wakati wa huduma yake akiwa nabii, bila shaka Yeremia alijifunza kwa kuona jinsi manabii wenzake walivyotenda. Mmoja wa manabii hao ni Uriya, ambaye alitoa unabii dhidi ya Yerusalemu na Yuda wakati wa utawala wa Yehoyakimu. Hata hivyo, kwa sababu ya kumwogopa Mfalme Yehoyakimu, Uriya alikimbilia Misri. Kisha, mfalme akawatuma watu wakamrudishe kutoka Misri, halafu akaagiza Uriya auawe. (Yer. 26:20-23) Je, unafikiri Yeremia alijifunza lolote kutokana na kisa cha Uriya? Bila shaka, kwa kuwa aliendelea kuwaonya Wayahudi, hata wale waliokuwa katika eneo la hekalu, kuhusu uharibifu uliokuwa ukikaribia. Yeremia aliendelea kutenda kwa ujasiri, na Yehova hakumwacha kamwe. Lazima Mungu alimtumia Ahikamu, mwana wa Shafani, kumlinda Yeremia asiuawe.—Yer. 26:24.

19. Yeremia alijifunza nini kutokana na Yehova kuendelea kuwatuma manabii kwa watu Wake?

¹⁹ Pia, Yeremia alijifunza kutokana na mambo yaliyompata yeye mwenyewe alipotumiwa na Yehova kuwaonya watu Wake. Katika mwaka wa nne wa Mfalme Yehoyakimu, Yehova alimwambia Yeremia aandike maneno yote ambayo alisema tangu siku za Yosia mpaka wakati huo. Kwa nini Mungu alimwagiza afanye hivyo? Ili kuwahimiza watu waache kufanya mabaya wapate kusamehewa. (Soma Yeremia 36:1-3.) Yeremia, aliyekuwa akiamka asubuhi kutoa maonyo ya Mungu, aliwasihi watu waache matendo yao yenye kuchukiza. (Yer. 44:4) Je, hudhani kwamba Yeremia alijifunza kutokana na mambo hayo aliyojionea mwenyewe kwamba Mungu aliwatuma manabii kwa sababu anawahurumia watu Wake? Na je, hilo halingemchochea Yeremia awe na huruma pia? (2 Nya. 36:15) Hivyo basi, inaeleweka ni kwa nini baada ya Yeremia kuokoka uharibifu wa Yerusalemu, alisema: “Ni kutokana na matendo ya fadhili zenye upendo za Yehova kwamba hatujaisha, kwa maana hakika rehema zake hazitakoma. Ni mpya kila asubuhi.”—Omb. 3:22, 23.

20. Unaweza kufuata jinsi gani mfano wa Yeremia wa kumtafuta Yehova?

²⁰ Kila siku kabla ya kufanya maamuzi, je, wewe hujitahidi kujua mapenzi ya Mungu, kwa kuuliza, “Yehova yuko wapi?” (Yer. 2:6-8) Tofauti na Wayahudi wa siku zake, sikuzote Yeremia alimtegemea Mweza-Yote ili amsaidie kutambua njia ya kufuata. Kila mmoja wetu anaweza kutenda kwa hekima kwa kufuata mfano wa Yeremia wa kutafuta kwanza maoni ya Yehova kabla ya kufanya maamuzi.

21. Ni sala ya aina gani inayoweza kukusaidia katika huduma hasa unapokutana na mtu mkali?

²¹ Si lazima maamuzi tunayofanya yawe kuhusu mambo yanayoonekana kuwa makubwa maishani. Kwa mfano, namna gani uamuzi kuhusu kwenda katika huduma ya shambani siku uliyopanga? Huenda umeamka asubuhi na kuona kwamba mawingu ya mvua yametanda, hali ya hewa si shwari. Labda eneo linalopaswa kuhubiriwa siku hiyo limehubiriwa mara nyingi. Pengine unakumbuka kwamba baadhi ya wenye-nyumba walitoa visingizio vya kutosikiliza au hata walikuwa wakaidi. Katika hali kama hizo, je, unaweza kuuliza katika sala, “Yehova yuko wapi?” Kufanya hivyo kunaweza kukusaidia kukumbuka umuhimu wa ujumbe unaotangaza na kwamba ni mapenzi ya Mungu uwatangazie watu ujumbe huo. Kwa njia hiyo, neno la Yehova linakuwa chanzo cha shangwe na furaha kwako kama ilivyokuwa kwa Yeremia. (Yer. 15:16, 20) Ikiwa baadaye katika utumishi unakutana na mtu ambaye ni mkali au ambaye anakutishia, unaweza kumweleza Mungu hisia zako katika sala. Je, utafanya hivyo? Usisahau kwamba anaweza kukupa roho takatifu ili ushughulike na hali hiyo inavyofaa, na hamu yako ya kusema ujumbe wa Mungu inaweza kushinda hisia zisizofaa.—Luka 12:11, 12.

22. Kwa nini huenda sala fulani zikazuiwa?

²² Ni vizuri kuelewa kwamba sala fulani zinaweza kuzuiwa. (Soma Maombolezo 3:44.) Yehova hakusikiliza sala za Wayahudi waasi kwa sababu walikuwa ‘wakigeuzia sikio lao mbali’ na kuendelea kuvunja sheria. (Met. 28:9) Bila shaka Yeremia alijua jambo hili ambalo sisi pia tunapaswa kujua: Mtu asipotenda kulingana na sala zake, hilo halitamfurahisha Mungu na linaweza kumfanya aache kusikiliza sala zake. Kwa kweli, tunapaswa kufanya kila tuwezalo ili kuepuka hali hiyo.

23, 24. (a) Tunapaswa kufanya nini ili kujua mapenzi ya Yehova? (b) Unaweza kufanya nini ili ufaidike hata zaidi unapojifunza kibinafsi?

²³ Mbali na kusali kwa Yehova kwa unyoofu ili kupata mwongozo wake, tunahitaji kuendelea kujifunza kibinafsi, mojawapo ya njia muhimu za kutusaidia kujua mapenzi ya Yehova. Leo, tuko katika hali nzuri zaidi kuliko Yeremia. Tuna Biblia nzima. Kama Yeremia, ambaye alifanya utafiti sana ili kuandika historia iliyoongozwa na roho ya Mungu, wewe unaweza kwenda huku na huku katika Neno la Mungu ili kupata mwongozo wake, kwa kuuliza, “Yehova yuko wapi?” Unapojitahidi kujua mapenzi yake, unamtegemea hata zaidi, nawe ‘hakika utakuwa kama mti uliopandwa kando ya maji, unaopeleka mizizi yake kando ya mto.’—Soma Yeremia 17:5-8.

²⁴ Unaposoma na kutafakari Maandiko Matakatifu, jitahidi kuelewa Yehova anataka ufanye nini katika hali tofauti-tofauti. Unaweza kutafuta kanuni ambazo unaweza kukumbuka na kutumia maishani mwako. Unaposoma masimulizi ya kihistoria, amri na kanuni za Mungu, na maneno ya hekima yaliyo katika Neno la Mungu, tafakari jinsi habari hizo zinavyoweza kukusaidia unapofanya maamuzi kila siku maishani. Anaweza kujibu swali lako, “Yehova yuko wapi?” kwa kukufunulia kupitia Neno lake lililoandikwa jinsi unavyoweza kukabiliana na hali mbalimbali hata zilizo ngumu. Huenda hata ukaona kwenye Biblia “mambo makubwa na yasiyoweza kueleweka, usiyoyajua” au kuyafikiria kwa njia fulani.—Yer. 33:3.

25, 26. Kwa nini mambo yaliyoonwa yanaweza kutusaidia?

²⁵ Isitoshe, unaweza kutafakari mambo ambayo wewe mwenyewe au wengine wamejionea maishani. Kwa mfano, kama ilivyokuwa katika kisa cha Uriya, huenda ukaona wengine wakiacha kumtegemea Yehova. (2 Tim. 4:10) Unaweza kujifunza kutokana na maamuzi yao na hivyo kuepuka msiba. Mara kwa mara, jikumbushe fadhili zenye upendo ambazo Yehova amekuonyesha, ukikumbuka kwamba Yeremia pia alithamini rehema na huruma za Mungu. Hata hali unayokabili iwe ngumu kadiri gani, usifikiri kamwe kwamba Aliye Juu Zaidi hakujali. Anakujali, kama alivyomjali Yeremia.

²⁶ Unapotafakari jinsi ambavyo Yehova anashughulika na watu leo, utaona kwamba anatoa mwongozo kila siku kwa njia mbalimbali. Aki, dada mmoja huko Japani, aliona kwamba hastahili kuwa Mkristo. Siku moja alipokuwa katika utumishi wa shambani pamoja na mke wa mwangalizi wa mzunguko, Aki alifunua hisia zake: “Nahisi kwamba Yehova anataka kunitema, lakini ninamng’ang’ania nikimwomba angaa aniongezee muda.” Mke wa mwangalizi akamtazama na kumwambia: “Sijawahi kamwe kukuona kuwa Mkristo vuguvugu!” Baadaye, Aki alifikiria maneno hayo kwa uzito. Kwa kweli, hakukuwa na lolote linalodokeza kwamba Yehova amewahi kumwona kuwa vuguvugu. Baadaye, Aki alisali kwa Yehova: “Nitume popote unapotaka. Nitafanya chochote unachotaka nifanye.” Wakati huohuo, alitembelea nchi nyingine. Alikuta kikundi kidogo cha Kijapani kilichohitaji mtu anayeweza kuzungumza lugha hiyo na ambaye angeweza kukaa na kuhubiri pamoja nao. Aki alikuwa mzaliwa wa nchi hiyo, na hivyo ilikuwa rahisi kwake kuhamia nchi hiyo na kusaidia. Hata hivyo, angeishi wapi? Dada mwingine ambaye binti yake alikuwa ameondoka nyumbani alijitolea kumpa chumba. “Kitendawili kikateguliwa; Yehova akawa amefungua njia,” Aki akasema.

27. Kwa nini swali, “Yehova yuko wapi?” linapaswa kukuchochea?

²⁷ Ndugu na dada wengi wanaweza kusimulia matukio mbalimbali ambayo wao binafsi wanahisi kwamba Mungu alitoa mwongozo, labda walipokuwa wakisoma Biblia au kwenye funzo lao la kibinafsi. Huenda wewe pia umejionea mambo kama hayo. Mambo hayo yanapaswa kuimarisha uhusiano wako pamoja na Yehova na kukuchochea kusali kwake mara nyingi zaidi na kwa bidii. Sikuzote tukiendelea kuuliza, “Yehova yuko wapi?” atatuonyesha njia zake.—Isa. 30:21.