SURA YA 5
Jinsi ya Kuendelea Kujitenga na Ulimwengu
“Ninyi si sehemu ya ulimwengu.”—YOHANA 15:19.
1. Yesu alikazia jambo gani usiku wa mwisho wa maisha yake duniani akiwa mwanadamu?
USIKU wa mwisho wa maisha yake duniani akiwa mwanadamu, Yesu alionyesha kwamba anahangaikia sana hali ya wakati ujao ya wafuasi wake. Hata alisali kuhusu jambo hilo, akimwambia Baba yake: “Ninakuomba, si kwamba uwatoe ulimwenguni, bali uwalinde kwa sababu ya yule mwovu. Wao si sehemu ya ulimwengu, kama vile ambavyo mimi si sehemu ya ulimwengu.” (Yohana 17:15, 16) Katika sala hiyo ya kutoka moyoni, Yesu alionyesha kwamba anawapenda sana wafuasi wake na akaonyesha umuhimu wa maneno aliyokuwa amewaambia wengine wao mapema usiku huo: “Ninyi si sehemu ya ulimwengu.” (Yohana 15:19) Ni wazi kwamba Yesu aliona ni jambo la maana sana kwa wafuasi wake kuendelea kujitenga na ulimwengu!
2. “Ulimwengu” ambao Yesu alitaja ni nini?
2 “Ulimwengu” ambao Yesu alitaja ni wanadamu wote waliotenganishwa na Mungu, wanaotawaliwa na Shetani, na ambao ni watumwa wa roho ya ubinafsi na ya kiburi inayotokana naye. (Yohana 14:30; Waefeso 2:2; 1 Yohana 5:19) Kwa kweli, “urafiki na ulimwengu [huo] ni uadui na Mungu.” (Yakobo 4:4) Hata hivyo, ni kwa njia gani wote wanaotaka kukaa katika upendo wa Mungu wanaweza kuwa katika ulimwengu na wakati huohuo wajitenge na ulimwengu? Tutachunguza njia tano: kwa kuendelea kuwa washikamanifu kwa Ufalme wa Mungu ulio chini ya Kristo na kutojihusisha katika siasa za ulimwengu, kwa kukataa roho ya ulimwengu, kwa kuwa na kiasi katika kuvaa na kujipamba, kwa kuendelea kuwa na jicho rahisi, na kwa kuvaa mavazi kamili ya silaha za kiroho.
USHIKAMANIFU NA KUTOJIHUSISHA KATIKA SIASA
3. (a) Yesu alikuwa na maoni gani kuhusu siasa za siku zake? (b) Kwa nini tunaweza kusema kwamba wafuasi wa Yesu waliotiwa mafuta ni mabalozi? (Tia ndani maelezo ya chini.)
3 Badala ya kujihusisha katika siasa za siku zake, Yesu alikazia fikira kuhubiri kuhusu Ufalme wa Mungu, serikali ya mbinguni ambayo ingesimamishwa baadaye na kutawaliwa naye. (Danieli 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Ndiyo sababu akiwa mbele ya Gavana Mroma Pontio Pilato, Yesu alisema: “Ufalme wangu si sehemu ya ulimwengu huu.” (Yohana 18:36) Wafuasi wake waaminifu wanaiga mfano wake kwa kuwa washikamanifu kwa Kristo na Ufalme wake na kwa kutangaza Ufalme huo ulimwenguni pote. (Mathayo 24:14) “Kwa hiyo sisi ni mabalozi walio badala ya Kristo,” akaandika mtume Paulo. “Kama walio badala ya Kristo tunaomba: ‘Mpatanishwe pamoja na Mungu.’”a—2 Wakorintho 5:20.
4. Ni kwa njia gani Wakristo wote wa kweli wameonyesha kwamba wao ni washikamanifu kwa Ufalme wa Mungu? (Ona “Wakristo wa Mapema Hawakujihusisha.”)
4 Kwa kuwa mabalozi huwakilisha serikali au nchi fulani, hawaingilii mambo ya ndani ya nchi walikotumwa wala kujihusisha na siasa zake. Badala yake, mabalozi hutetea serikali ya nchi ambayo wanawakilisha. Ndivyo pia wanavyofanya wafuasi wa Kristo waliotiwa mafuta, ambao ‘uraia wao uko mbinguni.’ (Wafilipi 3:20) Kwa hakika, kwa sababu wamehubiri kuhusu Ufalme kwa bidii, wamewasaidia mamilioni ya “kondoo wengine” wa Kristo ‘wapatanishwe pamoja na Mungu.’ (Yohana 10:16; Mathayo 25:31-40) Kondoo wengine ni kama wajumbe wa Kristo, nao wanawaunga mkono ndugu za Yesu waliotiwa mafuta. Wakiwa kundi lenye umoja linalotetea Ufalme wa Kimasihi, vikundi vyote viwili havijihusishi hata kidogo na siasa za ulimwengu.—Isaya 2:2-4.
5. Kuna tofauti gani kati ya kutaniko la Kikristo na Waisraeli wa kale, na tofauti hiyo inaonekana jinsi gani?
5 Kuwa washikamanifu kwa Kristo si sababu pekee inayowafanya Wakristo wa kweli wasijihusishe katika siasa. Tofauti na Waisraeli wa kale walioishi katika eneo hususa walilopewa na Mungu, sisi ni sehemu ya undugu wa kimataifa. (Mathayo 28:19; 1 Petro 2:9) Kwa hiyo, ikiwa tungeunga mkono vyama vya kisiasa katika maeneo yetu, uhuru wetu wa kusema kuhusu ujumbe wa Ufalme na umoja wetu wa Kikristo ungekuwa hatarini. (1 Wakorintho 1:10) Zaidi ya hayo, wakati wa vita, tungepigana na waamini wenzetu ambao tumeamriwa tuwapende. (Yohana 13:34, 35; 1 Yohana 3:10-12) Hivyo, Yesu alikuwa na sababu nzuri alipowaambia wanafunzi wake wasijihusishe katika vita. Na hata aliwaambia wawapende adui zao.—Mathayo 5:44; 26:52; ona sanduku “Am Je, Nimejitenga na Ulimwengu?”
6. Wakfu wako kwa Mungu una matokeo gani juu ya uhusiano wako na Kaisari?
6 Tukiwa Wakristo wa kweli, tumejiweka wakfu kwa Mungu, si kwa mwanadamu yeyote, shirika lolote la wanadamu, wala taifa lolote. Andiko la 1 Wakorintho 6:19, 20 linasema: “Ninyi si mali yenu wenyewe, kwa maana mlinunuliwa kwa bei.” Hivyo, wafuasi wa Yesu wanapompa “Kaisari” haki yake kwa kumheshimu, kulipa kodi, na kujitiisha kwa kadiri, wanaendelea pia kumpa “Mungu vitu vya Mungu.” (Marko 12:17; Waroma 13:1-7) Vitu hivyo vinatia ndani kumwabudu, kumpenda kwa nafsi yote, na kumtii kwa ushikamanifu. Ikihitajika, wako tayari kufa kwa ajili ya Mungu.—Luka 4:8; 10:27; Matendo 5:29; Waroma 14:8.
KUIPINGA “ROHO YA ULIMWENGU”
7, 8. “Roho ya ulimwengu” ni nini, na ni kwa njia gani roho hiyo “hutenda” ndani ya mtu?
7 Njia nyingine ambayo Wakristo wanaendelea kujitenga na ulimwengu ni kwa kuipinga roho yake mbovu. Paulo aliandika: “Tulipokea, si roho ya ulimwengu, bali roho inayotoka kwa Mungu.” (1 Wakorintho 2:12) Aliwaandikia hivi Waefeso: “Wakati fulani mlitembea . . . kulingana na . . . ulimwengu huu, kulingana na mtawala wa mamlaka ya hewa, roho ambayo sasa hutenda katika wana wa kutotii.”—Waefeso 2:2, 3.
8 “Hewa,” au roho, ya ulimwengu ni nguvu isiyoonekana inayowachochea watu kutomtii Mungu na inaendeleza “tamaa ya mwili na tamaa ya macho.” (1 Yohana 2:16; 1 Timotheo 6:9, 10) “Mamlaka” ya roho hiyo inaonekana kwa jinsi inavyouchochea mwili wenye dhambi, jinsi ilivyo vigumu kuitambua, jinsi inavyowachochea watu tena na tena, na jinsi inavyoenea sana kama hewa. Zaidi ya hayo, ‘inatenda’ ndani ya mtu kwa kukuza hatua kwa hatua mazoea yasiyopatana na mapenzi ya Mungu, kama vile ubinafsi, majivuno, kujitakia makuu, na roho ya kujitegemea na ya uasi.b Kwa ufupi, roho ya ulimwengu hufanya tabia za Ibilisi zikue pole kwa pole katika moyo wa mtu.—Yohana 8:44; Matendo 13:10; 1 Yohana 3:8, 10.
9. Roho ya ulimwengu inaweza kuingia katika akili na mioyo yetu jinsi gani?
9 Je, roho ya ulimwengu inaweza kutia mizizi katika akili na moyo wako? Ndiyo, ukiipa nafasi kwa kutokuwa macho. (Methali 4:23) Uvutano wa roho hiyo huanza bila kutambulika, labda kupitia watu unaoshirikiana nao ambao huenda wakaonekana kuwa wazuri lakini hawampendi Yehova hata kidogo. (Methali 13:20; 1 Wakorintho 15:33) Unaweza pia kuathiriwa na roho hiyo mbovu kupitia vitabu visivyofaa, vituo vya ponografia (picha au habari za ngono) au vya uasi-imani kwenye Intaneti, burudani zisizofaa, na michezo inayochochea sana roho ya mashindano—ndiyo, kupitia mtu yeyote au kitu chochote kinachoendeleza maoni ya Shetani au mfumo wake.
10. Tunaweza kufanya nini ili kuipinga roho ya ulimwengu?
10 Tunaweza kufanya nini ili kupinga roho hiyo hatari ya ulimwengu na kujitunza katika upendo wa Mungu? Ni kwa kutumia maandalizi yote ya kiroho kutoka kwa Yehova na kusali daima ili kupata roho takatifu. Yehova ni mkuu zaidi kuliko Ibilisi au ulimwengu mbovu unaoongozwa na Shetani. (1 Yohana 4:4) Basi, ni muhimu kama nini tuendelee kukaa karibu na Yehova kwa kusali!
KUVAA NA KUJIPAMBA KWA KIASI
11. Roho ya ulimwengu imeathiri kwa njia gani jinsi watu wanavyovalia?
11 Mavazi, mapambo, na usafi wa mtu ni mambo yanayoonyesha kwa nje roho inayomchochea. Katika nchi nyingi, watu wanavalia vibaya sana hivi kwamba mtangazaji mmoja wa televisheni alisema kwamba karibuni itakuwa vigumu sana kujua tofauti kati ya makahaba na watu wengine. Hata wasichana ambao hawajafikia utineja wameambukizwa mtindo huo wa “kuvalia nguo fupifupi zinazowaacha wakiwa nusu-uchi,” yasema ripoti moja ya gazeti. Mtindo mwingine ni ule wa kuvalia shaghalabaghala, ambao unaonyesha roho ya uasi na utovu wa adabu na kutojiheshimu.
12, 13. Ni kanuni gani zinazopaswa kutuongoza kuhusiana na mavazi na mapambo?
12 Kwa kuwa sisi ni watumishi wa Yehova, tunataka kupendeza, na hilo linahusisha kuvaa mavazi nadhifu, safi, yasiyoudhi, na yanayofaana na hali. Nyakati zote, sura yetu inapaswa kuonyesha “kiasi na utimamu wa akili,” sifa ambazo pamoja na “matendo mema,” zinamfaa mtu yeyote—mwanamume au mwanamke—‘anayedai kumheshimu Mungu.’ Bila shaka, hangaiko letu kuu si kujitafutia sifa, bali ‘kujitunza katika upendo wa Mungu.’ (1 Timotheo 2:9, 10; Yuda 21) Ndiyo, tunataka pambo letu maridadi zaidi liwe ‘yule mtu wa siri wa moyoni ambaye ni wa thamani kubwa machoni pa Mungu.’—1 Petro 3:3, 4.
13 Pia, kumbuka kwamba mitindo yetu ya mavazi na mapambo inaweza kuwa na matokeo juu ya jinsi ambavyo wengine wanaiona ibada ya kweli. Neno la Kigiriki linalotafsiriwa “kiasi,” linapotumiwa kuhusiana na maadili, lina maana ya kustahi na kuheshimu hisia au maoni ya wengine. Hivyo, tunapaswa kutanguliza dhamiri za wengine badala ya mambo tunayoyaona kuwa haki yetu. Zaidi ya yote, tunataka kumletea heshima Yehova na watu wake na kujipendekeza kuwa wahudumu wa Mungu, kwa kufanya “mambo yote kwa utukufu wa Mungu.”—1 Wakorintho 4:9; 10:31; 2 Wakorintho 6:3, 4; 7:1.
14. Tunapaswa kujiuliza maswali gani kuhusu sura yetu na kuhusu usafi?
14 Mavazi, mapambo, na usafi ni mambo ya maana hata zaidi tunaposhiriki katika huduma ya shambani au tunapohudhuria mkutano wa Kikristo. Jiulize: ‘Je, ninavuta uangalifu wa wengine isivyofaa kupitia sura yangu au kwa kutojali usafi? Je, wengine wanaaibika wanapokuwa pamoja nami? Je, ninaona haki zangu kuhusiana na mambo hayo kuwa za maana zaidi kuliko kustahili kupata mapendeleo ya utumishi kutanikoni?’—Zaburi 68:6; Wafilipi 4:5; 1 Petro 5:6.
15. Kwa nini Neno la Mungu halina orodha ya sheria kuhusu mavazi, mapambo, na usafi?
15 Biblia haiwapi Wakristo orodha ya sheria zinazohusu mavazi, mapambo, na usafi. Yehova hataki kutunyima uhuru wa kuchagua wala kutuzuia tusitumie uwezo wetu wa kufikiri. Badala yake, anataka tuwe watu wakomavu ambao wanatafakari kanuni za Biblia na ambao “nguvu zao za ufahamu zimezoezwa kutofautisha yaliyo sawa na yaliyo makosa pia.” (Waebrania 5:14) Zaidi ya yote, anataka tuongozwe na upendo—upendo kwa Mungu na jirani. (Marko 12:30, 31) Ingawa kuna mipaka hiyo, bado tunaweza kuvalia na kujipamba kwa namna nyingi mbalimbali. Jambo hilo huonekana wakati watu wa Yehova wenye shangwe waliovalia mavazi mbalimbali yenye kuvutia wanapokusanyika popote pale duniani.
KUENDELEA KUWA NA JICHO “RAHISI”
16. Ni kwa njia gani roho ya ulimwengu inapinga mafundisho ya Yesu, na ni maswali gani tunayopaswa kujiuliza?
16 Roho ya ulimwengu ni yenye hila, nayo inawachochea mamilioni ya watu kufikiri kwamba furaha inatokana na pesa na vitu vya kimwili. Hata hivyo, Yesu alisema: “Hata wakati mtu ana vitu vingi uzima wake hautokani na vitu alivyo navyo.” (Luka 12:15) Yesu hakuwa akipendekeza maisha ya kujitesa au kujinyima kupita kiasi, bali alifundisha kwamba wenye uzima na furaha ya kweli ni wale “wanaotambua uhitaji wao wa kiroho” na wale wanaoendelea kuwa na jicho “rahisi” linalokazia mambo ya kiroho. (Mathayo 5:3; 6:22, 23) Jiulize: ‘Je, kweli ninaamini mambo ambayo Yesu alifundisha, au ninaathiriwa na yule “baba ya uwongo”? (Yohana 8:44) Maneno yangu, miradi yangu, mambo ninayotanguliza, na maisha yangu yanaonyesha nini?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Yohana 6.
17. Taja faida kadhaa ambazo wale wanaoendelea kuwa na jicho rahisi hupata.
17 Yesu alisema: “Hekima huonyeshwa kuwa yenye uadilifu kwa matendo yake.” (Mathayo 11:19) Fikiria faida kadhaa ambazo wale wanaoendelea kuwa na jicho rahisi hupata. Wanapata burudisho la kweli katika utumishi wa Ufalme. (Mathayo 11:29, 30) Wanaepuka mahangaiko yasiyo ya lazima na hivyo kujiepusha na maumivu mengi ya kiakili na kihisia. (1 Timotheo 6:9, 10) Kwa kuwa wameridhika na vitu vya lazima maishani, wana wakati mwingi zaidi wa kutumia pamoja na familia zao na marafiki wao Wakristo. Huenda hilo likawawezesha kupata usingizi mtamu. (Mhubiri 5:12) Wanapata shangwe kubwa zaidi ya kutoa, katika njia zozote wanazoweza. (Matendo 20:35) Nao ‘wanazidi katika tumaini’ na kupata uradhi na amani ya akili. (Waroma 15:13; Mathayo 6:31, 32) Hizo ni baraka zisizo na kifani!
KUCHUKUA “MAVAZI KAMILI YA SILAHA”
18. Biblia inasema nini kuhusu adui yetu, mbinu zake, na pambano letu?
18 Pia, wale wanaojitunza katika upendo wa Mungu wanalindwa kiroho dhidi ya Shetani, ambaye anataka kuwazuia Wakristo wasiwe na furaha na vilevile wasipate uzima wa milele. (1 Petro 5:8) Paulo alisema: “Tuna kushindana mweleka, si juu ya damu na mwili, bali juu ya serikali, juu ya mamlaka, juu ya watawala wa ulimwengu wa giza hili, juu ya majeshi ya roho waovu katika mahali pa kimbingu.” (Waefeso 6:12) Neno “mweleka” linadokeza kwamba vita tunavyopigana si kama vile vinavyopiganwa na askari-jeshi wanaojificha kwenye mahandaki, bali ni vita vinavyopiganwa uso kwa uso. Zaidi ya hayo, maneno “serikali,” “mamlaka,” na “watawala wa ulimwengu” yanaonyesha kwamba mashambulizi ya majeshi ya roho waovu yamepangwa kwa hali ya juu nayo yamefikiriwa kwa makini.
19. Fafanua mavazi ya Mkristo ya silaha za kiroho.
19 Hata hivyo, ingawa sisi ni wanadamu walio na udhaifu na tumepungukiwa, tunaweza kushinda. Jinsi gani? Kwa kuchukua “mavazi kamili ya silaha kutoka kwa Mungu.” (Waefeso 6:13) Andiko la Waefeso 6:14-18 linafafanua silaha hizo kwa kusema: “Simameni imara, viuno vyenu vikiwa vimefungwa kwa ile kweli, na mkiwa mmevaa bamba la kifuani la uadilifu, na mkiwa mmevaa miguuni mwenu viatu vya habari njema ya amani. Zaidi ya mambo yote, ichukueni ngao kubwa ya imani, ambayo kwa kuitumia mtaweza kuizima mishale yote inayowaka moto ya yule mwovu. Pia, ipokeeni kofia ya chuma [au, tumaini] ya wokovu, na upanga wa roho, yaani, neno la Mungu, huku kwa kila namna ya sala na dua mkiendeleza sala kila wakati katika roho.”
20. Kuna tofauti gani kati ya hali yetu na ile ya askari-jeshi halisi?
20 Kwa kuwa hayo mavazi ya silaha za kiroho yanatoka kwa Mungu, yatatulinda hakika, ikiwa tu tutayavaa nyakati zote. Tofauti na askari-jeshi halisi ambao huenda wakawa na vipindi virefu vya kutoenda vitani, pambano la Wakristo la kufa na kupona ni la kuendelea, nalo halitakwisha mpaka Mungu atakapoharibu ulimwengu wa Shetani na kuwatia roho wote waovu ndani ya abiso. (Ufunuo 12:17; 20:1-3) Kwa hiyo, usikate tamaa ikiwa unapambana na udhaifu mbalimbali au tamaa mbaya, kwa kuwa sisi sote tunahitaji ‘kujipigapiga’ ili tuendelee kuwa waaminifu kwa Yehova. (1 Wakorintho 9:27) Kwa kweli, wakati ambapo tunaacha kupigana mweleka, ndipo tunapokuwa hatarini zaidi!
21. Ni kwa njia gani pekee tunaweza kupata ushindi katika vita vyetu vya kiroho?
21 Zaidi ya hilo, hatuwezi kushinda vita hivyo kwa nguvu zetu. Hivyo, Paulo anatukumbusha uhitaji wa kusali kwa Yehova “kila wakati katika roho.” Wakati huohuo, tunapaswa kumsikiliza Yehova kwa kujifunza Neno lake na kushirikiana na “askari-jeshi” wenzetu kwa ukawaida, kwa kuwa hatupigani tukiwa peke yetu! (Filemoni 2; Waebrania 10:24, 25) Zaidi ya kupata ushindi, wale walio waaminifu katika mambo yote hayo wataweza pia kuitetea imani yao kwa uthabiti inapopingwa.
UWE TAYARI KUITETEA IMANI YAKO
22, 23. (a) Kwa nini sikuzote tunapaswa kuwa tayari kuitetea imani yetu, na tunapaswa kujiuliza maswali gani? (b) Ni jambo gani litakalozungumziwa katika sura inayofuata?
22 Yesu alisema: “Kwa sababu ninyi si sehemu ya ulimwengu . . . ulimwengu unawachukia ninyi.” (Yohana 15:19) Hivyo, sikuzote Wakristo wanapaswa kuwa tayari kuitetea imani yao kwa heshima na kwa upole. (1 Petro 3:15) Jiulize: ‘Je, ninaelewa ni kwa nini nyakati nyingine Mashahidi wa Yehova huchukua msimamo ulio tofauti na maoni ya watu wengi? Ninapochukua msimamo huo, je, ninaamini kabisa kwamba yale ambayo Biblia na jamii ya mtumwa mwaminifu inasema ni sahihi? (Mathayo 24:45; Yohana 17:17) Na ninapohitaji kuamua kufanya mambo yaliyo sawa machoni pa Yehova, je, niko tayari kuwa tofauti na hata kujivunia kuwa tofauti?’—Zaburi 34:2; Mathayo 10:32, 33.
23 Hata hivyo, mara nyingi, tamaa yetu ya kuendelea kujitenga na ulimwengu inajaribiwa kwa njia nyingine zisizotambulika kwa urahisi. Kwa mfano, kama ilivyotangulia kutajwa, Ibilisi anatumia burudani za kilimwengu kujaribu kuwashawishi watumishi wa Yehova waingie katika ulimwengu. Ni kwa njia gani tunaweza kuchagua burudani inayofaa ambayo itatuburudisha bila kuchafua dhamiri yetu? Jambo hilo litazungumziwa katika sura inayofuata.
a Tangu Pentekoste 33 W.K., Kristo amekuwa Mfalme juu ya kutaniko lake la wafuasi watiwa-mafuta walio duniani. (Wakolosai 1:13) Mwaka wa 1914, Kristo aliwekwa kuwa Mfalme wa “ufalme wa ulimwengu.” Hivyo, leo pia, Wakristo watiwa-mafuta ni mabalozi wa Ufalme wa Kimasihi.—Ufunuo 11:15.
b Ona kitabu Kutoa Sababu kwa Kutumia Maandiko, ukurasa wa 246-250, kilichochapishwa na Mashahidi wa Yehova.
c Ona nyongeza “Kusalimu Bendera, Kupiga Kura, na Utumishi wa Kiraia.”