Kipawa Sifa kwa Mwanadamu au Utukufu kwa Mungu?

“MTAWALA apaswa kuwapita raia zake si kufikia tu hatua ya kuwa bora kuliko wao, bali apaswa pia kuwaduwaza kwa njia fulani,” akaandika Xenophon, jenerali maarufu wa Ugiriki. Leo, wengi wangeita “kuduwaza” huko kipawa (katika Kiingereza charisma).

Bila shaka, si watawala wote wa kibinadamu walio na kipawa. Lakini walio nacho hutumia uwezo wao kuchochea ujitoaji na kwa hila kuwaongoza watu wengi kwenye malengo yao ya kibinafsi. Labda kielelezo cha juzi chenye sifa mbaya zaidi kilikuwa Adolf Hitler. “[Mwaka wa 1933] kwa Wajerumani walio wengi Hitler alikuwa—au upesi angechukua—hali ya kuwa kiongozi mwenye kipawa,” aandika William L. Shirer katika kitabu chake The Rise and Fall of the Third Reich. “Walipaswa kumfuata bila kufikiri, kana kwamba alikuwa na hukumu ya kimungu, kwa miaka kumi na miwili yenye msukosuko iliyofuata.”

Historia ya kidini pia imejaa viongozi wenye vipawa waliowachochea watu wajitoe kwao lakini walioleta msiba juu ya wafuasi wao. “Iweni waangalifu kwamba mtu yeyote asiwaongoze nyinyi vibaya,” Yesu akaonya, “kwa maana wengi watakuja katika jina langu, wakisema, ‘Mimi ndiye Kristo,’ nao wataongoza wengi vibaya.” (Mathayo 24:4, 5, Phillips) Makristo wenye vipawa wasio wa kweli hawakutokea tu karne ya kwanza. Katika miaka ya 1970, Jim Jones alijitangaza kuwa “mesiya wa Hekalu la Watu.” Alifafanuliwa kuwa “mwana-kanisa mwenye kipawa” mwenye “nguvu zisizo za kawaida juu ya watu,” na mwaka wa 1978 alichochea mojawapo ya ujiuaji kimakusudi wa watu wengi uliokuwa mkubwa zaidi katika historia.a

Kwa wazi, kipawa chaweza kuwa zawadi hatari. Hata hivyo, Biblia husema juu ya aina tofauti ya zawadi, au zawadi mbalimbali kutoka kwa Mungu, zipatikanazo kwa wote ili kuwanufaisha wote. Neno la Kigiriki kwa aina hii ya zawadi ni khaʹri·sma, nalo huonekana mara 17 katika Biblia. Msomi Mgiriki mmoja hulifasili kuwa ‘zawadi ya hiari na isiyostahiliwa, kitu fulani apewacho mwanadamu bila kuchumwa na bila kustahiliwa, kitu kitokanacho na neema ya Mungu na kisichoweza kamwe kuwa kimepatikana au kumilikiwa kupitia jitihada za mwanadamu mwenyewe.’

Kwa hiyo kutokana na maoni ya Kimaandiko, khaʹri·sma ni zawadi iliyopokewa, kwa sababu ya fadhili isiyostahiliwa ya Mungu. Ni zipi baadhi ya zawadi hizo ambazo Mungu ametupatia kwa fadhili? Na twaweza kuzitumiaje ili kumletea sifa? Acheni tuchunguze tatu kati ya zawadi hizi zenye neema.

Uhai Udumuo Milele

Bila shaka zawadi iliyo kubwa zaidi ya zote ni ile zawadi ya uhai udumuo milele. Paulo aliliandikia kutaniko la Waroma hivi: “Mshahara ambao dhambi hulipa ni kifo, lakini zawadi [khaʹri·sma] ambayo Mungu hutoa ni uhai udumuo milele kwa njia ya Kristo Yesu Bwana wetu.” (Waroma 6:23) Ni jambo lifaalo kuangaliwa kwamba “mshahara” (kifo) ni kitu ambacho tumechuma, hata ingawa ni kwa kutopenda, kupitia hali yetu yenye dhambi. Kwa upande mwingine, uhai udumuo milele ambao Mungu hufanya upatikane ni kitu kisichostahiliwa kabisa ambacho hatungeweza kamwe kuchuma kwa wema wetu wenyewe.

Zawadi ya uhai udumuo milele yapasa kuthaminiwa na kushirikiwa. Twaweza kusaidia watu kupata kumjua Yehova, kumtumikia na hivyo kupendelewa kwa kupewa zawadi ya uhai udumuo milele. Ufunuo 22:17 husema hivi: “Roho na bibi-arusi hufuliza kusema: ‘Njoo!’ Na acha yeyote anayesikia aseme: ‘Njoo!’ Na acha yeyote anayeona kiu aje; acha yeyote atakaye achukue maji ya uhai bure.”

Twaweza kuongozaje wengine kwenye maji hayo yenye kutoa uhai? Twaweza kufanya hivyo hasa kwa kutumia Biblia kwa matokeo mazuri katika huduma yetu. Ni kweli kwamba katika sehemu fulani za ulimwengu, watu husoma au kufikiria mambo ya kiroho mara chache; hata hivyo, sikuzote kuna fursa za ‘kuamsha sikio’ la mtu fulani. (Isaya 50:4) Kwa habari hiyo, twaweza kuwa na uhakika katika kani ya Biblia yenye kuchochea, “kwa maana neno la Mungu liko hai na hukazia nguvu.” (Waebrania 4:12) Iwe ni hekima ya Biblia yenye kutumika, faraja na tumaini itoayo, au ufafanuzi wake juu ya kusudi la uhai, Neno la Mungu laweza kugusa moyo na kufanya watu waanze kutembea katika barabara iendayo kwenye uhai.—2 Timotheo 3:16, 17.

Kwa kuongezea, fasihi zitegemeazo Biblia zaweza kutusaidia kusema “Njoo!” Nabii Isaya alitabiri kwamba katika wakati huu wa giza la kiroho, ‘BWANA angezukia’ watu wake. (Isaya 60:2) Vichapo vya Watch Tower Society hudhihirisha baraka hiyo kutoka kwa Yehova, na kila mwaka vichapo hivyo huongoza maelfu ya watu kwa Yehova, aliye Chanzo cha elimu ya kiroho. Katika kurasa zake zote umashuhuri haupewi mtu mmoja-mmoja. Kama vile utangulizi wa Mnara wa Mlinzi uelezavyo, “kusudi la Mnara wa Mlinzi ni kukweza Yehova Mungu kuwa ndiye Bwana Mwenye Enzi Kuu ya ulimwengu wote. . . . Hutia moyo kuwa na imani katika Mfalme wa Mungu anayetawala sasa, Yesu Kristo, ambaye damu yake iliyomwagwa yawafungulia wanadamu njia ya kupata uhai wa milele.”

Mhudumu Mkristo wa wakati wote, ambaye kwa miaka mingi amekuwa na mafanikio yenye kutokeza katika huduma yake, atoa maelezo juu ya thamani ya Mnara wa Mlinzi na Amkeni! katika kusaidia watu wamkaribie Mungu: “Wakati wanafunzi wa Biblia wangu waanzapo kusoma na kufurahia Mnara wa Mlinzi na Amkeni!, wao hufanya maendeleo ya haraka. Mimi huyaona hayo magazeti kuwa msaada wenye thamani sana katika kuwasaidia watu wapate kumjua Yehova.”

Mapendeleo ya Utumishi

Timotheo alikuwa mwanafunzi Mkristo aliyepewa zawadi nyingine ambayo ilistahili uangalifu wa pekee. Mtume Paulo alimwambia hivi: “Usiwe ukipuuza zawadi [khaʹri·sma] iliyo katika wewe uliyopewa kupitia utabiri na wakati baraza la wanaume wazee lilipoweka mikono yalo juu yako.” (1 Timotheo 4:14) Zawadi hiyo ilikuwa nini? Ilihusisha kuwekwa rasmi kwa Timotheo kuwa mwangalizi asafiriye, pendeleo la utumishi ambalo alilazimika kulishughulikia kwa kuwajibika. Katika kifungu hichohicho, Paulo alimhimiza Timotheo kwa bidii hivi: “Endelea kujitahidi mwenyewe kusoma mbele ya watu wote, kuhimiza kwa bidii, kufundisha. Daima kaza uangalifu kwako mwenyewe na kwa kufundisha kwako. Kaa katika mambo haya, kwa maana kwa kufanya hivi utajiokoa wewe mwenyewe na wale wakusikilizao pia.”—1 Timotheo 4:13, 16.

Leo pia wazee wahitaji kutunza sana mapendeleo yao ya utumishi. Kama vile Paulo aonyeshavyo, njia moja hao waweza kufanya hivyo ni kwa ‘kukazia uangalifu kufundisha kwao.’ Badala ya kuwaiga viongozi wa ulimwengu wenye vipawa, wao huelekeza uangalifu wao kwa Mungu, sio kwao wenyewe. Yesu, Kielelezo chao, alikuwa mwalimu mwenye kutokeza ambaye bila shaka alikuwa na utu wenye kuvutia, lakini alimpa Baba yake utukufu kwa unyenyekevu. “Kile nifundishacho si changu, bali ni chake yeye aliyenituma,” akatangaza.—Yohana 5:41; 7:16.

Yesu alimtukuza Baba yake wa kimbingu kwa kutumia Neno la Mungu kuwa mamlaka ya kufundisha kwake. (Mathayo 19:4-6; 22:31, 32, 37-40) Hivyohivyo Paulo alikazia uhitaji wa waangalizi ‘kushika kwa imara lile neno la uaminifu kwa habari ya usanifu wa kufundisha kwao.’ (Tito 1:9) Kwa kutegemeza hotuba zao juu ya Maandiko kwa imara, kwa kweli, wazee watakuwa wakisema kama vile Yesu alivyosema: “Mambo niwaambiayo nyinyi watu sisemi kwa ubuni wangu mwenyewe.”—Yohana 14:10.

Wazee waweza “kushika[je] kwa imara lile neno la uaminifu”? Kwa kukaza hotuba na migawo yao ya mikutano juu ya Neno la Mungu, wakieleza na kukazia maandiko watumiayo. Vielezi vya kidrama au visa vifupi vyenye kuchekesha, hasa vikifanywa kupita kiasi, huenda vikakengeusha fikira za wasikilizaji kutoka katika Neno la Mungu na kuvuta uangalifu kwenye uwezo wa msemaji mwenyewe. Kwa upande mwingine, mistari ya Biblia, ndiyo itakayofikia moyo na kuchochea wasikilizaji. (Zaburi 19:7–9; 119:40; linganisha Luka 24:32.) Hotuba hizo huvuta uangalifu mdogo kwa wanadamu na humpa Mungu utukufu zaidi.

Njia nyingine ambayo wazee waweza kuwa walimu wenye matokeo zaidi ni kwa kujifunza kutoka kwa mtu na mwenzake. Kama vile Paulo alivyomsaidia Timotheo, ndivyo mzee mmoja awezavyo kumsaidia mwingine. “Chuma hunoa chuma; ndivyo mtu aunoavyo uso wa rafiki yake.” (Mithali 27:17; Wafilipi 2:3) Wazee hunufaika kwa kushiriki mawazo na madokezo. Mzee mmoja aliyewekwa hivi karibuni alieleza hivi: “Mzee mwenye uzoefu alitumia wakati kunionyesha jinsi ya kupanga hotuba ya watu wote. Katika matayarisho yake, alitia ndani maswali yasiyodai majibu, vielezi, vielelezo, au mambo mafupi yaliyoonwa, na vilevile mafungu ya Maandiko ambayo alikuwa amefanyia utafiti kwa uangalifu. Nimejifunza kutoka kwake jinsi ya kuongeza mambo tofauti-tofauti kwenye hotuba zangu ili niepuke utoaji usiovutia na usiobadilika.”

Sisi sote ambao huonea shangwe mapendeleo ya utumishi, tuwe wazee, watumishi wa huduma, au mapainia, twahitaji kuthamini zawadi yetu. Punde kabla ya kifo chake, Paulo alimkumbusha Timotheo ‘kuchochea kama moto zawadi [khaʹri·sma] ya Mungu iliyo katika yeye,’ ambayo katika kisa cha Timotheo ilihusisha zawadi fulani ya pekee ya roho. (2 Timotheo 1:6) Katika nyumba za Waisraeli, mioto mara nyingi ilikuwa tu makaa ya mawe yaliyokuwa yakiwaka. Iliwezekana ‘kuyachochea’ ili kutokeza miali na joto zaidi. Hivyo twatiwa moyo kutia moyo na nguvu zetu katika migawo yetu, tukiichochea kama moto zawadi yoyote ile ya kiroho ambayo tumekabidhiwa.

Zawadi za Kiroho za Kushirikiwa

Upendo wa Paulo kwa ndugu zake katika Roma ulimshurutisha kuandika hivi: “Nina hamu sana ya kuwaona nyinyi, ili nipate kuwapa baadhi ya zawadi [khaʹri·sma] ya kiroho kusudi mfanywe imara; au, badala ya hivyo, kwamba kupate kuwa na badilishano la kitia-moyo miongoni mwenu, kwa kila mmoja kupitia imani ya mwingine, yenu na yangu pia.” (Waroma 1:11, 12) Paulo aliona uwezo wetu wa kutia imani ya wengine nguvu kwa kusema nao kuwa zawadi ya kiroho. Badilishano la zawadi hizo za kiroho lingetokeza kutegemezwa kwa imani na kutiana moyo.

Na hilo bila shaka lahitajiwa. Katika mfumo huu mwovu ambamo twaishi, sote twakabili mikazo katika njia moja au nyingine. Hata hivyo, badilishano la kawaida la kitia-moyo, laweza kutusaidia kustahimili. Wazo la badilishano—kutoa na pia kupokea—ni la maana katika kudumisha nguvu za kiroho. Ni kweli kwamba, sote twahitaji kutiwa moyo pindi kwa pindi, lakini sote twaweza kujengana vilevile.

Tukiwa chonjo kutambua waamini wenzetu ambao wamekata tamaa, huenda ‘tukaweza kufariji wale walio katika namna yoyote ya dhiki kwa faraja ambayo kwayo sisi wenyewe tunafarijiwa na Mungu.’ (2 Wakorintho 1:3-5) Neno la Kigiriki kwa faraja (pa·raʹkle·sis) kihalisi humaanisha “kumwita mtu ajiunge nawe.” Ikiwa tuko karibu kutoa msaada kwa ndugu au dada, ihitajiwapo, bila shaka sisi wenyewe tutapokea tegemezo hilohilo lenye upendo tunapokuwa na uhitaji.—Mhubiri 4:9, 10; linganisha Matendo 9:36-41.

Za manufaa kubwa pia ni ziara za uchungaji zenye upendo za wazee. Ingawa kuna pindi ambapo ziara hufanywa ili kutoa shauri la Kimaandiko juu ya jambo linalotaka uangalifu, ziara za uchungaji zilizo nyingi ni pindi za kitia-moyo, ‘kufarijiwa kwa mioyo.’ (Wakolosai 2:2) Waangalizi wafanyapo ziara hizo zenye kutia imani nguvu, kwa kweli wanatoa zawadi ya kiroho. Kama Paulo, watapata namna hii ya kutoa iliyo ya pekee kuwa yenye kuthawabisha, nao watasitawisha “hamu sana” kwa ndugu zao.—Waroma 1:11.

Hilo lilikuwa kweli katika kisa cha mzee fulani huko Hispania, ambaye asimulia jambo lililoonwa lifuatalo: “Ricardo, mvulana mwenye umri wa miaka 11, alionekana kuonyesha upendezi mdogo mikutanoni na katika kutaniko kwa ujumla. Kwa hiyo niliwaomba wazazi wa Ricardo ruhusa ya kumzuru mwana wao, wakakubali ombi langu kwa utayari. Waliishi milimani mwendo wa karibu saa moja kwa gari kutoka nyumbani kwangu. Kwa wazi Ricardo alipendezwa kuona nilivyopendezwa naye, naye akaitikia mara moja. Upesi akawa mhubiri asiyebatizwa na mshiriki mwenye bidii wa kutaniko. Utu wenye furaha zaidi, wenye uchangamfu zaidi ulichukua mahali pa hali yake ya ukimya. Watu kadhaa katika kutaniko waliuliza hivi: ‘Imetukia nini kwa Ricardo?’ Walionekana kumtambua kwa mara ya kwanza. Nikikumbuka ziara hiyo ya uchungaji yenye maana, nahisi kwamba nimenufaika zaidi kuliko Ricardo. Aingiapo ndani ya Jumba la Ufalme, uso wake hutabasamu, naye hukimbia kuja kunisalimu. Imekuwa shangwe kuona maendeleo yake ya kiroho.”

Bila shaka, ziara za uchungaji, kama hiyo, hubarikiwa sana. Ziara za namna hiyo hupatana na ombi hili la Yesu: “Chunga kondoo wangu wadogo.” (Yohana 21:16) Bila shaka si wazee pekee wawezao kutoa zawadi hizo za kiroho. Kila mmoja kutanikoni aweza kuwachochea wengine kwenye upendo na kazi zilizo bora. (Waebrania 10:23, 24) Kama vile wapandaji wanaopanda mlima hufungwa pamoja kwa kamba, ndivyo tulivyofunganishwa pamoja kwa vifungo vya kiroho. Ni jambo lisiloepukika kwamba, yale tufanyayo na tusemayo huathiri wengine. Usemi wenye kuumiza au uchambuzi mkali waweza kudhoofisha vifungo vituunganishavyo. (Waefeso 4:29; Yakobo 3:8) Kwa upande mwingine, maneno yaliyochaguliwa vizuri na msaada wenye upendo waweza kuwasaidia ndugu zetu washinde magumu yao. Katika njia hiyo tutakuwa tukishiriki zawadi za kiroho zenye thamani ya kudumu.—Mithali 12:25.

Kudhihirisha Utukufu wa Mungu kwa Kadiri Iliyo Kamili Zaidi

Ni wazi kwamba kila Mkristo ana kadiri fulani ya kipawa. Tumepewa tumaini lenye thamani sana la uhai udumuo milele. Pia tuna zawadi za kiroho ambazo twaweza kushiriki mtu na mwenzake. Nasi twaweza kujitahidi kuchochea wengine kuelekea malengo yafaayo. Baadhi ya wengine wana zawadi za ziada zikiwa kwa namna ya mapendeleo ya utumishi. Zawadi hizo zote ni ithibati ya fadhili isiyostahiliwa ya Mungu. Na kwa kuwa zawadi yoyote ambayo huenda tukawa nayo ni kitu ambacho tumepokea kutoka kwa Mungu, bila shaka hatuna sababu yoyote ya kujisifu.—1 Wakorintho 4:7.

Tukiwa Wakristo, twafanya vema kujiuliza, ‘Je, nitatumia kiwango chochote cha kipawa ambacho huenda nikawa nacho ili kumletea utukufu Yehova, Mpaji wa “kila zawadi njema na kila upaji mkamilifu”? (Yakobo 1:17) Je, nitamwiga Yesu na kuhudumia wengine kulingana na uwezo wangu mbalimbali na hali zangu?’

Kwa habari hiyo mtume Petro atoa muhtasari wa daraka letu hivi: “Kwa kadiri ambayo kila mmoja amepokea zawadi [khaʹri·sma], itumieni katika kuhudumiana kama wasimamizi-nyumba walio wema wa fadhili isiyostahiliwa ya Mungu iliyoonyeshwa katika njia mbalimbali. Ikiwa yeyote asema, acheni aseme kama kwamba ni matamko matakatifu ya Mungu; ikiwa yeyote ahudumu, acheni ahudumu kama ategemeaye nguvu ambazo Mungu hutoa; ili katika mambo yote Mungu apate kutukuzwa kupitia Yesu Kristo.”—1 Petro 4:10, 11.

[Maelezo ya Chini]

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 23]

Corbis-Bettmann

UPI/Corbis-Bettmann