Sura ya 40
Kuponda Kichwa cha Nyoka
Njozi ya 14—Ufunuo 20:1-10
Habari: Kutiwa kwa Shetani ndani ya abiso, Utawala wa Mileani, mtihani wa mwisho kabisa wa wanadamu, na kuharibiwa kwa Shetani
Wakati wa utimizo: Kutoka mwisho wa dhiki kubwa hadi kuharibiwa kwa Shetani
1. Utimizo wa unabii wa kwanza wa Biblia umeendeleaje?
JE! WEWE wakumbuka unabii wa kwanza wa Biblia? Ulitamkwa na Yehova Mungu aliposema kwa Nyoka: “Mimi nitaweka uadui kati ya wewe na mwanamke na kati ya mbegu yako na mbegu yake. Yeye atachubua wewe katika kichwa na wewe utachubua yeye katika kisigino.” (Mwanzo 3:15, NW) Sasa utimizo wa unabii huo waja kwenye upeo wao! Sisi tumefuatilia historia ya vita ya Shetani dhidi ya tengenezo la Yehova la kimbingu lililo kama mwanamke. (Ufunuo 12:1, 9) Mbegu ya kidunia ya Nyoka, pamoja na dini, siasa, na biashara kubwa-kubwa yayo, imerundika mnyanyaso wenye ukatili juu ya mbegu ya mwanamke, Yesu Kristo na wafuasi wake wapakwa-mafuta 144,000, hapa duniani. (Yohana 8:37, 44; Wagalatia 3:16, 29) Shetani alimpiga Yesu kwa kifo chenye maumivu makali. Lakini hiki kilithibitika kuwa kama kidonda cha kisigino, kwa maana Mungu alimfufua Mwana wake mwaminifu siku ya tatu.—Matendo 10:38-40.
2. Shetani huchubuliwaje, na ni jambo gani linaloipata mbegu ya Shetani ya kidunia?
2 Vipi Nyoka na mbegu yake? Wapata 56 W.K. mtume Paulo aliandika barua ndefu kwa Wakristo katika Roma. Katika kuimalizia, yeye aliwatia moyo kwa kusema: “Kwa upande wake, Mungu ambaye hutoa amani ataponda Shetani chini ya nyayo zenu karibuni.” (Warumi 16:20, NW) Hii ni zaidi ya kuchubua juujuu tu. Shetani atapondwapondwa! Hapa Paulo alitumia neno la Kigiriki, syn·triʹbo, hilo linamaanisha kuchubua katika hali kama ya ute, kukanyagakanyaga chini ya nyayo, kuharibu kabisa kwa kupondaponda. Kwa habari ya sehemu ya kibinadamu ya mbegu ya Nyoka, hii inatazamiwa ipatwe na tauni halisi katika siku ya Bwana, ikifikia upeo kwenye dhiki kubwa katika kupondwapondwa kabisa kwa Babuloni Mkubwa na ile mifumo ya kisiasa ya ulimwengu, pamoja na wategemezaji wayo wa kifedha na kivita. (Ufunuo, sura za 18 na 19) Hivyo Yehova analeta kwenye upeo uadui kati ya mbegu mbili. Mbegu ya mwanamke husherehekea ushindi juu ya mbegu ya kidunia ya Nyoka, na mbegu hiyo inakuwa haipo tena!
Shetani Atiwa Ndani ya Abiso
3. Yohana anatuambia ni nini kitakachompata Shetani?
3 Basi, ni nini kilicho akibani kwa ajili ya Shetani mwenyewe na roho waovu wake? Yohana hutuambia: “Na mimi nikaona malaika mmoja akija chini kutoka katika mbingu mwenye ufunguo wa abiso na mnyororo mkubwa katika mkono wake. Na yeye akakamata drakoni, nyoka wa awali kabisa, ambaye ndiye Ibilisi na Shetani, na akamboba yeye kwa miaka elfu moja. Na yeye alimvurumisha ndani ya abiso na akaifunga na akatia kalafati juu yake, ili asipate kuongoza vibaya mataifa tena mpaka miaka elfu ilipokuwa imekwisha. Baada ya vitu hivi ni lazima yeye aachwe legelege kwa kitambo kidogo.”—Ufunuo 20:1-3, NW.
4. Ni nani aliye malaika mwenye ufunguo wa abiso, na sisi twajuaje?
4 Malaika huyu ni nani? Ni lazima yeye awe na nguvu nyingi mno kuweza kumwondolea mbali adui mkuu wa Yehova. Yeye ana “ufunguo wa abiso na mnyororo mkubwa.” Je! hiyo haitukumbushi njozi ya mapema zaidi? Ee, ndiyo, yule mfalme juu ya nzige anaitwa “malaika wa abiso”! (Ufunuo 9:11, NW) Kwa hiyo hapa sisi tunaona Mteteaji Mkuu wa Yehova, Yesu Kristo aliyetukuzwa, akitenda. Huyu malaika mkuu ambaye alitupa Shetani kutoka katika mbingu, ambaye alihukumu Babuloni Mkubwa, na ambaye aliondolea mbali “wafalme wa dunia na majeshi yao” kwenye Har–Magedoni hakika hangekaa kando aruhusu malaika mwingine mdogo zaidi apige dharuba kuu hii ya kutia Shetani katika abiso!—Ufunuo 12:7-9; 18:1, 2; 19:11-21, NW.
5. Malaika wa abiso hushughulikaje na Shetani Ibilisi, na kwa nini?
5 Drakoni mkubwa mwenye rangi-moto alipovurumishwa chini kutoka katika mbingu, alisemwa kuwa ndiye “nyoka wa awali kabisa, mmoja ambaye huitwa Ibilisi na Shetani, ambaye anaongoza vibaya dunia nzima yote inayokaliwa.” (Ufunuo 12:3, 9, NW) Sasa, wakati wa kukamatwa kwake na kutiwa ndani ya abiso, yeye ameelezwa tena kwa ukamili kuwa ndiye “drakoni, nyoka wa awali kabisa, ambaye ndiye Ibilisi na Shetani.” Huyu ambaye ni mmezaji, mdanganyaji, mchongezi, na mpinzani mwenye sifa mbaya sana anafungwa mnyororo na kuvurumishwa “ndani ya abiso,” ambayo inashindikwa ndi ndi ndi na kutiwa kalafati kikiki, “ili asipate kuongoza vibaya mataifa tena.” Huku kutiwa kwa Shetani ndani ya abiso ni kwa muda wa miaka elfu moja, wakati huo uvutano wake juu ya aina ya binadamu utakuwa haupo tena kama wa mfungwa aliye ndani ya gereza la shimo lenye kina kirefu. Malaika wa abiso anamwondolea mbali kabisa Shetani asiwe na mgusano wowote na Ufalme wa uadilifu. Lo! ni kitulizo kama nini kwa aina ya binadamu!
6. (a) Kuna ithibati gani kwamba roho waovu pia huenda ndani ya abiso? (b) Sasa ni nini kinachoweza kuanza, na kwa nini?
6 Inakuwaje kwa roho waovu? Wao vilevile “wamewekwa kwa ajili ya hukumu.” (2 Petro 2:4, NW) Shetani huitwa “Beelzebubu mtawala wa roho waovu.” (Luka 11:15, 18; Mathayo 10:25, NW) Kwa sababu ya kumwunga mkono Shetani kwa muda mrefu, je! wao wasipasishwe hukumu iyo hiyo? Kwa muda mrefu abiso imekuwa kitu cha kuogopwa na roho waovu hao; pindi moja Yesu alipokabiliana nao, wao “walifuliza kusihi yeye asiagize wao waende ndani ya abiso.” (Luka 8:31, NW) Lakini Shetani anapotiwa ndani ya abiso, kwa hakika malaika zake watavurumishwa ndani ya abiso pamoja naye. (Linga Isaya 24:21, 22.) Baada ya Shetani na roho waovu kutiwa ndani ya abiso, Utawala wa Miaka Elfu wa Yesu Kristo unaweza kuanza.
7. (a) Ni katika hali gani Shetani na roho waovu wake watakuwa wakiwa ndani ya abiso, na sisi twajuaje? (b) Je! Hadesi na abiso ni kitu kile kile? (Ona kielezi cha chini.)
7 Je! Shetani na roho waovu wake watakuwa wakitenda wakiwamo ndani ya abiso? Basi, kumbuka hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu, mwenye vichwa saba ambaye “alikuwako, lakini hayuko, na bado yu karibu kupanda nje ya abiso.” (Ufunuo 17:8, NW) Alipokuwa katika abiso, ‘alikuwa hayuko.’ Alikuwa hatendi, hajongei, kwa madhumuni na makusudi yote alikuwa amekufa. Hali kadhalika, mtume Paulo akinena juu ya Yesu, alisema: “‘Ni nani atakayeshuka kuingia ndani ya abiso?’ yaani, kumleta juu Kristo kutoka kwa wafu.” (Warumi 10:7, NW) Akiwa katika abiso hiyo, Yesu alikuwa amekufa.a Basi, inapatana na akili kukata shauri kwamba Shetani na roho waovu wake watakuwa katika hali ya kutotenda kama ya kifo kwa muda wa miaka elfu ya kutiwa kwao ndani ya abiso. Hizo ni taarifa njema kama nini kwa wapenda uadilifu!
Mahakimu kwa Miaka Elfu Moja
8, 9. Sasa Yohana hutuambia nini juu ya wale wanaoketi juu ya viti vya ufalme, nao ni akina nani?
8 Baada ya miaka elfu, Shetani anaachiliwa kutoka katika abiso kwa kitambo kifupi. Kwa nini? Kabla ya kutoa jibu, Yohana anarudisha uangalifu wetu kwenye mwanzo wa kipindi hicho cha wakati. Tunasoma: “Na mimi niliona viti vya ufalme, na kulikuwako wale walioketi juu yavyo, na nguvu za kuhukumu zilipewa kwao.” (Ufunuo 20:4a, NW) Ni nani hawa wanaoketi juu ya viti vya ufalme na kutawala katika mbingu pamoja na Yesu aliyetukuzwa?
9 Wao ni “watakatifu” ambao Danieli alieleza habari yao kuwa wakitawala katika Ufalme pamoja na Mmoja aliye “kama mwana wa binadamu.” (Danieli 7:13, 14, 18, NW) Wao ndio wale wale wazee 24 wanaoketi juu ya viti vya ufalme vya kimbingu katika kuwapo hasa kwa Yehova. (Ufunuo 4:4) Wao ni kutia ndani mitume 12, ambao Yesu aliwapa ahadi hii: “Katika uumbaji-upya wakati Mwana wa binadamu anaketi chini juu ya kiti cha ufalme chake chenye utukufu, nyinyi ambao mmefuata mimi mtaketi nyinyi wenyewe pia juu ya viti vya ufalme kumi na viwili, mkihukumu makabila kumi na mawili ya Israeli.” (Mathayo 19:28, NW) Wangetia ndani Paulo pia, pamoja na Wakristo Wakorintho ambao walibaki wakiwa waaminifu. (1 Wakorintho 4:8; 6:2, 3) Wao ni kutia ndani, vilevile, washiriki wa kundi la Laodikia ambao walishinda.—Ufunuo 3:21.
10. (a) Sasa Yohana huelezaje habari ya wafalme 144,000? (b) Kutokana na aliyotuambia Yohana mapema zaidi, wafalme 144,000 hutia ndani nani?
10 Viti vya ufalme—144,000 vyote pamoja—vimetayarishwa kwa ajili ya hawa washindi wapakwa-mafuta ambao ‘wamenunuliwa kutoka miongoni mwa aina ya binadamu wakiwa matunda ya kwanza kwa Mungu na kwa Mwana-Kondoo.’ (Ufunuo 14:1, 4, NW) “Ndiyo,” aendelea Yohana, “mimi niliona nafsi za wale waliouawa kwa shoka kwa ajili ya ushahidi waliotoa kwa Yesu na kwa ajili ya kusema juu ya Mungu, na wale ambao hawakuwa wameabudu wala hayawani-mwitu wala mfano wake na ambao hawakuwa wamepokea alama juu ya kipaji cha uso wao na juu ya mkono wao.” (Ufunuo 20:4b, NW) Miongoni mwa wafalme hao, basi, wamo wale Wakristo wafia-imani ambao mapema zaidi, wakati wa kufunguliwa kwa kifungo cha kwanza, walimwuliza Yehova angengoja muda gani zaidi ili alipize kisasi cha damu yao. Wakati huo, walipewa joho jeupe na kuambiwa wangojee kitambo kidogo. Lakini sasa kisasi cha damu yao kimekwisha lipizwa kupitia kuteketezwa kwa Babuloni Mkubwa, na mataifa kuharibiwa na Mfalme wa wafalme na Bwana wa mabwana, na Shetani kutiwa ndani ya abiso.—Ufunuo 6:9-11; 17:16; 19:15, 16, NW.
11. (a) Sisi tuueleweje usemi “waliouawa kwa shoka”? (b) Ni kwa nini inaweza kusemwa kwamba wote 144,000 walikufa kifo cha dhabihu?
11 Je! mahakimu wa kifalme hawa wote 144,000 ‘waliuawa kwa shoka’ kimwili? Yaelekea, ni wachache wao kwa kulinganisha waliouawa hivyo kwa maana halisi. Ingawa hivyo, usemi huu bila shaka unakusudiwa kutia ndani Wakristo wapakwa-mafuta wote waliovumilia ufia-imani kwa njia moja au nyingine.b (Mathayo 10:22, 28) Kwa hakika, Shetani angependa wote wauawe kwa shoka, lakini, kwa kweli, si ndugu wote wapakwa-mafuta wa Yesu wanaokufa wakiwa wafia-imani. Wengi wao huuawa na ugonjwa au uzee. Hata hivyo, hao pia ni wa kile kikundi ambacho Yohana anaona sasa. Kifo cha wao wote, kwa maana fulani, ni cha dhabihu. (Warumi 6:3-5) Kwa kuongezea, hakuna hata mmoja wao aliyekuwa sehemu ya ulimwengu. Kwa sababu hiyo, wao wote wamechukiwa na ulimwengu, maana yake, wakawa wafu katika macho yao. (Yohana 15:19; 1 Wakorintho 4:13) Hakuna hata mmoja wao aliyeabudu hayawani-mwitu au mfano wake, na walipokufa, hakuna hata mmoja wao aliyechukua alama ya hayawani. Wao wote walikufa wakiwa washindi.—1 Yohana 5:4; Ufunuo 2:7; 3:12; 12:11.
12. Yohana anaripoti nini juu ya wafalme 144,000, na kuja kwao kwenye uhai kunatukia lini?
12 Sasa washindi hawa waishi tena! Yohana aripoti: “Na wao wakaja kwenye uhai na wakatawala wakiwa wafalme pamoja na Kristo kwa miaka elfu moja.” (Ufunuo 20:4c, NW) Je! hii inamaanisha kwamba mahakimu hawa hawafufuliwi mpaka baada ya uharibifu wa mataifa na Shetani na roho waovu wake kutiwa ndani ya abiso? Hapana. Walio wengi wao tayari wako hai sana, kwa kuwa walipanda farasi pamoja na Yesu dhidi ya mataifa kwenye Har–Magedoni. (Ufunuo 2:26, 27; 19:14) Kweli kweli, Paulo alionyesha kwamba ufufuo wao unaanza upesi baada ya kuwapo kwa Yesu kuanza katika 1914 na kwamba baadhi yao hufufuliwa mbele ya wengine. (1 Wakorintho 15:51-54; 1 Wathesalonike 4:15-17) Kwa hiyo, kuja kwao kwenye uhai kunatukia kwa kipindi fulani cha wakati wanapopokea mmoja mmoja zawadi ya uhai usioweza kufa katika mbingu.—2 Wathesalonike 1:7; 2 Petro 3:11-14.
13. (a) Inatupasa tuoneje miaka elfu ambayo katika hiyo 144,000 hutawala, na kwa nini? (b) Papiasi wa Hierapolisi aliionaje miaka elfu? (Ona kielezi cha chini.)
13 Kutawala na kuhukumu kwao kutakuwa kwa miaka elfu moja. Je! hii ni miaka elfu moja halisi, au inatupasa tuione kwa njia ya ufananisho kuwa ni kipindi kirefu cha wakati, kisichodhihirishwa? “Maelfu” yaweza kumaanisha hesabu kubwa isiyodhihirishwa, kama vile kwenye 1 Samweli 21:11. Lakini hapa “elfu” ni halisi, kwa kuwa inaonekana mara tatu katika Ufunuo 20:5-7 kama ile “miaka elfu.” Paulo aliita wakati huu wa hukumu “siku moja” alipotaarifu: “Yeye [Mungu] ameweka siku moja ambayo katika hiyo yeye anakusudia kuhukumu dunia inayokaliwa kwa uadilifu.” (Matendo 17:31, NW) Kwa kuwa Petro anatuambia kwamba siku moja kwa Yehova ni kama miaka elfu moja, inafaa kwamba hii Siku ya Hukumu iwe miaka elfu moja halisi.c—2 Petro 3:8, NW.
Mabaki ya Wafu
14. (a) Yohana hupachika taarifa gani juu ya “mabaki ya wafu”? (b) Semi za mtume Paulo zinanururishaje usemi ‘kuja kwenye uhai’?
14 Ingawa hivyo, hawa wafalme watahukumu nani ikiwa, kama vile mtume Yohana anapachika hapa, “(mabaki ya wafu hayakuja kwenye uhai mpaka miaka elfu ilipokuwa imekwisha)”? (Ufunuo 20:5a, NW) Tena, usemi huu ‘kuja kwenye uhai’ wapasa ueleweke kulingana na muktadha. Usemi huu unaweza kuwa na maana tofautitofauti katika hali tofautitofauti. Mathalani, Paulo alisema juu ya Wakristo wenzake wapakwa-mafuta: “Ni nyinyi Mungu alifanya kuwa hai ingawa nyinyi mlikuwa wafu katika madhambi yenu.” (Waefeso 2:1, NW) Ndiyo, Wakristo wapakwa-mafuta kwa roho ‘walifanywa kuwa hai,’ hata katika karne ya kwanza, wakijulishwa kuwa waadilifu kwa msingi wa imani yao katika dhabihu ya Yesu.—Warumi 3:23, 24.
15. (a) Mashahidi wa kabla ya Ukristo walifurahia msimamo gani pamoja na Mungu? (b) Kondoo wengine ‘hujaje kwenye uhai,’ na ni wakati gani wao watamiliki dunia kwa maana iliyo kamili zaidi sana?
15 Hali moja na hiyo, mashahidi wa Yehova wa kabla ya Ukristo walijulishwa wazi kuwa waadilifu kwa habari ya kuwa na urafiki na Mungu; na Abrahamu, Isaka, na Yakobo walisemwa kuwa ‘wakiishi’ hata ingawa walikuwa wafu kimwili. (Mathayo 22:31, 32; Yakobo 2:21, 23) Hata hivyo, wao na wale wengine wote ambao wanafufuliwa, pamoja na umati mkubwa wa kondoo wengine waaminifu ambao wataokoka Har–Magedoni na watoto wowote ambao huenda wakazaliwa kwa hawa katika ulimwengu mpya, itakuwa ni lazima bado wainuliwe kwenye ukamilifu wa kibinadamu. Hilo litatimizwa na Kristo na wafalme na makuhani washirika wake wakati wa Siku ya Hukumu ya miaka elfu, kwa msingi wa dhabihu ya ukombozi ya Yesu. Kufikia mwisho wa hiyo Siku, “mabaki ya wafu” yatakuwa yamekwisha ‘kuja kwenye uhai’ katika maana ya kwamba watakuwa binadamu wakamilifu. Wanapoupita mtihani, Mungu atajulisha wazi kuwa wanastahili kuishi milele, wakiwa waadilifu katika maana iliyo kamili kabisa. Wataona utimizo kamili wa ahadi: “Waadilifu wenyewe watamiliki dunia, na wao wataishi milele juu yayo.” (Zaburi 37:29, NW) Lo! ni wenye kupendeza kama nini wakati ujao, kwa ajili ya aina ya binadamu yenye utii!
Ule Ufufuo wa Kwanza
16. Yohana huelezaje habari ya ufufuo wanaoupata wale wanaotawala pamoja na Kristo, na kwa nini?
16 Kurudi sasa kwa wale ambao ‘walikuja kwenye uhai na wakatawala wakiwa wafalme pamoja na Kristo,’ Yohana aandika: “Huu ndio ufufuo wa kwanza.” (Ufunuo 20:5b) Ni wa kwanza jinsi gani? Ni “ufufuo wa kwanza” kwa habari ya wakati, kwa maana wale wanaoupata ni “matunda ya kwanza kwa Mungu na kwa Mwana-Kondoo.” (Ufunuo 14:4, NW) Pia ni wa kwanza kwa umaana, kwa kuwa wale wanaoushiriki wanakuwa watawala wenzi wa Yesu katika Ufalme wake wa kimbingu na wanahukumu mabaki ya aina ya binadamu. Kwa kumalizia, ni wa kwanza katika ubora. Isipokuwa Yesu Kristo mwenyewe, hao wanaoinuliwa katika ufufuo wa kwanza ndio viumbe pekee wanaosemwa katika Biblia kuwa wanapokea kutokufa.—1 Wakorintho 15:53; 1 Timotheo 6:16.
17. (a) Yohana huelezaje habari ya taraja lenye kubarikiwa la Wakristo wapakwa-mafuta? (b) “Kifo cha pili” ni nini, na kwa nini “hakina mamlaka” juu ya washindi 144,000?
17 Ni taraja lenye baraka kama nini kwa ajili ya hawa wapakwa-mafuta! Kama anavyojulisha wazi Yohana? “Mwenye furaha na mtakatifu ni yeyote aliye na sehemu katika ufufuo wa kwanza; juu ya hawa kifo cha pili hakina mamlaka.” (Ufunuo 20:6a, NW) Kama vile Yesu alivyoahidi Wakristo katika Smirna, washindi hawa ambao wanashiriki “ufufuo wa kwanza” hawatakuwa katika hatari ya kupata dhara kutoka “kifo cha pili,” ambacho humaanisha utowesho, uharibifu pasi na tumaini la ufufuo. (Ufunuo 2:11; 20:14, NW) Kifo cha pili “hakina mamlaka” juu ya washindi kama hao, kwa maana wao watakuwa wamekwisha kuvaa kutofisidika na kutokufa.—1 Wakorintho 15:53.
18. Yohana anasema nini sasa juu ya watawala wapya wa dunia, nao watatimiza nini?
18 Ni tofauti kama nini na wafalme wa dunia wakati wa muda wa mamlaka ya Shetani! Hawa wametawala kwa muda usiozidi miaka 50 au 60 na walio wengi wao kwa miaka michache tu. Wengi wao wamekandamiza aina ya binadamu. Kwa vyovyote, mataifa yangenufaikaje daima chini ya watawala wenye kubadilika sikuzote na sera zenye kubadilika sikuzote? Kwa kutofautisha, Yohana husema kwa habari ya watawala wapya wa dunia: “Lakini wao watakuwa makuhani wa Mungu na wa Kristo, na watatawala wakiwa wafalme pamoja na yeye kwa miaka elfu.” (Ufunuo 20:6b, NW) Wakiwa pamoja na Yesu, watafanyiza serikali iliyo pekee kwa miaka elfu moja. Utumishi wao wa kikuhani, katika kutumia ubora wa dhabihu kamilifu ya kibinadamu ya Yesu, utainua binadamu watiifu wafikie ukamilifu wa kiroho, kiadili na kimwili. Utumishi wao wa kifalme utatokeza kujengwa kwa jamii ya kibinadamu ya tufe lote inayoonyesha uadilifu na utakatifu wa Yehova. Wakiwa mahakimu kwa miaka elfu moja, wao, pamoja na Yesu, wataongoza kwa upendo wanadamu waitikifu kuelekea mradi wa uhai wa milele.—Yohana 3:16.
Mtihani wa Mwisho
19. Kufikia mwisho wa Utawala wa Miaka Elfu hali ya dunia na ya aina ya binadamu itakuwaje, na sasa Yesu anafanya nini?
19 Kufikia mwisho wa Utawala wa Miaka Elfu, dunia yote itakuwa imekuja kushabihi Edeni ya awali kabisa. Itakuwa ni Paradiso halisi. Aina ya binadamu iliyo kamilifu haitahitaji tena kuhani mkuu wa kuiombea mbele za Mungu, kwa kuwa alama zote za dhambi ya Adamu zitakuwa zimekwisha kuondolewa na adui ya mwisho, kifo, kuletwa kwenye si kitu. Ufalme wa Kristo utakuwa umekwisha kufikia kusudi la Mungu la kuumba ulimwengu mmoja wenye serikali moja. Kufikia hatua hii, Yesu ‘akabidhi ufalme kwa Mungu na Baba yake.’—1 Wakorintho 15:22-26, NW; Warumi 15:12.
20. Yohana anatuambia ni nini kitakachotukia unapokuwa wakati wa ule mtihani wa mwisho?
20 Sasa ni wakati wa mtihani wa mwisho kabisa. Je! ulimwengu huo mkamilifu wa aina ya binadamu utasimama imara katika ukamilifu wao, tofauti na wale binadamu wa kwanza katika Edeni? Yohana atuambia yanayotukia: “Sasa mara miaka elfu inapokwisha, Shetani ataachwa legelege nje ya gereza lake, na yeye ataenda nje kuongoza vibaya yale mataifa katika kona nne za dunia, Gogu na Magogu, kukusanya hayo pamoja kwenye vita. Hesabu ya hawa ni kama mchanga wa bahari. Na wao walisonga mbele juu ya upana wa dunia na kuzingira kambi ya watakatifu na jiji lenye kupendwa.”—Ufunuo 20:7-9a, NW.
21. Kwa jitihada yake ya mwisho, Shetani anaendeleaje, na kwa nini haipasi kutushangaza kwamba wengine watafuata Shetani hata baada ya Utawala wa Miaka Elfu?
21 Jitihada ya mwisho ya Shetani itakuwaje? Yeye anadanganya “yale mataifa katika kona nne za dunia, Gogu na Magogu,” na kuyaongoza kwenye “vita.” Ni nani angeweza kuchukua upande wa Shetani baada ya miaka elfu moja ya utawala wa kitheokrasi wenye shangwe, wenye kujenga? Basi, usisahau kwamba Shetani aliweza kuongoza vibaya Adamu na Hawa wakamilifu walipokuwa wakifurahia uhai katika Paradiso ya Edeni. Na yeye aliweza kupotosha malaika wa kimbingu ambao walikuwa wameona matokeo mabaya ya uasi wa awali kabisa. (2 Petro 2:4; Yuda 6) Kwa hiyo tusishangae kwa vile baadhi ya wanadamu wakamilifu watarubuniwa wafuate Shetani hata baada ya utawala wa Ufalme wa Mungu wa miaka elfu wenye kupendeza.
22. (a) Ni nini kinachoonyeshwa na usemi “yale mataifa katika kona nne za dunia”? (b) Kwa nini waasi huitwa “Gogu na Magogu”?
22 Biblia huwaita waasi hawa “mataifa katika kona nne za dunia.” Hii haimaanishi kwamba aina ya binadamu itakuwa imekwisha gawanyikana-gawanyikana tena na kuwa mataifa yaliyo pekee. Inaonyesha tu kwamba hawa watajitenga wenyewe kutoka kwa wale washikamanifu, na waadilifu wa Yehova na kudhihirisha roho ile ile mbaya ambayo mataifa yanaonyesha leo. Wao ‘watafikiria njama yenye kudhuru,’ kama alivyofanya Gogu wa Magogu katika unabii wa Ezekieli, wakiwa na mradi wa kuharibu serikali ya kitheokrasi iliyo duniani. (Ezekieli 38:3, 10-12, NW) Kwa sababu hiyo, wao huitwa “Gogu na Magogu.”
23. Ni nini kinachoonyeshwa na uhakika wa kwamba hesabu ya waasi ni “kama mchanga wa bahari”?
23 Hesabu ya wale wanaojiunga na Shetani katika uasi wake itakuwa “kama mchanga wa bahari.” Huo ni wingi gani? Hakuna hesabu iliyotangulia kuwekwa rasmi. (Linga Yoshua 11:4; Waamuzi 7:12.) Hesabu ya mwisho yenye jumla ya waasi itategemea jinsi kila mtu mmoja mmoja atakavyotenda kwa kuitikia hila za ujanja za Shetani. Ingawa hivyo, pasi na shaka, watakuwa hesabu kubwa, kwa kuwa watahisi ni wenye nguvu vya kutosha kushinda “kambi ya watakatifu na jiji lenye kupendwa.”
24. (a) Ni nini lililo “jiji lenye kupendwa” nalo linaweza kuzingirwaje? (b) Ni nini kinachowakilishwa na “kambi ya watakatifu”?
24 “Jiji lenye kupendwa” lazima liwe jiji ambalo Yesu Kristo aliyetukuzwa anasema juu yalo kwa wafuasi wake kwenye Ufunuo 3:12 na ambalo yeye anaita “jiji la Mungu wangu, Yerusalemu jipya ambalo hushuka kutoka katika mbingu kutoka kwa Mungu wangu.” Kwa kuwa hili ni tengenezo la kimbingu, kani hizo za kidunia zingewezaje ‘kulizingira’? Ni kwa vile wao huzingira “kambi ya watakatifu.” Kambi huwa nje ya jiji; kwa hiyo, “kambi ya watakatifu” lazima iwakilishe wale walio duniani nje ya mahali pa kimbingu pa Yerusalemu Jipya ambao kwa ushikamanifu hutegemeza mpango wa Yehova wa kiserikali. Wakati waasi hao walio chini ya Shetani wanaposhambulia wale waaminifu, Bwana Yesu huona hilo kuwa ni shambulio juu ya yeye. (Mathayo 25:40, 45) “Yale mataifa” yatajaribu kufutilia mbali yote ambayo Yerusalemu Jipya la kimbingu limetimiza katika kufanya dunia paradiso. Hivyo kwa kushambulia “kambi ya watakatifu,” wao wanashambulia pia “jiji lenye kupendwa.”
Ziwa la Moto na Salfa
25. Yohana anaelezaje tokeo la shambulio la waasi juu ya “kambi ya watakatifu,” na litamaanisha nini kwa Shetani?
25 Je! jitihada hii ya mwisho kabisa ya Shetani itafaulu? Hakika sivyo—kama vile shambulio ambalo Gogu wa Magogu anatazamiwa kufanya juu ya Israeli wa kiroho katika siku yetu halitafaulu! (Ezekieli 38:18-23) Yohana anaeleza waziwazi tokeo: “Lakini moto ulikuja chini kutoka katika mbingu na ukameza wao. Na Ibilisi ambaye alikuwa anawaongoza vibaya alivurumishwa ndani ya ziwa la moto na salfa, ambamo wote wawili hayawani-mwitu na nabii bandia tayari walikuwa.” (Ufunuo 20:9b-10a, NW) Badala ya kutiwa ndani ya abiso tu, wakati huu Shetani, nyoka wa awali kabisa, atapondwapondwa kikweli asiweko, atasagwasagwa tikitiki, atoweshwe kabisa kabisa kana kwamba kwa moto.
26. Ni kwa nini “ziwa la moto na salfa” haviwezi kuwa mahali halisi pa mateso?
26 Sisi tumekwisha ona kwamba hilo “ziwa la moto na salfa” halingeweza kuwa mahali halisi pa mateso. (Ufunuo 19:20) Ikiwa Shetani angepaswa apate mateso yenye maumivu makali humo kwa umilele wote, Yehova angelazimika kumhifadhi hai. Hata hivyo, uhai ni zawadi, si adhabu. Kifo ndicho adhabu ya dhambi, na kulingana na Biblia, viumbe wafu hawahisi maumivu. (Warumi 6:23; Mhubiri 9:5, 10) Waaidha, tunasoma baadaye kwamba kifo chenyewe, pamoja na Hadesi, vinatupwa ndani ya ziwa ilo hilo la moto na salfa. Hakika, Kifo na Hadesi haviwezi kuona umivu.—Ufunuo 20:14.
27. Kilichopata Sodoma na Gomora hutusaidiaje sisi kuelewa usemi wa ziwa la moto na salfa?
27 Yote haya yanaongezea kani lile oni la kwamba ziwa la moto na salfa ni la ufananisho. Na zaidi, mtajo wa moto na salfa hurudisha akilini hukumu ya Sodoma na Gomora ya kale, yaliyoharibiwa na Mungu kwa sababu ya uovu wayo mkubwa sana. Wakati wayo ulipofika, “Yehova alifanya mvua inye salfa na moto kutoka kwa Yehova, kutoka katika mbingu, juu ya Sodoma na Gomora.” (Mwanzo 19:24, NW) Kilichopata majiji hayo kinaitwa “adhabu ya kihukumu ya moto wa milele.” (Yuda 7, NW) Hata hivyo, majiji hayo hayakupatwa na mateso ya milele. Badala ya hivyo, yalifutiliwa mbali, yakaondolewa kabisa kwa wakati wote, pamoja na wakazi wayo wafasiki. Majiji hayo hayako leo, na hakuna yeyote anayeweza kusema kwa uhakika mahali yalipokuwa.
28. Ziwa la moto na salfa ni nini, na ni jinsi gani si kama kifo, Hadesi, na abiso?
28 Kupatana na hili, Biblia yenyewe hueleza maana ya ziwa la moto na salfa: “Hii humaanisha kifo cha pili, ziwa la moto.” (Ufunuo 20:14, NW) Kwa wazi ni sawa na Gehena ambayo Yesu alisema juu yayo, mahali waovu wanapobaki wameharibiwa, si kuteswa milele. (Mathayo 10:28) Ni uharibifu kabisa, ulio kamili bila tumaini la ufufuo. Hivyo, ingawa kuna funguo za kifo, Hadesi na abiso, hakuna mtajo wa ufunguo wa kufungua ziwa la moto na salfa. (Ufunuo 1:18; 20:1) Halitaachilia kamwe mateka walo.—Linga Marko 9:43-47.
Kuteswa Mchana na Usiku Milele
29, 30. Yohana anasema nini juu ya Ibilisi pamoja na hayawani-mwitu na nabii bandia, nalo hili lielewekeje?
29 Akirejezea Ibilisi pamoja na hayawani-mwitu na nabii bandia, sasa Yohana hutuambia: “Na wao watateswa mchana na usiku milele na milele.” (Ufunuo 20:10b, NW) Hili lingeweza kumaanisha nini? Kama ilivyokwisha kutajwa, si kimantiki kusema kwamba mifananisho, kama vile hayawani-mwitu na nabii bandia, pamoja na kifo na Hadesi, ingeweza kupatwa na teso kwa njia halisi. Kwa sababu hiyo, sisi hatuna sababu ya kuitikadi kwamba Shetani atakuwa akiteseka kwa umilele wote. Yeye apaswa kutoweshwa.
30 Neno la Kigiriki ambalo limetumiwa hapa kwa “tesa,” ba·sa·niʹzo, humaanisha kwanza kabisa “kutahini (madini) kwa kipimio.” “Kuhoji kwa kutumia teso” ni maana ya pili. (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Katika muktadha, utumizi wa neno hili la Kigiriki huonyesha kwamba kinachompata Shetani kitatumika, kwa umilele wote, kuwa kipimio juu ya suala la uhalali na uadilifu wa utawala wa Yehova. Suala hilo la utawala wa enzi kuu litakuwa limekwisha malizwa mara moja kwa wakati wote. Kukaidi enzi kuu ya Yehova hakutahitaji tena kamwe kutahiniwe kwa kipindi kirefu cha wakati ili kuthibitishwe kuwa kosa.—Linga Zaburi 92:1, 15.
31. Maneno mawili ya Kigiriki yanayohusiana na lile linalomaanisha “teso” hutusaidiaje kuelewa adhabu anayopata Shetani Ibilisi?
31 Kwa kuongezea, neno linalohusiana ba·sa·ni·stesʹ, “mtesi,” linatumiwa katika Biblia kumaanisha “mtunza-jela.” (Mathayo 18:34, Kingdom Interlinear) Kupatana na hili, Shetani atatiwa gerezani milele katika ziwa la moto; hataachiliwa kamwe. Kwa kumalizia, katika Septuagint ya Kigiriki ambayo Yohana aliijua vizuri, neno linalohusiana baʹsa·nos linatumiwa kurejezea utwezo unaoongoza kwenye kifo. (Ezekieli 32:24, 30) Hilo linatusaidia kuona kwamba adhabu anayopata Shetani ni kifo chenye kutweza, cha milele katika ziwa la moto na salfa. Kazi zake zinakufa pamoja naye.—1 Yohana 3:8
32. Ni adhabu gani ambayo roho waovu watapata na sisi twajuaje?
32 Tena, roho waovu hawatajwi katika mstari huu. Je! wao wataachiliwa pamoja na Shetani mwishoni mwa miaka elfu na kisha wapate adhabu ya kifo cha milele pamoja naye? Ithibati inajibu ndiyo. Katika fumbo la maneno juu ya kondoo na mbuzi, Yesu alisema kwamba mbuzi wangeenda zao waingie “katika moto wa milele uliotayarishwa kwa ajili ya Ibilisi na malaika zake.” (Mathayo 25:41, NW) Usemi “moto wa milele” lazima urejezee ziwa la moto na salfa ambamo Shetani anavurumishwa. Malaika za Ibilisi walitupwa nje kutoka katika mbingu pamoja naye. Kwa wazi, walienda ndani ya abiso pamoja naye mwanzoni mwa Utawala wa Miaka Elfu. Kwa kupatana, basi, wao wataharibiwa pia pamoja naye katika ziwa la moto na salfa.—Mathayo 8:29.
33. Ni habari gani ya mwisho ya Mwanzo 3:15 itakayotimizwa wakati huo, na sasa roho ya Yehova yavuta uangalifu wa Yohana kwenye jambo gani?
33 Kwa njia hii, fasili ya mwisho ya unabii uliorekodiwa kwenye Mwanzo 3:15 inatimizwa. Shetani anapovurumishwa ndani ya hilo ziwa la moto, yeye atakuwa mfu kama nyoka ambaye kichwa chake kimesagwa chini ya kisigino cha chuma. Yeye na roho waovu wake watakuwa wameenda milele. Hawatajwi zaidi ya hapo katika kitabu cha Ufunuo. Sasa, ikiwa imekwisha ondolea mbali hawa kiunabii, roho ya Yehova inavuta uangalifu kwenye jambo lenye upendezi wa umuhimu kwa wale ambao hupokea tumaini la kidunia: Utawala wa kimbingu wa “Mfalme wa wafalme” na “wale wenye kuitwa na wachaguliwa na waaminifu pamoja na yeye” utaitokezea nini aina ya kibinadamu? (Ufunuo 17:14, NW) Ili kujibu, Yohana anaturudisha tena kwenye mwanzo wa Utawala wa Miaka Elfu.
[Maelezo ya Chini]
a Maandiko mengine husema kwamba Yesu alikuwa katika Hadesi alipokuwa mfu. (Matendo 2:31, NW) Hata hivyo, haitupasi kukata maneno kwamba Hadesi na abiso sikuzote ni kitu kile kile. Ingawa hayawani-mwitu na Shetani huenda ndani ya abiso, ni wanadamu pekee ndio husemwa kuwa wanaenda kwenye Hadesi, wanamokuwa wamelala katika kifo mpaka ufufuo wao.—Ayubu 14:13; Ufunuo 20:13, NW.
b Shoka (Kigiriki, peʹle·kus) laonekana kuwa ndilo lililokuwa chombo cha kimapokeo cha kufisha katika Roma, ingawa kufikia siku ya Yohana upanga ulitumiwa kikawaida zaidi. (Matendo 12:2) Kwa hiyo, neno la Kigiriki lililotumiwa hapa, pe·pe·le·kis·meʹnon (“-liouawa kwa shoka”), lamaanisha tu “-liouawa.”
c Kwa kupendeza, Papiasi wa Hierapolisi, ambaye anaeleweka kuwa alipokea mengine ya maarifa ya Biblia yake kutoka kwa wanafunzi wa Yohana, mwandikaji wa Ufunuo, anaripotiwa na mwanahistoria wa karne ya nne Eusebio kuwa aliitikadi katika Utawala wa Miaka Elfu halisi wa Kristo (ijapokuwa Eusebio hakuafikiana naye hata kidogo).—The History of the Church, Eusebio, 3, 39.
[Picha katika ukurasa wa 293]
Ile Baharifu. Yaelekea ndiko yalikokuwa Sodoma na Gomora
[Picha katika ukurasa wa 294]
“Mimi nitaweka uadui kati ya wewe na mwanamke na kati ya mbegu yako na mbegu yake. Yeye atachubua wewe katika kichwa na wewe utachubua yeye katika kisigino”