“Yehova Mungu Wetu Ndiye Sisi Tutatumikia”

“Kwa habari yangu mimi na nyumba yangu, sisi tutamtumikia Yehova.”​—YOSHUA 24:15, NW.

 1. Kitabu cha Yoshua kinatumikaje kuwa kitia-moyo na ulinzi kwetu?

MATUKIO yenye kuchochea katika kitabu cha Yoshua yaliandikwa “ili kutuonya sisi” na kama “mifano” kututia moyo na kutulinda sisi “tuliofikiliwa na miisho ya [mifumo ya mambo, NW].” (Warumi 15:4; 1 Wakorintho 10:11) Sifa za kimungu kama vile uvumilivu, imani, na utii zinaonyeshwa. “Kwa imani kuta za Yeriko zikaanguka, zilipokwisha kuzungukwa siku saba. Kwa imani Rahabu, yule kahaba, hakuangamia pamoja na hao walioasi; kwa kuwa aliwakaribisha wale wapelelezi kwa amani.” (Waebrania 11:30, 31) Imani ya Yoshua, Rahabu, na wengine washikamanifu kule nyuma lazima ituchochee sisi tuwe wenye ushujaa na wenye nguvu, ili tukamilishe kazi ya Mungu leo.​—Yoshua 10:25; Yohana 4:34.

 2. (a) Yoshua alionyeshaje utii hata katika jambo dogo la mwisho? (b) Ni nini kilichotukia katika milima ya Ebali na Gerizimu?

² Baada ya ushindi ulio wazi katika Ai, Yoshua alikaza fikira kwenye maagizo yenye mambo mengi yaliyoandikwa katika Kumbukumbu la Torati 27:1–28:68. Alijenga dhabahu ya mawe yasiyochongwa katika Mlima Ebali, na mahali hapo akatimiza amri iliyosema: “Ufanye na sadaka za amani, ukale huko; nawe furahi mbele za [Yehova], Mungu wako.” Mawe mengine yalijengwa kuwa ukumbusho, yakapakwa chokaa, na maneno ya torati yakaandikwa juu yayo. Kisha mataifa yakagawanywa, kikundi kimoja kikasimama “juu ya mlima wa Gerizimu kwa kuwabarikia watu” na kikundi kingine “juu ya mlima wa Ebali kwa laana.” Kwa sauti za juu Walawi wakazitamka laana za kutokutii, na watu wote wakajibu, “Amina.” Kisha baraka za kutii zikatamkwa. Lakini ole wao Waisraeli ikiwa wangeshindwa ‘kufanya maneno yote ya torati na kulicha jina lenye fahari na kutisha la [Yehova], Mungu’!—Yoshua 8:32-35.

 3, 4. (a) Ni somo gani lenye nguvu tunalopata leo kutokana na mwendo wa Israeli? (b) Kwa sababu gani tusichoke kuyasikia maneno yale yale tena na tena? (c) Ni nini kinachohitajiwa ili tuingie katika “mlango ulio mwembamba”?

³ Je! Israeli aliendelea kutii ‘maneno ya torati’? Ijapokuwa maonyo yaliyorudiwa mara kwa mara na Musa, na baadaye na Yoshua, walishindwa kiasi cha kusikitisha. Hili ni somo lenye nguvu kama nini linalotolewa kwa ajili yetu leo! Ijapokuwa maonyo yenye kuendelea, kuna wengine ambao sikuzote wanafikiri kwamba wao wanaweza kuyadharau matakwa ya Mungu, wafanye wanavyotaka wenyewe, na hata hivyo waokoke. Upumbavu gani! Akizungumzia mambo yaliyoonwa na Waisraeli, Paulo alisema: “Kwa hiyo anayejidhania kuwa amesimama na aangalie asianguke.”​—1 Wakorintho 10:12; Mhubiri 2:13.

⁴ Wengine wa watu wa Mungu wamechambua-chambua maonyo ambayo yametolewa, wakisema kwamba wanachoka kuyasikia mambo yale yale tena na tena. mara nyingi hao ndio wa kwanza kuanguka katika mtego wa Shetani. Kitabu cha Biblia kilichoongozwa na Mungu cha Kumbukumbu la Torati (katika Kiebrania Mish·neh’ hat·to·rahʹ, likimaanisha “Kurudiwa kwa Torati”) sana sana kina hotuba nne za Musa; hizo zikionyesha wazi Waisraeli kwamba lazima watii Musa alitumia zaidi ya mara nne maneno ya kuonya kuhusu kutokutii na “laana” ambazo zingetokea kuliko alivyotumia katika kusimulia “baraka.” Katika Mlima Ebali, Yoshua tena aliwaarifu Israeli kwamba lazima watii. Je! jambo hili halituonyeshi jinsi ilivyo jambo la maana kufanya bidii ili kuingia “kupitia mlango ulio mwembamba”?​—Mathayo 7:13, 14, 24-27, 24:21, 22.

 5. Ni muungano gani sasa uliokabili Israeli, nasi tunaona hali gani inayolingana na ile leo?

⁵ Pambano la kukata maneno lilikuwa sasa likitayarishwa. Lango la mji wa Yeriko lilikuwa limeondolewa, kama vile dini ya uwongo itakavyoharibiwa wakati “dhiki kubwa” itakapoanza. Ai ulikuwa umeanguka. Lakini sasa “wafalme wote waliokaa ng’ambo ya pili ya Yordani, hapo penye nchi ya vilima, na katika Shefela, na katika upande wa pwani yote ya bahari kubwa kuikabili Lebanoni, yaani, huyo Mhiti, na Mwamori, na Mkanaani, na Mperizi, na Mhivi, na Myebusi . . . ndipo walipojikutanisha pamoja wenyewe kwa wenyewe, ili kupigana na Yoshua, na hao Israeli, kwa nia moja.” (Yoshua 9:1, 2) Kwa ulinganifu wa kisasa wa jambo hili, tunaona mataifa ya dunia yamejifunga pamoja yakiwa kitu kinachoitwa Umoja wa Mataifa. Yanajitafutia amani na usalama kwa masharti yao wenyewe lakini “wamejikusanya pamoja kama mmoja dhidi ya Yehova na dhidi ya mpakwa-mafuta wake,” Yoshua Mkubwa Zaidi. (Zaburi 2:1, 2) Matokeo yatakuwa nini?

Kutenda kwa Akili

 6, 7. (a) Wagibeoni walionyesha kupendezwa na jambo gani, nao walitumia maarifa gani ya vita? (b) Yoshua aliamuaje jambo hilo?

⁶ Kama Rahabu kabla yao, wengine wasiokuwa Waisraeli wakaanza kuonyesha kupendezwa na kuokolewa. Hao walikuwa wakaaji wa Gibeoni, mji mkuu kaskazini mwa Yebusi, au Yerusalemu. Wao walikuwa wamesikia juu ya matendo makuu ya Yehova na wakaazimia kwamba wangetafuta amani na usalama kulingana na masharti ya Yehova. Lakini jinsi gani? Wao walipeleka wanaume katika kituo cha Israeli huko Gilgali wakiwa wamechukua maakuli makavu-makavu na yenye makombo-makombo na magunia makuukuu na viriba vya mvinyo vikuukuu, na kuvalia mavazi na viatu vyenye viraka-viraka. Wakimkaribia Yoshua, wanaume hawa walisema: “Sisi watumishi wako twatoka nchi iliyo mbali sana, kwa sababu ya jina la [Yehova], Mungu wako; kwa kuwa sisi tumesikia sifa zake.” Aliposikia hivi, “Yoshua akafanya amani pamoja nao, na kufanya agano nao, ili kwamba waachwe hai.”​—Yoshua 9:3-15.

⁷ Walakini, upesi Israeli wakasikia ya kwamba Wagibeoni kwa kweli ‘wanakaa kati yao’! Sasa Yoshua aliionaje hila yao? Yeye aliheshimu kiapo kilichokuwa kimefanywa mbeleni juu yao, ‘kuwaacha hai, na wawe wapasuaji wa kuni, na wenye kuteka maji, kwa ajili ya mkutano.’​—Yoshua 9:16-27; linganisha Kumbukumbu 20:10, 11.

 8. Ni katika njia zipi Wagibeoni ni kivuli cha “mkutano mkubwa”?

⁸ Wengi wa Wanethinimu, ambao katika miaka ya baadaye walitumikia katika hekalu la Yehova, yaelekea walikuwa wa asili ya Wagibeoni. Hivyo Wagibeoni wanaweza kwa kufaa kuwa kivuli cha “mkutano mkubwa” ambao sasa wanamtolea Mungu “utumishi mtakatifu mchana na usiku katika hekalu lake.” (Ufunuo 7:9, 15, NW) Ingawa wanaishi katika ulimwengu unaofanana na Kanaani, wao moyoni “si sehemu ya ulimwengu.” Mwanzoni, walilazimika kuvumilia maakuli ya kiroho yaliyo makombo-makombo kama yale yanayopatikana katika makanisa ya Jumuiya ya Wakristo, nao hawakuwa na “mvinyo” ya furaha. Kwa kukutana na watu wa Mungu, wao wametambua kwamba Yehova anatenda matendo makuu kupitia mashahidi wake. Wao wamesafiri safari ndefu kutoka ulimwengu wa Shetani ili wayabadili “mavazi” yaliyotatuka-tatuka ili wapate utambulisho mpya wa kuwa watumishi wa Yehova wanyenyekevu, ambao wamevaa utu mpya.​—Yohana 14:6, UV; 17:11, 14, 16, NW; Waefeso 4:22-24.

Tegemezo la Kitengenezo

 9. (a) Ni jambo gani la dharura lililozuka halafu? (b) Yoshua aliitikiaje, na akiwa na uhakikisho gani?

⁹ Adoni-sedeki, mfalme wa Yerusalemu, aliposikia kwamba Wagibeoni walikuwa wamefanya amani pamoja na Israeli, “[aliogopa] mno, kwa sababu Gibeoni ulikuwa ni mji mkubwa, kama ilivyo miji ya kifalme mmojawapo, . . . tena watu wake wote walikuwa ni mashujaa.” Akaunganisha majeshi pamoja na wafalme wengine wanne, nao wakazunguka Gibeoni. Mara hiyo, Wagibeoni wakaomba Yoshua: “Uje kwetu kwa upesi, utuokoe na kutusaidia.” Mara moja, Yoshua akaitikia, na Yehova akamhakikishia tena, akisema hivi: “Usiwache watu hao; kwa kuwa mimi nimekwisha kuwatia mikononi mwako; hapana mtu awaye yote miongoni mwao atakayesimama mbele yako.” Yoshua pamoja na wanaume wake wenye nguvu na ushujaa wakatembea “usiku kucha” ili wawafikilie adui kwa ghafula kabisa.​—Yoshua 10:1-9.

10. (a) Ni tendo la namna gani leo linalolingana na kuzungukwa kwa Gibeoni? (b) Wagibeoni wa kisasa wanaonyesha azimio gani?

¹⁰ Kama wafalme wale watano, wakuu fulani wa serikali leo wanakasirika kuwaona watu wao wengi sana​—hata “mashujaa”​—wakiuchukua msimamo wao upande wa Yoshua Mkubwa Zaidi na Ufalme wake wa uadilifu duniani pote. Watawala hao wanaamini kwamba lazima mipaka ya kitaifa itunzwe, ijapokuwa mataifa yanagombana na kupigana daima. Hivyo wanajaribu kukatilia mbali akiba ya chakula cha kiroho ili “mkutano mkubwa” wenye kupenda amani usipate, kupiga marufuku mikutano ambapo wanakula “chakula” hicho, na kuwakomesha wasiseme na wengine kuhusu mambo ya kiroho. Lakini Wagibeoni hao wa kisasa wanashikamana na Israeli wa kiroho, wakisema: “Tutakwenda pamoja nanyi.”​—Zekaria 8:23; linganisha Matendo 4:19, 20; 5:29.

11. Mashahidi wa Yehova wanashughulikiaje mambo ya dharura leo?

¹¹ Wakati “mkutano mkubwa” unapoomba msaada kutoka kwa tengenezo lao ambalo ni kama “mama” yao, huo unatolewa mara moja na kwa kiasi kizuri. Wepesi ambao kwa huo Mashahidi wa Yehova wanafanya mambo unaonekana katika njia nyingine nyingi​—kama vile kutoa msaada mara moja baada ya misiba ya kiasili na kujenga haraka Majumba ya Ufalme yanayohitajiwa na mahali pengine pa makusanyiko pa kugawanywa “chakula.” Wakati mkusanyiko uliporatibiwa Juni uliopita ufanywe katika Yankee Stadium, New York, jeshi la wenye kusafisha lilijitolea liende huko usiku wa manane baada ya mchezo wa besiboli; we! uwanja huo haujapata kamwe kuonekana wenye kutakata kama ulivyoonekana wakati wa siku nne zilizofuata. Pia, wazee wenye madaraka wa Mashahidi wa Yehova wanafanya kazi haraka, kushughulikia mambo ya dharura yanayotokea kuhusiana na kazi ya kuhubiri habari njema.​—Wafilipi 1:6, 7.

Yehova Apigania Israeli

12. Ni miujiza gani anayofanya Yehova kwa kuwapigania Waisraeli kwa ulinzi wa Wagibeoni? (Linganisha Habakuki 3:1, 2, 11, 12.)

¹² Lakini ebu tazama Gibeoni, sasa. Yehova anayatia majeshi hayo ya lile jeshi adui katika mvurugo. Israeli wanawafuatia kwa uuaji ulio mkuu. Na tunaona vitu gani vikivurumishwa kutoka mbinguni? Ni mawe makubwa ya barafu! Wengi wanauawa kwa mawe ya mvua hayo makubwa kuliko kwa kuuawa na askari wa Israeli. Sikiliza sasa. Yoshua ananena na Yehova, naye anasema nini “mbele ya macho ya Israeli”? Hili: “Wewe Jua, simama kimya juu ya Gibeoni; na wewe Mwezi, simama katika bonde la Aiyaloni.” Mwujiza mwingine wa kutisha! “Muda wa siku nzima,” jua lamulikia uwanja huo wa pigano, mpaka kisasi cha Yehova kinapofikilizwa kabisa. Si kazi yetu kubisha na kusema ni jinsi gani Yehova alivyotokeza mwujiza huo, kama vile tusivyotia shaka tukisema ni jinsi gani ‘alivyofanya’ mianga miwili mikubwa iangaze “siku” ya nne ya uumbaji wake. (Mwanzo 1:16-19; Zaburi 135:5, 6) Maandishi hayo ni yenye kuondoa mashaka: “Haikuwapo siku nyingine mfano wa siku hiyo katika siku zilizotangulia mbele yake wala katika hizo zilizoandama baada yake, hata ikawa yeye [Yehova] kuisikia sauti ya binadamu; kwa kuwa [Yehova] alipiga vita kwa ajili ya Israeli.”​—Yoshua 10:10-14.

13. Yoshua anawatiaje moyo zaidi majemadari wake, na kunakuwa na matokeo gani mwishowe?

¹³ Shughuli za kukamilisha kufagilia mbali maadui wote zafikia upeo kwa kuuawa kwa wafalme watano, wakati huo Yoshua anawaambia majemadari wake hivi: “Msiche, wala msifadhaike; iweni hodari, na wa mioyo ya ushujaa; kwa kuwa ndivyo [Yehova] atakavyowafanyia adui zenu wote, ambao mwapigana nao.” Jambo hili limethibitika kuwa kweli kuhusiana na wafalme saba Wakanaani, nalo linaendelea kuwa kweli wakati hesabu kamili nyingine ya falme 24 zinapopinduliwa. Ndipo tu, baada ya miaka sita ya vita, nchi inapumzika.​—Yoshua 10:16-25; 12:7-24.

14. Tunapaswa kukabili Har–Magedoni tukiwa na mwelekeo na uhakika gani?

¹⁴ Leo, tunapokabili vita ya mwisho ya Har–Magedoni, na tuwe wenye ushujaa na wenye nguvu kama alivyokuwa Yoshua, wanaume wake mashujaa, na kambi yote kubwa mno ya Israeli. Tunaweza kuwa na uhakika kwamba, kama vile Yehova alivyoingiza mamilioni kadhaa ya Waisraeli katika Nchi ya Ahadi bila kuumizwa, vivyo hivyo anaweza kutokeza miujiza mingine yenye kutia woga katika kuwaleta mamilioni ya watu wake wasioogopa kupita Har–Magedoni na kuingia katika mfumo mpya wake.​—Ufunuo 7:1-3, 9, 14; 19:11-21; 21:1-5.

Azimio Letu

15. Ni migawo gani ambayo wale wa “kondoo wengine” wanaweza kutazamia katika mfumo mpya wa Mungu?

¹⁵ Ijapokuwa alikuwa sasa akikaribia umri wa miaka 90, Yoshua alikabiliana na kazi nyingine kubwa​—ile ya kuigawanya nchi miongoni mwa makabila ya Israeli. Jambo hili halikumaanisha kwamba maisha yangekuwa rahisi kwa Waisraeli. Kwa kweli, Kalebu aliomba eneo la Hebroni, ambako waliishi majitu Waanaki; alitaka aendelee kujitoa mwenyewe katika kuwamaliza maadui wa mwisho wa Yehova. Jambo hili halionyeshi kwamba wakati wa Utawala wa Mileani wa Kristo juu ya dunia kutakuwako maadui wanadamu. Lakini kutakuwa na kazi ya kufanya. Katika mfumo mpya wa mambo, hatupaswi kutazamia njia ya maisha ya kula raha tu au ya uvivu. Baada ya kupokea migawo yao katika “dunia mpya,” “kondoo wengine” wa Bwana watakuwa na kazi tele katika mradi mkubwa mno wa kurembesha na kuifanya dunia iwe Paradiso halisi.​—Yoshua 14:6-15; Marko 10:29, 30; Warumi 12:11.

16. Ni nini leo kinachofananishwa na mpango wa Yehova wa “miji ya makimbilio”?

¹⁶ Katika kugawanya nchi, Yoshua aliweka kando miji sita ya Walawi ili iwe “miji ya makimbilio,” mitatu katika kila upande wa Yordani. Huo ulikuwa mpango wa Yehova wa kumlinda mwuaji asiyekusudia ambaye angetorokea mmojapo wa miji hiyo. Mwuaji wa jinsi hiyo angethibitisha kwamba alikuwa na dhamiri safi mbele za Mungu, na alifanya jambo hilo kwa kubaki katika mji mpaka kifo cha kuhani mkuu. Vivyo hivyo, kwa sababu ya ushirika wao mbeleni pamoja na ulimwengu wenye hatia ya damu, “mkutano mkubwa” leo lazima utafute dhamiri safi pamoja na Mungu. Wanapata dhamiri safi hiyo kwa kuungama dhambi zao, kutubu, kugeuka, kujiweka wakfu kwa Yehova, na kubatizwa katika maji. Kisha lazima waendeleze msimamo huo. “Mkutano mkubwa” lazima uendelee kukaa katika “mji” huo mpaka Yesu “afe” kwa njia ya mfano kuhusiana na kazi yake ya kuhani mkuu, mwishoni mwa Utawala wa Miaka Elfu Moja.​—Yoshua 20:1-9; Ufunuo 20:4, 5; 1 Wakorintho 15:22, 25, 26.

17. Ni matokeo gani yenye kufurahisha tunayotarajia leo?

¹⁷ Lo! Yehova alikuwa amebariki kiajabu watu wake Israeli! Safari imekuwa ngumu, na majaribu yakawa mengi. Lakini mwishowe wakafika katika Nchi ya Ahadi na kutulia huko. Lo! lazima mioyo yao ilijawa na shukrani kwa Yehova! Na katika kuthibitisha uaminifu kwa Mungu wetu, huenda tukawa na furaha ya namna iyo hiyo tunapoingia katika mfumo mpya wake, unaotia ndani “dunia mpya.” Hakika, itakuwa kweli kwetu kama ilivyokuwa kweli katika siku za Yoshua: “Halikuanguka neno lo lote katika jambo lo lote lililokuwa ni jema ambalo [Yehova] alikuwa amelinena katika habari ya nyumba ya Israeli; yalitimia mambo yote.” (Yoshua 21:45) Na uwe na hisa yenye furaha katika hiyo!

18. (a) Yoshua aliwasimulia nini wazee wa Israeli? (b) Tunapaswa kuwa na tamaa gani kuhusu mfumo mpya wa Yehova?

¹⁸ Mwishowe, akiwa mwenye umri wa miaka 110, Yoshua aliwakusanya wanaume wazee wa Israeli. Alisimulia njia ya ajabu ambayo Yehova alikuwa amewabariki watu wake waaminifu kuanzia wakati wa Abrahamu mpaka siku hiyo. Sasa Yehova akawaambia: “Nami nimewapa ninyi nchi msiyoitendea kazi, na miji msiyoijenga, nanyi mmekaa humo; mnakula matunda ya mashamba ya mizabibu na mizeituni msiyoipanda.” Wakiwa na uandalizi huu mwingi, hakika Israeli wangetaka ‘kumcha [Yehova], na kumtumikia kwa unyofu wa moyo na kwa kweli’ wakati wote. Na tunapotamaza mbele kwenye mfumo mpya mtukufu wa Yehova kwa dunia hii, hakika kila mmoja wetu lazima awe na tamaa iyo hiyo.​—Yoshua 24:13, 14.

19. (a) Sasa Yoshua aliwawekea watu chaguo gani, nao walijibuje? (b) Tunapaswa kutaka kuwa kama nani? (c) Ni chaguo gani tunalopaswa kufanya, na tukiwa na azimio gani?

¹⁹ Kisha Yoshua akawaambia waziwazi watu hao hivi: “Ikiwa ni vibaya katika macho yenu kutumikia Yehova, chagueni kwa ajili yenu wenyewe leo ambaye ninyi mtatumikia. . . . KWA HABARI YANGU MIMI NA NYUMBA YANGU, SISI TUTAMTUMIKIA YEHOVA.” Je! maneno hayo yanaweza kurudiwa na kila mmoja wetu, na washiriki wanaoamini wa jamaa zetu, na makundi yetu, na “nyumba ya Mungu” ulimwenguni pote? Hakika yanaweza! (Waefeso 2:19) Watu wa siku za Yoshua walimjibu wakisema: “Yehova Mungu wetu ndiye sisi tutatumikia; na sauti yake ndiyo sisi tutasikiliza!” (Yoshua 24:15, 24, NW) Lakini, kwa kusikitisha, walishindwa kufanya hivyo miaka ya baadaye. Sisi hatutaki tuwe kama wale walioshindwa. Sisi tunataka kuwa kama Yoshua na nyumba yake, kama Kalebu, kama Wagibeoni, na kama Rahabu. Ndiyo, “SISI TUTAMTUMIKIA YEHOVA.” Na tufanye hivyo kwa ushujaa tukiwa na uhakika kamili kwamba hakuna kitu cho chote ‘kitakachotutenga na upendo wa Mungu ulio katika Kristo Yesu Bwana wetu.’​—Warumi 8:39.

Tunajifunza Nini Kutokana na Kitabu cha Yoshua—

◻ Juu ya kufaidika na maonyo yenye kurudiwa-rudiwa?

◻ Juu ya kuwatunza Wagibeoni wa kisasa?

◻ Juu ya jinsi Yehova atapigana katika Har–Magedoni?

◻ Juu ya uhitaji wa kukimbilia “mji wa makimbilio”?

◻ Juu ya kuchagua ni nani ambaye tutatumikia?