Kusitawisha Hofu ya Kimungu

“Mche BWANA [hofu Yehova, NW], ukajiepushe na uovu.” —MITHALI 3:7.

1. Mithali kiliandikiwa nani?

KITABU cha Biblia cha Mithali kina mashauri mengi ya kiroho. Hapo kwanza Yehova aliandaa kitabu hicho chenye miongozo ili kuagiza taifa lake asilia la Israeli. Leo, hicho huandaa semi zenye hekima kwa taifa lake la Kikristo lililo takatifu, ‘lililofikiliwa na miisho ya mifumo ya mambo.’—1 Wakorintho 10:11, NW; Mithali 1:1-5; 1 Petro 2:9.

2. Kwa nini lile onyo kwenye Mithali 3:7 ni la wakati ufaao zaidi leo?

² Tukigeukia Mithali 3:7, twasoma hivi: “Usiwe mwenye hekima machoni pako; mche BWANA [hofu Yehova, NW], ukajiepushe na uovu.” Tangu wakati wa wazazi wetu wa kwanza, yule Nyoka alipomshawishi Hawa kwa ahadi ya kujua kwao “mema na mabaya,” hekima duni ya kibinadamu imeshindwa kuridhisha mahitaji ya ainabinadamu. (Mwanzo 3:4, 5; 1 Wakorintho 3:19, 20) Hilo halijaonekana wazi sana katika kipindi chochote cha historia kuliko katika karne hii ya 20—“siku [hizi] za mwisho” wakati ainabinadamu, ikivuna matokeo ya fikira za kimageuzi, zisizoamini kuwako kwa Mungu, imekumbwa na ubaguzi wa rangi, jeuri, na kila aina ya ukosefu wa adili. (2 Timotheo 3:1-5, 13; 2 Petro 3:3, 4) Huo ni ‘mchafuko wa ulimwengu mpya’ ambao wala UM wala zile dini za ulimwengu zilizofarakana haziwezi kutatua.

3. Ni matukio gani yaliyotolewa unabii kwa siku zetu?

³ Neno la Mungu la kiunabii latuarifu kwamba majeshi ya kishetani yamewaendea “wafalme wa ulimwengu wote, kuwakusanya kwa vita ya siku ile kuu ya Mungu Mwenyezi . . . hata mahali paitwapo kwa Kiebrania, Har–Magedoni.” (Ufunuo 16:14, 16) Upesi hofu kuu kutoka kwa Yehova itawafunika wafalme, au watawala hao. Itakuwa kama lile ogopesho lililowapata Wakanaani wakati Yoshua na Waisraeli walipokuja kutekeleza hukumu juu yao. (Yoshua 2:9-11) Lakini leo ni yule aliyefananishwa na Yoshua, Kristo Yesu—“Mfalme wa Wafalme na Bwana wa Mabwana”—ambaye ‘atayapiga mataifa na kuyachunga kwa fimbo ya chuma’ kuonyesha “ghadhabu ya hasira ya Mungu Mwenyezi.”—Ufunuo 19:15, 16.

4, 5. Ni nani atapata wokovu, na kwa nini?

⁴ Ni nani watapata wokovu wakati huo? Wale watakaokombolewa hawatakuwa wale waliojawa na ogopesho, bali ni wote ambao wamesitawisha hofu ya Yehova yenye staha. Badala ya kuwa wenye hekima machoni mwao wenyewe, hao ‘hujiepusha na uovu.’ Kwa unyenyekevu, wao hulisha akili zao kwa yale yaliyo mema, ili mabaya yaondoshwe katika fikira zao. Wao huthamini sana staha ifaayo kuelekea Bwana Mwenye Enzi Kuu Yehova, yule “Hakimu wa dunia yote,” aliye karibu kuangamiza kila mtu ashikamanaye na uovu, kama alivyoangamiza wale Wasodoma waliopotoka. (Mwanzo 18:25) Kwa kweli, kwa watu wa Mungu mwenyewe, “kumcha BWANA [hofu ya Yehova, NW] ni chemchemi ya uzima, ili kuepukana na tanzi za mauti.”—Mithali 14:27.

⁵ Katika siku hii ya hukumu ya kimungu, wote wanaojitoa kwa Yehova kikamili kwa kuhofu kutompendeza wakati wowote watakuja kung’amua ile kweli isemwayo kitamathali kwenye Mithali 3:8: “[Hofu ya Yehova na iwe] afya mwilini pako, na mafuta mifupani mwako.”

Kumheshimu Yehova

6. Ni nini kipasacho kutuchochea tutii Mithali 3:9?

⁶ Hofu yetu ya Yehova yenye uthamini, pamoja na kumpenda sana, kwapaswa kutuchochea kutii Mithali 3:9, NW: “Mheshimu Yehova kwa vitu vyako vyenye thamani na kwa matunda ya kwanza ya mazao yako yote.” Hatusongwi kumheshimu Yehova kwa matoleo yetu. Hayo yapaswa yawe ya hiari, kama ionyeshwavyo mara 12 hivi kutoka kitabu cha Kutoka 35:29 hadi Kumbukumbu la Torati 23:23 kwa habari ya dhabihu katika Israeli la kale. Hayo matunda ya kwanza kwa Yehova yapaswa yawe zile zawadi bora kabisa tuwezazo kutoa, katika kutambua wema na fadhili-upendo ambazo tumefurahia mkononi mwake. (Zaburi 23:6) Yapaswa kuonyesha azimio letu la ‘kuendelea . . . kuutafuta kwanza ufalme na uadilifu wake.’ (Mathayo 6:33, NW) Na ni nini tokeo la kumheshimu Yehova kwa vitu vyetu vyenye thamani? “Ndipo ghala zako zitakapojazwa kwa wingi, na mashinikizo yako yatafurika divai mpya.”—Mithali 3:10.

7. Twapaswa kumtolea Yehova matunda gani ya kwanza, na tokeo litakuwa nini?

⁷ Njia ya Yehova hasa ya kutubariki ni ya kiroho. (Malaki 3:10) Kwa hiyo, matunda ya kwanza tunayomtolea yapaswa kuwa ya kiroho hasa. Twapaswa kutumia wakati, nishati, na nguvu-uhai wetu katika kufanya mapenzi yake. Kisha hilo litatulisha, kwa njia ileile ambayo utendaji wa jinsi hiyo ulivyokuwa “chakula” chenye kuimarisha kwa Yesu. (Yohana 4:34) Akiba zetu za ugavi wa kiroho zitajazwa, na shangwe yetu, inayofananishwa na divai mpya, itafurika. Kwa kuongezea, tusalipo kwa kutumaini tukiomba chakula cha kimwili cha kutosha kila siku, twaweza kwa upatani kuchangia kwa ukarimu kutoka riziki yetu ili kutegemeza kazi ya Ufalme ya ulimwenguni pote. (Mathayo 6:11) Kila kitu tulicho nacho, kutia ndani vitu vya kimwili, kilitoka kwa Baba yetu wa kimbingu mwenye upendo. Yeye atamimina baraka nyingi zaidi, kwa kadiri tutumiavyo vitu hivyo vyenye thamani kwa sifa yake.—Mithali 11:4; 1 Wakorintho 4:7.

Makaripio Yenye Upendo

8, 9. Twapaswa tuoneje karipio na nidhamu?

⁸ Katika mistari 11 na 12, Mithali sura ya 3 yasema tena juu ya ule uhusiano wenye furaha kati ya baba na mwana ulio katika familia zinazomwogopa Mungu, na pia kati ya Yehova na watoto wake wapendwa wa kiroho walio duniani. Twasoma hivi: “Mwanangu, usidharau kuadhibiwa na BWANA [nidhamu ya Yehova, NW], wala usione ni taabu kurudiwa naye [karipio lake, NW]. Kwa kuwa BWANA [Yehova, NW] ampendaye humrudi, kama vile baba mwanawe ampendezaye.” Walimwengu huchukia karipio. Watu wa Yehova wapaswa walikubali. Mtume Paulo alinukuu maneno haya kutoka Mithali, akisema: “Mwanangu, usiyadharau marudia ya Bwana [Yehova, NW], wala usizimie moyo ukikemewa naye; maana yeye ambaye Bwana [Yehova, NW] ampenda, humrudi . . . Kila adhabu wakati wake haionekani kuwa kitu cha furaha, bali cha huzuni; lakini baadaye huwaletea wao waliozoezwa nayo matunda ya haki yenye amani.”—Waebrania 12:5, 6, 11.

⁹ Ndiyo, karipio na nidhamu ni sehemu ya lazima ya mazoezi ya kila mmoja wetu, iwe twazipokea kutoka kwa wazazi, kupitia kutaniko la Kikristo, au tuyatafakaripo Maandiko wakati wa funzo letu la kibinafsi. Kukubali kwetu nidhamu ni jambo la kufa na kupona, kama vile Mithali 4:1, 13 lisemavyo pia: “Wanangu, yasikilizeni mausia ya baba yenu, tegeni masikio mpate kujua ufahamu. Mkamate sana elimu [nidhamu, NW], usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.”

Furaha Iliyo Kubwa Zaidi

10, 11. Ni nini baadhi ya nyuso za yale maneno yenye kupendeza kwenye Mithali 3:13-18?

¹⁰ Ni maneno yenye uzuri kama nini yanayofuata sasa, kwa kweli ni ‘maneno ya kweli yapendezayo na ya unyoofu’! (Mhubiri 12:10) Maneno hayo ya Sulemani yaliyopuliziwa husimulia furaha ya kweli. Ni maneno tupaswayo kuandika juu ya mioyo yetu. Twasoma hivi:

¹¹ “Heri [mwenye furaha ni, NW] mtu yule aonaye hekima, na mtu yule apataye ufahamu [utambuzi, NW]. Maana biashara yake ni bora kuliko biashara ya fedha, na faida yake ni nyingi kuliko dhahabu safi. Yeye ana thamani kuliko marijani, wala vyote uvitamanivyo havilingani naye. Ana wingi wa siku katika mkono wake wa kuume, utajiri na heshima katika mkono wake wa kushoto. Njia zake ni njia za kupendeza sana, na mapito yake yote ni amani. Yeye ni mti wa uzima kwao wamshikao sana; ana heri [ataitwa mwenye furaha, NW] kila mtu ashikamanaye naye.”—Mithali 3:13-18.

12. Hekima na utambuzi zapaswa kutunufaishaje?

¹² Hekima—hiyo hutajwa mara nyingi kama nini katika kitabu cha Mithali, mara 46 kwa jumla! “Hofu ya Yehova, ndiyo mwanzo wa hekima.” Hiyo ni hekima ya kimungu, yenye mafaa inayotegemea ujuzi wa Neno la Mungu ambao huwawezesha watu wake kufuata mwendo ulio salama katika ile misukosuko yenye hatari inayoukumba ulimwengu wa Shetani. (Mithali 9:10, NW) Utambuzi, uliorejezewa mara 19 katika Mithali, ni msaidizi wa hekima, ukitusaidia tupige vita dhidi ya hila za Shetani. Afanyapo vitendo vyake vya ufundi, yule Adui mkuu ana maarifa ya maelfu mengi ya miaka. Lakini tuna jambo fulani lenye thamani zaidi ya maarifa ya kuwa mwalimu—utambuzi wa kimungu, uwezo wa kupambanua kati ya mema na mabaya na kuchagua njia sahihi ya kufuata. Ndilo jambo Yehova atufundisha kupitia Neno lake.—Mithali 2:10-13; Waefeso 6:11.

13. Ni nini chaweza kutulinda katika nyakati ngumu za kiuchumi, na jinsi gani?

¹³ Mchafuko wa kiuchumi katika ulimwengu wa leo ni mwanzo wa utimizo wa ule unabii kwenye Ezekieli 7:19: “Watatupa fedha yao katika njia kuu za mji, na dhahabu yao itakuwa kama kitu cha unajisi; fedha yao na dhahabu yao hazitaweza kuwaokoa siku ya ghadhabu ya BWANA [Yehova, NW].” Utajiri wote wa kimwili duniani hauwezi kulinganishwa hata kidogo na nguvu za kuokoa za hekima na utambuzi. Mfalme Sulemani mwenye hekima alisema hivi kwenye pindi nyingine: “Hekima ni ulinzi, kama vile fedha ilivyo ulinzi; na ubora wa maarifa [ujuzi, NW] ni ya kwamba hekima humhifadhi yeye aliye nayo.” (Mhubiri 7:12) Kwa kweli wenye furaha leo ni wote ambao hutembea katika njia za Yehova za kupendeza sana na ambao huchagua kwa hekima “wingi wa siku,” uhai wa milele ulio zawadi kutoka kwa Mungu kwa kila mtu azoeaye imani katika dhabihu ya fidia ya Yesu!—Mithali 3:16; Yohana 3:16; 17:3.

Kusitawisha Hekima ya Kweli

14. Yehova ameonyesha hekima iliyo kielelezo chema katika njia zipi?

¹⁴ Yafaa kwa sisi wanadamu, ambao tumeumbwa kwa mfano wa Mungu, kujitahidi kusitawisha hekima na utambuzi, sifa ambazo Yehova mwenyewe alionyesha katika kufanya kazi zake nzuri ajabu za uumbaji. “Kwa hekima BWANA [Yehova, NW] aliiweka misingi ya nchi; kwa akili zake [utambuzi wake, NW] akazifanya mbingu imara.” (Mithali 3:19, 20) Aliendelea kufanya viumbe vyenye uhai, si kwa utaratibu fulani wa mageuzi usioelezeka, ulio wa kifumbo, bali kwa matendo ya uumbaji ya moja kwa moja, kila moja “kwa jinsi zake” na kwa kusudi lenye hekima. (Mwanzo 1:25) Mwanadamu alipoumbwa hatimaye akiwa na akili na uwezo mbalimbali ulio bora zaidi ya ule wa wanyama, ni lazima iwe makofi ya wana wa Mungu wa kimalaika yalitoa mwangwi tena na tena kotekote mbinguni. (Linganisha Ayubu 38:1, 4, 7.) Mwono-mbele wa Yehova wenye utambuzi, hekima yake, na upendo wake huonekana kwa wazi katika kazi zake zote duniani.—Zaburi 104:24.

15. (a) Kwa nini kusitawisha hekima tu hakutoshi? (b) Mithali 3:25, 26 lapasa kuchochea uhakika upi ndani yetu?

¹⁵ Hatuhitaji tu kusitawisha sifa za Yehova za hekima na utambuzi bali pia kuzishika sana, kutolegea kamwe katika funzo letu la Neno lake. Yeye hutuonya hivi kwa upole: “Mwanangu, yasiondoke haya machoni pako, shika hekima kamili na busara. Basi yatakuwa uzima kwa nafsi yako, na neema shingoni mwako.” (Mithali 3:21, 22) Hivyo twaweza kutembea katika usalama na katika amani ya akili, hata wakati wa kule kukaribia kama mwivi kwa siku ya ‘uharibifu wa ghafula’ utakaoupata ulimwengu wa Shetani. (1 Wathesalonike 5:2, 3) Katika dhiki kubwa yenyewe, “[hutahitaji kuogopa, NW] hofu ya ghafula, wala uharibifu wa waovu utakapofika. Kwa kuwa BWANA [Yehova, NW] atakuwa tumaini lako, naye atakulinda mguu wako usinaswe.”—Mithali 3:23-26.

Kupenda Kufanya Mema

16. Kuongezea kuwa na bidii katika huduma, ni hatua gani itakwayo kwa wakristo?

¹⁶ Hizi ndizo siku za kuonyesha bidii katika kuhubiri habari njema hizi za Ufalme ili kuwa ushahidi kwa mataifa yote. Lakini ni lazima kazi hiyo ya kutoa ushahidi iungwe mkono na utendaji mwingineo wa Kikristo, kama isimuliwavyo kwenye Mithali 3:27, 28: “Usiwanyime watu mema yaliyo haki yao, ikiwa katika uwezo wa mkono wako kuyatenda. Usimwambie jirani yako, nenda, urudi halafu, na kesho nitakupa; nawe unacho kitu kile karibu nawe.” (Linganisha Yakobo 2:14-17.) Sehemu kubwa ya ulimwengu ikiwa imenaswa na umaskini na njaa kali, tumepokea wito mbalimbali wa haraka wa kusaidia wanadamu wenzetu, hasa ndugu zetu wa kiroho. Mashahidi wa Yehova wameitikiaje?

17-19. (a) Ni uhitaji gani wa haraka uliotimizwa katika 1993, na itikio likawa nini? (b) Ni nini kionyeshacho kwamba ndugu zetu wanaoonewa ‘wanashinda kabisa’?

¹⁷ Chukua kielelezo kimoja: Katika mwaka uliopita, wito wa haraka wa kuomba msaada ulitoka ile nchi iliyokuwa Yugoslavia. Udugu katika nchi za jirani uliitikia vizuri ajabu. Katika ile miezi yenye baridi ya kipupwe cha mwaka jana, misafara kadhaa ya kutoa misaada iliweza kupenya ndani ya eneo hilo la vita, ikisafirisha vichapo vya karibuni, mavazi yenye joto, chakula, na madawa kwa Mashahidi wenye uhitaji. Kwenye pindi moja, ndugu walitoa ombi la kupata kibali cha kupeleka tani 15 za ugavi wa misaada, lakini walipopokea kibali hicho, kilikuwa cha tani 30! Mashahidi wa Yehova katika Austria walipeleka upesi malori matatu mengine. Kwa jumla, tani 25 zilifika vituo ambavyo zilikusudiwa kwenda. Ndugu zetu walifurahi kama nini kupokea maandalizi hayo mengi sana ya kiroho na ya kimwili!

¹⁸ Wale walioyapokea waliitikiaje? Mapema mwaka huu, mzee mmoja aliandika hivi: “Ndugu na dada katika Sarajevo wanaendelea salama salimini, na jambo lililo la maana zaidi, tungali imara kiroho kuvumilia vita hii isiyo na maana. Hali ilikuwa ngumu sana kwa habari ya chakula. Yehova na awabariki na kuwathawabisha kwa ajili ya jitihada ambazo mmetoa kwa ajili yetu. Wenye mamlaka wana staha ya pekee kuelekea Mashahidi wa Yehova kwa sababu ya njia yao ya maisha iliyo kielelezo chema na kwa sababu ya staha yao kuelekea wenye mamlaka. Twashukuru pia kwa ajili ya chakula cha kiroho mlichotupelekea.”—Linganisha Zaburi 145:18.

¹⁹ Ndugu hao walio hatarini wameonyesha uthamini pia, kwa huduma yao ya shambani yenye bidii. Majirani wengi huwajia wakiomba mafunzo ya Biblia nyumbani. Katika jiji la Tuzla, ambako tani tano za misaada ya chakula ilipelekwa, wahubiri 40 waliripoti wastani wa muda wa saa 25 kila mmoja katika utumishi wa mwezi huo, kwa kuwaunga mkono vizuri wale mapainia tisa katika kutaniko. Walikuwa na hudhurio la kutokeza la watu 243 kwenye Ukumbusho wa kifo cha Yesu. Kwa kweli ndugu hao wapendwa ‘wanashinda kwa yeye aliyetupenda.’—Warumi 8:37.

20. Ni “usawazisho” upi umetukia katika ile iliyokuwa Muungano wa Sovieti?

²⁰ Ukarimu uliodhihirishwa katika ile misafara mikubwa ya misaada ya chakula na mavazi yenye joto iliyosafirishwa hadi katika ile iliyokuwa Muungano wa Sovieti umefanana pia na bidii ya ndugu wa huko. Kwa kielelezo, katika Moscow hudhurio la Ukumbusho mwaka huu lilikuwa 7,549, likilinganishwa na 3,500 mwaka jana. Katika kipindi icho hicho, makutaniko katika jiji hilo yaliongezeka kutoka 12 hadi 16. Katika sehemu yote ya nchi iliyokuwa Muungano wa Sovieti (bila kutia ndani Majimbo ya Baltiki), ongezeko la makutaniko lilikuwa asilimia 14, la wahubiri wa Ufalme asilimia 25, na la mapainia asilimia 74. Ni roho iliyoje ya bidii na ya kujidhabihu! Yatukumbusha juu ya karne ya kwanza wakati kulipokuwa na “usawazisho.” Wakristo waliokuwa na mali za kiroho na za kimwili walitoa zawadi zenye ukarimu kwa wale waliokuwa katika hali zenye uhitaji, ilihali bidii ya wale wenye shida ilileta shangwe na kitia-moyo kwa wapaji.—2 Wakorintho 8:14, NW.

Chukia Mabaya!

21. Wenye hekima na wapumbavu wanatofautishwaje katika maneno ya kumalizia ya Mithali sura ya 3?

²¹ Baada ya hapo sura ya tatu ya Mithali yatoa mfululizo wa mitofautisho, ikimalizia kwa onyo hili la upole: “Usimhusudu mtu mwenye jeuri, wala usiichague mojawapo ya njia zake. Maana mtu mkaidi ni chukizo kwa BWANA [Yehova, NW], bali siri yake ni pamoja na wanyofu. Laana ya BWANA [Yehova, NW] i katika nyumba ya waovu, bali huibariki maskani ya mwenye haki. Hakika yake huwadharau wenye dharau, bali huwapa wanyenyekevu neema. Wenye hekima wataurithi utukufu, bali kukuzwa kwa wapumbavu ni fedheha.”—Mithali 3:29-35.

22. (a) Twaweza kuepukaje kuhesabiwa miongoni mwa wapumbavu? (b) Wenye hekima huchukia nini, nao husitawisha nini, thawabu ikiwa nini?

²² Twaweza kuepukaje kuhesabiwa miongoni mwa wapumbavu? Ni lazima tujifunze kuchukia mabaya, ndiyo, kukirihi yale ambayo Yehova hukirihi—njia zote zilizopotoka za ulimwengu huu wenye jeuri na hatia ya damu. (Ona pia Mithali 6:16-19.) Tofauti na hilo, ni lazima tusitawishe yaliyo mema—unyoofu, uadilifu, na usikivu—ili tuweze kupata ‘utajiri, na heshima, na uzima’ kwa unyenyekevu na kwa hofu ya Yehova. (Mithali 22:4) Hiyo itakuwa thawabu kwetu sote tunaotumia kwa uaminifu-mshikamanifu onyo hili la upole: “Mtumaini [Yehova] kwa moyo wako wote.”

Elezo Lako Ni Nini?

◻ Andiko kuu la funzo hili latumikaje leo?

◻ Twaweza kumheshimuje Yehova?

◻ Kwa nini tusidharau nidhamu?

◻ Furaha iliyo kubwa zaidi yaweza kupatikana wapi?

◻ Twaweza kupendaje mema na kuchukia mabaya?

[Picha katika ukurasa wa 18]

Wale ambao hudhabihu kwa Yehova vitu vyao vilivyo bora zaidi watabarikiwa sana