Sura 10
Je! Wewe Una Nia ya Kufuata Ukweli Katika Maisha Yako?
1, 2. (a) Ukweli unaweza kutupatiaje manufaa? (b) Wewe unaamini ni chanzo gani halisi kutakakotoka amani na usalama wa kweli?
KUJUA ukweli kunaweza kuwa jambo lenye thamani sana. Huo ukitumiwa kwa hekima, unaweza kukulinda usiumie au usipate hasara na hivyo kuchangia furaha na usalama wako. Hivi ndivyo ilivyo zaidi kwa habari ya ukweli juu ya mambo yatakayokipata kizazi hiki hivi karibuni.
2 Kwa msaada wa mambo yaliyoonyeshwa katika kitabu hiki, huenda wewe ukakubali kwamba mwanadamu hawezi kuleta amani na usalama wa kweli. Huenda ukatambua kwamba mambo ambayo Biblia inasema ndio ukweli—kwamba Mungu peke yake ndiye anayeweza kuondoa matatizo yanayowaelekea wanadamu, kupitia Ufalme wake. Basi je! haingekuwa hekima upatanishe mwendo wako wa maisha na mambo unayojua sasa kuwa ndiyo ukweli? (Yakobo 1:22) Hiyo inahusu nini?
3. Ni ya maana kadiri gani mabadiliko ambayo lazima mtu ayafanye katika maisha yake ikiwa anataka kuishi katika Mfumo Mpya wa Mungu?
3 Biblia inaweka viwango fulani ambavyo ni lazima vitimizwe na wale ambao Mungu atakubali wawe sehemu ya Mfumo Mpya wake wenye uadilifu. Viwango hivyo vinahitaji mabadiliko sasa katika maisha ya kila mtu anayetaka aishi wakati huo. Kweli kulingana na maoni ya kibinadamu, si njia ya maisha ya sasa ya kila mtu inayoonwa kuwa mbaya. Hata hivyo, kuishi kulingana na viwango vya Biblia kunatia ndani kuwa na maoni mapya kabisa juu ya maisha. Ndiyo sababu Warumi 12:2, NW linasema: “Mwache kufanyizwa kulingana na mtindo wa huu mfumo wa mambo, bali mgeuzwe kwa kubadili akili zenu, ili mpate kujithibitishia wenyewe mapenzi ya Mungu yaliyo mema na yenye kukubalika na makamilifu.”
4. Ikiwa kweli ‘tutatembea katika njia ya ukweli,’ ni lazima tuamue yaliyo mema na yaliyo mabaya juu ya msingi gani?
4 Mgeuzo wa namna hiyo utaathiri jinsi tunapambanua yaliyo mema na mabaya. Huenda ikawa zamani tumeyategemea maoni ya wengine au tukajiwekea viwango vyetu wenyewe. Lakini sasa tunafahamu kwamba ni maoni ayo hayo yaliyosababisha Adamu na Hawa wamkatae Mungu asiwe Mtawala wao, matokeo yakawa yenye maafa. Ikiwa tunataka kibali cha Mungu, ni lazima tumtegemee yeye kwa viwango vya kweli juu ya yaliyo mema na yaliyo mabaya. Viwango hivyo vinapatikana kwa utayari katika Neno la Mungu, Biblia. Kama Zaburi 119:151, NW inavyosema: ‘Amri zake zote ni ukweli.’ Basi, kuzifuata kunamaanisha ‘kutembea katika njia ya ukweli.’ (Zaburi 86:11, NW) Je! sivyo wewe unavyotaka kufanya?
Uhitaji wa Shauri na Nidhamu
5. (a) Ikiwa tutafanya mabadiliko katika maisha zetu, ni lazima tuwe na nia ya kufuata ukweli gani juu yetu wenyewe? (b) Mara nyingi ni nini kinachozuia mtu asikubali kosa, na tokeo linakuwa nini?
5 Ikiwa mtu atafanya mabadiliko katika maisha yake, lazima yeye aone kwamba kuna uhitaji wa jambo hilo. “Hakuna mtu asiyetenda dhambi,” Biblia husema. (1 Wafalme 8:46) Hata hivyo watu wengi hawana nia ya kukubali makosa. Kwa sababu gani? Kiburi kinawazuia. Badala ya kukubali kwa unyenyekevu kosa lao, mara nyingi wanalaumu wengine. Hiyo inalifanya tatizo lizidi tu kuwa baya.
6. Imetupasa tutafute nidhamu kwenye chanzo gani, na kwa sababu gani?
6 Tatizo kubwa sawa na hilo ni kwamba sisi ni watu wasio wakamilifu na si sikuzote tunafahamu mwendo unaofaa kuchukuliwa. Tunaweza hata kudanganywa tufikiri kwamba mwendo wenye madhara unafaa sana. (Mithali 16:25) Kwa hiyo ili tutende bila ugeugeu mambo yatakayotuletea sisi wenyewe na wanadamu wenzetu manufaa bora zaidi, tunahitaji nidhamu kutokana na chanzo cha juu zaidi ya mwanadamu. Mithali 3:11, NW linatambulisha Chanzo hicho: “O mwanangu, usikatae nidhamu ya Yehova.”
7. (a) Nidhamu kutoka kwa Yehova inatufikiaje sisi? (b) Inaonyesha nini juu yetu tunapoikubali nidhamu hiyo na kuitumia?
7 Yehova anaandaaje nidhamu? Kwa njia ya Neno lake, Biblia Takatifu. Kwa hiyo tunapoisoma Biblia, au mwamini mwenzetu anapoelekeza fikira zetu kwenye shauri layo, nasi tunajua kwamba kwa njia fulani hatufuati matakwa ya kimungu katika njia fulani, tunapokea nidhamu ya Mungu. Kwa kuikubali nidhamu hiyo kuwa njema na kuifuata, tunathibitisha kwamba tunaufuata ukweli. Tunakubali haki ya Mungu kutupa sisi mwelekezo na tunaonyesha kwamba sisi ndio aina ya watu anaowataka wawe katika Mfumo Mpya wake. Ndiyo, maisha yetu yanategemea kutii nidhamu ya kimungu!—Mithali 4:13.
8. (a) Kwa sababu gani tungekuwa tukijiumiza wenyewe tu ikiwa tungejifanya kama tunaikubali nidhamu lakini isibadili njia zetu kikweli? (b) Ni kwa sababu gani inafariji kujua kwamba Yehova anatuona ko kote tuliko?
8 Kwa uhakika ni lazima sisi tuwe wanyofu kuiona hali yetu wenyewe kama ilivyo hasa ikiwa tunataka tupate manufaa kutokana na nidhamu ya Mungu. Haingetufaidi sana kama tungejaribu kujifanya tuonekane vingine wakati tunapotazamwa na wengine, kisha tuzirudie njia zetu za zamani wakati hawatuoni. Kutenda kwetu kama wanafiki kungefanya tu dhamiri zetu zisinzie. Na ingawa huenda wanadamu wakatutazama kwa kuvutiwa na jinsi tunavyoonekana, hatuwezi kumdanganya Muumba. Mithali 15:3 inatuambia: “Macho ya BWANA [Yehova, NW] yako kila mahali; yakimchunguza mbaya na mwema.” Kujua kwamba Yehova Mungu anatazama kumepasa kutuzuie kufanya mabaya. Wakati uo huo twaweza kupata kitia-moyo katika uhakikisho wa kwamba yeye anawatazama kwa upendeleo wale walio ‘wema.’
“Kila Mtu na Aseme Kweli na Jirani Yake”
9. (a) Kwa habari ya kusema ukweli, ni nini linalokubaliwa kama kawaida katika ulimwengu? Kwa sababu gani? (b) Hivyo, ili mtu aweze ‘kuacha kufanyizwa kulingana na mtindo wa huu mfumo wa mambo,’ ni badiliko gani linalotakwa?
9 Watu walio wengi leo hawajioni kuwa wenye ukosefu wa unyofu ijapokuwa hawajidai kuifuata sana Biblia. Lakini kuna wangapi wanaosema kweli bila ugeugeu? Watu wengi sana-sana wanaficha ukweli na kusema yale wanayoamini yatatimiza makusudi yao tu. Ijapokuwa hilo linatazamwa kama kawaida katika ulimwengu, hiyo hailifanyi liwe jambo jema. Ulimwengu wa wanadamu waliotengwa na Mungu “umo katika uwezo wa yule mwovu.” “Mwovu” huyo, Shetani Ibilisi, ndiye “baba ya uwongo.” Kusema uwongo kulianza naye. (1 Yohana 5:19, NW; Yohana 8:44, NW) Kwa hiyo isishangaze mtu ikiwa anaona kwamba ili ‘asifanyizwe kulingana na mtindo wa huu mfumo wa mambo’ anahitaji kufanya badiliko kubwa juu ya kusema ukweli.
10. Mfululizo wa kuendeleza ukosefu wa unyofu unazuiaje amani na usalama wa kweli?
10 Kuna sababu nzuri ya kuwa na unyofu. Hakuna kitu kinachoharibu zaidi amani na usalama kuliko kushindwa kuwa na unyofu nyakati zote—nyumbani, kazini au kwenye biashara, katika tafrija, na katika mambo ya starehe. Wakati watu hawatimizi ahadi yao, wakati wanapodanganya au kupunja, hakuna anayepata faida. Mara nyingi wenye kutendwa mambo yasiyo ya unyofu wanakuwa na uchungu mwingi na kukasirika. Zaidi ya mikazo ya moyoni na akilini, ukosefu wa unyofu unaweza kuleta jeraha la kimwili na hata kifo. Kwa mfano, bidhaa zisizotengenezwa vizuri, vitengenezeo vibovu-vibovu, na madai yenye udanganyifu ni vitu ambavyo vimeshiriki kuleta mikasa mikubwa. Mtu anayefikiri kwamba anapata faida kwa ukosefu wake mwenyewe wa unyofu anapata hasara wakati uo huo kwa ukosefu wa unyofu wa wengine. Yeye, vilevile, analipa bei za juu zaidi kwa bidhaa na utumishi wa mambo mbalimbali kwa sababu wafanya kazi na wanunuzi vilevile wanaiba. Hivyo ukosefu wa unyofu unaendeleza mfululizo wa ukosefu ule ule wa unyofu. Kwa kadiri watu zaidi na zaidi wanavyowapunja wengine, ndivyo yanavyozidi kuongezeka mivurugo-vurugo ya akili, jeuri, majeraha, na hata vifo.
11. Yehova anahisije juu ya ukosefu wa unyofu na kusema uwongo?
11 Kwa sababu ya matunda hayo mabaya, haishangazi kwamba miongoni mwa vitu “anavyovichukia BWANA [Yehova, NW]” ni kusema uwongo, kuapa uwongo, vipimo vya uwongo na mizani ya uwongo. (Mithali 6:16-19; 20:23) Wenye kuzoea kusema uwongo hawatakuwa na ushirika wo wote katika baraka ambazo Mungu amewawekea akiba wale wanaompenda. (Ufunuo 21:8) Je! hilo silo jambo ambalo tungetazamia kutoka kwa Mungu mwenye uadilifu? Kama Mungu angeendelea kuwavumilia wale wanaotaka kupata faida kutokana na udanganyifu kwa hasara ya jirani yao, ye yote angewezaje kuhisi akiwa salama katika Mfumo Mpya Wake?
12, 13. (a) Biblia yenyewe inasema nini juu ya usemi wa ukweli? (b) Unyofu wetu unahusuje jambo la kama tunaweza au hatuwezi kumtumikia Yehova tukiwa mashahidi wake?
12 Basi Biblia isichukuliwe kwa mchezo inapoamuru hivi: “Kila mtu na aseme kweli na jirani yake.” (Zekaria 8:16; Waefeso 4:25) Kwa habari ya ahadi au mapatano, “ndiyo” yetu imepasa imaanishe ndiyo, na “siyo” yetu imaanishe siyo. (Yakobo 5:12) Ikiwa twataka kumwakilisha “[Yehova, NW], Mungu wa kweli,” ni lazima tuseme ukweli sikuzote. (Zaburi 31:5) Iwapo mtu hasemi ukweli, hawezi kupata heshima ya Mungu au ya wanadamu wenzake. Wala yeye hawezi kumwakilisha Mungu kama mmoja wa mashahidi Wake. Mtunga zaburi alisema: “Mtu asiye haki, Mungu amwambia, Una nini wewe kuitangaza sheria yangu, na kuliweka agano langu kinywani mwako? Umekiachia kinywa chako kinene mabaya, na ulimi wako watunga hila.”—Zaburi 50:16, 19.
13 Lakini huenda wengine wakataka kujua: Je! mtu anaweza kuwa msema-ukweli na mnyofu na bado apone katika ulimwengu huu? Je! anaweza kufanikiwa kuendesha biashara bila kufanya yale ambayo kila mtu mwingine anafanya?
Mungu Anatunza Wale Wanaotumia Ukweli
14. Biblia inatusaidiaje tuthamini kwamba inawezekana kupata riziki bila ya kukosa unyofu?
14 Kusema kwamba mtu hawezi kupata riziki pasipo kuwa mdanganyifu kungekuwa kusema kwamba Mungu hawajali wale wanaompenda. Lakini hiyo ni tofauti na yale ambayo watumishi wa Mungu wamepata kuyaona kwa maelfu ya miaka. (Waebrania 13:5, 6) Daudi mtunga zaburi alisema hivi: “Mimi nilikuwa kijana hapo kwanza, nimekuwa mzee pia, na bado mimi sijaona mtu ye yote mwadilifu akiwa ameachwa kabisa, wala wazao wake wakitafuta mkate.” (Zaburi 37:25, NW) Hiyo haimaanishi kwamba watu waadilifu hawapatwi na magumu au nyakati zenye taabu. Daudi mwenyewe alikuwa amelazimishwa aishi kwa muda kama mtu asiyetakiwa na watu, lakini alikuwa na mahitaji ya maisha.
15. Yesu alisema nini juu ya kupendezwa kwa Mungu na upataji wetu wa vitu vya kimwili ili tuendeleze uhai?
15 Nguvu inayovuta watu kwenye ibada ya kweli si kupata vitu vya kimwili. Hata hivyo, Yesu aliwafundisha wafuasi wake kwamba inafaa kupelekea Mungu sala azibarikie jitihada zao ili wapate “siku kwa siku riziki” yao. (Luka 11:2, 3) Akikubali kwamba wanafunzi wake walikuwa na mahitaji ya maisha, yeye aliwahakikishia hivi: “Baba yenu wa mbinguni anajua mnahitaji mambo hayo yote.” Lakini aliwahimiza hivi: “Basi, endeleeni kuutafuta kwanza ufalme na uadilifu wake, na mambo yote hayo mengine mtaongezewa.” (Mathayo 6:25-34, NW) Je! wewe unamini hilo? Ikiwa ndivyo, hutashawishwa kuvitupilia mbali viwango vya uadilifu vya Mungu kwa sababu tu watu wengine wanafanya hivyo. Badala yake, utathamini hekima ya mambo yaliyoandikwa katika 1 Timotheo 6:6-8, linalosema: “Walakini utauwa [kujitolea Mungu, NW] pamoja na kuridhika ni faida kubwa. Kwa maana hatukuja na kitu duniani, tena hatuwezi kutoka na kitu; ila tukiwa na chakula na nguo tutaridhika na vitu hivyo.”
16. Kuzitumia kanuni hizo za Kimaandiko kunatulindaje sisi?
16 Kufuata onyo hilo la upole kunataka maoni yaliyo tofauti na yale yaliyo kawaida katika ulimwengu leo. Basi, hilo pia linahusika katika ‘kubadili akili zetu.’ Kuridhika na mahitaji ya maisha kunatuzuia tusifanye ufuatiaji wa pesa na vitu vya kimwili uwe ndiyo shabaha kubwa katika maisha na tusishawishwe kupunja watu wengine kusudi tupate vitu hivyo. (Mithali 28:20; Mathayo 6:24; 1 Timotheo 6:9, 10) Wale wanaofanya mali kuwa mradi wao huenda wakafikiri kwamba mali hizo zinaonyesha wana usalama na furaha. Lakini badala yake ni kama Biblia inavyosema, kwamba “apendaye fedha hatashiba fedha, wala apendaye wingi hatashiba maongeo.” (Mhubiri 5:10) Wale walio na nyingi wanataka zaidi. Mara nyingi wanadhabihu afya na maisha yao na ya jamaa yao kusudi wapate zaidi. Badala ya kuhisi wakiwa salama, wanaishi katika woga wa kupoteza vitu walivyo navyo.
17. (a) Mtu anapoweka moyo wake juu ya kujipatia utajiri wa vitu vya kimwili, anapuuza ukweli gani? (b) Kuna ushahidi gani kwamba inawezekana kuzitumia kanuni za unyofu katika kutafuta riziki?
17 Mtu anayefuatia sana utajiri haukubali uhakika wa kwamba, kama Yesu alivyosema, “uzima wa mtu haumo katika wingi wa vitu vyake alivyo navyo.” (Luka 12:15) Ni afadhali zaidi kutia imani katika uwezo wa Mungu kuandalia watumishi wake riziki. Katika nchi zaidi ya 200, miongoni mwa mamilioni ya Mashahidi wa Yehova, kuna uthibitisho ulio hai unaoonyesha kwamba Mungu anatoa uandalizi wa namna hiyo. Chini ya namna zote za serikali na katika kila namna ya kazi iliyo halali, Mashahidi wa jamii zote za wanadamu na namna zote za maisha wanaweza kuishi maisha zenye furaha, wakipatiwa riziki zao. Imani yao ya kwamba Mungu ana uwezo wa kuwapatia riziki, hata wakati unyofu unapoelekea kuwatia katika hali ya kupata hasara, imethawabishwa. Wamepata kuheshimiwa na wanadamu wenzao na mara nyingi ndio wanaotakwa zaidi kama waajiriwa-kazi kwa sababu watu wangali wanataka kushughulika na wale wanaostahili kutumainiwa. Lakini, jambo la maana zaidi ni kwamba watu walio wima katika matendo wanafurahia dhamiri safi kwa sababu ya unyofu wao.
18, 19. (a) Ni kwa sababu gani watu hawa wamebadili maisha zao zipatane na viwango vya Mungu? (b) Ni watu wa aina gani ambao Mungu anatafuta ili awahifadhi waingie katika Mfumo Mpya wake?
18 Kabla ya kuwa Mashahidi wa Yehova, walikuwa wamefaana na kielelezo cha ulimwengu kwa kadiri kubwa zaidi au ndogo zaidi. Lakini kujifunza Biblia na kukubali kuufuata ukweli wayo kuliwafanya waache mazoea mabaya. Sasa wanajitahidi sana kuonyesha “uaminifu mwema wote, ili wayapambe mafundisho ya Mwokozi wetu Mungu katika mambo yote.” (Tito 2:10) Sikuzote imekuwa si vyepesi kwao kukubali kuufuata ukweli na kufanya mabadiliko katika maisha zao. Lakini kuupenda ukweli kumewasaidia watende kupatana nao.
19 Je! wewe unaupenda ukweli hivyo hivyo? Ikiwa ndivyo, wewe ni mtu wa aina ile ambayo Mungu anatafuta ili kumhifadhi hai aingie katika Mfumo Mpya wake. Ili ukubaliwe na Mungu, ni ‘lazima uabudu kwa roho na ukweli.’ (Yohana 4:24, NW) Hiyo itakuwa alama ya kwamba wewe ni tofauti na ulimwengu unaokuzunguka. Tena ziko njia nyingine ambazo katika hizo ni lazima uwe tofauti na ulimwengu ikiwa utampendeza Yehova. Ni njia gani hizo?
[Picha katika ukurasa wa 113]
Je! mtu anaweza kuwa msema-ukweli na mnyofu na bado apone kifedha katika ulimwengu huu?