Kufanya Vitu Vyote Kuwa Vipya
“Yeye aketiye juu ya kile kiti cha enzi akasema, Tazama, nayafanya yote kuwa mapya. Akaniambia, Andika ya kwamba maneno hayo ni amini na kweli.”—Ufunuo 21:5.
1, 2. (a) Ni ulizo gani ambalo Sulemani alitokeza mileani tatu zilizopita? (b) Ni nini, leo, kinachoelekea kupingana na maneno ya Sulemani?
“JAMBO jipya hakuna chini ya jua.” Hayo ni maneno ya Mfalme Sulemani mwenye hekima. Na aliongezea ulizo hili: “Je! kuna jambo lo lote ambalo watu husema juu yake, Tazama, ni jambo jipya?” (Mhubiri 1:9, 10) Basi, tungejibuje ulizo hilo leo?
2 Je! sayansi na tekinolojia havikutokeza mambo mapya wakati wa karne hii ya 20? Ebu tazama hali ya kusafiri ya ulimwengu, pamoja na eropleni zao za jeti, magari yenye nguvu nyingi, na magari-moshi yenye mwendo kama risasi. Halafu kuna maendeleo ya kustaajabisha sana ya mawasiliano, matumizi ya satelaiti zenye kuzunguka dunia, na kutupwa kwa meli za angani ambazo zimewapeleka watu kwenye mwezi. Na namna gani vyombo vya kisasa vya jikoni, friji, na mashine za kufua nguo ambazo zinapamba nyumba nyingi? Wengine wangeelekea kusema, ‘Ebu tazama, kuna kila kitu kipya chini ya jua!’
3. Ni hali gani ya kugutusha imetokea hapa “chini ya jua”? (Luka 21:25, 26; Zaburi 53:1)
3 Lakini ebu ngoja kidogo! Kuna jambo lenye kuchukiza sana pia, lenye kusumbua sana, linaloonekana chini ya jua. Ni nini hilo? Dunia imekuwa kambi ya kijeshi yenye silaha! Jambo hilo lilianza katika 1914 wakati Vita ya Ulimwengu ya Kwanza ilipotokea ghafula. Kwa mara ya kwanza, bunduki zinazomimina risasi kama maji, ndege, vifaru, na nyambizi vilitumiwa vitani. Vita ya Ulimwengu ya Pili ilifuata kwa muda unaopungua miaka 30. Iliharibu uhai na mali mara nne zaidi ya vita ya ulimwengu ya kwanza. Ilitumia vifaa vyenye kuua zaidi—silaha zenye kumimina miali ya moto, makombora yenye kumimina petroli inayowaka moto, na mwisho makombora ya atomi—yalitangulia vyombo vya kishetani vya nyukilia ambavyo sasa vinatisha kusalimika kwenyewe kwa wanadamu hapa duniani.
4. (a) Sulemani alirejeza kwenye muundo gani katika kusema “jambo jipya hakuna”? (b) Hekima na upendo wa Mungu zinaonekanaje katika yale ambayo amefanya, na yale ambayo bado atafanya, “chini ya jua”?
4 Basi, kweli tunaweza kusema kwamba ‘hakuna jambo jipya chini ya jua’? Ndiyo tunaweza, kwa kuwa vitu vyote hivyo vilivyotokezwa vimo ndani ya muundo wa ulimwengu wa vitu vya kimwili ambamo wanadamu wameishi sikuzote. Hata wanadamu wanapopasua kombora la haidrojeni, silo jambo jipya. Mpasuko kama huo wa hewa ya haidrojeni umekuwa ukiendelea ndani ya jua kwa mabilioni ya miaka. Hicho ndicho chanzo cha mwako wa nuru yenye nguvu isiyobadilika inayomulikia, kupasha joto na kutia nguvu dunia yetu. Nuru kutoka kwenye jua inatenda kazi pia pamoja na asili ya rangi ya mimea, ikitengeneza sukari na wanga ambazo ni misingi wa chanzo cha vyakula kwa viumbe-hai visivyohesabika katika dunia inayotuzunguka. Tunaweza kuwa wenye shukrani jinsi gani kwamba Muumba wa dunia mwenye hekima yote alitayarisha kuwe na mtoko huo unaoachiliwa kwa kiasi, wenye manufaa, wa nishati za nyukilia kwa ajili ya dunia yetu! (Zaburi 104:24) Ingawa wanadamu wenye kukana Mungu wanapanga kwa hila kutumia nguvu hii ya nyukilia katika uuaji wa watu wengi, kwa furaha Mungu ‘atawaharibu wale wanaoiharibu dunia.’—Ufunuo 11:18.
5. (a) Kwa sababu gani Sulemani alitaja ukweli aliposema, “Jambo jipya hakuna chini ya jua”? (b) Mtindo wa maisha ya wanadamu wasiokamilika unashuhudiaje ukweli wa maneno ya Sulemani?
5 Sulemani alisema kweli kwamba: “Jambo jipya hakuna chini ya jua.” Kwa sababu hakuna jambo jipya kuhusu vifaa, vyanzo vya nishati, na sheria za asili ambazo zinafanyiza msingi kwa mfumo wa mambo ya asili ya dunia. Hayo yamekuwako sikuzote yakiwa sehemu ya uumbaji wa Mungu. (Zaburi 24:1; Ufunuo 4:11) Hakuna jambo jipya katika kucha na kuchwa kwa jua, katika violezo vya hali ya hewa, na katika vipindi vya asili vya kutia maji na kuitengeneza upya dunia. Na kuhusu mtindo wa maisha ya mwanadamu asiyekamilika anayekufa, hakuna jambo jipya hasa, ijapokuwa mitindo yake inayobadilika-badilika. Hata katika jamii zenye utajiri, kwa wengi maisha yanakuwa yenye kurudiwa-rudiwa na baada ya muda “yanachosha.” Katika muda wa miaka 70 au 80 hivi, mwanadamu mwenye dhambi anaiendea ‘nyumba yake yenye kudumu’—kaburi. Kama vile Sulemani anavyoeleza: “Yaliyokuwako ndiyo yatakayokuwako; na yaliyotendeka ndiyo yatakayotendeka; wala jambo jipya hakuna chini ya jua.”—Mhubiri 1:4-9; 12:5.
“Kiumbe Kipya” Chini ya Jua
6. (a) Kwa sababu gani uumbaji mpya wa vitu vya kimwili haupasi kutazamiwa katika wakati ujao wa karibu? (b) Ni jinsi gani na wakati gani Yehova aliendelea kutokeza ‘jambo jipya chini ya jua’?
6 Kwa kweli, kwa njia ya kimwili ‘hakuna jambo jipya chini ya jua.’ Wala Yehova hatatokeza vitu vipya vya kimwili wakati wa siku hii ya miaka 7,000 ya kupumzika kwake kutokana na kazi zake za uumbaji. Lakini jambo fulani jipya limetokea chini ya jua. Wakati gani? Ilikuwa katika mwaka 2 K.W.K. kwamba malaika wa Yehova akawatokea kwa ghafula wachungaji wanyenyekevu karibu na Bethlehemu ili kufanya tangazo jipya la kushangaza sana. Yeye alisema: “Mimi ninawaletea habari njema ya furaha kuu itakayokuwa kwa watu wote; maana leo katika mji wa Daudi amezaliwa kwa ajili yenu, mwokozi, ndiye Kristo Bwana.” Umati mkubwa wa malaika watakatifu ndipo walipojiunga pamoja naye katika kumsifu Mungu wakisema: “Atukuzwe Mungu juu mbinguni, na duniani iwe amani kwa watu aliowaridhia.”—Luka 2:8-14.
7. (a) Ni jambo gani jipya lililotukia kwenye ubatizo wa Yesu? (b) Yesu alifunguaje njia ya matukio zaidi?
7 Akiwa mwenye umri wa miaka 30, Mwokozi huyo alibatizwa katika maji ya Yordani. Mara moja, jambo jingine jipya likatokea chini ya jua. Andiko la Luka 3:21, 22 linaeleza katika maneno haya: ‘Yesu alipokuwa akiomba, mbingu zilifunuka, [roho takatifu ikashuka] juu yake kwa mfano wa kiwiliwili, kama hua; sauti ikatoka mbinguni, Wewe ndiwe Mwanangu, mpendwa wangu; nimependezwa nawe.’ Wakati huo Yesu akawa “kiumbe kipya,” Mwana wa Mungu aliyezaliwa kwa roho. (2 Wakorintho 5:17) Wakati wa miaka mitatu na nusu iliyofuata, Yesu alitoa ushuhuda wenye nguvu kuhusu Ufalme wa Mungu, akiwakusanya wanafunzi wake wa kwanza. Ndipo, katika 33 W.K., baada ya kifo chake cha dhabihu na ufufuo wake akiwa roho, Yesu alienda “mbele za utu wa Mungu” ili afungulie njia matukio zaidi mazuri ajabu hapa “chini ya jua.”—Waebrania 9:24, NW; 1 Petro 3:18.
8. “Kiumbe kipya” kimetokezwaje?
8 Katika siku ya Pentekoste mwaka huo, Yesu alianza kumwagia wanafunzi wake waaminifu roho takatifu, kuonyesha kwamba wao walikuwa wameletwa katika muungano pamoja naye wakiwa wana wa Mungu. Mtume Paulo anasema juu ya “kiumbe kipya” hiki kwenye 2 Wakorintho 5:17, 18, akisema: “Mtu akiwa ndani ya Kristo amekuwa kiumbe kipya; ya kale yamepita; tazama! yamekuwa mapya. Lakini vyote pia vyatokana na Mungu, aliyetupatanisha sisi na nafsi yake Yesu Kristo, naye alitupa huduma ya upatanisho.”
9. Ni kusudi gani linalotimizwa na “kiumbe kipya”?
9 Mtume Petro anaambia hiki “kiumbe kipya,” akisema: “Ninyi ni mzao mteule, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu wa milki ya Mungu, mpate kuzitangaza fadhili zake yeye aliyewaita mtoke gizani mkaingie katika nuru yake ya ajabu.” (1 Petro 2:9) Ukiwa hapa duniani, ukuhani huu wa kifalme umetangaza kwa juhudi “matendo makuu ya Mungu” yanayohusiana na makusudi yake ya Ufalme. Wanapomaliza mwendo wao wa kidunia kwa kushika ukamilifu, wale wa “kiumbe kipya” hiki wanafufuliwa baada ya Yesu kuja kwenye hekalu la Yehova.—Matendo 2:11; Warumi 8:14-17; Malaki 3:1, 2.
Kule “Kuumba Upya”
10. (a) Yesu alisema nini juu ya “kuumba upya”? (b) Wale wa “kiumbe kipya” wanaalikwa washiriki katika nini?
10 Ijapokuwa hivyo, je! “kiumbe kipya” hiki kuanzia na Yesu Kristo ndicho jambo “jipya” pekee ambalo linatokea “chini ya jua”? Sivyo hata kidogo! Alipokuwa angali hapa duniani, Yesu aliwaambia wanafunzi wake: “Kweli kweli nawaambia ninyi, Katika kuumba upya, wakati Mwana wa mtu atakapoketi juu ya kiti cha ufalme chake chenye utukufu, ninyi ambao mmenifuata mimi, ninyi wenyewe pia mtaketi juu ya viti vya ufalme kumi na viwili, mkihukumu yale makabila kumi na mawili ya Israeli.” (Mathayo 19:28, NW) Kundi dogo la wanafunzi wa Yesu waliojaribiwa na kuthibitishwa—wale 144,000—wanaalikwa hivyo wakashiriki pamoja na Yesu katika Ufalme wake na ‘kuketi juu ya viti vya ufalme wa hukumu makabila kumi na mawili ya Israeli.’—Luka 12:32; 22:28-30, NW; Ufunuo 14:1-5.
11. Ni pande gani mbili za dhabihu ya Yesu zilizofananishwa Siku ya Upatanisho, na jinsi gani?
11 Basi, “makabila kumi na mawili” hayo, ni akina nani? Mpango ambao Yehova alifanya kwa ajili ya Siku ya Upatanisho katika Israeli wa kale unatoa dokezi. Kila mwaka, siku ya kumi ya mwezi wa saba, kuhani mkuu alihitajiwa kutoa dhabihu ya ng’ombe dume kuwa dhabihu ya dhambi “kwa ajili ya nafsi yake mwenyewe, na kwa ajili ya nyumba yake.” Hiyo ilifananisha dhabihu ya Yesu kama inavyotumiwa kwa “nyumba yake” ya makuhani wadogo. Lakini namna gani Waisraeli wengine? Ndipo kuhani mkuu alipopiga kura juu ya mbuzi wawili. Alichinja mmoja wao kuwa “mbuzi wa sadaka ya dhambi, aliye kwa ajili ya watu.” Baada ya kuungama dhambi za watu juu ya yule mbuzi wa pili, alimfukuza akaingie jangwani. Hivyo kuondolewa mbali kwa mbuzi hao wawili kulifananisha kumwaga kwa Yesu damu yake ya uhai katika dhabihu na kuchukua kabisa dhambi za wanadamu wote zaidi ya nyumba yake ya ukuhani. —Walawi 16:6-10, 15.
12. Kamusi moja inapanuaje maana ya “kuumba upya”?
12 “Yale makabila kumi na mawili ya Israeli” yana maana ile ile katika Mathayo 19:28, NW. Hapa matumizi yanapanuka zaidi na kutia ndani wanadamu wote si makuhani wadogo wa Yesu peke yao waliozaliwa kwa roho. Kitabu An Expository Dictionary of New Testament Words, cha W. E. Vine, kinafasili neno la Kigiriki lililotumiwa hapa kwa “kuumba upya,” pa·lin·ge·ne·si’a, kama “uzaliwa mpya . . . uzawa wa pili wa kiroho,” na kuongezea hivi: “Katika Mat[hayo] 19:28 neno hilo linatumiwa, katika maongezi ya Bwana, katika maana pana zaidi, ya ‘kurudishwa kwa vitu vyote’ (Matendo 3:21, R.V.), wakati, yakiwa ni matokeo ya Kuja kwa Pili kwa Kristo, Yehova ‘anamweka Mfalme Wake juu ya Sayuni, kilima Chake kitakatifu’ (Zab. 2:6).. . Kwa njia hiyo utatimika ukombozi wa ulimwengu kutoka kwa nguvu na udanganyifu wa Shetani na kutoka kwa watawala wa mataifa wenye uonevu na wenye kupinga Kristo.”
13. (a) Tafsiri mbalimbali za Biblia zinaonyesha nini juu ya maana ya pa·lin·ge·ne·si’a? (b) Kwa hiyo ni jambo gani litakalotukia “chini ya jua”?
13 Kupatana na hilo, tafsiri za Biblia zinafasiri pa·lin·ge·ne·si’a kwa njia mbalimbali: uzawa wa pili, ulimwengu mpya, uzaliwa mpya, ulimwengu uliozaliwa upya, ulimwengu ambao utakuwapo, Kuumba Kupya, utaratibu mpya wa maisha, kizazi kipya. Je! wewe unapata maana ya hayo? “Makabila kumi na mawili ya Israeli,” yakifananisha vikundi vyote vya wanadamu ndiyo yatakayohukumiwa na Kristo na makuhani wadogo wake walio washikamanifu. Hii itakuwa ni kuhusiana na uzawa wa pili, kufanywa upya kuzuri ajabu kwa yote ambayo Yehova amekusudia kwa dunia hii, hapa “chini ya jua.”
“Nyakati za Kurudishwa”
14. (a) Kulingana na Matendo 3:20, 21, ni lazima Yesu angoje nini? (b) Ni jinsi na wakati gani Yesu anatawazwa awe Mfalme?
14 Ni wakati gani unapotukia huo uzawa wa pili? Kwenye Matendo 3:20, 21, NW, Petro anasema juu ya “Yesu, ambaye mbingu, kweli, lazima imweke ndani yake yenyewe mpaka nyakati za kurudishwa kwa vitu vyote ambavyo Mungu alisema kupitia kwa kinywa cha manabii wake watakatifu wa kale.” Hiyo inaelekeza kwenye kungojea kwa Yesu akiwa mkono wa kuume wa Mungu katika mbingu mpaka “Majira ya Mataifa yatakapotimia.” (Luka 21:24; Zaburi 110:1, 2) Ndipo, katika 1914 kweli kweli Yehova ‘anamweka mfalme wake juu ya Sayuni, mlima wake mtakatifu.’ Ni kurudishwa gani kunakotukia baada ya hapo?—Zaburi 2:6.
15. (a) Ni jambo gani lililotukia “chini ya jua” baada ya kutawazwa kwa Yesu? (b) Maandiko ya Mathayo 25:31-34 na Isaya 11:6-9 yametimizwaje?
15 Kwanza, jambo jipya linaonekana chini ya jua katika maana ya kwamba wale makuhani wadogo waaminifu wa Kristo waliobaki —wale wa mwisho wa “kiumbe kipya”—wanakusanywa na kutayarishwa wafanye kazi katika ‘kuhubiri habari njema za ufalme uliosimamishwa.’ Halafu, “mkutano mkubwa” unakusanywa kutoka “watu wa kila taifa” ili uhifadhiwe kupita “dhiki ile iliyo kuu.” (Mathayo 24:14, NW; Ufunuo 7:9, 14) Wakati huu wa sasa Mfalme aliyetawazwa, Yesu Kristo, anabagua watu mmoja kutoka kwa mwingine, “kama vile mchungaji abaguavyo kondoo na mbuzi.” “Kondoo” ni wale ambao wanajionyesha wenyewe kuwa wanapenda uadilifu kuelekea Mfalme na ndugu zake waliozaliwa kwa roho wa “kiumbe kipya.” Basi, “kondoo” hao wanaalikwa ili waurithi uzima wa milele katika milki ya kidunia ya Ufalme wa Yehova. Tayari wao wanafurahia paradiso ya kiroho iliyorudishwa hapa duniani.—Mathayo 25:31-34, 46; Isaya 11:6-9.
16. (a) Ni kuhukumu gani kunakoendelea sasa? (b) Ni kuhukumu gani zaidi kunakotukia baada ya Har–Magedoni?
16 Kuhukumiwa kwa mataifa na kwa “kondoo” wakati huu ni kuhusu ustahilifu wa kuokoka wakati wa “dhiki kubwa.” (Mathayo 24:21, 22) Hata hivyo, je! huku ndiko kuhukumu kunakotajwa kwenye Mathayo 19:28? Hapana, kwa maana kuhukumu zaidi kutafanywa na Kristo na makuhani wadogo wake baada ya dhiki hiyo. Huku ni kuhukumu “makabila kumi na mawili ya Israeli,” ya mfano, vikundi vya watu ambao si ule ukuhani wa kifalme. Hesabu “kumi na mbili” inaonyesha ukamili wa wale kati ya wanadamu watakaohukumiwa. Hiyo inatia ndani waokokaji wa “dhiki kubwa,” wazao wo wote ambao huenda wakawa nao, na mabilioni ya wanadamu ambao wataletwa duniani kwa ufufuo.
17. Ni akina nani wanaohukumiwa wakati huo, na kulingana na “matendo” gani?
17 Kuhusu jambo hili, Paulo anaeleza kwenye Matendo 17:31, NW kwamba Mungu “ameweka siku moja ambayo katika hiyo yeye anakusudia kuhukumu dunia inayokaliwa na watu katika uadilifu kupitia mwanamume [Kristo Yesu] ambaye yeye ameweka, na yeye ametoa uhakikisho kamili kwa watu wote kwa sababu yeye amefufua huyo kutoka kwa wafu.” “Dunia inayokaliwa na watu” ya baada ya Har–Magedoni, itakayokuwa wanadamu wote wenye kuwa duniani wakati huu, haitahukumiwa kulingana na dhambi za wakati uliopita zilizotendwa katika mfumo wa mambo wa sasa. Badala yake, ‘watahukumiwa kila mtu kwa kadiri ya matendo yake’ yatakayotendwa katika dunia mpya wanapojifaidi wenyewe kutokana na uandalizi wa ukombozi unaofanywa kupitia Kristo.—Ufunuo 20:13; Mathayo 20:28; 1 Yohana 2:2.
18. (a) Kama ilivyoonyeshwa na Isaya, ni jambo gani wakati huo litakalotokea “chini ya jua”? (b) Ni maneno gani ya ahadi yatakayotimizwa hivyo, na tunaweza kutazamia umilele ulioko mbele uwe na nini? (Warumi 8:21)
18 Ni mambo makuu jinsi gani yatakayotokea chini ya jua wakati huo! Paradiso ya kiroho itapanuka iwe paradiso halisi, kwa utimizo wa kusudi la kwanza kabisa la Yehova kuhusu dunia. Mungu wetu anatuambia kwamba ‘dunia ni mahali pa kuweka miguu yake,’ mahali patakatifu ambapo anapasa kuabudiwa, naye anatangaza hivi pia, “Nami nitapatukuza mahali pa miguu yangu.” (Isaya 66:1; 60:13) Kwa hivyo hapa chini ya jua, dunia itafanywa iwe paradiso tukufu, shamba lenye kupendeza sana, ambapo wanadamu wakamilifu, wenye amani, na wenye umoja watamsifu milele Mungu aliye Muumba wao. “Ni amini na kweli” maneno ya ahadi ya Yehova yenye kusisimua: “Tazama! mimi ninafanya vitu vyote kuwa vipya”! (Ufunuo 21:5, NW) Na katika umilele ulioko mbele, ni uumbaji mpya-mpya ulio mzuri kama nini ambao huenda bado Mungu wetu mwenye upendo atatokeza hapa chini ya jua wa kupendeza jamaa yake ya kibinadamu!
Wewe ungejibuje, kwa habari ya matukio yaliyo “chini ya jua”?—
◻ Ni katika maana gani “jambo jipya hakuna”?
◻ Ni jinsi na wakati gani “kiumbe kipya” kilitokea?
◻ “Kuumba upya” kunatia nini ndani?
◻ “Nyakati za kurudishwa” zinaendeleaje, na kwa tokeo gani kuu?
[Picha katika ukurasa wa 26]
Ni maelezo ya kugutusha kama nini juu ya ule unaoitwa ustaarabu ati kwambu ulimwengu sasa unatumia kuhusiana na silaha hesabu kubwa sana ya dola milioni 1.9 kila dakika! Kiasi hicho kimepita kile kinachotosha kulisha, kuvika, na kuwapa makao watu wote wa jamii ya kibinadamu wanaoishi katika umaskini leo. Kwa upande ule mwingine, kurundikwa katika mabohari kwa makombora ya megatoni kungeweza kuharibu jamii ya kibinadamu yote—sisi tulio bilioni 5—kwa kurudia kutuua mara kumi na mbili. Hata hivyo inaripotiwa kwamba nusu milioni ya watu wa ulimwengu walio na bongo zenye akili nyingi zaidi wanatumiwa katika kuunda silaha za uharibifu zenye maangamizi makubwa hata zaidi.
[Credit Line]
U.S. Army photo