Masomo Kutokana na Maandiko: Hosea 1:1-14:9

Yehova Mungu Wetu Ni Mwenye Rehema

YEHOVA ni ‘Mungu aliye tayari kusamehe, mwenye neema, mwenye huruma nyingi, si mwepesi wa hasira, mwingi wa rehema [fadhili-upendo, NW].’ (Nehemia 9:17) Yeye hudumu katika kufuata viwango vyake vya uadilifu lakini hualika watenda makosa watubu na kuona shangwe wakiwa na uhusiano mwema pamoja naye. Jambo hilo lilifanyiwa kielezi kizuri kama nini na aliyoyasema Mungu kupitia Hosea mnabii wake kwa Waisraeli wenye kupotoka!

Kitabu cha Biblia chenye jina la Hosea kilimaliza kuandikwa na mnabii huyo katika wilaya ya Samaria baada ya utumishi wake wa muda mrefu wa miaka ipatayo 59 (kuanzia karibu 804 K.W.K. mpaka baada ya 745 K.W.K.). Hosea alitoa unabii katika ufalme wa Israeli wa makabila kumi siku za Mfalme Yeroboamu 2 na watawala wa Yuda, Uzia, Yothamu, Ahazi, na Hezekia. (Hosea 1:1) Kwa sababu Israeli walipuuza miito ya kwamba watubu, taifa liliangushwa na Waashuri, na jiji lao kuu, Samaria, likaharibiwa katika 740 K.W.K. Ingawa unabii wa Hosea ulielekezwa kwa watu wa karne zilizopita, kwetu sisi una masomo yanayohusu rehema ya Mungu wetu, Yehova.

Mwendo Mpotovu wa Israeli

Yehova atoa rehema kwa kutegemea msingi wa toba yenye kuhisiwa moyoni na mtenda dhambi. (Zaburi 51:17; Mithali 28:13) Nia ya Mungu kuonyesha Israeli rehema ilifanyiwa kielezi na mishughuliko ya Hosea pamoja na mke wake, Gomeri. Kama ilivyoamriwa, yeye alichukua “mke wa uzinzi” [uasherati, NW]. Baada ya kumzalia Hosea mtoto mmoja, kuna ithibati ya kwamba Gomeri alizaa watoto wawili katika uzinzi. Hata hivyo, mnabii huyo alimrudisha mke wake kwa kumrehemu. Vivyo hivyo, Israeli walikuwa kama mke asiyeaminika kwa Yehova, wakimhesabia Baali mungu bandia sifa ya baraka walizopata. Lakini Yehova alikuwa na nia ya kuwaonyesha rehema wakitubia uzinzi wao wa kiroho.​—1:1-3:5.

Watenda dhambi wanaotamani rehema ya kimungu ni lazima wageuke kutoka mwendo wao wenye dhambi na kujipatanisha na maarifa juu ya Mungu. (Zaburi 119:59,66, 67) Yehova alikuwa na kesi ya kisheria dhidi ya wakaaji wa Israeli kwa sababu ukweli, fadhili-upendo, na maarifa juu ya Mungu havikuwa katika bara lao. Kwa kuwa walikataa maarifa, Yehova angewakataa wao. Kungekuwa na mhesabiano kwa Israeli na Yuda wenye kuabudu sanamu. Lakini ilitabiriwa kwamba wangetafuta Mungu wakijipata “katika taabu.”​—4:1-5:15.

Kuvuna Tufani!

Kazi zinazostahili toba zinahitajiwa sana ikiwa watenda makosa watapata rehema ya Mungu. (Matendo 26:20) “Tumrudie BWANA [Yehova, NW],” akasihi Hosea. Lakini fadhili-upendo za Israeli (ambao wanaitwa Efraimu kwa sababu ya kabila kuu zaidi la taifa hilo) na Yuda zilikuwa “kama umande utowekao mapema.” Watu walikuwa wameruka mipaka ya agano la Mungu na hawakuzaa matunda yanayostahili toba. “Kama njiwa mpumbavu, asiye na fahamu,” wao walitafuta msaada kutoka Misri na Ashuru. Lakini mamlaka hizo za kisiasa zingekuwa bila faida kwao sawa na “upinde usiotumainika [mlegevu, NW]” usioweza kupiga mishale kuelekea lengo fulani.​—6:1-7:16.

Ili wavune kilicho chema, ni lazima wale wanaotafuta rehema ya Yehova wapande kilicho chema. (Wagalatia 6:7, 8) Kwa sababu Waisraeli walitupilia mbali kilicho chema, walivuna kilicho kibaya. Waliendelea ‘kupanda upepo, nao wangevuna tufani.’ Mungu ‘angekumbuka uovu wao [dhambi zao, NW],’ nao hawangevuna rehema yake bali hukumu yake kali. Wangekuwa “watu wa kutanga-tanga kati ya mataifa,” ikielekea kuwa ushinde wenye kuletwa na Ashuru ndio ungechangia hali hiyo.​—8:1-9:17; Kumbukumbu 28:64, 65; 2 Wafalme 15:29; 17:1-6, 22, 23; 18:9-12; 1 Mambo ya Nyakati 5:26.

Sisi tutaendelea kunufaika na rehema ya Mungu ikiwa tu tutaendelea kuthamini mambo matakatifu. (Waebrania 12:14-16) Waisraeli walikosa uthamini huo. Badala ya kupanda mbegu katika uadilifu na kuvuna kulingana na fadhili-upendo, wao walilima uovu na kuvuna ukosefu wa uadilifu. Mungu aliita Israeli atoke Misri akiwa mwana, lakini upendo Wake ukalipwa kwa udanganyifu. “Mrudie Mungu wako; shika fadhili na hukumu,” Yehova akashauri. Lakini Efraimu alijitia katika kutenda makosa makubwa na akastahili karipio badala ya rehema.​—10:1-12:14.

Mrudie Yehova

Hata wale wanaokosa kwa uzito wanaweza kurudia Yehova na kuonyeshwa rehema. (Zaburi 145:8, 9) Hosea alitaja tena utunzaji mwororo ambao Mungu aliwapa Waisraeli. Ingawa taifa hilo liligeuka dhidi ya Yehova, yeye aliahidi kulirudisha, akisema: ‘Nitawakomboa kaburini; nitawaokoa na mauti.’ Samaria (Israeli) ingelazimika kulipa bei kwa uasi. Lakini Waisraeli walihimizwa wamrudie Mungu kwa maneno yanayofaa, ‘sadaka za midomo kana kwamba ni ng’ombe [wachanga, NW].’ Unabii ulimalizia kwa ile fikira yenye kufariji kwamba wenye hekima na waadilifu wanaotembea katika njia nyoofu za Yehova wangeona shangwe juu ya rehema na upendo wake.​—13:1-14:9.

Masomo ya kukumbuka: Yehova hutoa rehema juu ya msingi wa toba yenye kuhisiwa moyoni na mkosaji. Lakini watenda dhambi wanaotamani rehema yake lazima wajipatanishe na maarifa juu ya Mungu na kuzaa kazi zinazostahili toba. Wanahitaji kupanda kilicho chema na ni lazima waendelee kuthamini mambo matakatifu. Na faraja inaweza kuchotwa kutokana na maarifa ya kujua kwamba hata wale wanaokosa kwa uzito wanaweza kurudia Aliye Juu Zaidi wakiwa na tumaini, kwa maana Yehova Mungu wetu ni mwenye rehema.

[Sanduku katika ukurasa wa 14]

MAANDIKO YA BIBLIA YACHUNGUZWA

○ 2:21-23​—Yezreeli yamaanisha “Mungu Atapanda Mbegu.” Yehova angekusanya mabaki waaminifu na kuwapanda kama mbegu katika Yuda, ambapo pangekuwa na nafaka, divai tamu, na mafuta. Kwa ajili ya mabaki wahitaji, vitu hivyo vyema vingeiomba ardhi iachilie minerali (madini) ziende kwenye mashina ya nafaka, mizabibu, na mizeituni. Ardhi ingesihi mbingu zitoe mvua, nazo zingeomba Mungu atokeze mawingu ambayo yangetoa mvua inayohitajiwa.

○ 5:1​—Makuhani na wafalme waasi-imani wa Israeli wakawa mtego na kitanzi kwa watu kwa kuwashawishi wajitie katika ibada bandia. Inaelekea kuwa, Mlima Tabori (magharibi mwa Yordani) na Mizpa (jiji lililo mashariki mwa mto huo) vilikuwa vitovu vya ibada bandia. Katika sehemu zote za Israeli, watu walikuwa wakizoea ibada ya sanamu kwa sababu ya kielelezo kibaya cha viongozi wao, ambao wangepatwa na hukumu kali ya Mungu.

○ 7:4-8​—Waisraeli wazinzi walifananishwa na joko la mwokaji, au tanuri, yaonekana kwa sababu ya tamaa mbovu zilizokuwa zikiwaka ndani yao. Kwa sababu ya kuchangamana na mataifa kwa kuchagua njia zao na kutafuta mapatano pamoja nao, Efraimu (Israeli) lilikuwa pia kama keki ya mviringo iliyookwa upande mmoja tu.

○ 9:10​—Waisraeli ‘walijiweka wakfu kwa kitu cha aibu’ walipofungamana na Baali wa Peori katika nyanda za Moabu. (Hesabu 25:1-5) Hosea alitumia kitenzi cha Kiebrania kinachomaanisha “kujitenga wenyewe na kujipeleka kwa; kujichukua wenyewe kuwa waliotengwa kwa ajili ya.” Waisraeli walikuwa wamejiweka wakfu kwa Mungu lakini wakajitenga kwenda kwa Baali wa Peori. Huenda kituko hicho kikawa kilitajwa kwa sababu ibada ya Baali ilikuwa dhambi kubwa ya ufalme wa makabila kumi. (Hosea 2:8, 13) Acheni sisi tutii onyo hilo na tusivunje kamwe wakfu wetu kwa Yehova.​—1 Wakorintho 10:8, 11.

○ 10:5​—Beth-aveni (inayomaanisha “Nyumba ya Uumizaji”) ilitumiwa katika maana ya kupuuza Betheli, inayomaanisha “Nyumba ya Mungu.” Betheli ilikuwa imekuwa nyumba ya Mungu lakini ikawa nyumba ya uumizaji kwa sababu ya ibada ya ndama iliyozoewa huko. (1 Wafalme 12:28-30) Wakati ambapo sanamu ya ndama ingepelekwa uhamishoni, watu wangeingiwa na hofu nyingi kwa ajili ya sanamu hiyo. Sanamu hiyo isiyo na uhai haingeweza kujihami yenyewe, sembuse kuwahami wale walioiabudu.​—Zaburi 115:4-8.

○ 13:14​—Yehova hangewaachilia Waisraeli wasiotii kwa kuwaponyosha wakati huo kutoka kwenye mamlaka ya Sheoli wala kuwaponesha na kifo. Yeye hangeonyesha masikitikio yoyote, kwa maana wao hawakustahili rehema. Lakini mtume Paulo alionyesha kwamba hatimaye Mungu angemeza kifo milele na kutangua ushindi wacho. Yehova alionyesha nguvu yake ya kufanya hivyo kwa kuinua Yesu Kristo kutoka kwenye kifo na Sheoli, hivyo akitoa uthibitisho kamili kwamba watu walio katika kumbukumbu ya Mungu watafufuliwa na Mwana wake chini ya utawala wa Ufalme.​—Yohana 5:28, 29.