Yehova, Mungu Aliye “Tayari Kusamehe”

“Wewe, Bwana [“Yehova,” “NW”], U mwema, umekuwa tayari kusamehe.—ZABURI 86:5.

1. Mfalme Daudi aliuchukua mzigo gani wenye kulemea, naye alipataje faraja kwa ajili ya moyo wake wenye kutaabika?

MFALME DAUDI wa Israeli la kale alijua jinsi ambavyo mzigo wenye kulemea wa dhamiri yenye hatia ungeweza kuwa mzito. Aliandika hivi: “Dhambi zangu zimenifunikiza kichwa, kama mzigo mzito zimenilemea mno. Nimedhoofika na kuchubuka sana, nimeugua kwa fadhaa ya moyo wangu.” (Zaburi 38:4, 8) Hata hivyo, Daudi alipata faraja kwa ajili ya moyo wake wenye kutaabika. Alijua kwamba ingawa Yehova huchukia dhambi, hamchukii mtenda-dhambi—ikiwa kwa kweli yeye ni mwenye kutubu na akataa mwendo wake wenye dhambi. (Zaburi 32:5; 103:3) Akiwa mwenye imani kamili katika utayari wa Yehova wa kuwaonyesha rehema wenye kutubu, Daudi alisema hivi: “Wewe, Bwana [“Yehova,” NW], U mwema, umekuwa tayari kusamehe.”—Zaburi 86:5.

2, 3. (a) Tufanyapo dhambi tokeo huenda likawa tuchukue mzigo gani wenye kulemea, na kwa nini jambo hilo lafaa? (b) Kuna hatari gani katika “kumezwa” na hisia ya hatia? (c) Biblia hutupatia uhakikisho gani juu ya utayari wa Yehova wa kusamehe?

² Tufanyapo dhambi, huenda tokeo likawa kwamba sisi pia tutachukua mzigo wenye kulemea na wenye kuponda wa dhamiri yenye kuumiza. Hisia hiyo ya majuto ni jambo la kawaida, hata lenye manufaa. Yaweza kutusukuma kuchukua hatua chanya za kusahihisha makosa yetu. Ingawa hivyo, hisia ya hatia huwashinda nguvu Wakristo fulani. Huenda moyo wao wenye kujihukumia hatia ukasisitiza kwamba Mungu hatawasamehe kikamili, haidhuru wao ni wenye kutubu jinsi gani. “Inakuwa hisia mbaya sana ufikiriapo kwamba huenda ikawa Yehova hakupendi tena,” akasema dada mmoja, akikumbuka kosa alilokuwa amefanya. Hata baada ya kutubu na kupokea shauri lenye kusaidia kutoka kwa wazee wa kutaniko, aliendelea kuhisi asiyestahili msamaha wa Mungu. Aeleza hivi: “Namwomba Yehova msamaha wake kila siku.” ‘Tukimezwa’ na hisia ya hatia, huenda Shetani akajaribu kutufanya tukate tamaa, tuhisi kwamba hatustahili kumtumikia Yehova.—2 Wakorintho 2:5-7, 11.

³ Lakini Yehova haoni mambo jinsi hiyo hata kidogo! Neno lake hutuhakikishia kwamba tudhihirishapo toba ya kweli na ya kuhisiwa moyoni, Yehova anapenda, hata yuko tayari, kusamehe. (Mithali 28:13) Kwa hiyo ikiwa msamaha wa Mungu umeonekana kuwa jambo usiloweza kulifikia kamwe, labda lihitajiwalo ni uelewevu bora zaidi juu ya kwa nini yeye husamehe na jinsi ambavyo yeye hufanya hivyo.

Kwa Nini Yehova Yuko “Tayari Kusamehe”?

4. Yehova hukumbuka nini juu ya hali yetu, na hilo huathirije jinsi atutendeavyo?

⁴ Twasoma hivi: “Kama mashariki ilivyo mbali na magharibi, ndivyo alivyoweka dhambi zetu mbali nasi. Kama vile baba awahurumiavyo watoto wake, ndivyo BWANA anavyowahurumia wamchao.” Kwa nini Yehova ana mwelekeo wa kuonyesha rehema? Mstari wenye kufuata wajibu hivi: “Kwa maana Yeye anatujua umbo letu, na kukumbuka ya kuwa sisi tu mavumbi.” (Zaburi 103:12-14) Ndiyo, Yehova hasahau kwamba sisi tu viumbe wa mavumbi, wenye kasoro, au wenye udhaifu mbalimbali, zisababishwazo na kutokamilika. Huo usemi kwamba ajua “umbo letu” hutukumbusha kwamba Biblia humfananisha Yehova na mfinyanzi na kutufananisha na vyombo ambavyo yeye hufanyiza.a (Yeremia 18:2-6) Mfinyanzi hushika vyombo vyake vya udongo kwa imara lakini kwa uangalifu, akiwa mwenye kujali daima hali ya vyombo hivyo. Hivyo, pia, Yehova, Mfinyanzi aliye Mkuu Zaidi, hushughulika nasi kulingana na udhaifu wa hali yetu yenye dhambi.—Linganisha 2 Wakorintho 4:7.

5. Kitabu cha Waroma hufafanuaje mshiko wenye nguvu wa dhambi juu ya hali yetu yenye dhambi?

⁵ Yehova aelewa jinsi dhambi ilivyo na nguvu nyingi. Maandiko hufafanua dhambi kuwa kani yenye nguvu ambayo imemweka mwanadamu katika mshiko wake wa kufisha. Mshiko wa dhambi ni wenye nguvu jinsi gani hasa? Katika kitabu cha Waroma, mtume Paulo mwenye kupuliziwa afafanua jambo hilo hivi kwa maneno yaliyo dhahiri: Tuko “chini ya dhambi,” kama vile askari-jeshi walivyo chini ya kamanda wao (Waroma 3:9); ‘imetawala’ wanadamu sawa na mfalme (Waroma 5:21); ‘yakaa’ katika sisi (Waroma 7:17, 20); “sheria” yake hufanya kazi ndani yetu daima, kwa kweli ikijaribu kuongoza mwendo wetu. (Waroma 7:23, 25) Tuna pigano gumu kama nini la kukinza mshiko wenye nguvu wa dhambi juu ya hali yetu yenye dhambi!—Waroma 7:21, 24.

6. Yehova huwaonaje wale watafutao rehema wakiwa na moyo wenye majuto?

⁶ Kwa sababu hiyo, Mungu wetu mwenye rehema ajua kwamba utii mkamilifu hauwezekani kwetu, haidhuru mioyo yetu huenda ikataka kumtii kwa kadiri gani. (1 Wafalme 8:46) Yeye hutuhakikishia kwa upendo kwamba tutafutapo rehema zake za kibaba tukiwa na moyo wenye majuto, atatusamehe. Mtunga-zaburi Daudi alisema hivi: “Dhabihu za Mungu ni roho iliyovunjika; moyo uliovunjika na kupondeka, Ee Mungu, hutaudharau.” (Zaburi 51:17) Yehova hatakataa kamwe, wala kugeuzia mbali, moyo uliovunjika na kupondeka kwa sababu ya mzigo wenye kulemea wa hatia. Jambo hilo lafafanua vizuri kama nini utayari wa Yehova wa kusamehe!

7. Kwa nini hatuwezi kuchukua vivi hivi rehema ya Mungu?

⁷ Ingawa hivyo, je, hilo lamaanisha kwamba twaweza kuchukua vivi hivi rehema ya Mungu, tukitumia hali yetu yenye dhambi kuwa udhuru wa kufanya dhambi? La hasha! Yehova haongozwi na hisia za moyoni tu. Rehema yake ina mipaka. Hatawasamehe kamwe wale ambao kwa moyo mgumu huzoea kufanya dhambi kwa kusudi bila toba, wakiwa na nia ya kuwadhuru wengine. (Waebrania 10:26-31) Kwa upande ule mwingine, aonapo moyo “uliovunjika na kupondeka” yeye huwa “tayari kusamehe.” (Mithali 17:3) Acheni tufikirie lugha yenye kueleza mambo wazi ambayo ilitumiwa katika Biblia ili kufafanua ukamili wa msamaha wa kimungu.

Yehova Husamehe Kikamili Jinsi Gani?

8. Kwa kweli, Yehova hufanya nini atusamehepo dhambi zetu, na hilo lapaswa kuwa na matokeo gani juu yetu?

⁸ Mfalme Daudi mwenye kutubu alisema hivi: “Nalikujulisha dhambi yangu, wala sikuuficha upotovu wangu. Nalisema, Nitayakiri maasi yangu kwa BWANA, nawe ukanisamehe upotovu wa dhambi yangu.” (Zaburi 32:5, italiki ni zetu.) Usemi “ukanisamehe” ni tafsiri ya neno la Kiebrania ambalo kimsingi lamaanisha “inua,” “beba, chukua.” Matumizi yake hapa humaanisha ‘kuondolea mbali hatia, dhambi, mkiuko-sheria.’ Kwa hiyo Yehova aliziinua dhambi za Daudi na kuzichukulia mbali, kwa kusema kitamathali. (Linganisha Mambo ya Walawi 16:20-22.) Hapana shaka hilo lilipunguza hisia za hatia ambazo Daudi alikuwa akichukua. (Linganisha Zaburi 32:3.) Sisi pia twaweza kuwa na uhakika kamili katika Mungu ambaye husamehe dhambi za wale watafutao msamaha wake kwa msingi wa imani yao katika dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo. (Mathayo 20:28; linganisha Isaya 53:12.) Wale ambao dhambi zao Yehova huziinua na kuzichukulia mbali hawahitaji kuendelea kuchukua mzigo wenye kulemea wa hisia za hatia kwa sababu ya dhambi za wakati uliopita.

9. Maneno haya ya Yesu: “Utusamehe madeni yetu,” yamaanisha nini?

⁹ Yesu alitumia uhusiano wa wadaiwa na wadeni ili kutoa kielezi cha jinsi ambavyo Yehova husamehe. Kwa kielelezo, Yesu alituhimiza tusali hivi: “Utusamehe madeni yetu.” (Mathayo 6:12) Hivyo Yesu alifananisha “dhambi” na “madeni.” (Luka 11:4) Tufanyapo dhambi, twapata kuwa “wadeni” kwa Yehova. Kitenzi cha Kigiriki kitafsiriwacho “kusamehe” chaweza kumaanisha “kuachilia, kuacha, deni, kwa kutolidai.” Katika maana fulani, Yehova asamehepo, yeye hufuta deni ambalo kama sivyo lingewiwa dhidi ya hesabu yetu. Hivyo watenda-dhambi wenye kutubu waweza kupokea faraja. Yehova hatadai kamwe malipo ya deni ambalo amelifuta!—Zaburi 32:1, 2; linganisha Mathayo 18:23-35.

10, 11. (a) Ni tamathali gani ya usemi ionyeshwayo na fungu la maneno ‘-pata kufutwa,’ lipatikanalo kwenye Matendo 3:19? (b) Ukamili wa msamaha wa Yehova watolewaje kielezi?

¹⁰ Kwenye Matendo 3:19, Biblia hutumia tamathali nyingine ya usemi iliyo dhahiri ili kufafanua msamaha wa Mungu: “Tubuni na mgeuke kabisa ili mpate kufutiwa dhambi zenu.” Fungu la maneno ‘-pata kufutwa’ ni tafsiri ya kitenzi cha Kigiriki ambacho, kitumiwapo kitamathali, chaweza kumaanisha “kuondosha, kufutilia mbali, kufuta, au kuharibu.” Kulingana na wasomi fulani, dhana ambayo imeonyeshwa ni ile ya kufuta mwandiko. Hilo liliwezekanaje? Wino uliotumiwa kwa kawaida nyakati za kale ulitengenezwa kwa mchanganyo uliotia ndani kaboni, gundi, na maji. Upesi baada ya kuandika kwa wino huo, mtu angeweza kuchukua sponji iliyolowa maji na kufutilia mbali hayo maandishi.

¹¹ Humo mna ufafanuzi mzuri wa ukamili wa msamaha wa Yehova. Asamehepo dhambi zetu, ni kana kwamba achukua sponji na kuzifutilia mbali. Hatuhitaji kuhofu kwamba dhambi hizo zitaathiri hukumu yake dhidi yetu wakati ujao, kwa maana Biblia hufunua jambo fulani jingine lenye kutokeza juu ya rehema ya Yehova: Asamehepo, yeye husahau!

“Dhambi Yao Sitaikumbuka Tena”

12. Biblia isemapo kwamba Yehova husahau dhambi zetu, je, hilo lamaanisha kwamba hawezi kuzikumbuka, na kwa nini wajibu hivyo?

¹² Kupitia nabii Yeremia, Yehova aliahidi hivi kuhusu walio ndani ya agano jipya: “Nitausamehe uovu wao, wala dhambi yao sitaikumbuka tena.” (Yeremia 31:34) Je, hilo lamaanisha kwamba Yehova asamehepo hawezi kukumbuka dhambi tena kamwe? Haiwezekani kuwa hivyo. Biblia hutuambia juu ya dhambi za watu wengi mmoja-mmoja ambao Yehova aliwasamehe, kutia na Daudi. (2 Samweli 11:1-17; 12:1-13) Kwa wazi Yehova bado ajua makosa waliyofanya, na kwa hiyo sisi twapaswa kujua pia. Rekodi ya dhambi zao, na vilevile ile ya kutubu na kusamehewa kwao na Mungu, imehifadhiwa kwa manufaa yetu. (Waroma 15:4) Hivyo basi, Biblia humaanisha nini isemapo kwamba Yehova ‘hakumbuki’ dhambi za wale ambao yeye huwasamehe?

13. (a) Maana ya kitenzi cha Kiebrania kitafsiriwacho ‘nitakumbuka’ yatia ndani nini? (b) Yehova anatuhakikishia nini asemapo, “Dhambi yao sitaikumbuka tena”?

¹³ Kitenzi cha Kiebrania kitafsiriwacho ‘nitakumbuka’ chadokeza zaidi ya kukumbuka tu wakati uliopita. Kulingana na kichapo Theological Wordbook of the Old Testament, kitenzi hicho hutia ndani “lile dokezo la ziada la kuchukua hatua ifaayo.” Kwa hiyo katika maana hiyo, “[ku]kumbuka” dhambi huhusisha kuchukua hatua dhidi ya watenda-dhambi. Nabii Hosea aliposema kuwahusu Waisraeli wakaidi kwamba, “[Yehova] ataukumbuka uovu wao,” huyo nabii alimaanisha kwamba Yehova angechukua hatua dhidi yao kwa sababu ya kukosa kwao toba. Hivyo, sehemu iliyobaki ya huo mstari yaongeza hivi: “Atazilipiza dhambi zao.” (Hosea 9:9) Kwa upande ule mwingine, Yehova asemapo kwamba, “Dhambi yao sitaikumbuka tena,” anatuhakikishia kwamba mara asamehepo mtenda-dhambi mwenye kutubu, hatamchukulia hatua kwa sababu ya dhambi hizo wakati fulani ujao. (Ezekieli 18:21, 22) Hivyo yeye husahau katika maana ya kwamba hatukumbushi dhambi zetu kwa kurudia-rudia ili kutushtaki au ili kutuadhibu tena na tena. Kwa njia hiyo Yehova hutuwekea kielelezo bora cha kuiga katika kushughulika kwetu na wengine. Kutopatana kutokeapo, ni vema zaidi kutofuliza kukumbuka makosa ya wakati uliopita ambayo hapo awali ulikubali kusamehe.

Vipi juu ya Matokeo?

14. Kwa nini msamaha haumaanishi kwamba mtenda-dhambi mwenye kutubu ameondolewa matokeo yote ya mwendo wake wenye kosa?

¹⁴ Je, utayari wa Yehova wa kusamehe humaanisha kwamba mtenda-dhambi mwenye kutubu ameondolewa matokeo yote ya mwendo wake wenye kosa? Sivyo hata kidogo. Hatuwezi kufanya dhambi bila kuadhibiwa. Paulo aliandika hivi: “Lolote lile mtu analopanda, hilo atavuna pia.” (Wagalatia 6:7) Huenda tukakabili matokeo fulani ya tendo letu au matatizo, lakini baada ya kusamehe, Yehova hasababishi tupatwe na janga. Taabu zitokeapo, Mkristo hapaswi kuhisi, ‘Labda Yehova ananiadhibu kwa sababu ya dhambi za wakati uliopita.’ (Linganisha Yakobo 1:13.) Kwa upande mwingine, Yehova hatuepushi na matokeo yote ya matendo yetu yenye makosa. Talaka, mimba zisizotakiwa, maradhi ya kupitishwa kingono, kutotumainiwa au kutostahiwa na wengine—huenda hayo yote yakawa matokeo yenye kuhuzunisha ya dhambi, na Yehova hatatuhami dhidi ya mambo hayo. Kumbuka kwamba hata ingawa alimsamehe Daudi kwa sababu ya dhambi zake kuhusiana na Bath-sheba na Uria, Yehova hakumhami Daudi dhidi ya matokeo yenye kuleta msiba yaliyofuata.—2 Samweli 12:9-14.

15, 16. Sheria iliyorekodiwa kwenye Mambo ya Walawi 6:1-7 ilimnufaishaje mhasiriwa na vilevile mkosaji?

¹⁵ Huenda dhambi zetu zikawa na matokeo mengine pia. Kwa kielelezo, fikiria simulizi katika Mambo ya Walawi sura ya 6. Hapa Sheria ya Kimusa yashughulikia hali ambamo mtu afanya kosa zito kwa kukamata bidhaa za Mwisraeli mwenzake kupitia upokonyaji, unyang’anyi, au upunjaji. Kisha mtenda-dhambi akana kwamba hana hatia, hata kuwa mwenye kuthubutu sana hivi kwamba aapa isivyo kweli. Hali hii ni kisa kinachohusisha bishano lisilo na ithibati kutoka pande zote mbili. Hata hivyo, baadaye mkosaji awa na dhamiri iliyojaa huzuni naye atubu dhambi yake. Ili kupata msamaha wa Mungu, yambidi afanye mambo matatu zaidi: arudishe alichokuwa amechukua, amlipe mhasiriwa faini ya asilimia 20, na atoe mwana-kondoo akiwa toleo la hatia. Kisha, sheria yasema hivi: “Huyo kuhani atafanya upatanisho kwa ajili yake mbele za BWANA, naye atasamehewa.”—Mambo ya Walawi 6:1-7; linganisha Mathayo 5:23, 24.

¹⁶ Sheria hiyo ilikuwa uandalizi wenye rehema kutoka kwa Mungu. Ilimnufaisha mhasiriwa, ambaye mali yake ilirudishwa na ambaye hapana shaka alihisi kitulizo kikubwa mkosaji alipokubali kosa lake hatimaye. Wakati uleule, sheria ilimnufaisha mtu ambaye dhamiri yake mwishowe ilimsukuma kukubali hatia yake na kusahihisha kosa lake. Kwa kweli, ikiwa angalikataa kufanya hivyo, asingepata msamaha kutoka kwa Mungu.

17. Yehova hutarajia tufanye nini, wakati ambapo wengine wameumizwa na dhambi zetu?

¹⁷ Ijapokuwa hatuko chini ya Sheria ya Kimusa, jambo hilo hutupa ufahamu wenye kina na wenye thamani juu ya akili ya Yehova, kutia na maoni yake juu ya msamaha. (Wakolosai 2:13, 14) Wakati ambapo wengine wameumizwa au kuhasiriwa na dhambi zetu, Yehova hupendezwa tufanyapo tuwezalo ili ‘kusahihisha kosa.’ (2 Wakorintho 7:11) Hilo huhusisha kukiri dhambi yetu, tukikubali hatia yetu, na hata kumwomba radhi mhasiriwa. Kisha twaweza kumwomba Yehova kwa msingi wa dhabihu ya Yesu na kupata kitulizo cha dhamiri safi na uhakikisho wa kwamba tumesamehewa na Mungu.—Waebrania 10:21, 22.

18. Huenda msamaha wa Yehova ukaandamana na nidhamu gani?

¹⁸ Kama mzazi yeyote mwenye upendo, huenda Yehova akatoa msamaha pamoja na kipimo fulani cha nidhamu. (Mithali 3:11, 12) Huenda Mkristo mwenye kutubu akalazimika kuacha pendeleo la kutumikia akiwa mzee, mtumishi wa huduma, au painia. Huenda akaumia kupoteza kwa kipindi fulani cha wakati mapendeleo ambayo yalikuwa yenye thamani kwake. Hata hivyo, nidhamu hiyo haimaanishi kwamba amepoteza upendeleo wa Yehova au kwamba Yehova amemnyima msamaha. Kwa kuongezea, lazima tukumbuke kwamba nidhamu kutoka kwa Yehova ni ithibati ya upendo wake kwetu. Kuipokea na kuitumia hutunufaisha sana na kwaweza kuongoza kwenye uhai udumuo milele.—Waebrania 12:5-11.

19, 20. (a) Ikiwa umefanya makosa, kwa nini hupaswi kuhisi kwamba huwezi kupata rehema ya Yehova? (b) Ni nini kitakachozungumziwa katika makala yenye kufuata?

¹⁹ Inaburudisha kama nini kujua kwamba twatumikia Mungu aliye “tayari kusamehe”! Yehova huona zaidi ya dhambi zetu na makosa yetu. (Zaburi 130:3, 4) Ajua kilicho mioyoni mwetu. Ukihisi kwamba moyo wako umevunjika na kupondeka kwa sababu ya makosa ya wakati uliopita, usikate kauli kwamba huwezi kupata rehema ya Yehova. Yajapokuwa makosa ambayo huenda ukawa umefanya, ikiwa umetubu kikweli, ukachukua hatua za kusahihisha kosa, na kusali kwa bidii ili kupata msamaha wa Yehova kwa msingi wa damu ya Yesu iliyomwagwa, waweza kuwa na uhakika kamili kwamba maneno haya ya 1 Yohana 1:9 yatumika kukuhusu: “Ikiwa twaungama dhambi zetu, yeye ni mwaminifu na mwadilifu hata kutusamehe dhambi zetu na kutusafisha ukosefu wote wa uadilifu.”

²⁰ Biblia yatutia moyo tuige msamaha wa Yehova katika shughuli zetu kati ya mmoja na mwenzake. Hata hivyo, wengine wafanyapo dhambi dhidi yetu twaweza kutarajiwa kusamehe na kusahau kwa kadiri gani? Jambo hilo litazungumziwa katika makala yenye kufuata.

[Maelezo ya Chini]

Ungejibuje?

◻ Kwa nini Yehova yu “tayari kusamehe”?

◻ Biblia hufafanuaje ukamili wa msamaha wa Yehova?

◻ Yehova asamehepo, ni katika maana gani yeye husahau?

◻ Yehova hutarajia tufanye nini wakati ambapo wengine wameumizwa na dhambi zetu?

[Picha katika ukurasa wa 12]

Wakati ambapo wengine wameumizwa na dhambi zetu, Yehova hutarajia tufanye masahihisho