Mwige Yehova—Dhihirisha Haki na Uadilifu

“Mimi ni Yehova, Mwenye kudhihirisha fadhili yenye upendo, haki na uadilifu duniani; kwa kuwa nafurahia mambo haya.”—YEREMIA 9:24, NW.

1. Yehova aliahidi tazamio gani zuri ajabu?

YEHOVA aliahidi kwamba siku ingefika ambayo kila mtu angemjua. Kupitia nabii wake Isaya, alisema hivi: “Hawatadhuru wala hawataharibu katika mlima wangu wote mtakatifu; maana dunia itajawa na kumjua BWANA, kama vile maji yanavyoifunika bahari.” (Isaya 11:9) Hilo ni taraja zuri ajabu wee!

2. Kumjua Yehova kwatia ndani nini? Kwa nini?

² Ingawa hivyo, kumjua Yehova kwamaanisha nini? Yehova alimfunulia Yeremia jambo lililokuwa la maana zaidi: “Kule kuwa na ufahamu wenye kina na kule kuwa na ujuzi juu yangu, kwamba Mimi ni Yehova, Mwenye kudhihirisha fadhili yenye upendo, haki na uadilifu duniani; kwa kuwa nafurahia mambo haya.” (Yeremia 9:24, NW) Hivyo, kumjua Yehova hutia ndani kujua njia anayodhihirisha haki na uadilifu. Nasi tukidhihirisha sifa hizo, atatufurahia. Twawezaje kufanya hivyo? Katika Neno lake, Biblia, Yehova amehifadhi rekodi za kushughulika kwake na binadamu wasio wakamilifu kwa enzi nyingi. Kwa kujifunza kuihusu, twaweza kujua njia ya Yehova ya haki na uadilifu na hivyo kumwiga.—Waroma 15:4.

Mwenye Haki Lakini Mwenye Huruma

3, 4. Kwa nini Yehova alifanya jambo la haki kuharibu Sodoma na Gomora?

³ Hukumu ya kimungu juu ya Sodoma na Gomora ni kielelezo bora kinachoonyesha sehemu mbalimbali za haki ya Yehova. Yehova hakuwapatiliza adhabu iliyokuwa ya lazima tu bali pia aliandaa wokovu kwa waliostahili. Je, kuangamizwa kwa majiji hayo kwa kweli kulikuwa kwa haki? Abrahamu hakufikiri hivyo mwanzoni, kwa kuwa yaonekana alikuwa anajua kidogo tu kuhusu uovu wa Sodoma. Yehova alimhakikishia Abrahamu kwamba ikiwa kungepatikana watu kumi tu, hangeliharibu jiji hilo. Kwa wazi, haki ya Yehova si yenye kuharakisha kamwe wala kukosa rehema.—Mwanzo 18:20-32.

⁴ Ukaguzi wa malaika wawili uliandaa ushuhuda ulio wazi wa maadili yaliyoshuka ya Sodoma. Wakati watu wa jiji, “vijana kwa wazee,” walipojua kwamba wanaume wawili walikuwa wamekuja kukaa nyumbani mwa Loti, kikundi hicho cha wagoni-jinsia-moja kilivamia nyumba yake kikiwa na nia ya kuwabaka. Kwa kweli upotovu wao ulikuwa umeshuka sana! Bila shaka, hukumu ya Yehova juu ya jiji hilo ilikuwa ya uadilifu.—Mwanzo 19:1-5, 24, 25.

5. Mungu alikomboaje Loti na familia yake kutoka Sodoma?

⁵ Baada ya kutaja uharibifu wa Sodoma na Gomora kuwa kielelezo cha kuonya, mtume Petro aliandika hivi: “Yehova ajua jinsi ya kukomboa watu wenye ujitoaji-kimungu kutoka katika jaribu.” (2 Petro 2:6-9) Haki haingekuwa imetimizwa kama Loti na familia yake ingefutiliwa mbali pamoja na watu wa Sodoma wasiomcha Mungu. Hivyo, malaika wa Yehova walimwonya Loti kuhusu uharibifu uliokuwa ukikaribia. Loti alipoendelea kukawia, “kwa jinsi BWANA alivyomhurumia,” malaika wakamchukua yeye, mke wake, na binti zake kwa mkono na kuwaongoza watoke nje ya jiji. (Mwanzo 19:12-16) Twaweza kuwa na uhakika kwamba Yehova atawahangaikia hivyohivyo waadilifu katika uharibifu ujao wa mfumo huu mwovu.

6. Kwa nini hatupaswi kuhangaikia kupita kiasi uharibifu unaokuja wa mfumo mwovu wa mambo?

⁶ Ijapokuwa mwisho wa mfumo huu utakuwa wakati wa “kupatiliza haki,” hatuna sababu ya kuhangaika kupita kiasi. (Luka 21:22) Hukumu ambayo Mungu atatekeleza kwenye Har–Magedoni itathibitika kuwa ya “haki [“uadilifu,” NW] kabisa.” (Zaburi 19:9) Kama vile Abrahamu alivyojifunza, sisi binadamu twaweza kutumaini kabisa haki ya Yehova, ambayo ni ya juu zaidi kupita yetu. Abrahamu aliuliza hivi: “Mhukumu ulimwengu wote asitende haki?” (Mwanzo 18:25; linganisha Ayubu 34:10.) Au kama vile ambavyo Isaya alisema kwa kufaa, “nani aliyemfunza [Yehova] njia za haki?”—Isaya 40:14, BHN.

Tendo la Uadilifu ili Kuokoa Wanadamu

7. Kuna uhusiano gani kati ya haki ya Mungu na rehema yake?

⁷ Haki ya Mungu haionekani tu katika njia ambayo yeye huadhibu wakosaji. Yehova hujifafanua kuwa “Mungu mwenye haki [“mwadilifu,” NW], mwokozi.” (Isaya 45:21) Kwa kuonekana waziwazi, kuna uhusiano wa karibu kati ya uadilifu wa Mungu, au haki ya Mungu, na tamaa yake ya kuokoa wanadamu kutoka katika madhara ya dhambi. Ikieleza kuhusu andiko hilo, The International Standard Bible Encyclopedia, toleo la 1982, laonyesha kwamba “haki ya Mungu hutafuta njia zinazofaa za kuonyesha rehema Yake na kutimiza wokovu Wake.” Si kwamba haki ya Mungu huhitaji kusawazishwa na rehema bali, badala yake, rehema ni wonyesho wa haki ya Mungu. Uandalizi wa Mungu wa fidia kwa wokovu wa wanadamu ni mfano wenye kutokeza zaidi wa sehemu hii ya haki ya kimungu.

8, 9. (a) Ni nini kilichotiwa ndani ya ufafanuzi, “tendo moja la uadilifu”? Kwa nini? (b) Yehova anataka nini kutoka kwetu?

⁸ Bei ya fidia yenyewe—uhai wenye thamani wa Mwana Mzaliwa-pekee wa Mungu, Yesu Kristo—ilikuwa ya juu kwa sababu viwango vya Yehova vyahusu ulimwengu, naye mwenyewe huvishikilia. (Mathayo 20:28) Uhai mkamilifu wa Adamu, ulikuwa umepotezwa, kwa hiyo uhai mkamilifu ulihitajiwa ili kukomboa uhai wa wazao wa Adamu. (Waroma 5:19-21) Mtume Paulo afafanua mwendo wa Yesu wenye uaminifu-maadili, kutia na kulipia fidia, kuwa “tendo moja la uadilifu.” (Waroma 5:18, kielezi-chini, NW) Kwa nini hivyo? Kwa sababu kulingana na maoni ya Yehova, kufidi wanadamu kulikuwa jambo sawa na la haki kufanya, hata ingawa ilimbidi afanye hivyo kwa gharama kubwa. Uzao wa Adamu ulikuwa kama “tete lililochubuliwa,” ambalo Mungu hakutaka kuliponda, au kama “utambi wa kitani-ghafi unaofuka moshi,” ambao hakutaka kuuzima. (Mathayo 12:20) Mungu alikuwa na uhakika kwamba wanaume na wanawake wengi waaminifu wangetokea miongoni mwa wazao wa Adamu.—Linganisha Mathayo 25:34.

⁹ Tuitikieje tendo hilo kuu la upendo na haki? Mojawapo ya mambo ambayo Yehova hutaka kutoka kwetu ni “kutenda haki.” (Mika 6:8) Twaweza kufanyaje hivyo?

Tafuta Haki, Fuatia Uadilifu

10. (a) Ni njia gani moja ambayo katika hiyo twadhihirisha haki? (b) Twaweza kutafutaje kwanza uadilifu wa Mungu?

¹⁰ Kwanza kabisa, lazima tujipatanishe na viwango vya Mungu vya adili. Kwa sababu viwango vya Mungu ni vya haki na uadilifu, twadhihirisha haki tunapoishi kupatana navyo. Yehova huwatazamia watu wake wafanye hivyo. “Jifunzeni kutenda mema; takeni hukumu na haki [“tafuteni haki,” NW],” Yehova aliwaambia Waisraeli. (Isaya 1:17) Yesu alitoa shauri kama hilo kwa wasikilizaji wake katika Mahubiri ya Mlimani, alipowafunza ‘kutafuta kwanza ufalme na uadilifu wa Mungu.’ (Mathayo 6:33) Paulo alimtia moyo Timotheo ‘afuatie uadilifu.’ (1 Timotheo 6:11) Tunapoishi kupatana na viwango vya Mungu vya mwenendo na kuvaa utu mpya, twafuatia haki na uadilifu wa kweli. (Waefeso 4:23, 24) Kwa maneno mengine, twatafuta haki kwa kufanya mambo kwa njia ya Mungu.

11. Kwa nini twapaswa kupigana dhidi ya kutawalwa na dhambi, nasi tufanyeje hivyo?

¹¹ Twajua vema kwamba, si rahisi sikuzote binadamu wasio wakamilifu kufanya yaliyo ya haki na sawa. (Waroma 7:14-20) Paulo aliwatia moyo Wakristo Waroma wapigane dhidi ya kutawalwa na dhambi, ili waweze kutoa miili yao iliyo wakfu kwa Mungu ikiwa “silaha za uadilifu,” ambazo zitakuwa zenye mafaa kwa Mungu katika kutimiza makusudi yake. (Waroma 6:12-14) Vivyo hivyo, kwa kujifunza na kutumia Neno la Mungu kwa ukawaida, twaweza kufyonza “rekebisho la akilini la Yehova” na ‘kutiwa nidhamu katika uadilifu.’—Waefeso 6:4; 2 Timotheo 3:16, 17.

12. Twapaswa kuepuka nini ikiwa tutatendea wengine katika njia ambayo twataka Yehova atutendee?

¹² Pili, twadhihirisha haki tunapotendea wengine vile tunavyotaka Yehova atutendee. Ni rahisi kuwa na viwango maradufu—kiwango cha kujiendekeza wenyewe lakini kwa wengine kiwango kikali. Sisi hutoa udhuru haraka kuhusu makosa yetu wenyewe, lakini tuna haraka ya kuchambua makosa ya wengine, ambayo huenda yakawa madogo yakilinganishwa na yetu. Yesu auliza hivi: “Basi, kwa nini wautazama unyasi ulio katika jicho la ndugu yako, lakini hulifikirii boriti lililo katika jicho lako mwenyewe?” (Mathayo 7:1-3) Tusisahau kamwe kwamba hakuna mmoja wetu angesimama ikiwa Yehova angechunguza makosa yetu kwa makini. (Zaburi 130:3, 4) Ikiwa haki ya Yehova yamruhusu kusamehe udhaifu wa akina ndugu, sisi ni akina nani hata tuwahukumu vibaya?—Waroma 14:4, 10.

13. Kwa nini mtu mwadilifu anahisi amewajibika kuhubiri habari njema za Ufalme?

¹³ Tatu, twaonyesha haki ya kimungu tunaposhiriki kwa bidii katika shughuli ya kuhubiri. “Usiwanyime watu mema yaliyo haki yao, ikiwa katika uwezo wa mkono wako kuyatenda,” Yehova atushauri. (Mithali 3:27) Haingekuwa sawa tukiwanyima wengine ujuzi unaotoa uhai ambao Mungu ametupatia kwa ukarimu sana. Ni kweli, huenda watu wengi wakakataa ujumbe wetu, lakini maadamu Mungu aendelea kuwaonyesha rehema, twapaswa kuwa tayari kuendelea kuwapa fursa ya ‘kufikia toba.’ (2 Petro 3:9) Na kama Yesu, twafurahia wakati tuwezapo kumsaidia mtu fulani arudie haki na uadilifu. (Luka 15:7) Sasa ndio wakati ufaao kwetu ‘kupanda mbegu katika uadilifu.’—Hosea 10:12.

‘Wakuu Watatawala kwa Haki’

14. Wazee hutimiza fungu gani kuhusu haki?

¹⁴ Sisi sote lazima tutembee katika njia ya uadilifu, lakini wazee katika kutaniko la Kikristo wana daraka la pekee kuhusu jambo hilo. Utawala wa Yesu wa kifalme ‘unategemezwa kwa haki na uadilifu.’ Kulingana na hayo, kiwango cha wazee ni haki ya kimungu. (Isaya 9:7) Wanakumbuka yale yanayofafanuliwa kiunabii kwenye Isaya 32:1: “Tazama, mfalme atamiliki kwa haki [“uadilifu,” NW], na wakuu watatawala kwa hukumu [“haki,” NW].” Wakiwa waangalizi waliowekwa kwa roho, au ‘wasimamizi-nyumba wa Mungu,’ wazee wapaswa kufanya mambo kwa njia ya Mungu.—Tito 1:7.

15, 16. (a) Wazee huigaje mchungaji mwaminifu wa kielezi cha Yesu? (b) Wazee huhisije kuhusu wale waliopotea kiroho?

¹⁵ Yesu alionyesha kwamba haki ya Yehova ilikuwa yenye huruma, rehema, na kiasi. Zaidi ya yote, alijaribu kusaidia wale waliokuwa na matatizo na “kutafuta sana na kuokoa kilichopotezwa.” (Luka 19:10) Kama yule mchungaji wa kielezi cha Yesu ambaye alitafuta bila kuchoka hadi akapata kondoo aliyepotea, wazee hutafuta wale ambao wamepotea njia kiroho na kujitahidi kuwaongoza warudi kwenye zizi.—Mathayo 18:12, 13.

¹⁶ Badala ya kushutumu wale ambao huenda wakawa wamefanya dhambi nzito, wazee hutafuta kuwaponya na kuwaongoza watubu ikiwezekana. Hufurahia wanapoweza kusaidia mtu aliyepotea njia. Hata hivyo, wao husikitika mkosaji ashindwapo kutubu. Ndipo viwango vya Mungu vya uadilifu vinapowahitaji wamtenge na ushirika mtu asiyetubu. Hata wakati huo, kama baba ya mwana mpotevu, wanatumaini kwamba siku moja mkosaji ‘atarudiwa na fahamu zake.’ (Luka 15:17, 18) Hivyo, wazee huchukua hatua ya kwanza kuwatembelea watu fulani waliotengwa kuwakumbusha jinsi wanavyoweza kurudi kwenye tengenezo la Yehova.a

17. Wazee huwa na mradi gani wanaposhughulika na kisa cha ukosaji, na ni sifa ipi ambayo huwasaidia wafikie mradi huo?

¹⁷ Wazee wanahitaji hasa kuiga haki ya Yehova wanaposhughulikia visa vya ukosaji. Watenda-dhambi ‘walifuliza kumkaribia’ Yesu kwa sababu walihisi kwamba angewaelewa na kuwasaidia. (Luka 15:1; Mathayo 9:12, 13) Bila shaka, Yesu hakupuuza ukosaji. Baada ya mlo mmoja pamoja na Yesu, Zakayo aliyekuwa mnyang’anyi mwenye sifa mbaya, alichochewa kutubu na kufanya masahihisho kuhusu mateso yote aliyoletea wengine. (Luka 19:8-10) Leo wazee wana mradi huohuo kwenye vikao vyao vya hukumu—kuongoza mkosaji atubu. Wakiweza kuwa rahisi kufikiwa kama alivyokuwa Yesu, wakosaji wengi wataona ikiwa rahisi zaidi kutafuta msaada wao.

18. Ni nini kitakachowezesha wazee wawe kama “mahali pa kujisitiri na upepo”?

¹⁸ Moyo ulio mwepesi kuhisi utasaidia wazee watekeleze haki ya kimungu, ambayo si kali wala yenye kukosa hisia. Kwa kupendeza, Ezra alitayarisha moyo wake, si akili yake tu, ili kufundisha Waisraeli haki. (Ezra 7:10) Moyo wenye kuelewa utawezesha wazee watumie kanuni zifaazo za Kimaandiko na kufikiria hali za kila mtu. Yesu alipomponya mwanake aliyekuwa na mtiririko wa damu, alionyesha kwamba haki ya Yehova yamaanisha kuelewa kusudi na vilevile maana ya sheria. (Luka 8:43-48) Wazee watekelezao haki kwa huruma wanaweza kufananishwa na “mahali pa kujisitiri na dhoruba” kwa wale ambao wamepigwa na udhaifu wao wenyewe au mfumo huu mbovu tunamoishi.—Isaya 32:2.

19. Dada mmoja aliitikiaje matumizi ya haki ya kimungu?

¹⁹ Dada mmoja aliyetenda dhambi nzito alikuja kuthamini haki ya kimungu moja kwa moja. “Kwa wazi, niliogopa kwenda kwa wazee,” yeye akubali. “Lakini walinihurumia na kuniheshimu. Wazee walikuwa kama baba badala ya mahakimu wakali. Walinisaidia kuelewa kwamba Yehova hangenikataa kama ningeazimia kurekebisha njia zangu. Nilijifunza moja kwa moja jinsi anavyotupa nidhamu kama vile ambavyo Baba mwenye upendo. Niliweza kumfungulia Yehova moyo wangu, nikiwa na uhakika kwamba angesikia dua yangu. Nikikumbuka hayo, naweza kusema kikweli kwamba mkutano huo pamoja na wazee miaka saba iliyopita ulikuwa baraka kutoka kwa Yehova. Tangu wakati huo, uhusiano wangu naye umekuwa wenye nguvu zaidi.”

Endeleza Haki, Ukafanye Lililo Adilifu

20. Kuna manufaa gani za kuelewa na kudhihirisha haki na uadilifu?

²⁰ Tunashukuru kwamba, haki ya kimungu humaanisha mengi zaidi ya kumpa kila mtu anachostahili. Haki ya Yehova imemchochea awape uhai wa milele wale wanaodhihirisha imani. (Zaburi 103:10; Waroma 5:15, 18) Mungu hushughulika nasi katika njia hii kwa sababu haki yake hufikiria hali zetu, nayo hutafuta kuokoa badala ya kuhukumu. Kwa kweli, uelewevu mzuri zaidi wa upana wa haki ya Yehova hutuvuta karibu zaidi naye. Na tujitahidipo kuiga sehemu hii ya utu wake, maisha zetu na za wale wengine zitabarikiwa sana. Kufuatia kwetu haki hakutakosa kuonekana na Baba yetu wa kimbingu. Yehova atuahidi hivi: “Shikeni hukumu [“haki,” NW], mkatende haki [“uadilifu,” NW]; kwa maana wokovu wangu u karibu kuja, na haki yangu kufunuliwa. Heri afanyaye haya.”—Isaya 56:1, 2.

[Maelezo ya Chini]

Je, Wakumbuka?

◻ Kuharibiwa kwa Sodoma na Gomora kwatufundisha nini kuhusu haki ya Yehova?

◻ Kwa nini fidia ni wonyesho wenye kutokeza wa haki na upendo wa Mungu?

◻ Ni zipi njia tatu ambazo katika hizo twaweza kudhihirisha haki?

◻ Wazee wanaweza kuiga haki ya kimungu katika njia gani ya pekee?

[Picha katika ukurasa wa 15]

Kwa kazi yetu ya kuhubiri, twaonyesha haki ya kimungu

[Picha katika ukurasa wa 16]

Wazee waonyeshapo haki ya kimungu, wale walio na matatizo wataona ikiwa rahisi zaidi kutafuta msaada wao