Acha “Amani Ya Mungu” Ilinde Moyo Wako
“BWANA [Yehova, NW] akuinulie uso wake, na kukupa amani.”—HESABU 6:26.
1. Muda mfupi kabla ya kifo chake, Paulo alimwandikia Timotheo nini, akifunua nini?
KATIKA mwaka wa 65 W. K., mtume Paulo alikuwa mfungwa gerezani katika Roma. Ingawa yeye alikuwa karibu kufa kifo cha jeuri mikononi mwa mwuaji Mroma, Paulo alikuwa na amani. Hiyo ni wazi kutokana na maneno aliyoandika kwa rafiki yake kijana Timotheo, wakati aliposema hivi: “Nimevipiga vita vilivyo vizuri, mwendo nimeumaliza, Imani nimeilinda; baada ya hayo nimewekewa taji ya haki, ambayo Bwana, mhukumu mwenye haki, atanipa siku ile.”—2 Timotheo 4:7, 8.
2. Ni nini ambacho kililinda moyo wa Paulo kupitia maisha yake yote ya mambo mengi, moja kwa moja hadi kifo chake?
2 Paulo angewezaje kuwa mtulivu jinsi hiyo alipokuwa akikabili kifo? Ilikuwa kwa sababu “amani ya Mungu, ipitayo akili zote” ilikuwa ikilinda moyo wake. (Wafilipi 4:7) Amani iyo hiyo ilikuwa imemlinda kupitia miaka yote iliyojaa mambo mengi tangu wongofu wake wa mapema kwenye Ukristo. Ilikuwa imemtegemeza kupitia ghasia ya watu, kufungwa gerezani, kupigwa mijeledi, na kupigwa kwa mawe. Ilimwimarisha alipopigana dhidi ya uasi-imani na mavutano ya waenezaji wa dini ya Kiyahudi. Na ilikuwa imemsaidia kushindana mweleka na nguvu za kishetani zisizoonekana. Ni wazi kwamba ilimwimarisha hadi mwisho kabisa.—2 Wakorintho 10:4, 5; 11:21-27; Waefeso 6:11, 12.
3. Ni maswali gani yanatokea juu ya amani ya Mungu?
3 Paulo aliona amani hiyo kuwa nguvu yenye uwezo kama nini! Je, sisi leo tunaweza kujifunza juu yayo? Je, itasaidia kulinda mioyo yetu na kutuimarisha ili ‘tupige vita vile vizuri vya imani’ nyakati hizi za “hatari zilizo ngumu kushughulika nazo”?—1 Timotheo 6:12; 2 Timotheo 3:1, NW.
Amani Pamoja na Mungu—Jinsi Ilivyopotezwa
4. Baadhi ya maana za neno “amani” ni gani katika Biblia?
4 Katika Biblia neno “amani” lina maana mbalimbali. Zinazofuata ni nyinginezo, jinsi zilivyoorodheshwa katika The New International Dictionary of New Testament Theology: “Kotekote katika A[gano] J[ipya], maana iliyo pana zaidi ya neno [sha.lohmʹ] (amani) inatia ndani hali njema (Amu. 19:20); ufanisi (Zab. 73:3), hata ikirejea kwenye wasiomhofu Mungu; afya ya kimwili (Isa. 57:18,[ 19]; Zab. 38:3); kuridhika . . . (Mwa. 15:15 n. k.); uhusiano mzuri kati ya mataifa na wanadamu ( . . . Amu. 4:17; 1 Nya. 12:17, 18); wokovu ( . . .Yer. 29:11; ling. Yer. 14:13).” Ulio wa maana zaidi ni uhusiano wenye amani pamoja na Yehova, ambao bila yao amani nyingine yoyote, kwa vyovyote, ni ya muda tu na yenye mipaka.—2 Wakorintho 13:11.
5. Amani ya uumbaji wa Mungu ilisumbuliwaje mwanzoni?
5 Mwanzoni, uumbaji wote ulikuwa na amani kamili pamoja na Yehova. Akiwa na sababu nzuri, Mungu alitangaza rasmi kwamba vitu vyote ambavyo aliumba vilikuwa vizuri sana. Kwa kweli, malaika wa kimbingu walipiga kelele kwa makofi walipoviona. (Mwanzo 1:31; Ayubu 38:4-7) Ingawa hivyo, kwa kuhuzunisha, amani hiyo ya ulimwenguni pote haikudumu. Ilivunjwa-vunjwa wakati kiumbe wa kiroho ajulikanaye sasa kuwa Shetani alipomshawishi Hawa, kiumbe mpya kabisa wa viumbe wenye akili wa Mungu, aache kumtii Mungu. Mume wa Hawa, Adamu, alimfuata, na kukiwa na waasi watatu hawa huru, kulikuwa na kutopatana katika ulimwengu wote mzima.—Mwanzo 3:1-6.
6. Kupotezwa kwa amani pamoja na Mungu kulikuwa na matokeo gani kwa ainabinadamu?
6 Kupoteza amani pamoja na Mungu kulileta hasara kwa Adamu na Hawa, ambao sasa walianza uharibifu wa kimwili wa hatua kwa hatua ulioishia kwenye kifo chao. Badala ya kuonea shangwe amani katika paradiso, Adamu alihitaji kung’ang’ania na udongo usiotayarishwa nje ya Edeni ili alishe familia yake iliyokuwa ikiongezeka. Badala ya kuridhika na kuwa mama wa jamii ya binadamu wakamilifu, Hawa alizaa wazao wasio wakamilifu katika maumivu na kwa kuteseka. Kupoteza amani pamoja na Mungu kuliongoza kwenye wivu na jeuri miongoni mwa binadamu. Kaini alimwua ndugu yake Habili, na wakati gharika ilipofika, duniani kote kulijawa na jeuri. (Mwanzo 3:7–4:16; 5:5; 6:11, 12) Wazazi wetu wa kwanza walipokufa, kwa uhakika hawakwenda kwenye makaburi yao wakitosheka, “kwa amani,” kama Abrahamu mamia mengi ya miaka baadaye.—Mwanzo 15:15.
7. (a) Mungu alitamka unabii upi ambao ulielekeza kwenye kurudishwa kwa amani kamili? (b) Adui wa Mungu Shetani alikuja kuwa mwenye uvutano jinsi gani?
7 Baada ya Adamu na Hawa kupoteza amani, ndio tunaona mtajo wa kwanza wa uadui katika Biblia. Mungu aliongea na Shetani na kusema hivi: “Nami nitaweka uadui kati yako na huyo mwanamke, na kati ya uzao wako [mbegu yako, NW] na uzao wake [mbegu yake, NW]; huo utakuponda kichwa, na wewe utamponda kisigino.” (Mwanzo 3:15) Wakati ulipopita, uvutano wa Shetani uliongezeka ukafika hali ambayo mtume Yohana angeweza kusema: “Ulimwengu wote unatawaliwa na yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, HNWW) Ulimwengu ulio chini ya Shetani kwa uhakika hauna amani pamoja na Mungu. Kwa kufaa basi, mwanafunzi Yakobo aliwaonya Wakristo hivi: “Hamjui ya kwa-mba kuwa rafiki wa dunia ni kuwa adui wa Mungu?”—Yakobo 4:4.
Katika Amani Katika Ulimwengu Wenye Uadui
8, 9. Baada ya Adamu kutenda dhambi, binadamu wangewezaje kuwa katika amani pamoja na Mungu?
8 Kule Edeni, wakati Mungu alipotaja neno “uadui” mara ya kwanza, alitabiri pia jinsi amani kamili ingerudishwa kwa uumbaji. Mbegu iliyoahidiwa ya mwanamke wa Mungu angeponda kichwa cha mvunjaji amani wa kwanza. Kutoka Edeni na kuendelea, wale waliojizoeza imani katika ahadi hiyo walionea shangwe uhusiano wa amani pamoja na Mungu. Kwa Abrahamu, huo ulistawi ukawa urafiki.—2 Nyakati 20:7; Yakobo 2:23.
9 Wakati wa Musa, Yehova alifanya watoto wa Israeli, mjukuu wa Abrahamu, kuwa taifa. Yeye alitolea taifa hilo amani yake, vile inavyoonwa katika baraka ambayo Haruni kuhani wa juu alitamka juu yao: “BWANA [Yehova, NW] akubarikie, na kukulinda; BWANA [Yehova, NW] akuangazie nuru za uso wake, na kukufadhili; BWANA [Yehova, NW] akuinulie uso wake, na kukupa amani.” (Hesabu 6:24-26) Amani ya Yehova ingeleta baraka zenye utajiri, lakini ilitolewa pamoja na masharti.
10, 11. Amani na Mungu ilikuwa na masharti gani, kwa Israeli, na hiyo ingekuwa na matokeo gani?
10 Yehova aliambia taifa hilo hivi: “Kama mkienda katika amri zangu, na kuyashika maagizo yangu, na kuyafanya; ndipo nitazinyesha mvua zenu kwa nyakati zake, na nchi itazaa maongeo yake, na miti ya mashambani itazaa matunda yake. Nami nitawapa amani katika nchi, tena mtalala wala hapana atakayewatia hofu; nami nitawakomesha wanyama wabaya katika nchi yenu, wala hautapita upanga katika nchi yenu. Nami nitakwenda kati yenu, nami nitakuwa Mungu wenu, nanyi mtakuwa watu wangu.” (Walawi 26: 3, 4, 6, 12) Israeli wangeweza kuona shangwe wakiwa na amani kwa kuwa walikuwa na usalama kutokana na maadui wao, wingi wa mali, na uhusiano wa karibu pamoja na Yehova. Lakini hayo yangetegemea kushikilia kwao sheria ya Yehova.—Zaburi 119:165.
11 Katika historia yote ya taifa hilo, Waisraeli waliojaribu kufuata sheria ya Mungu walionea shangwe amani pamoja na yeye, na hiyo ilileta mibaraka mingine mingi. Wakati wa miaka ya mapema ya utawala wa Mfalme Sulemani, amani pamoja na Mungu ilileta ufanisi wa mali pamoja na pumziko la kutokana na vita pamoja na majirani wa Waisraeli. Kwa kueleza juu ya wakati huo, Biblia inasema hivi: “Yuda na Israeli wakakaa salama, kila mtu chini ya mzabibu wake na chini ya mtini wake, tokea Dani mpaka Beer-sheba, siku zote za Sulemani.” (1 Wafalme 4:25) Hata uadui ulipotokea pamoja na mabara ya ujirani, Waisraeli waaminifu bado walikuwa na amani iliyo ya maana sana, amani pamoja na Mungu. Kwa hiyo, Mfalme Daudi, shujaa wa vita aliyejulikana sana, aliandika hivi: “Katika amani nitajilaza na kupata usingizi mara, maana Wewe, BWANA [Yehova, NW], peke yako, ndiwe unijaliaye kukaa salama.”—Zaburi 4:8.
Msingi Ulio Bora Zaidi kwa Ajili ya Amani
12. Hatimaye Israeli walikujaje kukataa amani pamoja na Mungu?
12 Hatimaye, mbegu ambaye angerudisha amani kamili alifika akiwa Yesu, na wakati wa kuzaliwa kwake malaika waliimba hivi: “Atukuzwe Mungu juu mbinguni, na duniani iwe amani kwa watu aliowaridhia.” (Luka 2:14) Yesu alitokea Israeli, lakini lijapokuwa chini ya agano la Mungu, taifa hilo zima lilimkataa na kumkabidhia Waroma ili auawe. Muda mfupi kabla ya kifo chake, Yesu alililia Yerusalemu, akisema hivi: “Laiti ungalijua, hata wewe, katika siku hii, yapasayo amani! lakini sasa yamefichwa machoni pako.” (Luka 19:42; Yohana 1:11) Kwa sababu ya kumkataa Yesu, Israeli lilipoteza kabisa amani yalo pamoja na Mungu.
13. Yehova alisimamisha njia gani mpya ili mwanadamu apate amani pamoja Naye?
13 Hata hivyo, makusudi ya Mungu hayakushindwa. Yesu alifufuliwa kwa wafu, na akamtolea Yehova thamani ya uhai wake mkamilifu kuwa ukombozi kwa ajili ya binadamu wenye mioyo minyofu. (Waebrania 9:11-14) Dhabihu ya Yesu ikawa njia mpya na iliyo bora zaidi kwa binadamu—Waisraeli wa kiasili na Wasio Wayahudi pia—kupata amani pamoja na Mungu. Paulo alisema hivi katika barua yake kwa Wakristo katika Roma: “Tulipokuwa adui tulipatanishwa na Mungu kwa mauti ya Mwana wake.” (Warumi 5:10) Katika karne ya kwanza, wale waliofanya amani kwa njia hiyo walipakwa mafuta kwa roho takatifu ili wachaguliwe kuwa wana wa Mungu na washirika wa taifa jipya la kiroho liitwalo “Israeli wa Mungu.”—Wagalatia 6:16; Yohana 1:12, 13; 2 Wakorintho 1:21, 22; 1 Petro 2:9.
14, 15. Fafanisha maana ya “amani ya Mungu”, na eleza jinsi inavyolinda Wakristo hata wakati wao ni shabaha ya uadui wa Shetani?
14 Waisraeli hawa wapya wa kiroho wangekuwa shabaha ya uadui wa Shetani na ulimwengu wake. (Yohana 17:14) Hata hivyo, wangekuwa na “amani, zitokazo kwa Mungu Baba na kwa Kristo Yesu Bwana wetu.” (2 Timotheo 1:2) Yesu aliwaambia hivi: “Nimewaambieni mambo haya ili mpate kuwa na amani katika kuungana nami. Ulimwenguni mtapata masumbuko; lakini jipeni moyo! Mimi nimeushinda ulimwengu!”—Yohana 16:33, HNWW.
15 Amani hiyo ndiyo ilimsaidia Paulo na Wakristo wenzake kuvumilia ijapokuwa matatizo yote waliyokabili. Ni wonyesho wa uhusiano wenye utulivu na upatano pamoja na Mungu, uliowezeshwa kwa dhabihu ya Yesu. Inampa mwenye kuwa nayo amani ya akili yenye ukunjufu akianza kutambua kwamba Yehova hujali. Mtoto mwenye kupakatwa vizuri katika mikono yenye upendo ya baba yake anaona amani kama hiyo, uhakika usio na shaka kwamba analindwa na mtu anayemjali. Paulo aliwatia moyo Wafilipi hivi: “Msijisumbue kwa neno lo lote; bali katika kila neno kwa kusali na kuomba, pamoja na kushukuru, haja zenu na zijulikane na Mungu. Na amani ya Mungu, ipitayo akili zote, itawahifadhi mioyo yenu na nia zenu katika Kristo Yesu.”—Wafilipi 4:6, 7.
16. Amani pamoja na Mungu iliathirije uhusiano wa Wakristo wa karne ya kwanza kati ya mmoja na mwingine?
16 Tokeo moja la kupoteza kwa mwanadamu amani pamoja na Mungu lilikuwa uadui na kutopatana. Kwa Wakristo wa karne ya kwanza, kupata amani pamoja na Mungu kulikuwa na tokeo la kinyume kabisa: amani na umoja miongoni mwao wenyewe, ule ambao Paulo aliuita “kifungo cha amani.” (Waefeso 4:3) Wao ‘walinia mamoja na kukaa katika amani, na Mungu wa upendo na amani alikuwa pamoja nao.’ Tena, wao walihubiri ‘habari njema iletayo amani,’ ambayo ilikuwa hasa, ile habari njema ya wokovu kwa ‘marafiki wa amani,’ wale ambao huitikia habari njema.—2 Wakorintho 13:11; Matendo 10:36, HNWW; Luka 10:5, 6, NW.
Agano la Amani
17. Mungu amefanyiza nini pamoja na watu wake katika siku yetu?
17 Je, amani kama hiyo yaweza kupatikana leo? Ndiyo, yaweza. Tangu kusimamishwa kwa Ufalme wa Mungu chini ya Yesu Kristo aliyetukuzwa 1914, Yehova amewakusanya waliobaki wa Israeli wa Mungu kutoka ulimwengu huu na kufanya agano la amani pamoja nao. Hivyo alitimiza ahadi yake iliyofanywa kupitia nabii Ezekieli: “Nitafanya agano la amani pamoja nao; litakuwa agano la milele pamoja nao; nami nitawaweka na kuwazidisha, na patakatifu pangu nitapaweka katikati yao milele.” (Ezekieli 37:26) Yehova alifanya agano hili pamoja na Wakristo wapakwa-mafuta ambao, kama ndugu zao katika karne ya kwanza, wanajizoeza imani katika dhabihu ya Yesu. Wakiwa wamesafishwa uchafu wa kiroho, wamejiweka wakfu kwa Baba wao wa kimbingu na wanajitahidi kufuata amri zake, hilo likionekana sana kwa kutanguliza kwao kuzihubiri potepote ulimwenguni habari njema za Ufalme wa Mungu uliosimamishwa.—Mathayo 24:14.
18. Wengine miongoni mwa mataifa wameitikiaje wanapotambua kwamba jina la Mungu liko juu la Israeli wa Mungu?
18 Unabii waendelea hivi: “Tena maskani [tabenakulo, NW] yangu itakuwa pamoja nao; nami nitakuwa Mungu wao, nao watakuwa watu wangu. Na mataifa watajua ya kuwa mimi ndimi BWANA [Yehova, NW], mimi niwatakasaye Israeli.” (Ezekieli 37:27, 28) Kulingana na hayo, mamia ya maelfu, ndiyo, mamilioni, kutoka “mataifa” wamefahamu kwamba jina la Yehova liko juu ya Israeli wa Mungu. (Zekaria 8:23) Kutoka mataifa yote, wao wamekusanyika ili kumtumikia Yehova pamoja na taifa hilo la kiroho, wakifanyiza ule “mkutano mkubwa” ulioonwa mbeleni kwenye Ufunuo. Wakiwa “wamefua mavazi yao, na kuyafanya meupe katika damu ya Mwana-Kondoo,” wao wataokoka dhiki kubwa waingie ulimwengu mpya wenye amani.—Ufunuo 7:9, 14.
19. Watu wa Mungu wanaonea shangwe amani gani leo?
19 Pamoja, Israeli wa Mungu na umati mkubwa wanaonea shangwe amani ya kiroho inayolinganika na amani iliyoonewa shangwe na Israeli chini ya Mfalme Sulemani. Kuwahusu, Mika alitoa unabii huu: “Nao watafua panga zao ziwe majembe, na mikuki yao iwe miundu; taifa halitainua upanga juu ya taifa lingine, wala hawatajifunza vita tena kamwe. Bali wataketi kila mtu chini ya mzabibu wake, na chini ya mtini wake; wala hapana mtu atakayewatia hofu.” (Mika 4:3, 4; Isaya 2:2-4) Kwa kupatana na hayo, wamegeuzia vita na ugomvi visogo vyao, kwa njia ya mfano kufua panga zao ziwe majembe na mikuki yao iwe miundu. Hivyo, wao huonea shangwe udugu wa amani kotekote ulimwenguni katika jamii yao ya mataifa yote, haidhuru taifa lao, lugha yao, rangi yao, au sehemu ya jamii mtu anakotoka. Nao wanafurahia uhakika wa ulinzi wa himaya ya Yehova juu yao. ‘Hapana mtu anayewatia hofu.’ Kwa kweli, ‘Yehova amewapa watu wake nguvu; Yehova amewabariki watu wake kwa amani.’—Zaburi 29:11.
20, 21. (a) Kwa nini ni lazima tutie bidii kuhifadhi amani yetu pamoja na Mungu? (b) Tunaweza kusema nini juu ya juhudi za Shetani kuvunja-vunja amani ya watu wa Mungu?
20 Hata hivyo, kama katika karne ya kwanza W. K., amani ya watu wa Mungu imechochea uadui wa Shetani. Tangu kuvurumishwa kwake kutoka mbinguni baada ya kusimamishwa kwa Ufalme wa Mungu katika 1914, Shetani amepigana vita na “wazao [mbegu, NW] wake [mwanamke] waliosalia.” (Ufunuo 12:17) Hata katika siku zake, Paulo alionya hivi: “Sisi tuna kushindana mweleka, si dhidi ya damu na mnofu, bali dhidi ya . . . kani za roho zenye uovu katika mahali pa kimbingu.” (Waefeso 6:12, NW) Onyo hilo ni la haraka sasa, Shetani akiwa amezuiwa kwenye ujirani wa dunia.
21 Shetani ametumia kila ujuzi ulio mikononi mwake katika juhudi zake za kuharibu amani ya watu wa Mungu, lakini ameshindwa. Wakati wa nyuma katika 1919, hakukuwa hata 10,000 waliojaribu kumtumikia Mungu kwa uaminifu. Leo, kuna zaidi ya milioni nne wanaoshinda ulimwengu kupitia imani yao. (1 Yohana 5:4) Kwa hawa, amani pamoja na Mungu na amani pamoja na mmoja na mwenzake ni jambo halisi, hata wanapovumilia uadui wa Shetani na mbegu yake. Lakini kwa sababu ya uadui huo, na tukifikiria kutokukamilika kwetu wenyewe na “nyakati za hatari zilizo ngumu kushughulika nazo” ambamo tunaishi, tunapaswa kutia bidii ya uendelevu ili tuhifadhi amani yetu. (2 Timotheo 3:1, NW) Katika makala inayofuata, tutaona nini inatiwa ndani katika kufanya hilo.
Unaweza Kueleza?
◻ Kwa nini binadamu alipoteza amani pamoja na Mungu hapo kwanza?
◻ Amani pamoja na Mungu ilikuwa na masharti gani kwa Israeli?
◻ Leo amani pamoja na Mungu ina msingi gani?
◻ Ni nini “amani ya Mungu” inayolinda mioyo yetu?
◻ Sisi tunaonea shangwe mibaraka gani mingine tukiwa na amani pamoja na Mungu?