Mandhari Kutoka Bara Lililoahidiwa

Nazareti—Makao ya Nabii

“UMATI ukaendelea kusema: ‘Huyu ni yule nabii Yesu, kutoka Nazareti ya Galilaya!’” Ndiyo, hata wakati wa huduma ya Yesu, kule tu kutajwa kwake kulikumbusha juu ya Nazareti jiji ambalo sasa ni maarufu. Hivyo, wenye kuja kumkamata hawakusema kwamba walikuwa wakitafuta Yesu bali “Yesu yule Mnazareti.”—Mathayo 21:11; 26:71; Yohana 18:3-5; Matendo 26:9, NW.

Picha iliyopo juu yaonyesha utakavyopata ukizuru Nazareti leo. Ni kubwa zaidi ya wakati malaika alipokuja “kwenye jiji moja la Galilaya lenye kuitwa Nazareti” ili kuambia Mariamu kwamba angezaa Mwana wa Mungu. (Luka 1:26-33, NW) Huko nyuma, Nazareti lilifanana kwa kadiri fulani na kijiji kilichoonyeshwa katika ukurasa ufuatao, likiwa nyumba za mraba zilizo kikundi kimoja upande wa kilima. Labda Yusufu na Mariamu waliishi katika makao yenye kufanana na hizi. Lakini kitambo kidogo tu kabla wakati ambapo Mariamu angezaa, wao walilazimika kwenda kusini Bethlehemu, na Yesu akazaliwa huko. Baadaye walikimbilia Misri ili kumlinda mtoto na hila za Herode za mauaji. Baada ya hapo, “walirejea Galilaya mpaka mjini kwao, Nazareti.”—Luka 2:4, 39; Mathayo 2:13-23.

Hivyo Yesu alikua, si akiwa katika kitovu chenye pirikapirika nyingi, kama Yerusalemu au Tiberia, bali katika mahali patulivu. Nazareti lilikuwa katika bonde lenye kuzungukwa na vilima vya Galilaya ya Chini, ambako nafaka, zabibu, mizeituni, na mitini ilisitawi sana. Jiji hilo liliona shangwe ya kuwa na viangazi vyenye ubaridi wa kufurahisha, lakini vipupwe havikuwa vikali kama katika Galilaya Juu.

Yusufu aliruzuku mke wake, wanaye, na binti zake kwa kufanya kazi akiwa seremala, labda akiwa na duka kama hili katika Nazareti la ki-siku-hizi. Huenda ikawa alitayarisha maboriti ya paani na milango ya mbao kwa ajili ya nyumba za mji huo, au meza vibago, na fanicha nyingine za mbao. Twajua kwamba Yesu alitazama na kujifunza, kwa maana yeye pia alikuja kuitwa “yule seremala.” (Marko 6:3 Mathayo 13:55) Yaelekea kwamba kazi ya kulima katika sehemu zenye kuzunguka Nazareti ilitokeza kazi nyinginezo. Labda Yesu alifanyiza nira kama hii ionekanayo juu ya wanyama hawa. Kwa sasa, huenda Yusufu akawa alikuwa akitumia vifaa vyake kufanyiza plau au kuunda sleji za kukokotwa nyuma ya nira.—2 Samweli 24:22; Isaya 44:13.

Akiwa kivulana, labda Yesu alitembea-tembea katika eneo lenye kuzunguka Nazareti, kama vile “Kana, mji wa Galilaya,” kilometa 13 kaskazini alikofanya mwujiza wake wa kwanza baadaye. (Yohana 2:1-12) Akitembea karibu kilometa 10 kusini-mashariki kuelekea Bonde la Yezreeli na Kilima cha More, Yesu angefikia jiji la Naini, lenye kuonekana katika ukurasa wa 17.a (Waamuzi 6:33; 7:1) Kumbuka kwamba wakati wa utalii wake wa kwanza wa kuhubiri, Yesu alikufa andamano la maziko karibu na Naini. Kwa kusukumwa na huruma, alifufua mwana wa mjane.—Luka 7:11-16

Nazareti halikuwa katika yoyote ya njia zile kubwa zilizopita barani, lakini lilikuwa na njia rahisi za kuingia katika barabara hizo. Waweza kuona hivyo kutokana na ramani ya jalada la 1990 Calendar of Jehovah’s Witnesses, ambayo pia ina picha kubwa zaidi ya Nazareti leo. Ile njia ya mashariki-magharibi ya kupitia Bonde la Yezreeli iliunganisha bandari ya Acre, au Ptolemais, na Bahari ya Galilaya na Bonde la Yordani. Yenye kupitana nayo katikati ilikuwa njia moja ya kuja kusini kutoka Dameski na yenye kuteremka kupitia Samaria hadi Yerusalemu.

Nazareti lilikuwa na sinagogi lalo lenyewe, na mapema katika huduma yake, Yesu alienda huko “kulingana na desturi yake.” Alisoma Isaya 61:1, 2, akiutumia kuhusu yeye mwenyewe. Wanamji wangeitikiaje, baadhi yao wakiwa wamekwisha kumwona akikua na huenda hata ikawa walimlipa kwa kazi ya useremala? Walikasirika sana na kujaribu kumtupa chini kutoka kwenye genge, lakini Yesu akakimbia. (Luka 4:16-30) Uthibitisho waonyesha kwamba, habari za mambo aliyofanya baadaye katika Naini na kwingineko zilifika Nazareti, kwa maana aliporudi na kufundisha katika sinagogi la huko, hakuna aliyeongea juu ya kumwua. Na bado, “hakufanya miujiza mingi huko,” kwa maana wajuani wake katika Nazareti hawakuweka imani ndani yake kuwa nabii.—Mathayo 13:53-58.

Marko aandika tendo-mwitikio la Yesu: “Nabii hakosi heshima, isipokuwa katika nchi yake mwenyewe, na kwa jamaa zake, na nyumbani mwake.” Yasikitisha kama nini kwamba hivyo ndivyo ilivyokuwa kuhusu watu wengi katika Nazareti. Na bado, sisi twaweza kufikiria jiji hilo kuwa makao ya Nabii ambaye sisi twachagua kumheshimu.—Marko 6:4.

[Maelezo ya Chini]

[Hisani katika ukurasa wa 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est

[Picha katika ukurasa wa 17]

[Picha katika ukurasa wa 17]

[Picha katika ukurasa wa 17]