Shauri Ambalo “Limekolezwa Chumvi”

“Acheni tamko lenu liwe na neema sikuzote, likiwa limekolezwa chumvi, ili mjue jinsi inavyowapasa kumpa jibu kila mtu.”​—WAKOLOSAI 4:6, NW.

 1, 2. Kwa sababu gani ni jambo la maana hasa shauri la Kikristo ‘likolezwe chumvi’?

KATIKA historia yote, chumvi imekuwa na sehemu ya pekee katika utayarishaji wa chakula. Chumvi ni kihifadhi na kiongeza ladha pia, hivi kwamba vyakula vingi visivyokuwa na chumvi vinaonwa kuwa havina utamu wala ladha. Basi, Paulo alipoandika kwamba matamko ya Mkristo yanapasa ‘yakolezwe chumvi,’ alikuwa akisema kwamba usemi wetu unapasa uwe wenye kujenga, pia wenye kukubalika na kuvutia. (Wakolosai 4:6, NW) Ndivyo ilivyo hasa wakati tunapotoa shauri. Kwa sababu gani?

² Kusudi la kushauri si kugawia mtu habari tulizo nazo tu. Katika visa vingi, mwenye kushauriwa anakuwa tayari anajua nyingine za kanuni za Biblia zinazohusu hali yake, lakini ana tatizo ama kuzitumia ama kuona umaana wazo. Basi, ugumu mkubwa wa kushauri kwa njia ya Kikristo ni kubadili njia ya kufikiri ya mtu. (Wagalatia 6:1; Waefeso 4:11, 12) Ndiyo, sababu “chumvi” inahitajiwa.

 3. Yehova ametoa msaada gani kwa washauri Wakristo?

³ Kwa kweli, kushauri ni kugumu, na ili aushinde, mshauri anahitaji maarifa na utambuzi. (Mithali 2:1, 2, 9; 2 Timotheo 4:2) Kwa furaha, Yehova ametuandalia Biblia ambayo zaidi ya kuwa na maarifa yanayohitajiwa ina mifano mingi pia ya mashauri yaliyotolewa na watu wa Mungu wenye utambuzi. Kuchunguza mingine ya mifano hiyo itatusaidia tuwe washauri wenye matokeo zaidi.

Kumfikiria Yule “Mshauri wa Ajabu”

 4. Katika kutolea kundi shauri, mzee Mkristo anaweza kuigaje Yesu Kristo?

⁴ Kwa mfano, mfikirie Yesu, yule “Mshauri wa ajabu.” (Isaya 9:6) Mwishoni mwa karne ya kwanza, Yesu alipanga barua za mashauri zikapelekwe kwenye makundi saba katika wilaya ya Esia. Barua hizi ni kielezo kizuri sana kwa wazee ambao huenda wakahitaji kutolea makundi yao mashauri​—na kanuni zilizomo zinahusika kwa kadiri iyo hiyo wakati wa kushauri watu mmoja mmoja. Matatizo aliyoyazungumza Yesu yalikuwa mazito: uasi-imani, ushawishi wa namna ya “Yezebeli,” uvuguvugu, na ufuatiaji wa vitu vya kimwili, kati ya mambo mengine. (Ufunuo 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 14-18) Kwa hiyo Yesu aliyazungumza matatizo hayo waziwazi. Hakuacha shaka lo lote juu ya mambo aliyotaka kuyaambia makundi hayo mbalimbali. Leo, wazee Wakristo wanapotolea makundi yao mashauri, inawapasa watie “chumvi” ya unyenyekevu na fadhili katika mashauri yao, kwa kumwiga Yesu. (Wafilipi 2:3-8; Mathayo 11:29) Kwa upande mwingine, pia kwa kumwiga Yesu, wanahitaji kusema mambo waziwazi. Shauri lao halipasi kusemwa kwa njia isiyoeleweka na kwa kutaja mambo ya jumla sana hata kundi likose maana.

 5, 6. Ni masomo gani zaidi ambayo mzee Mkristo anaweza kujifunza kutokana na ujumbe ambao Yesu alipelekea yale makundi saba?

⁵ Angalia, pia, kwamba wakati wo wote ilipowezekana Yesu alisifu sana makundi pale mwanzoni na akamalizia shauri lake kwa kitia-moyo chenye kujenga. (Ufunuo 2:2, 3, 7; 3:4, 5) Washauri Wakristo, pia, wanapaswa wakoleze sifa na kitia-moyo katika shauri lao. Ni kama vile mzee mmoja mwenye ujuzi alivyosema: “Kwa kweli, hupati mafanikio mengi ukiwagombeza tu akina ndugu.” Wanapotoa shauri lenye mkazo mwingi, wazee wasiwaache akina ndugu wakiwa wanajisikia wamemalizwa nguvu, bali wajisikie wametiwa nguvu na wakiwa na azimio la kufanya vizuri zaidi wakati ujao.​—Linganisha 2 Wakorintho 1:1-4.

⁶ Mwisho, namna gani kuhusu ujumbe ambao Yesu aliyapelekea makundi katika Smirna na Filadelfia? Yeye hakuwa na mambo ya kulaumu ndugu hao. Lakini kwa sababu walikuwa wakipatwa na majaribu makubwa, yeye aliwatia moyo waendelee kuvumilia. (Ufunuo 2:8-11; 3:7-13) Waangalizi Wakristo, pia, hawapaswi kutoa mashauri wakati sahihisho tu linapohitajiwa bali inawapasa sikuzote wawe chonjo kusifu akina ndugu kwa kazi zao nzuri na kuwatia moyo wavumilie.​—Warumi 12:12

Tumia Mifano

 7, 8. (a) Shauri la Yesu kwa wafuasi wake ‘lilikolezwaje chumvi’? (b) Kwa sababu gani mifano ni yenye thamani kubwa tunapotoa shauri?

⁷ Wakati mwingine ambao Yesu alitoa shauri ni ule ambao wanafunzi wake walihangaikia ni nani angekuwa wa kwanza katika Ufalme wa mbingu. Hapo yeye angaliweza kuwagombeza wafuasi wake vikali kwa sababu ya hangaikio hilo. Lakini, yeye ‘alikoleza chumvi katika maneno yake.’ Akiita mtoto mdogo amwendee, yeye alisema: “Ye yote ajinyenyekeshaye mwenyewe kama mtoto huyu, huyo ndiye aliye mkuu katika ufalme wa mbinguni.” (Mathayo 18:1-4; Luka 9:46-48) Shauri hilo lilikuwa wazi lakini lenye fadhili na la kujenga. Kwa kuonyesha kwamba Ufalme wa mbinguni ulitofautiana sana na falme za ulimwengu huu, Yesu aliwatia moyo wafuasi wake wawe wanyenyekevu, na akajaribu kuiondoa sababu iliyowafanya wabishane.

⁸ Angalia, pia, ile njia stadi ya kufundisha yenye matokeo mazuri aliyoitumia Yesu katika kisa hiki. Ulikuwa mfano ulio hai​—mtoto mdogo! Washauri wenye hekima mara nyingi ‘wanakoleza chumvi’ katika maneno yao kwa kutumia mifano, kwa kuwa hiyo inaweza kukazia uzito wa jambo au inaweza kumsaidia mpokeaji shauri aone sababu za mambo na kuliona tatizo kwa upande tofauti. Mara nyingi mifano inasaidia kupunguza mfadhaiko.

 9. Ni nini mingine ya mifano ya Kimaandiko ya kutumia mifano wakati wa kutoa shauri?

⁹ Yehova alipokuwa akimwonya Kaini kwamba alikuwa katika hatari kubwa ya kutenda dhambi nzito, yeye alifananisha dhambi na mnyama-mwitu kwa maelezo yenye kueleweka sana. Alisema: “Dhambi iko, inakuotea mlangoni, nayo inakutamani wewe.” (Mwanzo 4:7) Yona alipokasirika kwa sababu Yehova alikuwa amewaachilia Waninawi waliotubu, Mungu alimpa mtango umtolee kivuli. Halafu mmea huo uliponyauka na Yona akalalamika, Yehova alisema: “Wewe umeuhurumia mtango .  . . na mimi, Je! haikunipasa kuuhurumia Ninawi, mji ule mkubwa; ambao ndani yake wamo watu zaidi ya mia na ishirini elfu?” (Yona 4:5-11) Lilikuwa shauri thabiti kweli kweli!

10. Mshauri wa kisasa aliye Mkristo alitumiaje mfano kusaidia msichana mdogo aelewe vizuri zaidi makusudio ya wazazi wake?

¹⁰ Vivyo hivyo, wakati msichana mmoja alipoudhika kwa sababu wazazi wake walimwekea vizuizi kuhusu washirika wake, mwangalizi anayesafiri alijaribu kumsaidia kwa kutumia mfano huu: “Wewe unapenda kushona kwa kutumia cherehani, sivyo? Ebu wazia kwamba umetumia wakati mwingi ukishona vazi la kuvutia kwa ajili ya rafiki. Lakini ukiisha kumpa, unamkuta akilitumia kupanguzia sakafu. Wewe ungeonaje?” Msichana huyo akakubali kwamba angeudhika. Kwa hiyo mhudumu huyo akaendelea kusema: “Hayo ndiyo maoni ya wazazi wako. Wao wametumia wakati mwingi wakikulea, nao wanakuonea fahari. Kwa hiyo wanakutaka ushirikiane na watu watakaokutendea inavyofaa, si watu watakaokuja kukudhuru baadaye.” Mfano huo ulimsaidia msichana huyo athamini jambo ambalo wazazi wake walikuwa wakijaribu kufanya.

Uliza Maulizo

11. Yehova alitumiaje maulizo kwa njia yenye matokeo mazuri alipokuwa akishauri Yona?

¹¹ Labda umeona kwamba wakati Yehova alipokuwa akimwambia Yona hasira yake haikuwa na sababu nzuri, Yeye alimwuliza maulizo pia. Wakati Yona alipoomba kwamba afe akiwa amekasirika kwa sababu Ninawi haukuwa umeharibiwa, Yehova aliuliza hivi: “Je! unatenda vema kukasirika?” Yona hakujibu. Kwa hiyo, Yehova akaruhusu ule mtango ukue halafu unyauke. Hapo Yona akaudhika maradufu. Kwa hiyo Yehova akamwuliza: “Je! unatenda vema kukasirika kwa ajili ya mtango?” Safari hii Yona alijibu hivi: “Ndiyo, natenda vema kukasirika hata kufa.” Kwa kuwa sasa nabii huyo alikuwa amemjibu Yehova, Yeye aliendelea kulinganisha mwelekeo wa Yona kuhusu mmea usio wa thamani kubwa pamoja na mwelekeo Wake mwenyewe kuhusu Ninawi akimwuuliza ulizo hili lenye kumbana: “Na mimi, Je! haikunipasa kuuhurumia Ninawi?” (Yona 4:4, 9, 11) Hivyo Yona alishauriwa aige mwelekeo wa Yehova kuhusu Waninawi waliotubu.

12. Maulizo yana ubora gani katika kushauri? Toa mfano.

¹² Ndiyo, maulizo yanasaidia mshauri ajue mawazo ya mtu anayehitaji shauri. Yanamsaidia pia mtu huyo atambue kwa wazi zaidi matatizo na makusudio yake mwenyewe. Kwa mfano, huenda mtu akasisitiza kwamba ana haki kabisa kunywa pombe kidogo kabla ya kuendesha gari arudi nyumbani. Huenda akajiamini sana kwa maoni ya kwamba, ‘Kileo hakinibadili mimi hata kidogo!’ Rafiki anaweza kuzungumza naye kwa kumpa sababu, akisema: ‘Lakini namna gani ukihusika katika msiba wenye kusababishwa na mtu mwingine. Polisi wangefikiri nini wakiona kwamba ulikuwa umekunywa? Tena namna gani kileo kikibadili kidogo tu njia zako za kufanya mambo. Je! kweli unataka kuendesha gari, lako ikiwa akili zako haziko sawasawa kabisa kabisa? Je! inafaa kujasiria kuingia hatarini kwa sababu ya kinywaji?’

13. Ni kwa njia gani mshauri mmoja alitumia Biblia, pamoja na maulizo, kutoa shauri? Kwa sababu gani njia hiyo ilikuwa na matokeo mazuri?

¹³ Sikuzote shauri la Kikristo linakuwa na msingi wa Biblia. Na inapowezekana, washauri Wakristo wanaitumia Biblia kwa kuifungua hasa wanapotoa shauri. Hiyo ni msaada wenye, nguvu nyingi. (Waebrania 4:12) Kwa mfano: Mzee mmoja mwenye ujuzi alikuwa akijaribu kusaidia mtu fulani ambaye hakuwa tena mtendaji katika kazi ya kuhubiri. Mzee akaelekeza fikira za mtu huyo kwenye mfano wa Yesu juu ya mwanamume aliyekuwa na watoto wawili, na wote wawili akawaagiza waende wakafanye kazi katika shamba lake la mizabibu. Yule wa kwanza alisema angeenda asiende. Yule wa pili akasema hangeenda lakini hata hivyo akaamua kwenda. (Mathayo 21:28-31) Ndipo yule mshauri akauliza: “Ni yupi kati ya watoto hawa wawili ambaye wewe unatenda kama yeye sasa hivi?” Mhubiri huyo alielewa maana, hasa wakati mshauri alipoendelea kusema: “Wewe unafikiri Yehova, yule Mwenye shamba la mizabibu, anaionaje hali yako?”

14. Ni nini nyingine za hali ambamo maulizo yangeweza kuwa chombo chenye thamani katika kutoa shauri?

¹⁴ Ndivyo ilivyo wakati wa kujaribu kusaidia wale walio na mashaka, wale walio na matatizo ya ndoa au mengine ya kijamaa, wale walio na magumu kati yao na watu wengine, au wale walio katika hali nyinginezo zenye kujaribu.a Maulizo ya ustadi yanasaidia wanaoshauriwa wafikiri kwa kuona sababu za mambo, wajichunguze wenyewe, na wakate mashauri kwa usahihi.

Sikiliza kwa Makini

15. (a) “Wafariji” watatu wa Ayubu walishindwa kufanya nini? (b) Kusikiliza kutasaidiaje mshauri Mkristo?

¹⁵ Ingawa hivyo, kumbuka kwamba kuuliza maulizo kunamaanisha kwamba unataka kuyasikia majibu. (Mithali 18:13) Washauri hawapaswi kutumbukia katika mtego ulionasa wale “wafariji” watatu wa Ayubu. Ayubu alinena nao, lakini wao hawakusikiliza kwa kweli. Walikuwa tayari wamekwisha kuamua katika akili zao kwamba taabu ya Ayubu ilisababishwa na udhambi wake mwenyewe. (Ayubu 16:2; 22:4-11) Tofauti na hivyo, mshauri Mkristo anapaswa asikilize kwa makini. Hivyo, huenda akaona mshauriwa akitua-tua kwa njia inayomaanisha jambo fulani, au akasikia sauti ikibadilika-badilika kwa njia inayoonyesha kwamba hadithi yote haijaelezwa bado. Labda ulizo la ziada litatokeza wazo linalokaa-kaa upande wa nyuma ya akili ya mtu huyo.​—Linganisha Mithali 20:5

16. Ni nini kinachotakwa kwa Mshauri inapokuwa vigumu kusikiliza maelezo ya Mkristo mwenzake aliyevurugika mawazo ya moyoni?

¹⁶ Ni kweli kwamba huenda kufanya hivyo kusiwe rahisi sikuzote. Huenda mtu mwenye kusumbuliwa na mawazo ya moyoni akaboboka hivi: ‘Mimi nachukia wazazi wangu!’ au, “Mimi siwezi kuendelea kuishi na mume wangu!” Ni jambo lenye kuudhi kusikiliza mambo kama hayo. Lakini kumbuka kwamba Yehova alikuwa na nia ya kusikiliza wakati Asafu alipolalamika kwamba uaminifu wake ulionekana kama kwamba ni wa bure tu. (Zaburi 73:13, 14) Mungu alisikiliza, pia, wakati Yeremia aliposema kwamba yeye alikuwa amepumbazwa. (Yeremia 20:7) Ilionekana kama kwamba Habakuki alilalamika kwamba waovu walikuwa wakigandamiza waadilifu na kwamba Yehova hata hakuwa akiona jambo hilo. (Habakuki 1:13-17) Inawapasa washauri Wakristo wawe tayari hivyo hivyo kusikiliza. Ikiwa kwa kweli watu wanajisikia hivyo, basi mshauri anahitaji kujua jambo hilo ili aweze kusaidie. Inampasa aepuke kumhimiza mshauriwa kwa ujanja atoe maoni ambayo ndiyo anafikiri mtu huyo anapaswa kuwa nayo badala ya yale aliyo nayo kikweli. Mshauri aepuke pia kujibu vikali au kwa njia ya kuhukumu, labda kwa kufanya hivyo akimvunja moyo mtu huyo asiendelee kuyafungulia mambo yaliyo moyoni.​—Mithali 14:29:17:27

17. Ni kwa njia gani kusikiliza tu yanayosemwa na ndugu zetu kunakuwa njia ya kuwafariji nyakati nyingine?

¹⁷ Nyakati nyingine sehemu iliyo kubwa ya kushauri kwetu ni kusikiliza, mruhusu mtu huyo atumiminie maoni yake ya uchungu, kuvunjika moyo, au masumbuko yake ya moyoni. Wakati Naomi aliporudi kutoka kwenye mashamba ya Moabu, wanawake wa Israeli walimsalimu kwa maneno haya: “Je! huyu ni Naomi?” Lakini Naomi akajibu hivi kwa masikitiko: “Msiniite Naomi, niiteni Mara; kwa sababu Mwenyezi Mungu amenitenda mambo machungu sana. Mimi nalitoka hali nimejaa, naye [Yehova] amenirudisha sina kitu; kwani kuniita Naomi ikiwa [Yehova] ameshuhudia juu yangu, na Mwenyezi Mungu amenitesa? (Ruthu 1:19-21) Wanawake Waisraeli walishindwa na la kumjibu. Lakini, mara nyingi, kujitoa kwa upendo uweze kupatikana na kuwasikiliza wengine wanapoeleza maumivu yao ya kimoyo kunaweza kusaidia wapate maponyo.b

Chukua Mambo Ifaavyo

18. (a) Ni baadhi ya maitikio gani yaliyoonyeshwa kwa mashauri kutoka kwa Yehova na Yesu Kristo? (b) Ni sifa gani inayowapasa washauri Wakristo wasitawishe?

¹⁸ Bila shaka, njia za watu za kuitikia shauri zinatofautiana. Kwa wazi Yona aliitikia vizuri shauri la Yehova. Nabii huyo alimaliza uchungu na hasira yake kwa njia nzuri sana hata akaeleza mambo yaliyompata ili wengine waweze kujifunza kutokana nayo. Iliwachukua wafuasi wa Yesu muda fulani ndipo wakajifunza somo lililohusu unyenyekevu. Kwani, usiku ule ule uliotangulia kufa kwa Yesu, wao walihusika katika mabishano mengine juu ya ni nani angekuwa mkubwa zaidi kati yao! (Luka 22:24) Basi, wale wanaotoa shauri wanahitaji kuwa wenye subira. (Mhubiri 7:8) Kwa kawaida mtu ambaye mwelekeo wake mbaya umetia sana mizizi ndani yake hatabadili mwendo wake kwa sababu ya maneno machache tu aliyoambiwa na mzee. Matatizo ambayo yamekuwapo kwa mudu mrefu kati ya wenzi wa ndoa hayataondoka baada ya kuhojiana mara moja na Mkristo aliyekomaa. Magonjwa makubwa yanaweza kuchukua miezi mingi ndipo yaweze kuponywa, na huenda ikawa hivyo kuhusu matatizo makubwa ya kiroho. Na watu wengine hawatataka kabisa kusikiliza shauri la utimamu. Ijapokuwa Kaini alishauriwa na Yehova mwenyewe, yeye alienda akaua ndugu yake.​—Mwanzo 4:6-8.

19. Kundi linaweza kuwasaidiaje wale wanaosumbuliwa na majeraha ya kimoyo?

¹⁹ Inawapasa wale walio na matatizo makali wachukue mambo kwa maoni yanayofaa juu ya kiasi cha msaada wanaoweza kutazamia kutoka kwenye kundi. Mkristo mwenzetu hawezi kuondoa hali ya kushuka moyo inayoletwa na ugonjwa wa daima akilini, wala hawezi kuondoa maumivu ya kimoyo yanayoweza kuwa yamesababishwa na msiba fulani au tukio baya sana. Inapokuwa kwamba mtu ni mgonjwa kimwili, mara nyingi jambo analofanya daktari ni kumstarehesha tu huku kupita kwa wakati kukiuponya mwili. Vivyo hivyo, wakati Mkristo anaposumbuliwa na maoni ya moyoni, kundi linaweza kujaribu ‘kumstarehesha,’ likisali pamoja naye na kwa ajili yake, likimtolea neno la kumtia moyo wakati wo wote inapowezekana, na kumpa msaada wo wote wa matendo ambayo linaweza. Halafu, kwa kawaida, kupita kwa wakati na roho ya Yehova ndiyo mambo yanayoponya. (Mithali 12:25; Yakobo 5:14, 15) Hivyo, mtu aliyetendwa zinaa ya maharimu aliandika hivi: “Ingawa kutendwa zinaa ya maharimu inaweza kuvuruga sana maoni ya moyoni tengenezo la Yehova linafanya mengi kutegemeza mtu, na kwa msaada unaotoka katika Maandiko na tegemezo kutoka kwa ndugu na dada, mtu anaweza kushinda hali hiyo.”c

20. Shauri linatimiza sehemu gani huku sisi sote tukijitahidi tuendelee kumtumikia Yehova?

²⁰ Ndiyo, Wakristo wana daraka la kusaidiana. Wazee hasa, lakini pia wote walio kundini, wanapaswa wahangaikia masilahi ya mtu na mwenzake na kutoa shauri la Kimaandiko lenye fadhili wakati linapohitajiwa. (Wafilipi 2:4) Bila shaka, shauri hilo halipasi liwe la kutumia amri ya kimabavu wala la ukatili. Wala lisitokeze wazo la kwamba mshauri anajaribu kuongoza maisha ya mtu mwingine. Bali, linapasa liwe na msingi wa Kimaandiko na ‘kukolezwa chumvi.’ (Wakolosai 4:6, NW) Kila mtu anahitaji msaada pindi kwa pindi, na shauri lenye kutolewa kwa wakati unaofaa, likiwa ‘limekolezwa chumvi’ ya fadhili na kitia-moyo litatusaidia sisi sote tuendelee kufuata ile njia ya uzima wa milele.

[Maelezo ya Chini]

Je! Wewe Unakumbuka?

◻ Ni mambo gani ya shauri la Yesu kwa yale makundi saba yanayoweza kusaidia wazee leo?

◻ Ni mifano gani ya Kimaandiko iliyopo juu ya matumizi ya mifano katika kutoa shauri?

◻ Kwa mshauri Mkristo kuna ubora gani halisi wa kutumia maulizo?

◻ Mshauri mstadi anaweza kutumiaje Biblia?

◻ Kwa sababu gani anayetoa shauri anapasa pia awe msikilizaji mwenye makini?

[Picha katika ukurasa wa 17]

Akitumia mtoto kutoa mfano juu ya wazo lake, Yesu aliwapa wanafunzi wake shauri la wazi, lenye fadhili na la kujenga

[Picha katika ukurasa wa 18]

Yona aliona uchungu na hasira, lakini inaonekana aliitikia vizuri shauri la Yehova