Sura 10
Unabii wa Biblia Ambao Wewe Umeona Ukitimizwa
Je! umepata kuuliza ni kwa nini mambo ni tofauti sana leo yakilinganishwa na yalivyokuwa miaka mia moja iliyopita? Baadhi ya mambo yako afadhali. Katika mabara mengi, maradhi yaliyoua wakati uliopita sasa yanaponywa kikawaida, na mtu wa wastani hufurahia kiwango cha maisha ambacho hakikuwaziwa na wazazi wake wa kale waliokufa. Kwa upande mwingine, karne yetu imeona vita vibaya zaidi na baadhi ya mateso mabaya zaidi katika historia yote. Fanaka ya ainabinadamu—hata kuendelea kwayo kuishi—yatishwa na ongezeko la ghafula la idadi ya watu, tatizo la uchafuzi, na mrundiko mkubwa sana wa kimataifa wa silaha za nyukilia, za viini, na za kemikali. Ni kwa nini karne ya 20 ni tofauti sana na karne zilizotangulia?
1. (Tia ndani utangulizi.) (a) Karne ya 20 imetofautianaje na karne zilizotangulia? (b) Ni nini kitakachotusaidia tuelewe ni kwa nini nyakati zetu ziko tofauti sana?
JIBU la swali hilo lahusiana na unabii wa Biblia wenye kutokeza ambao wewe umeona ukitimizwa. Ni unabii ambao Yesu mwenyewe alitamka na ambao, licha ya kuthibitisha Biblia imepuliziwa na Mungu, waonyesha kwamba twaishi karibu sana na mabadiliko makubwa katika tamasha ya ulimwengu. Unabii huo ni upi? Nasi twajuaje kwamba unatimizwa?
Unabii Mkubwa wa Yesu
2, 3. Wanafunzi wa Yesu walimwuliza swali gani, na jibu twalipata wapi?
2 Biblia hutuambia kwamba muda mfupi kabla ya kifo cha Yesu, wanafunzi wake walikuwa wakizungumza juu ya yale majengo makubwa ya hekalu katika Yerusalemu; walivutiwa sana na ukubwa na ulioelekea kuwa udumifu wayo. Lakini Yesu alisema: “Hamyaoni mambo haya yote? Amin, nawaambieni, Halitasalia hapa jiwe juu ya jiwe ambalo halitabomoshwa.”—Mathayo 24:1, 2.
3 Lazima wanafunzi wa Yesu wawe walishangazwa na maneno yake na baadaye walimjia wapate habari zaidi, wakisema: “Tuambie, Mambo hayo yatakuwa wakati gani, na ni nini itakayokuwa ishara ya kuwapo kwako na ya umalizio wa mfumo wa mambo?” (Matahyo 24:3, NW) Jibu la Yesu lapatikana katika sehemu inayobaki ya Mathayo sura za 24 na 25. Maneno yake yameandikwa, pia, katika Marko sura 13 na Luka sura 21. Bila shaka huo ulikuwa ndio unabii wa maana zaidi uliotamkwa na Yesu alipokuwa yungali duniani.
4. Wanafunzi wa Yesu walikuwa wakiuliza juu ya mambo gani tofauti?
4 Kwa kweli, wanafunzi wa Yesu walikuwa wakiuliza juu ya jambo zaidi ya moja. Kwanza, walitokeza swali: “Mambo hayo yatakuwa wakati gani?” yaani, Yerusalemu na hekalu lalo vingeharibiwa wakati gani? Na zaidi, walitaka kujua ishara ambayo ingeonyesha kwamba kuwapo kwa Yesu akiwa Mfalme wa Ufalme wa kimbingu wa Mungu kulikuwa kumeanza na kwamba mwisho wa huu mfumo wa mambo ulikuwa karibu.
5. (a) Kulikuwako utimizo gani wa kwanza wa unabii wa Yesu, lakini maneno yake yangekuwa na utimizo kamili wakati gani? (b) Yesu alianzaje jibu lake kwa swali la wanafunzi?
5 Katika jibu lake, Yesu alizungumza juu ya mambo hayo mawili. Kwa kweli mengi ya maneno yake yalitimizwa nyuma katika karne ya kwanza, wakati wa ile miaka iliyoongoza mpaka kwenye uharibifu mbaya sana wa Yerusalemu katika 70 W.K. (Mathayo 24:4-22) Lakini unabii wake ulipaswa kuwa na maana kubwa hata zaidi baadaye, kwa kweli katika siku zetu wenyewe. Basi, Yesu alisema nini? Alianza kwa kutamka maneno yaliyoandikwa katika mistari 7 na 8: “Taifa litainuka dhidi ya taifa na ufalme dhidi ya ufalme, na kutakuwako upungufu wa chakula na matetemeko ya dunia mahali hapa na mahali hapa. Mambo hayo yote ni mwanzo wa maumivu makali ya ghafula ya taabu.”
6. Maneno ya Yesu katika Mathayo 24:7, 8 hutukumbusha juu ya unabii gani unaofanana na huo?
6 Kwa wazi, kuwapo kwa Yesu akiwa Mfalme wa kimbingu kungetiwa alama na mchafuko mkubwa duniani. Hilo lathibitishwa na unabii unaolingana ambao wapatikana katika kitabu cha Ufunuo: ile njozi ya wale wapanda-farasi wanne wa Apokalipsi. (Ufunuo 6:1-8) Wa kwanza wa wapanda-farasi hao afananisha Yesu mwenyewe akiwa Mfalme mshindi. Wale wapandaji wengine na farasi zao wafananisha matukio duniani yanayotia alama mwanzo wa utawala wa Yesu: vita, njaa, na kifo cha mapema kupitia visababishi mbalimbali. Je! tunaona matabiri hayo mawili yakitimizwa leo?
Vita!
7. Ni nini kinachotangulia kuonyeshwa kiunabii na upandaji wa mpanda-farasi wa pili wa Apokalipsi?
7 Acheni tuyaangalie kwa uangalifu zaidi. Kwanza, Yesu alisema: “Taifa litainuka dhidi ya taifa na ufalme dhidi ya ufalme.” Huo ulikuwa unabii wa vita. Wa pili wa wale wapanda-farasi wa Apokalipsi alifananisha vita pia. Twasoma: “Mwingine akatokea, farasi rangi-moto; na yule mmoja aliyeketi juu yake alipewa ruhusa ya kuondolea mbali amani kutoka dunia ili wao wapaswe kuchinja mmoja na mwenzake; na upanga mkubwa akapewa yeye.” (Ufunuo 6:4, NW) Ilivyo ni kwamba ainabinadamu imekuwa ikipigana vita kwa maelfu ya miaka. Basi, ni kwa nini maneno hayo yawe na umaana wa pekee kwa siku yetu?
8. Kwa nini tungetazamia vita kuwa sehemu ya kutokeza ya ishara hiyo?
8 Kumbuka kwamba vita peke yake siyo ishara ya kuwapo kwa Yesu. Ishara hiyo imejumlisha mambo yote ya unabii wa Yesu yakitukia katika kipindi kile kile kimoja cha wakati. Lakini vita ndiyo sehemu ya kwanza inayotajwa, kwa hiyo tungetazamia kwamba sehemu hii ingetimizwa katika njia ya kutokeza ambayo ingevuta fikira zetu. Na kila mtu lazima akubali kwamba vita vya karne hii ya 20 havina kifani katika historia yote iliyotangulia.
9, 10. Unabii mwingi kuhusu vita ulianza kutimizwaje?
9 Kwa kielelezo, hakuna vita vyovyote vya mapema—vingi vijapokuwa vilikuwa vyenye ukatili na uharibifu—vilivyokaribia hata kidogo uharibifu wa vita vya ulimwengu viwili vya karne ya 20. Vita vya ulimwengu vya kwanza vilisababisha hatimaye karibu vifo milioni 14, zaidi ya idadi yote ya watu wa nchi nyingi. Kweli kweli, “alipewa ruhusa ya kuondolea mbali amani kutoka dunia ili wao wapaswe kuchinja mmoja na mwenzake.”
10 Kulingana na unabii huo, ‘upanga mkubwa alipewa’ mpanda-farasi wa pili wa Apokalipsi mwenye kufanana na vita. Hilo lahusuje? Hivi: Silaha za vita zilikuwa hatari zaidi sana. Akiwa na kifaru, ndege, gesi ya sumu yenye kuua, nyambizi, na mizinga ambayo ingeweza kulipusha risasi kwenda kilometa kadhaa, binadamu akawa hodari zaidi katika kuua jirani yake. Na tangu vita vya ulimwengu vya kwanza ule “upanga mkubwa” umekuwa wenye uharibifu hata zaidi—kwa sababu ya matumizi ya vitu kama mawasiliano ya redio, rada, bunduki za hali ya juu, silaha za viini na kemikali, bunduki za kutupa moto, makombora ya moto, aina mpya za makombora, makombora ya kulipua yenye kuruka kutoka kontinenti moja mpaka nyingine, nyambizi za nyukilia, eropleni za ufundi mkubwa, na manowari kubwa.
“Mwanzo wa Maumivu Makali ya Ghafula ya Taabu”
11, 12. Vita vya kwanza vya ulimwengu vilikuwaje “mwanzo wa maumivu makali ya ghafula ya taabu”?
11 Mistari ya mapema ya unabii wa Yesu yamalizia kwa maneno haya: “Mambo hayo yote ni mwanzo wa maumivu makali ya ghafula ya taabu.” Kwa hakika ndivyo ilivyokuwa kwa vita vya ulimwengu vya kwanza. Mwisho wavyo katika 1918 haukuleta amani ya muda mrefu. Baada ya muda mfupi vilifuatwa na mapigano madogo lakini makali katika Ethiopia, Libya, Hispania, Urusi, India, na mabara mengine. Kisha vikaja vita vya ulimwengu vya pili vyenye kutisha sana, ambavyo viliua wanajeshi na raia milioni 50.
12 Na zaidi, yajapokuwa mapatano ya amani na utulivu wa pindi kwa pindi katika kupigana, ainabinadamu ingali katika vita. Katika 1987 iliripotiwa kwamba vita vikubwa 81 vilikuwa vimepiganwa tangu 1960, vikiua wanaume, wanawake, na watoto 12,555,000. Mwaka 1987 uliona vita zaidi vikipiganwa kuliko katika mwaka mwingineo wote uliotangulia wa historia iliyoandikwa.1 Kuongezea hayo, matayarisho na matumizi ya kijeshi, sasa yakifikia jumla ya karibu dola 1,000,000,000,000 kila mwaka, yanaharibu uchumi wa ulimwengu.2 Kwa hakika unabii wa Yesu juu ya ‘taifa likiinuka dhidi ya taifa na ufalme dhidi ya ufalme’ unatimizwa. Yule farasi mwekundu wa vita aendelea na mbio zake kali duniani kote. Lakini vipi juu ya sehemu ya pili ya ishara hiyo?
Upungufu wa Chakula!
13. Yesu alitabiri matukio gani yenye tanzia, na njozi ya mpanda-farasi wa tatu iliungaje mkono unabii wake?
13 Yesu alitabiri: “Na kutakuwako upungufu wa chakula . . . mahali hapa na mahali hapa.” Ona jinsi hilo linavyopatana na upandaji wa farasi wa tatu wa wale wapanda-farasi wanne wa Apokalipsi. Juu yake twasoma: “Nikaona, na tazama! farasi mweusi ti; na mmoja aliyeketi juu yake alikuwa na jozi ya mizani katika mkono wake. Na mimi nikasikia sauti kana kwamba ni katikati ya viumbe hai wanne ikisema: ‘Kwarti moja ya ngano kwa dinari moja, na kwarti tatu za shayiri kwa dinari moja; na usidhuru mafuta ya zeituni na divai.’” (Ufunuo 6:5, 6, NW) Ndiyo, upungufu mkubwa wa chakula!
14. Ni njaa kubwa gani tangu 1914 zimetimiza unabii wa Yesu?
14 Je! yawezekana kwamba unabii huo unatimizwa leo, ambapo mabara fulani yamefikia kupata viwango vya juu vya maisha? Mtupio jicho kwa ulimwengu wote hauachi shaka lolote kwa habari ya jibu. Kihistoria, njaa kubwa zimesababishwa na vita na misiba ya asili. Basi, haishangazi kwamba karne yetu, ambayo imekuwa na misiba na vita vingi mno, imepatwa tena na tena na njaa kubwa. Sehemu nyingi za dunia zimepatwa na misiba tangu 1914. Ripoti moja yaorodhesha njaa kubwa-kubwa zaidi ya 60 tangu 1914, katika mabara yaliyotengana kama Ugiriki, Udachi, U.S.S.R., Nigeria, Chad, Chile, Peru, Bangladesh, Bengal, Kampuchea, Ethiopia, na Japan.3 Baadhi ya njaa hizo kubwa zimeendelea kwa miaka kadhaa na kusababisha mamilioni ya vifo.
15, 16. Ni upungufu gani mwingine wa chakula wenye kuleta uharibifu kweli kweli leo?
15 Ingawa kwa kawaida njaa kali hutangazwa sana, baada ya muda hizo hupita na waliookoka hurudia polepole maisha ya kawaida kwa kulinganisha. Hata hivyo, aina nyingine ya kutisha zaidi ya upungufu wa chakula imesitawi wakati wa karne ya 20. Hii haitokezi sana na kwa hiyo hupuuzwa mara nyingi. Lakini huendelea mwaka baada ya mwaka. Hii ni tauni kali ya ukosefu wa chakula kinachofaa mwili (utapiamlo) ambayo hupata kufikia sehemu moja kwa tano ya idadi ya watu wa sayari yetu na huua kati ya watu milioni 13 na 18 kila mwaka.4
16 Yaani, aina hii ya upungufu wa chakula huua kwa kawaida karibu watu wengi katika siku mbili kama waliouawa katika Hiroshima na lile kombora la atomi. Kweli kweli, kila miaka miwili, kuna watu wengi zaidi wanaouawa na matokeo ya njaa kushinda askari waliouawa na Vita vya Ulimwengu 1 na Vita vya Ulimwengu 2 vikiunganishwa. Je! kumekuwako “upungufu wa chakula . . . mahali hapa na mahali hapa” tangu 1914? Ndiyo, kabisa!
Matetemeko ya Dunia
17. Ni tetemeko gani la dunia lenye kuleta uharibifu lililotukia mara tu baada ya 1914?
17 Katika Januari 13, 1915, vita vya ulimwengu vya kwanza vilipokuwa na miezi michache tu, tetemeko moja la dunia lilitikisa Abruzzi, Italia, na kuua watu 32,610. Msiba huo mkubwa watukumbusha kwamba vita na upungufu wa chakula wakati wa kuwapo kwa Yesu vingeandamana na kitu kingine: “Kutakuwako . . . matetemeko ya dunia mahali hapa na mahali hapa.” Kama ilivyo kwa vita na njaa kubwa, lile tetemeko la dunia la Abruzzi lilikuwa tu “mwanzo wa maumivu makali ya ghafula ya taabu.”a
18. Unabii wa Yesu kuhusu matetemeko ya dunia umetimizwaje?
18 Karne ya 20 imekuwa karne ya matetemeko ya dunia, na kwa sababu ya usitawi wa vyombo vya kusambaza habari, ainabinadamu yote inajua sana uharibifu ambao yamesababisha. Kutaja machache tu, katika China 200,000 walikufa katika tetemeko la dunia 1920; katika 1923, watu wapatao 99,300 walikufa katika tetemeko katika Japan; katika 1935, tetemeko jingine liliua 25,000 katika ile ambayo sasa ni Pakistan, ambapo 32,700 walikufa katika Uturuki katika 1939. Kulikuwa na vifo 66,800 katika tetemeko la dunia na Peru katika 1970. Na katika 1976, wapatao 240,000 (au, kulingana na vyanzo vingine, 800,000) walikufa katika Tangshan, China. Hivi juzijuzi, katika 1988, kulikuwako 25,000 waliokufa katika tetemeko la dunia lenye nguvu katika Armenia.b Hakika, “matetemeko ya dunia mahali hapa na mahali hapa”!6
“Tauni Yenye Kufisha”
19. Ni jambo gani zaidi ya ishara hiyo lililotabiriwa na Yesu na kutangulia kufananishwa na yule mpanda-farasi wa nne wa Apokalipsi?
19 Jambo jingine la la unabii wa Yesu lahusiana na maradhi. Mwevanjeli Luka, katika simulizi lake, aandika kwamba Yesu alitabiri “mahali hapa na mahali hapa magonjwa ya kipuku.” (Luka 21:11, NW) Hilo pia lapatana na njozi ya kiunabii ya wale wapanda-farasi wanne wa Apokalipsi. Yule mpanda-farasi wa nne aitwa Kifo. Yeye afananisha kifo cha mapema kutokana na visababishi kadhaa, kutia ndani “tauni yenye kufisha na . . . hayawani-mwitu wa dunia.”—Ufunuo 6:8, NW.
20. Ni ugonjwa gani wa kuambukiza wenye kutokeza uliotimiza kwa sehemu unabii wa Yesu juu ya magonjwa ya kipuku?
20 Nyuma katika 1918 na 1919, watu zaidi ya 1,000,000,000 waliugua mafua makali ya Hispania, na zaidi ya 20,000,000 walikufa. Maradhi hayo yaliua wengi zaidi ya ile vita kuu yenyewe.7 Na “tauni yenye kufisha,” au “magonjwa ya kipuku,” yangali yanapiga kizazi hiki, ijapokuwa maendeleo mengi ya kitiba yenye kutokeza. Ni kwa nini? Jambo moja ni kwamba, sikuzote mabara maskini zaidi hayana maendeleo ya kisayansi. Watu maskini huugua na kuuawa na magonjwa ambayo yangeweza kuponywa kama pesa zaidi zingetolewa.
21, 22. Watu katika mabara tajiri na maskini wameuguaje kutokana na “tauni yenye kufisha”?
21 Hivyo, watu wapatao milioni 150 ulimwenguni pote huugua malaria. Wapatao milioni 200 huambukiwa na kichocho. Maradhi ya Chagas hupata watu karibu milioni kumi. Karibu milioni 40 huugua upofu unaoletwa na mainzi ya mto. Maradhi ya kuhara sana huua mamilioni ya watoto kila mwaka.8 Kifua kikuu na ukoma yangali ni matatizo makubwa ya afya. Hasa, maskini wa ulimwengu huu huugua ‘magonjwa ya kipuku mahali hapa na mahali hapa.’
22 Lakini hata na matajiri pia. Kwa kielelezo, mafua makali huambukia matajiri na maskini pia. Katika 1957 kiini kimoja cha mafua makali kilisababisha vifo 70,000 katika United States peke yake. Katika Ujerumani yakadiriwa kwamba mtu mmoja katika sita ataugua kansa hatimaye.9 Maradhi yenye kupitishwa kingono yanawapata pia matajiri na maskini. Kisonono, maradhi ya kuambukizana yanayoripotiwa mara nyingi katika United States, huambukia hesabu kubwa inayofikia asilimia 18.9 ya idadi ya watu wa sehemu fulani za Afrika.10 Kaswende, maradhi ya macho (chlamydia), na vidonda vya sehemu za uzazi ni baadhi ya “magonjwa ya kipuku” yanayopitishwa kingono.
23. Ni “tauni yenye kufisha” gani ambayo juzijuzi imekuwa kwenye vichwa vya habari za magazetini?
23 Katika miaka ya juzijuzi, “tauni yenye kufisha” ya UKIMWI imejiunga pia katika orodha ya “magonjwa ya kipuku.” UKIMWI ni ugonjwa wa kuogofya kwa sababu, wakati huu wa kuandika, hakuna ponya linaloonekana, na hesabu ya wanaouawa nao yazidi kuongezeka. Dakt. Jonathan Mann, mkurugenzi wa Programu ya Pekee ya WHO (Shirika la Afya Ulimwenguni) juu ya UKIMWI, alisema: “Pia twakadiria kwamba kuna watu milioni tano kufikia 10 ulimwenguni leo walioambukiwa na vairasi ya upungufu wa kinga ya mwili wa binadamu (HIV).”11 Kulingana na kadirio moja lililotangazwa, vairasi ya UKIMWI huambukia mtu mpya kila dakika. “Tauni yenye kufisha” kweli kweli! Lakini vipi juu ya unabii wa kifo kupitia hayawani-mwitu?
“Hayawani-mwitu wa Dunia”
24, 25. (a) Nabii Ezekieli alirejezea “hayawani-mwitu” wa aina gani? (b) Yesu alisema nini juu ya kuchacha kwa “hayawani-mwitu” duniani wakati wa kuwapo kwake?
24 Ukweli ni kwamba, hayawani-mwitu wanapotajwa siku hizi katika magazeti, ni kwa sababu namna-namna fulani zinahatarishwa au ziko karibu kutoweka. “Hayawani-mwitu wa dunia” wanatishwa kuuawa zaidi na wanadamu kuliko wanadamu wanavyotishwa kuuawa nao. Ingawa hilo, katika mabara fulani wanyama-mwitu, kama vile simba-milia katika India, wangali wanaendelea kuua wanadamu.
25 Hata hivyo, Biblia yavuta fikira kwenye aina nyingine ya hayawani-mwitu ambaye amesababisha hofu kweli kweli katika miaka ya juzijuzi. Nabii Ezekieli alilinganisha binadamu wenye jeuri na wanyama aliposema: “Wakuu wake kati yake wamekuwa kama mbwa-mwitu wakirarua mawindo; ili kumwaga damu, na kuharibu roho [nafsi, NW] za watu, wapate faida kwa njia isiyo halali.” (Ezekieli 22:27) Alipotoa unabii juu ya “kuongezeka kwa kutokutii sheria,” kwa kweli, Yesu alikuwa akisema kwamba “hayawani-mwitu” hao wangekuwa wakichacha duniani wakati wa kuwapo kwake. (Mathayo 24:12, NW) Paulo mwandikaji wa Biblia aongeza kwamba katika “siku za mwisho” binadamu wangekuwa “wenye kupenda fedha . . . wasiojizuia, wakali, wasiopenda mema.” (2 Timotheo 3:1-3) Je! imekuwa hivyo tangu 1914?
26-28. Ni ripoti zipi kuuzunguka ulimwengu zinazoonyesha kwamba “hayawani-mwitu” wahalifu wanaotea-otea duniani?
26 Hakika ndivyo. Ikiwa unaishi katika karibu jiji lolote kubwa la dunia, tayari wajua hilo. Lakini ikiwa unatia shaka, ebu fikiria manukuu ya magazeti ya juzijuzi yafuatayo. Kutoka Colombia: “Mwaka jana polisi waliandika . . . mauaji ya kukusudia karibu 10,000 na wizi wa kutumia silaha 25,000.” Kutoka Victoria, Australia: “Ongezeko Kubwa Katika Uhalifu Mkubwa.” Kutoka United States: “Machinjo Katika New York Yakaribia Hesabu Isiyopata Kufikiwa Tena.” “Detroit ilipita Gary, Indiana, mwaka jana kuwa jiji kubwa lenye hesabu ya mauaji mengi zaidi ya kukusudia katika taifa—58 kwa wakaaji 100,000.”
27 Kutoka Zimbabwe: “Kuua watoto kwa kukusudia kumefikia viwango vya kuhatarisha.” Kutoka Brazil: “Kuna uhalifu mwingi sana hapa, na matumizi mengi sana ya silaha, hivi kwamba habari za jeuri hazisisimui sana tena.” Kutoka New Zealand: “Mashambulizi ya kingono na uhalifu wenye jeuri waendelea kuwa hangaiko kubwa kwa polisi.” “Kiwango cha jeuri ya watu wa New Zealand kuelekeana chaweza kuelezwa tu kuwa ni unyama.” Kutoka Hispania: “Hispania yashindana na tatizo la uhalifu wenye kuongezeka.” Kutoka Italia: “Mafia wa Sicily, baada ya kudhoofika, wafufuka katika wimbi la mauaji.”
28 Hayo ni mfano mdogo tu wa ripoti za magazeti zilizotokea muda mfupi tu kabla ya kutangazwa kwa kitabu hiki (katika Kiingereza). Hakika, “hayawani-mwitu” wanaotea-otea duniani, wakisababisha watu watetemekee usalama wao.
Kuhubiri Habari Njema
29, 30. Hali ya kidini katika Jumuiya ya Wakristo ikoje, katika kutimiza unabii wa Yesu?
29 Dini ingeendeleaje wakati wa msukosuko wa kuwapo kwa Yesu? Kwa upande mmoja, Yesu alitoa unabii kwamba kungekuwako ongezeko katika utendaji wa kidini: “Manabii wengi wa uwongo watatokea na kupotosha wengi.” (Mathayo 24:11, NW) Kwa upande mwingine, yeye alitabiri kwamba katika Jumuiya ya Wakristo yote, kupendezwa na Mungu kungeshuka sana. “Upendo wa wengi zaidi utapoa.”—Mathayo 24:12, NW.
30 Kwa kweli hilo laeleza yanayotukia leo katika Jumuiya ya Wakristo. Katika upande huu, makanisa makubwa yanashindwa kwa kukosa kuungwa mkono. Katika mabara ambayo wakati mmoja yalikuwa ya Kiprotestanti sana ya Ulaya na Uingereza, dini imekufa. Wakati uo huo, Kanisa Katoliki linaugua kwa kukosa makasisi na kwa upungufu wa kuungwa mkono. Kwa upande mwingine, kumekuwako maongezeko katika visehemu vya dini ndogo. Vidhehebu vyenye kutegemea dini za Nchi za Mashariki vinavuvumuka sana, huku wainjilisti wa televisheni wenye pupa wakinyonya watu mamilioni ya dola.
31. Yesu alitabiri nini kinachosaidia kutambulisha Wakristo wa kweli leo?
31 Lakini, vipi juu ya Ukristo wa kweli, dini ile iliyoanzishwa na Yesu na kuhubiriwa na mitume wake? Bado ingekuwako wakati wa kuwapo kwa Yesu, lakini ingetambuliwaje? Kuna mambo kadhaa yanayotambulisha Ukristo wa kweli, na moja limetajwa katika unabii mkubwa wa Yesu. Wakristo wa kweli wangekuwa wakishughulika na kazi ya kuhubiri ulimwenguni pote. Yesu alitoa unabii huu: “Na habari njema hizi za ufalme zitahubiriwa katika dunia yote inayokaliwa kwa ushahidi kwa mataifa yote; na ndipo ule mwisho utakuja.”—Mathayo 24:14, NW.
32. Ni kikundi gani pekee ambacho kimetimiza unabii wa Yesu ulioandikwa katika Mathayo 24:14?
32 Kuhubiri huku sasa kunatukia kwa kiwango kikubwa sana! Leo, kikundi cha kidini kinachoitwa Mashahidi wa Yehova kinashiriki katika utendaji mkubwa zaidi wa kuhubiri katika historia ya Ukristo. (Isaya 43:10, 12, NW) Nyuma katika 1919, wakati dini kubwa zenye akili ya kisiasa zilipokuwa zikitetea Ushirika wa Mataifa ulioelekewa na msiba, Mashahidi wa Yehova walikuwa wakitayarishwa kwa ajili ya shughuli hii ya kuhubiri katika tufe lote.
33, 34. Habari njema za Ufalme zimehubiriwa ulimwenguni pote kwa kadiri gani?
33 Nyuma wakati huo kulikuwa Mashahidi wapatao 10,000 tu, lakini walijua kazi iliyopasa kufanywa. Walitambua kwamba mgawanyo wa viongozi wa kidini na watu wa kawaida ulikuwa kinyume cha amri za Biblia na kigezo cha kimitume. Kwa hiyo wote kabisa, walijifunza kunena na majirani wao juu ya Ufalme wa Mungu. Wakawa tengenezo la wahubiri.
34 Kwa kadiri wakati ulivyopita, wahubiri hawa walivumilia upinzani mkali. Katika Ulaya, walipingwa na tawala za aina tofauti-tofauti za kiimla. Katika United States na Canada, walikabiliana na kesi za kisheria na harakati za wafanya ghasia. Katika mabara mengine, walipaswa kushinda chuki yenye kichaa ya kidini na mnyanyaso usio na huruma kupitia watawala wa mabavu wenye kudhulumu. Katika miaka ya juzijuzi, wamelazimika pia kukabiliana na roho ya kutia shaka na kutafuta anasa ambayo imesitawi. Lakini wamestahimili, mpaka wa leo, kuna zaidi ya milioni nne yao katika mabara 212. Habari njema za Ufalme hazijapata kuhubiriwa sana tena kama wakati huu—utimizo wenye kutokeza wa sehemu hii ya ishara!
Yote Hayo Yamaanisha Nini?
35. (a) Utimizo wa unabii leo unasaidiaje kuonyesha upulizio wa kimungu wa Biblia? (b) Utimizo wa ishara aliyotoa Yesu wamaanisha nini kwa siku yetu?
35 Bila shaka twashuhudia utimizo wa ile ishara kubwa aliyotoa Yesu. Uhakika huo waongezea uthibitisho wa kwamba kweli kweli Biblia imepuliziwa na Mungu. Hakuna mwanadamu yeyote ambaye angeweza kutabiri mapema sana matukio ambayo yangetukia wakati wa karne hii ya 20. Zaidi ya hayo, utimizo wa ishara hiyo wamaanisha kwamba tunaishi katika wakati wa kuwapo kwa Yesu na wa umalizio wa mfumo wa mambo. (Mathayo 24:3, NW) Maana yake hiyo ni nini? Ni nini kinachohusika katika kuwapo kwa Yesu? Na mfumo wa mambo unaomalizika ni nini? Ili kujibu maswali hayo, twahitaji kufikiria uthibitisho mwingine wenye nguvu wa Biblia: upatano wayo wa ndani wenye kutokeza. Tutazungumza hili halafu tuone jinsi kichwa kikuu cha Biblia kinavyokaribia hata sasa upeo wenye kuchochea hofu nyingi.
[Maelezo ya Chini]
a Kulikuwako angalau matetemeko ya dunia matano kati ya 1914 na 1918 yaliyoonyeshwa kuwa yenye ukubwa wa 8 au zaidi kwenye skeli (kipimo) ya Richter—yenye nguvu zaidi ya lile tetemeko la dunia katika Abruzzi. Hata hivyo, mitikisiko hii ilikuwa katika maeneo ya mbali ya tufe, na hivyo hayakuvuta fikira sana kama lile tetemeko la Italia.5
b Tarakimu zenye kutofautiana zimeripotiwa za hesabu ya waliouawa na baadhi ya misiba hii. Hata hivyo, yote yalikuwa yenye uharibifu mkubwa sana.