Sura 11

Upatano wa Biblia Yote

Wazia maktaba ya vitabu 66 vilivyoandikwa na watu tofauti wapatao 40 kwa kipindi cha miaka 1,600. Lugha tatu zilitumiwa na waandikaji walioishi katika mabara kadhaa. Waandikaji wote walikuwa na nyutu, uwezo, na malezi tofauti. Lakini vitabu hivyo walivyoandika vilipokusanywa hatimaye, kweli kweli, ikawa kwamba vilijumlika kuwa kitabu kikubwa kimoja tu chenye kufuatia kichwa kimoja cha msingi tangu mwanzo mpaka mwisho. Ni vigumu kuwazia hilo, sivyo? Ingawa hivyo, Biblia ni maktaba ya jinsi hiyo.

1. (Tia ndani utangulizi.) Ni upatano gani wa kutokeza unaoshuhudia uhakika wa kwamba Biblia imepuliziwa na Mungu?

HAKUNA mwanafunzi yeyote mwenye kufuatia haki ambaye angekosa kuvutiwa na uhakika wa kwamba Biblia, ijapokuwa mkusanyo wa vitabu tofauti, ni kitabu kimoja chenye umoja. Ina umoja kwa maana, tangu mwanzo mpaka mwisho, inahimiza ibada ya Mungu mmoja tu ambaye sifa zake hazibadiliki kamwe, na vitabu vyayo vyote husitawisha kichwa kimoja kikuu. Upatano huo wa ujumla ni uthibitisho wenye nguvu kwamba kwa kweli, Biblia ni Neno la Mungu.

2, 3. Ni unabii gani uliotamkwa katika Edeni ambao ulitoa msingi wa tumaini, na ni hali gani zilizoongoza kwenye kutamkwa kwa unabii huo?

² Kichwa cha msingi cha Biblia chaanzishwa katika sura za mapema zaidi za kitabu chayo cha kwanza, Mwanzo. Hapo, twasoma kwamba wazazi wetu wa kwanza, Adamu na Hawa, waliumbwa wakiwa wakamilifu na kuwekwa katika shamba-paradiso, Edeni. Hata hivyo, Hawa, alifikiwa na nyoka aliyetilia shaka haki ya sheria za Mungu na kumshawishi kwa uwongo wenye hila aingie katika mwendo wa dhambi. Adamu alimfuata naye pia akamwasi Mungu. Tokeo? Wote wawili walifukuzwa kutoka Edeni na kuhukumiwa kifo. Sisi leo huteseka kutokana na matokeo ya uasi huo wa kwanza. Sisi sote hurithi dhambi na kifo kutoka kwa wazazi wetu wa kwanza.—Mwanzo 3:1-7, 19, 24; Warumi 5:12.

³ Hata hivyo, katika wakati huo wenye tanzia, Mungu alitamka unabii uliotoa msingi wa kuwa na tumaini. Unabii huo ulinenwa kwa nyoka, lakini ulitamkwa Adamu na Hawa wakisikia ili waweze kuwaambia watoto wao. Hivi ndivyo alivyosema Mungu: “Na mimi nitaweka uadui kati yako na mwanamke na kati ya mbegu yako na mbegu yake. Yeye atachubua wewe kichwani na wewe utachubua yeye kisiginoni.”—Mwanzo 3:15, NW; Warumi 8:20, 21.

4. Ni sehemu gani zilizotajwa katika unabii wa Yehova katika Edeni, nazo zingehusianaje wakati wa karne nyingi?

⁴ Angalia sehemu nne zinazotajwa katika mstari huu wa msingi: nyoka na mbegu yake na pia mwanamke na mbegu yake. Sehemu hizo zingekuwa wahusika wakubwa katika matukio kwa maelfu ya miaka ambayo yangefuata. Uadui wa daima ungekuwako kati ya mwanamke na mbegu yake upande mmoja na nyoka na mbegu yake upande mwingine. Uadui huo ungetia ndani pambano linaloendelea sasa kati ya ibada ya kweli na ya bandia, mwenendo unaofaa na uovu. Katika hatua fulani, nyoka angeonekana kama kwamba amefaulu alipochubua kisigino cha mbegu ya mwanamke. Hata hivyo, hatimaye mbegu ya mwanamke ingeponda kichwa cha nyoka, na Mungu mwenyewe angeondolewa malawama wakati alama zote za uasi huo wa awali zingeondolewa.

5. Twajuaje kwamba Hawa hakuwa yule mwanamke wa unabii huo?

⁵ Mwanamke na nyoka ni nani? Na mbegu zao ni nani? Hawa alipozaa mwana wake wa kwanza, Kaini, alisema kwa mshangao: “Nimezaa mwanamume kwa msaada wa Yehova.” (Mwanzo 4:1, NW) Labda yeye alihisi kwamba alikuwa ndiye yule mwanamke wa unabii na kwamba mwana wake angethibitika kuwa mbegu hiyo. Hata hivyo, Kaini, alikuwa na roho mbaya kama ile ya nyoka. Akaja kuwa mwuaji wa kukusudia, akimwua Abeli ndugu yake mwenyewe mdogo. (Mwanzo 4:8) Kwa wazi, unabii huo ulikuwa na maana yenye kina kirefu, maana ya kimfano ambayo ni Mungu pekee angeweza kufafanua. Naye alifanya hivyo, kidogo kidogo. Vitabu vyote 66 vya Biblia vinachangia kwa njia hii au ile ufunuo wa maana ya hili, yaani, ule unabii wa kwanza katika Biblia.

Nyoka Ni Nani?

6-8. Ni maneno gani ya Yesu yanayotusaidia kutambua uwezo ulioongoza nyoka? Fafanua.

⁶ Kwanza, ni nani nyoka anayenenwa juu yake katika Mwanzo 3:15? Simulizi hilo lasema kwamba nyoka halisi alimfikia Hawa katika Edeni, lakini nyoka wa halisi hawawezi kunena. Lazima kuwe kulikuwa na uwezo fulani uliomwongoza nyoka huyo, ukisababisha afanye aliyofanya. Uwezo huo ulikuwa nini? Haikuwa mpaka karne ya kwanza ya Wakati wa Kawaida wetu, wakati Yesu alipokuwa akifanya huduma yake hapa duniani, ndipo kitambulisho cha uwezo huo kikafunuliwa waziwazi.

⁷ Katika pindi moja, Yesu alikuwa akinena na viongozi wa kidini wa Kiyahudi wenye kujichukua kuwa waadilifu ambao walidai kwamba walikuwa wana wa Abrahamu. Na hali, wao walikuwa wamepinga kwa ushupavu kweli iliyohubiriwa na Yesu. Kwa hiyo Yesu akawaambia: “Ninyi ni wa baba yenu, Ibilisi, na tamaa za baba yenu ndizo mpendazo kuzitenda. Yeye alikuwa mwuaji tangu mwanzo [wakati alipoanza, NW]; wala hakusimama katika kweli, kwa kuwa hamna hiyo kweli ndani yake. Asemapo uongo, husema yaliyo yake mwenyewe; kwa sababu yeye ni mwongo, na baba wa huo.”—Yohana 8:44.

⁸ Maneno ya Yesu yalikuwa yenye nguvu na yalitoboa mambo waziwazi. Yeye alieleza Ibilisi kuwa “mwuaji” na ‘baba wa uwongo.’ Sasa, uwongo wa kwanza ulioandikwa ulinenwa na nyoka katika Edeni. Aliyesema uwongo huo kwa kweli ndiye aliyekuwa ‘baba wa uwongo.’ Zaidi ya hayo, uwongo huo ulitokeza kifo cha Adamu na Hawa, ukimfanya mwongo huyo wa kale mwuaji wa kukusudia. Kwa wazi, basi, uwezo ulioongoza nyoka katika Edeni ulikuwa ni Shetani Ibilisi, na kwa kweli Yehova alikuwa akiongea na Shetani katika unabii huo wa kale.

9. Shetani alitokeaje?

⁹ Wengine wameuliza: Ikiwa Mungu ni mwema, ni kwa nini aliumba kiumbe kama Ibilisi? Maneno ya Yesu yatusaidia pia kujibu swali hilo. Yesu alisema hivi kuhusu Shetani: “[Yeye] alikuwa mwuaji wakati alipoanza.” Kwa hiyo Shetani alipomwambia Hawa uwongo, wakati huo ndipo alianza kuwa Shetani—kutoka kwa neno la Kiebrania linalomaanisha “mpinzani.” Mungu hakuumba Shetani. Malaika aliyekuwa mwaminifu hapo awali aliruhusu tamaa mbaya isitawi ndani ya moyo wake hivi kwamba akawa Shetani.—Kumbukumbu la Torati 32:4; linganisha Ayubu 1:6-12; 2:1-10; Yakobo 1:13-15.

Mbegu ya Nyoka

10, 11. Yesu na mtume Yohana watusaidiaje kutambua mbegu ya Nyoka?

¹⁰ Lakini, vipi juu ya ‘mbegu [uzao, UV] ya nyoka’? Maneno ya Yesu yatusaidia pia kutatua sehemu hii ya fumbo. Yeye aliwaambia viongozi wa kidini wa Kiyahudi: “Ninyi ni wa baba yenu, Ibilisi, na tamaa za baba yenu ndizo mpendazo kuzitenda.” Wayahudi hao walikuwa wazao wa Abrahamu, sawa na walivyojivuna. Lakini mwenendo wao mwovu uliwafanya kuwa wana wa kiroho wa Shetani, mwanzilishi wa dhambi.

¹¹ Mtume Yohana akiandika kuelekea mwisho wa karne ya kwanza, aeleza waziwazi ni nani walio wa mbegu ya Nyoka, Shetani. Aandika: “Yeye anayeendelea kutenda dhambi atokana na Ibilisi, kwa sababu Ibilisi amekuwa akifanya dhambi tangu mwanzo. . . . Watoto wa Mungu na watoto wa Ibilisi wako wazi kupitia uhakika huu: Kila mmoja asiyeendelea kufanya uadilifu hatokani na Mungu, wala yeye asiyependa ndugu yake.” (1 Yohana 3:8, 10, NW) Kwa wazi, mbegu ya Nyoka wamekuwa wenye kuchacha sana katika historia yote ya kibinadamu!

Ni Nani Mbegu ya Mwanamke?

12, 13. (a) Yehova alifunuliaje Abrahamu kwamba mbegu ya mwanamke ingetokea miongoni mwa wazao wake? (b) Ni nani aliyerithi ahadi iliyohusu Mbegu?

¹² Basi, ni nani ‘mbegu [au uzao, UV] ya mwanamke’? Hilo ni mojawapo maswali ya maana zaidi yaliyopata kuulizwa, kwa maana mbegu ya mwanamke ndiyo ambayo hatimaye itaponda kichwa cha Shetani na kuondoa matokeo yote maovu ya ule uasi wa awali. Nyuma katika karne ya 20 K.W.K., Mungu alifunulia mwanamume mwaminifu Abrahamu kidokezi kikubwa juu ya kitambulisho cha huyo. Kwa sababu ya imani kubwa ya Abrahamu, Mungu alifanya mfululizo wa Ahadi kwake juu ya uzao ambao ungezaliwa kwake. Mojawapo hizo ilionyesha wazi kwamba ‘mbegu ya mwanamke’ ambayo ‘ingechubua kichwa cha nyoka’ ingetokea miongoni mwa watoto wa Abrahamu. Mungu alimwambia: “Uzao [mbegu, NW] wako utamiliki mlango wa adui zao; na katika uzao [mbegu, NW] wako mataifa yote ya dunia watajibarikia; kwa sababu umetii sauti yangu.”—Mwanzo 22:17, 18.

¹³ Kwa kadiri miaka ilivyopita, ahadi ya Yehova kwa Abrahamu ilirudiwa kwa Isaka mwana wa Abrahamu na kwa Yakobo mjukuu wake. (Mwanzo 26:3-5; 28:10-15) Hatimaye, wazao wa Yakobo wakawa makabila 12, na moja la makabila hayo, Yuda, lilipokea ahadi ya pekee: “Fimbo ya kifalme haitaondoka kwa Yuda, wala gongo la mwenye amri kati ya miguu yake, mpaka Shilo aje; ambaye watu watamtii.” (Mwanzo 49:10, NW) Kwa wazi, Mbegu angetokea katika kabila la Yuda.

14. Ni taifa gani lililopangwa kitengenezo liwe tayari kwa ajili ya kuja kwa Mbegu?

¹⁴ Mwishoni mwa karne ya 16 K.W.K., makabila 12 ya Israeli yalipangwa kitengenezo kuwa taifa wakiwa watu pekee wa Mungu. Kwa kusudi hilo, Mungu alifanya agano zito pamoja nao na kuwapa orodha ya sheria. Sababu kuu ya hilo ilikuwa kutayarisha kikundi cha watu kwa ajili ya kuja kwa Mbegu. (Kutoka 19:5, 6; Wagalatia 3:24) Tangu wakati huo na kuendelea, uadui wa Shetani kuelekea Mbegu ya mwanamke ulionekana katika uhasama wa mataifa kuelekea watu wachaguliwa wa Mungu

15. Ni kidokezi gani cha mwisho kilichotolewa juu ya familia ambayo miongoni mwa wazao wa Abrahamu ingetokeza Mbegu?

¹⁵ Kidokezi cha mwisho juu ya familia ambayo ingetokeza Mbegu kilitolewa katika karne ya 11 K.W.K. Wakati huo, Mungu alinena na Daudi, mfalme wa pili wa Israeli, na kumwahidi kwamba Mbegu angetoka katika ukoo wake na kwamba kiti cha ufalme cha Huyu ‘kingethibitishwa milele.’ (2 Samweli 7:11-16) Tangu hatua hiyo na kuendelea, Mbegu angeweza kurejezewa kwa kufaa kuwa mwana wa Daudi.—Mathayo 22:42-45.

16, 17. Isaya alielezaje juu ya baraka ambazo Mbegu angeleta?

¹⁶ Katika miaka iliyofuata, Mungu alitokeza manabii ili kutoa habari zaidi iliyopuliziwa naye juu ya kuja kwa Mbegu. Kwa kielelezo, katika karne ya nane K.W.K., Isaya aliandika: “Kwa maana kumekuwa na mtoto ambaye amezaliwa kwetu sisi, kumekuwa na mwana ambaye amepewa kwetu sisi; na utawala wa kimwana-mfalme utakuja kuwa juu ya bega lake. Na jina lake ataitwa Mshauri wa Ajabu, Mungu Mweza, Baba wa Milele, Mwana-Mfalme wa Amani. Kwa wingi wa utawala wa kimwana-mfalme na kwa amani kutakuwa hakuna mwisho, juu ya kiti cha ufalme cha Daudi na juu ya ufalme wake.”—Isaya 9:6, 7, NW.

¹⁷ Isaya alitoa unabii zaidi juu ya Mbegu: “Kwa haki atawahukumu maskini, naye atawaonya wanyenyekevu wa dunia kwa adili. . . . Mbwa-mwitu atakaa pamoja na mwana-kondoo, na chui atalala pamoja na mwana-mbuzi; ndama na mwana-simba na kinono watakuwa pamoja . . . Hawatadhuru wala hawataharibu katika mlima wangu wote mtakatifu; maana dunia itajawa na kumjua BWANA [Yehova, NW], kama vile maji yanavyoifunika bahari.” (Isaya 11:4-9) Lo! jinsi mbegu angeleta baraka tele!

18. Danieli aliandika habari gani zaidi juu ya Mbegu?

¹⁸ Katika karne ya sita kabla ya Wakati wa Kawaida wetu, Danieli aliandika unabii zaidi juu ya Mbegu. Alitabiri wakati ambapo mmoja kama mwana wa Adamu angetokea mbinguni na alisema “naye akapewa mamlaka, na utukufu, na ufalme, ili watu wa kabila zote, na taifa zote, na lugha zote, wamtumikie.” (Danieli 7:13, 14) Kwa hiyo Mbegu mwenye kuja angerithi Ufalme wa kimbingu, na mamlaka yake ya kifalme ingeenea juu ya dunia yote.

Fumbo Latatuliwa

19. Mariamu alipaswa atimize sehemu gani katika kuja kwa Mbegu, kama alivyofunua malaika?

¹⁹ Mwishowe kitambulisho cha Mbegu kilifunuliwa mwanzoni mwa Wakati wa Kawaida wetu. Katika mwaka 2 K.W.K., malaika mmoja alitokea msichana mchanga wa Kiyahudi aliyeitwa Mariamu, aliyekuwa mzao wa Daudi. Malaika alimwambia kwamba angezaa mtoto wa pekee sana naye akasema: “Huyo atakuwa mkuu, ataitwa Mwana wa Aliye juu, na Bwana [Yehova, NW] Mungu atampa kiti cha enzi cha Daudi, baba yake. Ataimiliki nyumba ya Yakobo hata milele, na ufalme wake utakuwa hauna mwisho.” (Luka 1:32, 33) Kwa hiyo kule kungoja sana “mbegu” mwishowe kulikuwa kunafikia mwisho.

20. Mbegu aliyeahidiwa ni nani, naye alihubiri ujumbe gani katika Israeli?

²⁰ Katika mwaka 29 W.K. (tarehe iliyotajwa mapema sana na Danieli), Yesu alibatizwa. Ndipo roho takatifu iliposhuka juu yake, na Mungu akamkiri kuwa Mwana wake. (Danieli 9:24-27; Mathayo 3:16, 17) Kwa miaka mitatu na nusu baada ya hapo, Yesu alitoa ushahidi kwa Wayahudi, akitangaza: “Ufalme wa mbinguni umekaribia.” (Mathayo 4:17) Wakati huo, yeye alitimiza unabii mwingi sana kutoka Maandiko ya Kiebrania hivi kwamba kukawa hakuna nafasi ya kutia shaka kwamba yeye alikuwa ndiye Mbegu aliyeahidiwa.

21. Wakristo wa kwanza walielewa nini juu ya kitambulisho cha Mbegu?

²¹ Wakristo wa mapema walielewa na hilo vizuri. Paulo aliwaeleza Wakristo katika Galatia hivi: “Basi ahadi zilinenwa kwa Ibrahimu na kwa mzao [mbegu] wake. Hasemi, Kwa wazao [mbegu], kana kwamba ni wengi, bali kana kwamba ni mmoja, Kwa mzao [mbegu] wako, yaani, Kristo.” (Wagalatia 3:16) Yesu angekuwa ndiye “Mwana-Mfalme wa Amani” aliyetabiriwa na Isaya. Baada ya yeye kuja kwenye Ufalme wake mwishowe, haki na uadilifu vingethibitishwa ulimwenguni pote.

Basi, Mwanamke Huyo Ni Nani?

22. Mwanamke anayerejezewa katika unabii wa Yehova katika Edeni ni nani?

²² Ikiwa Yesu ndiye Mbegu, mwanamke aliyerejezewa nyuma katika Edeni ni nani? Kwa kuwa uwezo ulioongoza nyoka ulikuwa ni kiumbe cha kiroho, hatupaswi kushangaa kwamba mwanamke huyo pia ni roho na si mwanadamu. Mtume Paulo alinena juu ya “mwanamke” wa kimbingu aliposema: “Bali Yerusalemu wa juu ni mwungwana [huru, NW], naye ndiye mama yetu sisi.” (Wagalatia 4:26) Maandiko mengine yaonyesha kwamba huyu “Yerusalemu wa juu” alikuwa tayari amekuwapo kwa mamileani. Yeye ndiye tengenezo la kimbingu la Yehova la viumbe wa kiroho, ambao kutoka kwao Yesu alishuka ili kutimiza fungu la ‘mbegu ya mwanamke.’ Ni “mwanamke” wa kiroho wa aina hii tu ndiye angeweza kuvumilia uadui wa yule “nyoka wa zamani” kwa mamileani.—Ufunuo 12:9; Isaya 54:1, 13; 62:2-6.

23. Kwa nini ufunuaji wa hatua kwa hatua wa maana ya unabii wa Yehova wa Kiedeni watokeza sana?

²³ Pitio hili fupi la usitawi wa unabii huo wa kale katika Mwanzo 3:15 ni ushuhuda wenye nguvu wa upatano mtukufu wa Biblia. Ni jambo la kutokeza kweli kweli kwamba unabii huo waweza kueleweka tunapounganisha tu matukio na semi kutoka karne ya 20, ya 11, ya 8, na ya 6 K.W.K. pamoja na semi na matukio ya tangu karne ya kwanza ya Wakati wa Kawaida wetu. Hayo hayawezi kuwa yalitukia kwa nasibu. Lazima kuwe kulikuwako mkono wenye kuongoza yote hayo.—Isaya 46:9, 10.

Maana ya Hayo Kwetu

24. Kutambulishwa kwa Mbegu kwamaanisha nini kwetu?

²⁴ Yote hayo yamaanisha nini kwetu? Yesu ndiye ‘mbegu ya mwanamke’ iliyo kuu. Unabii huo wa kale katika Mwanzo 3:15, NW, ulitabiri kwamba kisigino chake ‘kingechubuliwa’ na Nyoka, na hilo lilitukia wakati Yesu alipokufa kwenye mti wa mateso. Chubuko si la kudumu. Hivyo, kulikoonekana kama kwamba ni kufaulu kwa Nyoka kuligeuzwa upesi kukawa kushindwa wakati Yesu alipofufuliwa. (Kama tulivyoona katika Sura 6, kuna uthibitisho mwingi sana kwamba jambo hilo lilitukia.) Kifo cha Yesu kikawa msingi wa wokovu kwa ajili ya ainabinadamu yenye moyo wenye haki, kwa hiyo Mbegu akaanza kuwa baraka, sawa na ambavyo Mungu alikuwa amemwahidi Abrahamu. Lakini vipi juu ya ule unabii mwingi kwamba Yesu angetawala kutoka ufalme wa kimbingu juu ya milki yake yote ya kidunia?

25, 26. Ni suala gani lililohusika katika uadui kati ya ‘mbegu ya mwanamke’ na Nyoka, kama inavyoelezwa katika Ufunuo?

²⁵ Katika njozi ya kiunabii yenye kuonyesha mambo wazi iliyoandikwa katika Ufunuo sura 12, mwanzo wa Ufalme wake wafananishwa na kuzaliwa kwa mtoto wa kiume katika mbingu. Katika Ufalme huo, Mbegu aliyeahidiwa atwaa mamlaka chini ya cheo Mikaeli, likimaanisha “Ni Nani Aliye Kama Mungu?” Yeye aonyesha kwamba hakuna yeyote anayeweza kukaidi kwa haki enzi kuu ya Yehova, anapotupa yule “nyoka wa zamani” kutoka mbingu asiweze kurudi tena. Twasoma: “Yule joka akatupwa, yule mkubwa, nyoka wa zamani, aitwaye Ibilisi na Shetani, audanganyaye ulimwengu wote; akatupwa hata nchi.”—Ufunuo 12:7-9.

²⁶ Tokeo ni faraja kwa mbingu lakini taabu kwa dunia. “Sasa kumekuwa wokovu, na nguvu, na ufalme wa Mungu wetu, na mamlaka ya Kristo wake,” ikatoka sauti ya shangwe ya ushindi. Na zaidi, twasoma: “Kwa hiyo shangilieni, enyi mbingu, nanyi mkaao humo. Ole wa nchi na bahari! kwa maana yule Ibilisi ameshuka kwenu mwenye ghadhabu nyingi, akijua ya kuwa ana wakati mchache tu.”—Ufunuo 12:10, 12.

27. Unabii juu ya Shetani kutupwa kutoka mbingu ulitimizwa wakati gani? Twajuaje?

²⁷ Je! twaweza kusema unabii huu ulipasa utimizwe wakati gani? Kwa kweli, hilo ndilo swali lililotokezwa na wanafunzi walipouliza Yesu juu ya ‘ishara ya kuwapo kwake na ya umalizio wa mfumo wa mambo’—kama tulivyozungumza katika Sura 10. (Mathayo 24:3, NW) Kama tulivyoona, uthibitisho ni mwingi sana kwamba kuwapo kwa Yesu katika mamlaka ya Ufalme wa kimbingu kulianza katika 1914. Tangu wakati huo, tumeona kweli kweli “ole wa nchi”!

28, 29. Ni mabadiliko gani makubwa katika tamasha ya kidunia yaliyoko mbele, na twajuaje kwamba yatatukia karibuni?

²⁸ Lakini angalia: Sauti hiyo ya kimbingu ilitangaza kwamba Shetani ana “wakati mchache tu.” Kwa hiyo ule unabii wa awali katika Mwanzo 3:15 unaelekea kwenye upeo wao usiokosea. Yule nyoka, mbegu yake, yule mwanamke, na mbegu yake wametambulishwa wote. Mbegu ‘alichubuliwa kisigino,’ lakini akapata nafuu. Karibuni, kupondwa kwa Shetani (na mbegu yake) kutaanza chini ya Mfalme wa Mungu anayetawala sasa, Kristo Yesu.

²⁹ Hilo litahusisha mabadiliko makubwa sana kwenye tamasha ya dunia. Pamoja na Shetani, wale wanaojithibitisha kuwa mbegu yake wataondolewa. Kama alivyotoa unabii mtunga zaburi: “Maana bado kitambo kidogo asiye haki hatakuwapo, utapaangalia mahali pake wala hatakuwapo.” (Zaburi 37:10) Lo! hilo litakuwa badiliko kubwa kama nini! Kisha, maneno yanayofuata ya mtunga zaburi yatatimizwa: “Bali wenye upole watairithi nchi, watajifurahisha kwa wingi wa amani.”—Zaburi 37:11.

30. Kwa nini watiaji shaka wanaotilia shaka kupuliziwa kwa Biblia na Mungu na hata kuwapo kwa Mungu ndio wasioona uhalisi wa mambo?

³⁰ Katika njia hiyo, mwishowe “Mwana-Mfalme wa Amani” ataletea ainabinadamu amani. Hiyo ndiyo ahadi ya Biblia, kama tulivyoona katika Isaya 9:6, 7. Katika kizazi hiki chenye kutia shaka, wengi huona ahadi kama hiyo kuwa si halisi. Lakini binadamu atoa nini badala? Hakuna! Kwa upande mwingine, ahadi hiyo imesemwa wazi katika Biblia, na Biblia ni Neno la Mungu lisilokosea. Kwa kweli watiaji shaka hao ndio wasioangalia uhalisi wa mambo. (Isaya 55:8, 11) Wanapuuza Mungu, ambaye alipulizia Biblia na ambaye ndiye uhalisi mkubwa zaidi ya wote.

[Picha katika ukurasa wa 151]

Unabii wa kwanza wa Biblia uliipa ainabinadamu yenye dhambi msingi wa kuwa na tumaini

[Picha katika ukurasa wa 154]

Katika karne ya 20 K.W.K., Yehova alimwambia Abrahamu kwamba Mbegu aliyeahidiwa angetoka miongoni mwa wazao wake

[Picha katika ukurasa wa 155]

Katika karne ya 11 K.W.K. Mfalme Daudi alijua kwamba Mbegu angetoka katika ukoo wake wa kifalme

[Picha katika ukurasa wa 156]

Katika karne ya nane K.W.K., Isaya alitabiri baraka ambazo Mbegu angeleta

[Picha katika ukurasa wa 157]

Katika karne ya sita K.W.K., Danieli alitabiri kwamba Mbegu angetawala katika ufalme wa kimbingu

[Picha katika ukurasa wa 159]

Karibu na mwanzo wa karne ya kwanza W.K., Mariamu alijua kwamba Yesu, mtoto ambaye angemzaa, angekua awe Mbegu