Kumbuka Kanuni za Kikristo

WAKATI mtoto anapoanza kuhudhuria shule, kusoma na kuandika ni miongoni mwa mambo ya kwanza anayojifunza. Masomo hayo muhimu yanamtayarisha kwa ajili ya mafunzo ya kiwango cha juu zaidi, kama mahusiano ya kijamii, sayansi, na lugha mbalimbali. Mtoto akishindwa kushika kabisa kabisa akilini uelewevu wa kusoma na kuandika, elimu yake ya wakati ujao mzima inaathiriwa vibaya.

Kujifunza jinsi ya kuabudu Mungu kunafanana kidogo na jambo hilo. Wakati sisi tunapojifunza Biblia, tunapata kwamba kuna kweli nyingi sana za msingi, au kanuni, ambazo lazima tujifunze kuzifuata vizuri. Mara tukiisha kupata uelewevu wa kuzishika, tunaweza kusonga mbele kwenye mambo ya kina kirefu zaidi. Hata hivyo, ikiwa sisi hatuelewi kabisa kabisa kanuni hizo za kwanza na kuziitikadi, ibada yetu itakuwa na dosari. Hatutaweza kufanya maamuzi timamu, na imani yetu itatikisika kwa urahisi.

Kanuni za msingi za Biblia si ngumu kueleweka. (Ona chati.) Hata hivyo, kanuni hizo si misemo-wazi ya kawaida za maisha tu wala si mambo ya upendezi wa kiakili tu. Hizo ni kweli zilizo hai, zilizo muhimu, na Wakristo wenye hekima wanajifunza kuzipenda. Yehova anasema: “Mwanangu, sikiliza maneno yangu; tega sikio lako, uzisikie kauli zangu. Zisiondoke machoni pako; uzihifadhi ndani ya moyo wako. Maana ni uhai kwa wale wazipatao, na afya ya mwili wao wote.”​—Mithali 4:20-22; Ezekieli 18:19, 20, 23.

Hata hivyo, ijapokuwa kanuni hizo ni zenye umaana, Yesu alionya kwamba ni wachache tu ambao wangezishika akilini kwa kuzielewa na kuishi kwa kuzifuata. Yeye alisema: “Mlango ni mwembamba, na njia imesonga iendayo uzimani, nao waionao ni wachache.” (Mathayo 7:14) Hiyo si kwa sababu kanuni hizo zimefichika kidogo. Yehova anataka wanaume na wanawake waishi kwa kuzifuata na hivyo warithi uhai. (2 Petro 3:9) Yeye amesababisha hekima, maarifa, na utambuzi uandikwe kumbukumbuni katika Biblia, ambayo inapatikana kotekote kwa watu wote. Na Mashahidi wake wanawatia moyo jirani zao kutafuta habari hizo zenye kutoa uhai. Kwa njia hiyo, kwa uhalisi, “hekima hupaza sauti yake katika njia kuu.” (Mithali 1:20; 2:1-9) Lakini kuna kani nyingine zenye kufanya kazi.

Shetani amepofusha macho ya walio wengi wa aina ya binadamu wasione kanuni za kweli. (2 Wakorintho 4:4) Kwa kuongezea, roho ya kujitegemea ya mwanadamu inamfanya apendelee zaidi kufuata njia yake badala ya kutegemea Mamlaka ya Juu Zaidi kwa mwongozo. Katika siku ya mtume Paulo, hata baadhi ya watu waliokuwa wamejifunza zile kanuni za msingi waliacha kuweka macho yao juu yazo. Kwa sababu hiyo, yeye aliandika hivi: “Ninyi mnahitaji tena mtu fulani wa kuwafundisha kutoka mwanzo yale mambo ya msingi ya matamko rasmi ya Mungu.”​—Waebrania 5:12, NW.

Waaidha, Yesu alionya hivi: “Wengi wataniambia siku ile, Bwana, Bwana, hatukufanya unabii kwa jina lako, na kwa jina lako kutoa pepo, na kwa jina lako kufanya miujiza mingi? Ndipo nitawaambia dhahiri, Sikuwajua ninyi kamwe; ondokeni kwangu, ninyi mtendao maovu.” (Mathayo 7:22, 23) Kwa nini watu ambao wanafikiri wanatumikia Yesu wanajipata wenyewe kuwa wamekataliwa? Kwa sababu “miujiza” yao haitegemei msingi wa kanuni za Biblia. Ni kama kwamba wao walijaribu kujifunza historia au sayansi bila kwanza kujifunza kusoma. Kazi zao ni zenye dosari, hazina msingi katika ukweli. Kwa sababu hiyo, wao ni ‘watendao maovu.’

Je! Ibada Yako Wewe Inakubalika?

Je! sisi tunaweza kuwa na uhakika kwamba siku moja Yesu hatasema kwa sisi, ‘Ondoka kwangu, wewe utendaye maovu?’ Ndiyo, ikiwa ibada yetu ina msingi wa kabisa kabisa katika kanuni za Biblia. Inaweza kuwa hivyo ikiwa sisi tunachunguza Biblia kwa ukaribu, hususa maneno ya Yesu. Yesu kwa kweli alitembea katika barabara nyembamba, iliyosonga iendayo kwenye uhai​—kwa uhakika, yeye alikuwa ile “njia, na kweli, na uzima.” (Yohana 14:6) Tukitumia semi zake na kufuata kwa ukaribu katika hatua za nyayo zake, tutakuwa katika barabara hiyo hiyo.​—Yohana 6:68; 1 Petro 2:21.

Wafuasi wa Yesu wa mara ile walitembea pia katika barabara hiyo ya uhai, iliyo nyembamba na yenye kusonga. Kwa hiyo, wakati Yesu alipokufa alikabidhi katika mikono yao ile kazi ya kufundisha wengine kumwabudu Mungu. Pia alionya kwamba yeye angerudi na kutarajia mhesabiano kutoka kwao juu ya jinsi wao walivyokuwa wamejiendesha wenyewe wakati wa kutokuwapo kwake.​—Mathayo 24:46; 25:14-23; 28:19, 20, NW.

Mwishowe, hesabu ya wale wenye kudai kufuata Kristo ilipanda ikawa mamia ya mamilioni. Lakini katika visa vilivyo vingi, ibada iliyofanywa na masongamano hayo makubwa sana haikutegemea msingi wa kanuni za Biblia. Hivyo, wakati Yesu alipotawazwa kuwa Mfalme wa kimbingu katika 1914 halafu ‘akawasili’ ili kufanya mhesabiano pamoja na wale waliodai kuwa wafuasi wake, yeye alipata nini? Mamilioni ya wenye kujidai kuwa Wakristo walikuwa wamejihusisha katika vita ambayo ilikuwa ndiyo mbaya zaidi ya zote katika historia ya aina ya binadamu kufikia wakati huo.

Ndiyo, walio wengi sana kati ya “Wakristo” walikuwa wakitenda kinyume kabisa cha kanuni za msingi za Biblia. Hata hivyo, kulikuwa na kikundi cha Wakristo halisi wakijaribu sana kufuata kanuni za kutii Mungu na pia kuzifundisha kwa wo wote ambao wangetaka kusikiliza katika ulimwengu ule ‘wenye kichaa cha vita. Hao walikusanywa pamoja na baada ya muda wakaungwa na umati mkubwa wa watu wenye akili kama yao. (Mathayo 24:31; Ufunuo 7:4, 9, 10) Bado wao wanafuata kanuni zenye kutoa uhai, wakisimulia wengine juu ya makusudi makubwa ya Mungu, wakifanya ushirika pamoja wakiwa kundi moja, na kujaribu sana kujipatanisha na ‘mapenzi makamilifu ya Mungu.’​—Warumi 12:2.

Kanuni Muhimu ya Kimaandiko

Hilo limekuwa si jambo rahisi. Kwanza, Wakristo hawa wa kweli wamelazimika kupigana na hulka yao isiyokamilika, yenye dhambi. Na wanalazimika kuishi katika ulimwengu unaopinga kabisa thamani na kanuni ambazo wao wanajaribu kuishi kwa kuzifuata. Kwa uhakika, mtume Yohana alisema: “Ulimwengu wote mzima unalala katika uwezo wa yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, NW) Hiyo ndiyo sababu lazima waabudu wa kweli wa Mungu leo waendelee kuweka karibu katika akili kanuni moja iliyo muhimu sana iliyoelezwa na Yesu: “Wao [Wakristo] si sehemu ya ulimwengu.”​—Yohana 17:16, NW.

Yehova halazimishi watu mmoja mmoja kumtumikia, lakini wale wanaochagua kufanya hivyo wanahitaji kufanya maamuzi fulani yenye kufikiriwa kwa utimamu. Mathalani, wao wanahitaji kujipatanisha na uhakika wa kwamba hawawezi kamwe kupendwa na walio wengi katika ulimwengu huu. (Mathayo 24:9) Mwanafunzi Yakobo alionya hivi: “Yeyote . . . anayetaka kuwa rafiki ya ulimwengu anajifanya mwenyewe kuwa adui ya Mungu.” (Yakobo 4:4, NW) Na mtume Paulo alisema hivi: “Ni ushirika gani uadilifu unao pamoja na ukosefu wa kutii sheria?” na “Ni fungu gani alilo nalo mtu mwaminifu pamoja na asiye na itikadi?” Halafu akanukuu maneno ya Yehova mwenyewe: “Ondokeni kutoka miongoni mwao, na kujitenga ninyi wenyewe, . . . na acheni kabisa kugusa kitu kisicho safi.”​—2 Wakorintho 6:14-17; Waefeso 5:11, NW.

Sisi tunaweza ‘kujitenga wenyewe’ jinsi gani? Bila shaka, si kwa kujiondoa wenyewe kimwili kutoka kwenye ulimwengu. Lakini tunaweza kuepuka kuwa ‘tumefungwa nira isivyofaa pamoja na wasio na itikadi.’ Tunaweza kuepuka ‘mashirika mabaya yanayoharibu mazoea yenye mafaa.’ (1 Wakorintho 15:33, NW) Na sisi tunaweza kujitenga wenyewe na roho ya ulimwengu, roho ya utafutaji wa faida zetu wenyewe, kukosa kufuata haki, kufuatia vitu vya kimwili, na kukurukakara ya kujitahidi kupata raha. (2 Timotheo 3:1-5) Uhakikishio wenye kuchangamsha moyo unapewa kwa wale wanaojitenga wenyewe hivyo na tamaa za ulimwengu huu: “Yeye afanyaye mapenzi ya Mungu adumu hata milele.”​—1 Yohana 2:15-17.

Wale Wanaofuata Kanuni za Msingi

Je! inawezekana leo kufuata kanuni za Biblia na kutembea katika barabara ile nyembamba inayoongoza kwenye uhai? Ndiyo, hata watoto wanaweza kufanya hivyo. Mathalani, watoto wachanga wawili katika Brazili walikuwa wenye kujiendesha vizuri sana shuleni hata mwalimu wao akaomba mama yao aje na kuzungumzia walifanya hivyo kwa sababu gani. Mama huyo alieleza kwamba ilikuwa kwa sababu walikuwa wakifuata kanuni za Biblia kuhusiana na utii kwa wazazi na wengine walio katika mamlaka. (Waefeso 6:1-3) Mwishoni mwa muhula wa shule, walipewa fursa ya kueleza darasa lote zima manufaa zinazokuja kutokana na mwendo huo wa kutii Mungu.

Yesu alitaarifu kanuni hii: “Uzima wa mtu haumo katika wingi wa vitu vyake alivyo navyo.” (Luka 12:15) Daktari mmoja mwenye mafanikio katika Japani alijifunza jambo hilo na, kwa kustaajabisha wenzi wake wa kikazi, akalifuata kwa matendo. Yeye aliacha cheo chake chenye mapesa na akaenda nje kwenye mji mdogo ambako angeweza kuwa msaada wa kiroho kwa wanamji. Dhabihu hiyo ya manufaa za kimwili haikumnyang’anya furaha yake. Bali, yeye na mke wake sasa wanapata shangwe kubwa zaidi katika kuletea wengine lile Neno la uhai.

Biblia inasema: “Mlevi na mlafi huingia umaskini.” (Mithali 23:21) Hilo ni onyo la wazi dhidi ya uzoelevu. Sisi tunaonywa pia dhidi ya utumizi mbaya wa dawa za kulevya: “Kazi za mnofu ni . . . ibada ya sanamu, zoea la kuwasiliana na ulimwengu wa roho [phar·ma·kiʹa, “uzoelevu wa matumizi ya dawa za kulevya” katika Kigiriki cha awali].” (Wagalatia 5:19, 20, NW) Kwa kuongezea, mtume Paulo anahimiza hivi: “Na tujitakase nafsi zetu na uchafu wote wa mwili na roho.”​—2 Wakorintho 7:1.

Kwa uwazi kuvuta tumbako na kutumia dawa nyinginezo zenye uzoelevu kunaenda dhidi ya kanuni hizo za Biblia na hivyo mambo hayo ni “maovu.” (Mathayo 7:23) Watumishi wowote wa Mungu wanaojichafuza wenyewe kwa vitu hivyo watapata kwamba ibada yao haikubaliki kwa Mungu. Kwa sababu hiyo, mamia mengi ya maelfu wamechukua hatua ya kukomesha utumizi wa hizo dawa za kulevya, na tokeo ni kwamba, wao wamepokea manufaa za kiroho na kimwili pia. Bila shaka, si sikuzote inapokuwa rahisi kujiondolea mbali kutoka kwenye mazoea hayo yasiyo safi.

Kijana mwanamume mmoja katika Michigan, U.S.A., alipata kujua juu ya Mungu na kanuni zake kutoka kwa wahudumu fulani waliozuru kwenye mlango wake. Yeye alifurahia mambo aliyosikia lakini akang’amua kwamba zoea lake la kuvuta bangi na tumbako halikupatana na ibada ya Yehova. Yeye anasema hivi: “Mimi sikuwa na tatizo la kuondolea mbali dawa za kulevya, ambazo nilikuwa nimezifurahia. Lakini ilinichukua angalau miezi sita kuacha kuvuta sigareti.” Alisaidiwa na Wakristo wenzake na sala. Sasa, akiwa anaishi maisha safi kulingana na kanuni za Biblia, yeye anafurahia dhamiri safi, uhusiano pamoja na Mungu, na uenzi wa Kikristo. Kwa uhakika, yeye anasema kwamba mpaka wakati ambapo alikuja kuwa Mkristo, hakujua kamwe rafiki ni kitu gani.

Kufuata kanuni za uadilifu ndio mwendo wa hekima kweli kweli. Na hekima ni ya kuthaminika zaidi ya hata dhahabu iliyotakaswa. Wewe mwenyewe fuata mwendo huo, nao utaletea Yehova sifa na kufanyiza njia ya kutokeza baraka yako mwenyewe ya milele.​—Zaburi 19:7, 10; Mithali 16:16.

[Sanduku katika ukurasa wa 27]

Kanuni ni kweli za msingi au sheria za kimsingi ambazo kweli au sheria nyinginezo zinaweza kuchotwa kutokana nazo. Vinavyofuata ni baadhi ya vielelezo:

◻ “Ni lazima umpende Yehova Mungu wako kwa moyo wako wote na kwa nafsi yako yote na kwa akili zako zote.”​—Mathayo 22:37, NW.

◻ “Basi yo yote myatakayo mtendewe na watu, nanyi watendeeni vivyo hivyo.’​—Mathayo 7:12.

◻ “Urafiki na ulimwengu ni uadui na Mungu.”​—Yakobo 4:4, NW.

◻ “Mlapo, au mnywapo, au mtendapo neno lo lote, fanyeni yote kwa utukufu wa Mungu.”​—1 Wakorintho 10:31.

◻ “Basi imetupasa sisi tulio na nguvu kuuchukua udhaifu wao wasio na nguvu, wala haitupasi kujipendeza wenyewe.”​—Warumi 15:1.

◻ “Na tumpe Mungu dhabihu ya sifa daima, yaani, tunda la midomo iliungamayo jina lake. “—Waebrania 13:15.

◻ “Tukaangaliane sisi kwa sisi na kuhimizana katika upendo na kazi nzuri; wala tusiache kukusanyika pamoja.”​—Waebrania 10:24,25.

◻ “Mtu hataishi kwa mkate tu, ila kwa kila neno litokalo katika kinywa cha Mungu [Yehova, NW].”​—Mathayo 4:4.