Kusaidia Mtoto Akue Katika Hekima ya Kutii Mungu

WATU wenye kufikiri wa mataifa na malezi mengi wanakubali kwamba Yesu alikuwa mwalimu na mfuata-adili aliye mzuri ajabu. Lakini je! mambo fulani katika mazoezi yake ujanani yalichangia jambo hilo? Ni masomo gani ambayo wazazi leo wanaweza kujifunza kutokana na maisha na malezi yake ya kijamaa?

Biblia inatuambia machache sana juu ya utoto wa Yesu. Kwa msingi, miaka yake 12 ya kwanza inazungumzwa na kumalizwa kwa mistari miwili: “Kwa hiyo wakati [Yusufu na Mariamu] walipokuwa wametekeleza mambo yote kulingana na sheria ya Yehova, wao walirudi katika Galilaya kwenye mji wao wenyewe Nazareti. Na mtoto yule mchanga akaendelea kukua na kupata nguvu, akiwa anajazwa hekima, na upendeleo wa Mungu ukaendelea kuwa juu yake.” (Luka 2:39, 40, NW) Lakini hapa pana masomo ya wazazi kujifunza.

Mtoto huyo mchanga ‘aliendelea kukua na kupata nguvu.’ Kwa sababu hiyo, wazazi wake walikuwa wakimtunza kimwili. Pia, yeye alikuwa ‘akijazwa hekima’ kwa kuendelea.a Lilikuwa daraka la nani kufundisha maarifa na ufahamu ambao ungekuwa msingi wa kupata hekima hiyo?

Chini ya Sheria ya Musa, wazazi wake ndio waliokuwa na wajibu huo. Sheria hiyo iliambia wazazi Waisraeli hivi: “Na maneno haya ambayo mimi ninakuamuru wewe leo lazima yathibitike kuwa juu ya moyo wako; na wewe lazima uyakaze-kaze kikiki katika mwana wako na kusema juu yayo wakati wewe unaketi katika nyumba yako na wakati wewe unatembea katika barabara na wakati wewe unalala na wakati wewe unaamka.” (Kumbukumbu 6:6, 7, NW) Uhakika wa kwamba Yesu aliendelea ‘kujazwa hekima,’ na pia kwamba ‘upendeleo wa Mungu uliendelea kuwa juu yake,’ unaonyesha kwamba Yusufu na Mariamu walikuwa wakitii amri hiyo.

Huenda wengine wakahisi kwamba kwa kuwa Yesu alikuwa mtoto mkamilifu, kwa kweli malezi yake hayaandai kiolezo kinachofaa kufuatwa kwa malezi ya watoto wengine. Ijapokuwa hivyo, Yusufu na Mariamu hawakuwa wakamilifu. Hata hivyo, kwa wazi wao waliendelea kumtolea mahitaji yake ya kimwili na kiroho, na walifanya hivyo wajapopatwa na mikazo ya jamaa yenye kukua. (Mathayo 13:55, 56) Pia, ingawa Yesu alikuwa mkamilifu, bado alipaswa akue kutoka utoto mchanga kupitia utoto mkubwa na kubalehe mpaka mtu mzima. Wazazi wake walikuwa na kazi nyingi ya kumfinyanga, na kwa wazi waliifanya vizuri.

Yesu Akiwa na Umri wa Miaka 12

“Sasa wazazi wake walikuwa na desturi ya kwenda Yerusalemu mwaka baada ya mwaka kwa ajili ya sikukuu ya kupitwa.” (Luka 2:41, NW) Kulingana na Sheria ya Mungu, kila mwanamume alipaswa aonekane Yerusalemu kwa ajili ya sikukuu zilizokuwa zikifanywa. (Kumbukumbu 16:16) Lakini maandishi yanasema kwamba “wazazi wake walikuwa na desturi ya kwenda.” Yusufu alienda na Mariamu, na inaelekea pamoja na wale wengine katika jamaa hiyo, katika safari hiyo ya kilometa 100 kwenda Yerusalemu kwa ajili ya pindi hiyo yenye furaha. (Kumbukumbu 16:6, 11) Ilikuwa desturi yao—sehemu ya kawaida ya maisha zao. Pia, wao hawakujitokeza kule mradi tu waonekane wamefika; wao walibaki kwa ajili ya siku zote za sikukuu hiyo.—Luka 2:42, 43.

Jambo hilo linaandalia wazazi leo somo lenye mafaa. Sikukuu hizo kila mwaka katika Yerusalemu zilikuwa nyakati za kusanyiko lenye fikira nzito na pia la kufurahi sana. (Walawi 23:4, 36) Nyakati hizo ziliandaa matukio yenye kuinua hali ya kiroho ya Yusufu, Mariamu, na Yesu mchanga. Leo, ingewafaa wazazi watafute pindi kama hizo ili watoto wao wachanga wapate badiliko la kusisimua na pia wafurahie kujengwa kiroho. Wazazi ambao ni Mashahidi wa Yehova wanafanya hivyo kwa kwenda pamoja na watoto wao kwenye makusanyiko makubwa na mikusanyiko inayofanywa kwa vipindi vya kawaida muda wote wa mwaka. Hivyo, watoto wanaweza kuwa na tukio lenye kusisimua la kusafiri na pia kuweza kuchangamana na mamia au maelfu ya waamini wenzao kwa siku chache. Baba mmoja aliyefanikiwa kulea watoto kumi anauhesabia sana mafanikio yake uhakika wa kwamba yeye hajakosa kamwe kipindi kimoja cha kusanyiko lo lote tangu ubatizo wake akiwa Mkristo miaka 45 iliyopita. Naye ametia moyo jamaa yake isikose cho chote.

Kosa la Kupitiwa Tu

Wakati Yesu alipokuwa mwenye umri mdogo zaidi, bila shaka alikaa karibu na wazazi wake wakati wa safari hizo za kila mwaka za kwenda kwenye ule mji mkubwa wa Yerusalemu. Ijapokuwa hivyo, alipoendelea kuwa na umri mkubwa zaidi huenda akawa alipewa uhuru zaidi kidogo. Alipokuwa na umri wa miaka 12, alikuwa karibu na umri ambao Wayahudi wanauona kuwa hatua ya maana katika kijia cha kuelekea uanaume. Labda kwa sababu ya badiliko hilo lililo la kikawaida na kiasili, kosa la kupitiwa tu lilitukia wakati ulipofika jamaa ya Yusufu iondoke Yerusalemu na kurudi nyumbani. Usimulizi unasema: “Lakini walipokuwa wakirudi, mvulana Yesu alibaki nyuma katika Yerusalemu, na wazazi wake hawakutambua jambo hilo. Kwa kudhani kwamba yeye alikuwa katika shirika hilo wakiwa wanasafiri pamoja, walimaliza umbali wa siku moja, ndipo wakaanza kumtafuta sana miongoni mwa watu wa ukoo na wazoeani wao.”​—Luka 2:43, 44, NW.

Kuna mambo fulani ya kituko hicho ambayo wazazi na hata watoto watatambua. Ijapokuwa hivyo, kuna tofauti moja: Yesu alikuwa mkamilifu. Kwa kuwa yeye alikuwa akijitiisha kwa kuwasikia Yusufu na Mariamu, hatuwezi kuwazia kwamba yeye alishindwa kutii mpango fulani waliokuwa wamefanya pamoja naye. (Luka 2:52) Inaelekea zaidi sana kwamba kulikuwa na mvunjiko fulani wa kupashana habari. Wazazi walidhani kwamba Yesu alikuwa katika shirika lile la watu wa ukoo na wazoeani wao. (Luka 2:44) Ni jambo rahisi kuwazia kwamba katika pirika-pirika za kuondoka Yerusalemu, wao wangeelekeza fikira kwanza kwenye watoto wao wachanga zaidi na kudhani kwamba mwana wao mwenye umri mkubwa zaidi, Yesu, alikuwa pia akiambatana nao.

Ijapokuwa hivyo, kwa wazi Yesu alifikiri kwamba wazazi wake wangejua alikokuwa. Jambo hilo linadokezwa na jibu lake la baadaye: “Mbona ninyi mlilazimika kwenda mkinitafuta mimi? Je! ninyi hamkujua kwamba ni lazima niwe katika nyumba ya Baba yangu?” Yeye hakuwa akikosa kuonyesha heshima. Maneno yake yanafunua tu mshangao wake juu ya uhakika wa kwamba wazazi wake hawakujua walikopaswa kumtafuta. Hicho kilikuwa kisa chenye kuonyesha kawaida ya kutofahamiana ambako wazazi wengi wenye watoto wanaokua wanaweza kuthamini.​—Luka 2:49, NW.

Fikiria hangaiko la Yusufu na Mariamu usiku ule wa kwanza, wakati wao walipopata kujua kwamba Yesu hayupo. Na wazia wasiwasi wao wenye kuongezeka wakati wa zile siku mbili walizomtafuta Yerusalemu. Ijapokuwa hivyo, mambo yakawa kwamba mazoezi waliyokuwa wamempa yaliwapa malipo katika jambo hili lenye hatari. Yesu hakuwa ameingia katika shirika fulani baya. Yeye hakuwa akiletea wazazi wake aibu. Wao walipomkuta Yesu, alikuwa “katika hekalu, akiwa ameketi katikati ya walimu na kuwasikiliza na kuwauliza maswali. Lakini wote wale waliokuwa wanamsikiliza walikuwa wakiendelea kustaajabia ufahamu wake na majibu yake.”—Luka 2:46, 47, NW.

Uhakika wa kwamba yeye alikuwa akitumia wakati wake kwenye njia hiyo, na kuelewa kwake kwingi kwa kanuni za Kimaandiko kulioonekana wazi, ni mambo yanayoleta sifa pia juu ya mazoezi ambayo Yusufu na Mariamu walikuwa wamempa kufikia hapo. Hata hivyo, itikio la Mariamu linaonekana kuwa kawaida ya mama mwenye wasiwasi: kwanza, kutusha moyo baada ya kukuta kwamba mwanaye alikuwa salama; ndipo kutaja hisia zake za wasiwasi na mvurujiko wa akili: “Mtoto, mbona wewe ulitutenda sisi hivi? Hapa baba yako na mimi tulikuwa tukitafuta wewe tukiwa katika taabu kuu ya akilini.” (Luka 2:48, NW) Jambo la kwamba Mariamu ndiye aliyesema kabla ya Yusufu katika kutaja mahangaiko ya wazazi wote wawili si lisilotazamiwa. Vijana-matineja wengi wenye kusoma usimulizi huo inaelekea watasema: “Hivyo ndivyo mama yangu alivyo hasa!”

Masomo Tunayojifunza

Ni masomo gani tunayoweza kujifunza kutokana na tukio hilo? Vijana-matineja wana maelekeo ya kudhani kwamba wazazi wao wanajua mambo wanayofikiria. Mara nyingi wao wanasikiwa wakisema: “Lakini mimi nilifikiri mngejua” Wazazi, ikiwa kijana-tineja wenu amepata kusema hivyo kulipokuwa na hali fulani ya kutofahamiana, ninyi si wa kwanza kuwa na tatizo hilo.

Wakati watoto wanapokaribia ubalehe, wanapunguza tegemeo lao juu ya wazazi wao. Badiliko hilo ni la kiasili, na wazazi wanahitaji kufanya marekebisho kuliruhusu. Hata mazoezi yaliyo bora kabisa yakitolewa, bado kutofahamiana kutatokea na wazazi watapata sehemu yao ya mambo yenye kuleta wasiwasi. Ijapokuwa hivyo, wakifuata mfano mzuri sana wa Yusufu na Mariamu, wakati hatari zinapotokea mazoezi waliyowapa watoto wao yatawaweka katika usalama.

Inaonekana wazazi wa Yesu waliendelea kufanya kazi naye muda wote wa miaka yake ya utineja. Baada ya tukio lililofikiriwa sasa hivi, kwa kujitiisha yeye “alishuka pamoja na wao” kwenda katika mji wa nyumbani kwao na ‘akaendelea kujitiisha kwao.’ Matokeo yakawa nini? “Yesu aliendelea kufanya maendeleo katika hekima na katika ukuzi wa kimwili na katika upendeleo pamoja na Mungu na wanadamu.” Kwa hiyo tukio hilo lilikuwa na mwisho wenye furaha. (Luka 2:51, 52, NW) Wazazi wanaofuata mfano wa Yusufu na Mariamu, wanaosaidia watoto wao wakue katika hekima ya kimungu, wanaowapa mazingira mazuri ya kinyumbani, na kuwaweka katika uwazi wa kuweza kupata mavutano mazuri ya ushirika wa kuogopa Mungu, wanaongezea uelekeo wa kwamba jambo linalofanana na hilo litapata wazao wao. Watoto kama hao wataelekea zaidi kuwa na maisha yenye furaha wanapokua wakafikie utu mzima wa Kikristo, wa kutekeleza madaraka yao.

[Maelezo ya Chini]