Kutoka Sederi Hadi Kwenye Wokovu

“Kikombe cha wokovu mtukufu nitakichukua, na jina la Yehova nitaliitia.”—ZABURI 116:13, NW.

 1. Ni wimbo gani ambao umependwa zaidi muda wote huenda ukaathiri wakati wako ujao?

JE! WEWE ungeuoneaje shangwe wimbo ushughulikao na kuwa kwako na wakati ujao mrefu wenye furaha? Kwa kweli, wimbo huo umependwa na wengi muda wote. Hata hivyo, nafasi yako ya kuuelewa na kuuonea shangwe wimbo huu wenye kujaa maana ni bora kuliko ya watu wengi. Wayahudi huuita Haleli (Sifa). Umetungwa kwa Zaburi 113 hadi 118, nac watuhimiza tuimbe “Haleluya,” au “[Ku-]sift Yah.”

 2. Wimbo huu watumiwaje, nao wahusianaje na Sederi?

² Wayahudi huimba Haleli hiyo katika utumishi wao wa Sikukuu-Kupitwa, na yaonekana wimbaji huo warudi nyuma hadi wakati Mungu alipokuwa na hekalu ambako wanyama walidhabihiwa. Leo, huimbwa katika makao ya Kiyahudi wakati wa ibada ya Sikukuu-Kupitwa na mlo itwao Sederi. Lakini kati ya wenye kuuimba Vfltika Sederi ni wachache ambao huelewa umaana halisi wa Zaburi 116:13, NW: “Kikombe cha wokovu mtukufu nitakichukua, na jina la Yehova nitaliitia.” Ingawa hivyo, kwa nini wokovu walinganishwa na Sikukuu-Kupitwa, na je! jngeweza kuwa kwamba wokovu wako wahusika?

Sikukuu-Kupitwa—Msherehekeo wa Wokovu

 3. Ni hali gani za huko nyuma zilizohusiana na Sederi?

³ Kumbuka kwamba Waisraeli walikuwa watumwa katika Misri chini ya Farao mwonevu. Mwishowe, Yehova aliinua Musa aongoze watu Wake kwenye uhuru. Baada ya Mungu kuleta mapigo tisa juu ya Misri, Musa alitangaza la kumi. Yehova angeua kila mzaliwa wa kwanza katika kila nyumba ya Kimisri. (Kutoka 11: 1-10) Ingawa hivyo, Waisraeli wangeweza kuachiliwa. Jinsi gani? Ilikuwa lazima wachinje kondoo, watie damu yake juu ya miimo ya milango na kwenye kizingiti, na kukaa ndani wakila mlo wa mwana-kondoo, mkate usiochachwa, na mboga chungu.. Wakati wa Sederi hiyo, Mungu ‘angepita’ bila kuchinja mzaliwa wao wa kwanza.—Kutoka 12:1-13, NW.

 4, 5. Sikukuu-Kupitwa iliongozaje kwenye wokovu wa wengi? (Zaburi 106:7-10)

⁴ Kwa kuitikia pigo hili la kumi, Farao alimwambia Musa hivi: “Ondokeni, tokeni katika watu wangu, ninyi na wana wa Israeli; enendeni, kamtumikieni Bwana [Yehova, NW].” (Kutoka 12:29-32) Waebrania na “kundi kubwa la watu waliochangamana nao” wenye kuwahurumia walipokwisha kuondoka, Farao alibadili nia akawafuatia mbio. Ndipo Mungu akasaidia watu wake kimwujiza waponyoke kupitia Bahari Nyekundu, ambamo Farao na jeshi lake lenye kufuatia walikufa.—Kutoka 12:38; 14:5-28; Zaburi 78:51-53; 136:13-15.

⁵ Musa aliwaambia Israeli hivi kwenye Bahari Nyekundu: “Msiogope, simameni tu, mkauone wokovu wa Bwana [Yehova, NW] atakaowafanyia leo.” Baadaye waliimba hivi: “Imara yangu na uweza wangu ni Yah, kwa kuwa yeye hutumika kwa ajili ya wokovu wangu. Yeye ni Mungu wangu, mimi nitahimidi yeye.” (Kutoka 14: 13, UV; 15:2, NW) Ndiyo, ukombozi wa Israeli, kutoka kwenye pigo la kumi na pia kutoka kwenye Bahari Nyekundu, ulikuwa wokovu. Basi mtunga zaburi angeweza kueleza vema kwamba Yehova ni Mungu “anayefanya wokovu mtukufu katikati ya dunia.”—Zaburi 68:6, 20; 74:12-14; 78:12, 13, 22, NW.

 6, 7. Kwa nini Sikukuu-Kupitwa ilianzishwa’, lakini kwa nini sasa yashikwa ikiwa na mitofautiano na ile Sikukuu-Kupitwa ya kwanza?

⁶ Waebrania walipaswa kushika Sikukuu-Kupitwa ikiwa ukumbusho wa wokovu. Mungu alisema: “Siku hii itakuwa ukumbusho kwenu, nanyi mtaifanya iwe sikukuu kwa BwANA [Yehova, NW]; mtaifanya iwe sikukuU katika vizazi vyenu vyote.” (Kutoka 12:14) Kwenye kila mlo wa Sikukuu-Kupitwa, au Sederi, baba alipaswa kukumbusha jamaa yake juu ya wokovu huo. Yehova alielekeza hivi: “Wana wenu wasemapo kwenu, ‘Utumishi huu wamaanisha nini kwenu?’ ndipo ni lazima nyinyi kusema, ‘Ndiyo dhabihu ya sikukuu-kupitwa kwa Yehova, aliyezipita nyumba za wana wa Israeli katika Misri alipowapiga Wamisri kwa tauni, lakini yeye alikomboa nyumba zetu.’”—Kutoka 12:25-27, NW.

⁷ Jambo la kwamba Wayahudi mpaka leo hii huadhimisha Sederi ya Sikukuu-Kupitwa lahakikisha kwamba usimulizi huo ni wa kihistoria. Ingawa hivyo, baadhi ya mazoea yao hutofautiana na vile Mungu alivyoelekeza. The Origins of the Seder chasema hivi: “Biblia yatia ndani mazungumzo marefu juu ya Sikukuu-Kupitwa na Msherehekeo wa Mkate Usiochachwa; hata hivyo, maaridhio haya hayalingani na miadhimisho ya baadaye ya sikukuu hiyo. Hasa, mwadhimisho huo wa desturi ya kibiblia hukaza fikira juu ya dhabihu ya sikukuu-kupitwa, ambayo haina cheo kikuu katika fasihi za baada ya Biblia.” Sababu kubwa ni kwamba Wayahudi hawana hekalu la kutolea dhabihu za wanyama.

 8. Tuna sababu gani ya pekee ya kuifikiria Sikukuu-Kupitwa?

⁸ Wakristo waweza kuchunguza wajifaidi na misherehekeo yote ambayo Mungu aliwapa Israeli wa kale,a lakini kwa sasa pande fulani za Sikukuu-Kupitwa zastahili tuzipe uangalifu wa pekee. Yesu, akiwa Myahudi, aliishika Sikukuu-Kupitwa. Pindi ya mwisho alipofanya hivyo, alipangilia ule ambao ndio mwadhimisho wa pekee wa kimungu wa Wakristo—Mlo wa Jioni wa Bwana, ukumbusho wa kifo cha Yesu. Kwa hiyo mwadhimisho huu wa Kikristo wafungana na Sikukuu-Kupitwa.

Ni Zaidi ya Mwana-Kondoo wa Sikukuu-Kupitwa

 9, 10. Ni jinsi gani mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa alikuwa dhabihu ya pekee, au wa aina yake?

⁹ Waebrania 10:1, NW, yatuambia kwamba ‘Sheria ilikuwa kivuli cha mema yajayo.’ Cyclopcedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, iliyotungwa na M’Clintock na Strong, yasema hivi: “Kati ya vivuli vya mema yajayo ambavyo vimo katika sheria hakuna kingine chochote kiwezacho kulingana na msherehekeo wa Sikukuu-Kupitwa.” Hasa mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa alikuwa na maana iliyotanuka kuliko sherehe yenye kukumbusha jinsi Mungu alivyookoa mzaliwa wa kwanza halafu Waebrania wote kutoka Misri.

¹⁰ Katika mambo fulani fulani mwana-kondoo huyo alikuwa wa aina yake. Mathalani, dhabihu nyingi za wanyama wa Sheria ya Kimusa zilitolewa na mtu mmoja kuhusiana na madhambi au hatia za kibinafsi, na sehemu za wanyama hao zilichomwa juu ya madhabahu. (Walawi 4:22-35) Kiasi fulani cha nyama iliyotokana na toleo la ushirika kilipewa kwa kuhani mwenye kurasimu mambo au kwa makuhani wengine. (Walawi 7:11-38) Hata hivyo, yule mwana-kondoo wa paskali, au wa Sikukuu-Kupitwa, hakutumiwa juu ya madhabahu, na wenye kumfanya awe toleo walikuwa kikundi cha watu, kwa kawaida familia, nao ndio wangemla.—Kutoka 12:4, 8-11.

11. Oni la Yehova lilikuwa nini juu ya mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa, na mwana-kondoo huyo alielekeza kwenye nini? (Hesabu 9:13)

¹¹ Yehova alithamini sana mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa hivi kwamba akamwita “dhabihu yangu.” (Kutoka 23:18; 34:25, NW) Wanachuo wamesema kwamba “dhabihu ya paskali ilikuwa dhabihu ya Yehova iliyo bora kabisa.” Bila shaka mwana-kondoo huyu alielekezea, au alifananisha, dhabihu ya Yesu. Twajua hivi kwa sababu mtume Paulo alimwita Yesu “Sikukuu-Kupitwa yetu [ambaye] amedhabihiwa.” (1 Wakorintho 5:7, NW) Yesu alitambulishwa kuwa “Mwana-Kondoo wa Mungu” na “Mwana-Kondoo ambaye alichinjwa.”—Yohana 1:29; Ufu nuo 5:12; Matendo 8:32, NW.

Damu Yenye Kuokoa Uhai

12. Damu ya mwana-kondoo ilitimiza jukumu gani katika Sikukuu-Kupitwa ya kwanza?

¹² Huko nyuma katika Misri damu ya mwana-kondoo ilikuwa kitegemeo cha maana sana kwa wokovu. Yehova Mungu alipochinja mzaliwa wa kwanza, Yeye alizipita nyumba zilizokuwa na damu katika miimo ya milango. Zaidi ya hilo, kwa sababu Waebrania hawakuwa wakiomboleza kifo cha mzaliwa wao wa kwanza, walikuwa katika hali ya kuweza kupiga miguu kuipitia Bahari Nyekundu hadi kwenye uhuru.

13, 14. Ni jinsi gani damu ya Yesu ni yenye kuokoa uhai na yahitajiwa kabisa kwa wokovu? (Waefeso 1:13)

¹³ Pia damu yahusika katika wokovu leo—damu ya Yesu iliyomwagwa. “Sikukuu-Kupitwa, msherehekeo wa Wayahudi, ilipokaribia’ katika 32 W.K., Yesu aliwaambia hivi wasikilizaji wengi: “Yeye ambaye ajilisha mnofu wangu na kunywa damu yangu ana uhai wa milele, nami nitafufua yeye kwenye siku ya mwisho; kwa maana mnofu wangu ni chakula cha kweli, na damu yangu ni kinywaji cha kweli.” (Yohana 6:4, 54, 55, NW) Hapo wasikilizaji wake wake Wayahudi wangeifikiria Sikukuu-Kupitwa iliyokuwa inakaribia sana na wangefikiria kwamba damu ya mwana-kondoo ilitumiwa katika Misri.

¹⁴ Wakati huo Yesu hakuwa akizungumza juu ya mifano iliyotumiwa katika Mlo wa Jioni wa Bwana. Mwadhimisho mpya huo kwa Wakristo haukuanzishwa mpaka mwaka mmoja baadaye, kwa hiyo hata mitume waliomsikia Yesu katika 32 W.K. hawakuwa na habari kuuhusu. Na bado, Yesu alikuwa anaonyesha kwamba damu yake ilihitajiwa sana kwa wokovu wa milele. Paulo alieleza hivi: “Kwa njia yake sisi tuna uachilio kwa ukombozi kupitia damu ya mmoja huyo, ndiyo, msamaha wa mikiuko yetu, kulingana na mali za fadhili zisizostahiliwa zake.” (Waefeso 1:7, NW) Ni kupitia msamaha tu kwa msingi wa damu ya Yesu kwamba sisi twaweza kuishi milele.

Wokovu Upi na Wapi?

15. Ni wokovu na mapendeleo gani yaliyokuja kuwezekana kwa Waebrania katika Misri, na ni nini hakikuwezekana? (1 Wakorintho 10:1-5)

¹⁵ Uliohusika katika Misri ya kale ulikuwa wokovu wenye mipaka tu. Hakuna mtu aliyeondoka Misri alitarajia kupewa uhai usio na mwisho baada ya huko Kutoka. Ni kweli kwauiba Mungu aliweka Walawi kirasmi wawe makuhani kwa taifa, na baadhi ya kabila la Yuda wakawa wafalme wa kidunia kwa muda, lakini wote hawa wangekufa. (Matendo 2:29; Waebrania 7:11, 23, 27) Ingawa lile “kundi kubwa la watu waliochangamana nao” ambao pia walitoka Misri halikuwa na mapendeleo hayo, wao, pamoja na Waebrania, wangeweza kutumainia kuflkia Bara la Ahadi na kuonea shangwe maisha ya kikawaida huku wakiabudu Mungu. Bado, watumishi wa Yehova wa kabla ya nyakati za Kikristo walikuwa na msingi wa kutumaini kwamba, baada ya muda, wao wangeweza kuuonea shangwe uhai usio na mwisho duniani, ambapo Mungu alikusudia ainabinadamu iishi. Hii ingepatana na ahadi ya Yesu kwenye Yohana 6:54.

16. Watumishi wa kale wangeweza kutumainia wokovu wa namna gani?

¹⁶ Mungu alitumia baadhi ya watumishi wake wa kale kuandika maneno ya kuvuvia tumaini kuhusu jambo la kwamba dunia iliumbwa ikaliwe na kwamba wanyofu wangeishi milele juu yayo. (Zaburi 37:9-11; Mithali 2:21, 22; Isaya 45:18) Hata hivyo, waabudu wa kweli wangeweza kupataje wokovu huo wakifa? Kwa kurudishwa na Mungu kwenye uhai duniani. Kwa kielelezo, Ayubu alieleza tumaini la kwamba yeye angekumbukwa na kuitwa arudi kwenye uhai. (Ayubu 14:13-15; Danieli 12:13) Kwa wazi, namna moja ya wokovu ni uhai wa milele duniani.—Mathayo 11:11.

17. Biblia yaonyesha huenda wengine wakapata wokovu gani tofauti?

¹⁷ Biblia yanena pia juu ya wokovu wa kupata uhai mbinguni, ambako Yesu Kristo alienda baada ya ufufuo wake. “Naye yupo mkono wa kuume wa Mungu, amekwenda zake mbinguni, malaika na enzi na nguvu zikiisha kutiishwa chini yake.” (1 Petro 3:18, 22; Waefeso 1:20-22; Waebrania 9:24) Lakini Yesu hatakuwa ndiye mwanadamu pekee kupelekwa mbinguni. Mungu ameamua kwamba atachukua duniani hesabu ya wengine pia walio wachache kwa ulinganisho. Yesu aliwaambia mitume hivi: “Nyumbani mwa Baba yangu mna makao mengi . . . Naenda kuwaandalia mahali. Basi mimi nikienda na kuwaandalia mahali, nitakuja tena niwakaribishe kwangu; ili nilipo mimi, nanyi mwepo.”—Yohana 14:2, 3.

18. Sasa sisi tuna sababu gani ya kukaza fikira juu ya wokovu wa kupata uhai wa kimbingu?

¹⁸ Hakika wokovu wa kupata uhai wa kimbingu katika mwungano na Yesu ni mtukufu kuliko ule wokovu wenye mpaka uliohusishwa na Sikukuu-Kupitwa ya kwanza. (2 Timotheo 2:10) Jioni ya Sederi ya mwisho iliyo halali, au mlo wa Sikukuu-Kupitwa, ndipo Yesu alipoanzishia wafuasi wake ule mwadhimisho mpya, uliokaza fikira juu ya wokovu kwenye uhai wa kimbingu. Aliwaambia mitume hivi: “Fulizeni kufanya hivi katika kukumbuka mimi.” (Luka 22:19, NW) Kabla hatujafikiria jinsi Wakristo wapaswa kushika mwadhimisho huu, acheni tufikirie ni lini twapaswa kufanya hivyo.

“Wakati Uliowekwa”

19. Kwa nini ni jambo la kimantiki kuhusianisha Sikukuu-Kupitwa na Mlo wa Jioni wa Bwana?

¹⁹ Yesu alikuwa amesema: “Nimetamani sana kula Sikukuu-Kupitwa hii pamoja na nyinyi kabla sijateseka.” (Luka 22:15, NW) Baada ya hapo alipangilia Mlo wa Jioni wa Bwana, ambao wafuasi wake walipaswa kuushika kuwa ukumbusho wa kifo chake. (Luka 22:19, 20) Sikukuu-Kupitwa ilifanywa mara moja kwa mwaka. Kwa sababu hiyo, kuna sababu nzuri ya kwamba Mlo wa Jioni wa Bwana ufanywe kila mwaka. Lini? Kimantiki (kufikiria mambo kiakili), yapasa iwe ni katika majira ya masika wakati wa Sikukuu-Kupitwa. Hiyo ingemaanisha ni wakati ilipofika Nisani 14 (ya kalenda ya Kiyahudi), badala ya kukwamilia Ijumaa kwa sababu eti hiyo ndiyo siku ya juma ambayo Yesu alikufa.

20. Kwa nini Mashahidi wa Yehova wapendezwa na Nisani 14?

²⁰ Kwa hiyo Nisani 14 ingekuwa ndiyo tarehe aliyoifikiria Paulo alipoandika hivi: “Kila mwulapo mkate huu na kukinywea kikombe hiki, mwaitangaza mauti ya Bwana hata ajapo [awasilipo, NW].” (1 Wakorintho 11:26) Kwa muda wa karne mbili zilizofuata, Wakristo wengi walishikilia Nisani 14, huku wakijulikana kuwa Wakwatodesima, kutokana na neno la Kilatini la kusema “14.” M’Clintock na Strong waripoti hivi: “Makanisa ya Esia Ndogo yaliadhimisha kifo cha Bwana katika siku yenye kulingana na tarehe 14 ya mwezi Nisani, siku ambayo, kulingana na maoni ya Kanisa zima la kale, ndipo usulibisho ulipotukia.” Leo, Mashahidi wa Yehova hushika Mlo wa Jioni wa Bwana kila mwaka katika tarehe yenye kulingana na Nisani 14. Ingawa hivyo, watu fulani wamesema kwamba huenda tarehe hii ikatofautiana na ile ambapo Wayahudi hushika Sikukuu-Kupitwa kwao. Kwa nini?

21. Mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa angedhabihiwa wakati gani, lakini Wayahudi hufanya nini leo?

²¹ Siku ya Kiebrania ilianza kwenye mtuojua (karibu saa kumi na mbili jioni) hadi mtuojua uliofuata. Mungu aliamuru kwamba mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa auawe Nisani 14 “kati ya zile jioni mbili.” (Kutoka 12:6, NW) Hiyo ingekuwa lini? Wayahudi wa ki-siku-hizi hushikilia sana maoni ya kirabi kwamba mwana-kondoo alipasa kuchinjwa karibu na mwisho wa Nisani 14, kati ya wakati jua lilipoanza kuteremka (karibu saa tisa alasiri) na wakati wa mtuojua halisi. Tokeo ni kwamba, wao hushika Sederi yao baada ya mshukojua, wakati ambapo Nisani 15 huwa imeanza.—Marko 1:32.

22. Ni nini sababu moja ambayo huenda ikafanya tarehe ya Ukumbusho itofautiane na wakati Wayahudi hushika Sikukuu-Kupitwa yao? (Marko 14:17; Yohana 13:30)

²² Hata hivyo, sisi tuna sababu njema ya kuelewa usemi huo kwa njia tofauti. Kumbukumbu 16:16 iliambia Waisraeli waziwazi ‘wachinje dhabihu ya sikukuu-kupitwa, jioni, kwenye mshukojua.’ (Fasiri ya Kiyahudi ya Tanakh) Hii yaonyesha mtajo huo wa kusema “kati ya zile jioni mbili” ulirejezea kile kipindi cha mchomozonuru wa mtuojua, kuanzia mtuojua (ambao huanza Nisani 14) hadi giza halisi. Ndivyo walivyoelewa Wayahudi Wakaraib wa kale, na ndivyo waelewavyo Wasamariac hadi leo hii. Kupokea kwetu kwamba mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa alidhabihiwa na kulwa “kwenye wakati wake uliowekwa” katika Nisani 14, wala si Nisani 15, ni sababu moja ambayo hufanya tarehe yetu ya Ukumbusho itofautiane na ta rehe ya Kiyahudi nyakati fulani.—Hesabu 9:2-5, NW.

23. Kwa nini miezi huongezwa kwenye kalenda yal Kiebrania, na hili hufanywaje na Wayahudi wa ki-siku-hizi?

²³ Sababu nyingine ambayo huenda tareU yetu itofautiane na ile ya Wayahudi ni kwamb; wao hutumia kalenda iliyotangulia kuamuliw; mapema, mfumo ambao haukuimarishwa mpa. ka karne ya nne W.K. Kwa kuutumia, wao waweza kuweka tarehe ambayo itakuwa Nisan 1 au tarehe ambazo zitakuwa za mishereheket miongo au karne nyingi kabla hazijafika. Zaib ya hilo, kalenda-mwezi ya kale ilihitaji kuonge zewa mwezi wa 13 pindi kwa pindi ili kaleni hiyo ilingane vizuri na majira. Kalenda ya ki-siku-hizi ya Kiyahudi huongeza mwezi huu kwenye vituo vilivyoimarishwa; katika kila rudio lal miaka 19, huongezwa kwenye mwaka wa 3, ws 6, wa 8, wa 11, wa 14, wa 17, na wa 19.

24, 25. (a) Katika wakati wa Yesu, miezi iliimarishwaje na uhitaji wa miezi ya ziada uliamuliwaje? (b) Tarehe ya Mlo wa Jioni wa Bwana huwekwaje na Mashahidi wa Yehova?

²⁴ Hata hivyo, Emil Schiirer asema kwamba “wakati wa Yesu [Wayahudij walikuwa bado hawana kalenda iliyoimarishwa, lakini kwa msi ngi wa kuona kwa macho, walianza kila tarehe mpya ya mwezi wakati mwezi mpya wa halisij ulipotokea, na kadhalika kwa msingi wa vile macho yao yalivyojionea” wakaongezea mwezi mmoja kwa kadiri ilivyohitajiwa. “Ikiwa . . , kuelekea mwishoni mwa mwaka ilionwa kwamba Sikukuu-Kupita ingekuja kabla ya siku mlingano ya masika [karibu Machi 21], nyongeza ya mwezi mmoja kabla ya Nisani iliagizwa.” The History of the Jewish People in the Age of jesus Christ, Buku 1) Hivyo mwezi huo wa ziada huingia kiasili tu, bila kuongezewa kiamri.

²⁵ Baraza Linaloongoza la Mashahidi wa Yehova huweka tarehe ya Mlo wa Jioni wa Bwana kupatana na njia ya kale. Nisani 1 huamuliwa kwa kutegemea ni lini mwezi mpya ulio karibu zaidi na siku-mlingano ya masika unapoweza kuonwa wakati wa mtuojua katika Yerusalemu. Kuhesabu siku 14 kuanzia hapo kwafikisha mtu kwenye Nisani 14, ambayo kwa kawaida hulingana na siku ya mwezi mpevu. (Ona Mnara wa Mlinzi wa Februari 15, 1978, kurasa 23-24.) Kwa msingi wa njia hii ya Kibiblia, Mashahidi wa Yehova kuzunguka tufe lote wameshauriwa kwamba mwadhimisho wa Ukumbusho mwaka huu utakuwa baada ya mtuojua Aprili 10.

26. Ni pande gani za ziada za Mlo wa Jioni wa Bwana ambazo zastahili uangalifu wetu?

²⁶ Tarehe hii yalingana na Nisani 14, wakati ambapo Yesu alishika Sikukuu-Kupitwa halali ya mwisho. Hata hivyo, kuadhimisha Ukumbusho hukaza fikira juu ya wokovu unaopita kile ambacho Sederi ya Kiyahudi hukumbuka. Sisi sote twahitaji kuelewa kinachotukia wakati wa Mlo wa Jioni wa Bwana, kinachomaanisha, na jinsi wokovu wetu unavyohusishwa.

[Maelezo ya Chini]

Wewe Ungejibuje?

◻ Kwa nini Sikukuu-Kupitwa yafungana na wokovu kwa kufaa?

◻ Dhabihu ya Yesu yaweza kutimizaje mengi kuliko yale yaliyotimizwa na mwana-kondoo wa Sikukuu-Kupitwa?

◻ Ni wokovu gani unaofanyika upatikane kupitia Yesu?

◻ Mashahidi wa Yehova huwekaje wakati ufaao kwa Mlo wa Jioni wa Bwana?