Je! Wewe Unabaki Ukiwa Safi Katika Kila Jambo?
“Jitengeni, Jitengeni, tokeni huko, msiguse kitu cho chote kichafu; tokeni katikati yake, endeleeni kuwa safi, ninyi ambao mnachukua vyombo vya Yehova.”—ISAYA 52:11, NW.
1. (a) Amri ya kifalme iliruhusuje vyombo vya Yehova virudishwe Yerusalemu? (b) Baadhi ya vyombo hivyo vilikuwa vimechafuliwaje?
KWA GHAFULA walikuwa huru—baada ya miaka 70 ya utumwa! Amri ya kifalme ya kama 538 K.W.K. iliruhusu hilo taifa la Kiyahudi kurudi na ‘kujenga nyumba ya Yehova, Mungu wa Israeli.’ (Ezra 1:2, 3) Halafu, tukio jingine lenye kushangaza: “Koreshi, mfalme [wa Uajemi] alivitoa vyombo vya nyumba ya Bwana [Yehova, NW] alivyokuwa amevileta Nebukadreza toka Yerusalemu.” (Ezra 1:7, 8) Miongoni mwa hizo vilikuwamo vile vyombo vitakatifu ambavyo Belshaza na watu wake wa cheo cha juu walikuwa wamevichafua katika ule usiku Babuloni ilipoanguka, wakivitumia kwa ufidhuli kusifu miungu isiyo ya kweli! (Danieli 5:3, 4) Sasa hao ambao hapo kwanza walikuwa uhamishoni wangeweza kurudisha vyombo hivi Yerusalemu vikatumiwe katika sifa ya Yehova!
2. (a) Ni unabii gani wa Isaya ambao wenye kurudi wangekumbuka? Unabii huo ungehusu akina nani? (b) Ni kwa sababu gani walisihiwa wasiguse kitu cho chote kichafu?
2 Walipojitayarisha kwa msisimuko kuondoka, Wayahudi hao wenye kurudi kwao bila shaka walikumbuka yale maneno ya nabii Isaya: “Jitengeni, jitengeni, tokeni huko, msiguse kitu cho chote kichafu; tokeni katikati yake, endeleeni kuwa safi, ninyi ambao mnachukua vyombo vya Yehova.” (Isaya 52:11, NW) Walawi, bila shaka, ndio waliofanya uchukuaji hasa wa vile vyombo. (Hesabu 1:50, 51; 4:15) Hata hivyo, Isaya alikuwa ametabiri kwamba wote wenye kurudi wangekuwa wachukuaji vyombo wenye heshima. Hivyo wote walikuwa na wajibu wa kuwa safi. Wao hawakuwa wawapore Wababuloni vitu vyote vyenye thamani kama walivyofanya Waisraeli wakati walipoondoka Misri. (Linganisha Kutoka 12:34-38.) Walikuwa sharti wawe huru na kusudio lo lote la kutaka vitu vya kimwili au la ubinafsi katika kurudi. Kwa habari ya “sanamumavi” za Babuloni, kugusa tu mojapo kungechafua!a (Yeremia 50:1, 2, NW) Ni kwa kuwa safi katika kila njia kwamba Wayahudi hawa wangeweza kutembea “ile Njia ya Utakatifu” kurudi Yerusalemu!—Isaya 35:8, 9.
3. Ni nani leo wanaochukua “vyombo” vya Yehova? Ni kwa sababu gani ni shida sana kwao kubaki wakiwa safi?
3 Mashahidi wa Yehova hali kadhalika lazima wawe safi wakiwa wachukuaji wa “vyombo” vya Yehova. Mtume Paulo alinakili maneno ya Isaya na akayatumia kwa Wakristo katika siku zake, akisema: “Na tujitakase nafsi zetu na uchafu wote wa mwili na roho, huku tukitimiza utakatifu katika kumcha Mungu.” (2 Wakorintho 6:17–7:1) Licha ya kuishi katika ulimwengu mchafu, sharti sisi tumenyane na mielekeo yetu ya kurithiwa yenye upungufu. (Mwanzo 8:21) Yeremia 17:9 inakumbusha sisi zaidi hivi: “Moyo huwa mdanganyifu kuliko vitu vyote, una ugonjwa wa kufisha; nani awezaye kuujua?” Wengine wanajidanganya wao wenyewe na wengine katika kuitikadi kwamba maisha zao ni safi na zinakubalika kwa Mungu, hali kwa kweli haziko hivyo. Wao wanazoea namna ya unafiki. Kwa hiyo lazima kila mmoja wetu ajiulize, ‘Je! mimi ninatia kila jitihada kuwa safi mbele za Yehova katika kila jambo? Kutusaidia sisi katika kufanya hivyo, acheni sasa sisi tukaze fikira kwenye pande nne za usafi.
Usafi wa Kimwili: Jambo la Kutangulizwa
4. (a) Ni kwa sababu gani usafi wa kimwili ni jambo la kutangulizwa miongoni mwa watu wa Yehova? (b) Ni kwa sababu gani nyakati nyingine inaweza kuwa vigumu kudumisha kiwango cha juu cha usafi?
4 Usafi wa kimwili ni jambo la kutangulizwa miongoni mwa watu wa Yehova leo kama lilivyokuwa katika nyakati za kale. (Kutoka 30:17-21; 40:30-32) Ingawaje, je! sisi tungekuwa tukitendea ‘vyombo vya Yehova’ kwa heshima ikiwa nywele zetu, mikono, nyuso, meno, au makucha ya vidole yangekuwa machafu au ikiwa sisi tulikuwa tukitokwa na harufu zisizopendeza za mwili? Ni rahisi, ingawa hivyo, kuacha viwango vya chini vya ulimwengu viongoze sisi.—Warumi 12:2.
5. (a) Ni kwa sababu gani ni jambo la maana sana kwamba sisi tuweke viwango vyetu vya usafi katika hali ya juu? Toa mifano ya kwenu jinsi shauri hili lingetumiwa. (b) Wazee wanaweza kusaidiaje?
5 Sisi tunawezaje kuonekana kuwa tofauti na ulimwengu ikiwa sisi tunajipatanisha na viwango vya chini vya ulimwengu? Je! kao chafu au mahali pa ibada pasipotunzwa hapa-sababishi ‘neno la Mungu kutukanwa’? (Tito 2:5) Lakini wakati sisi tunapozoea usafi wa kibinafsi wa kiafya tunapochukua takataka kwenye mahali pa mikusanyiko, tunaposaidia katika kudumisha Jumba la Ufalme katika hali nzuri, na tunapoweka makao yetu—hata yale makao ya hali ya chini zaidi sana—nadhifu na safi, tunamletea Mungu utukufu! (Linganisha 1 Petro 2:12.) Wazee, wekeni mfano mzuri wa kibinafsi katika usafi. ‘Msijiepushe’ kutoa shauri linalofaa linapohitajiwa kabisa.—Matendo 20:20.
6. Ni kipi kinachopasa kuwa kiwango chetu cha mavazi kwa mikutano na utumishi wa shambani?
6 Namna gani yale mavazi tunayovaa wakati tunapoabudu kwenye mikutano na wakati tunapokuwa katika utumishi wa shambani? Je! hayapasi kuwa ‘ya kiasi na yaliotengenezwa vizuri’? (Waebrania 10:23-25; 1 Timotheo 2:9, NW) Msisababu kwamba sisi tuna wajibu wa kuvalia vizuri ikiwa tu tuna sehemu katika mkutano. Mavazi ya kikawaida kupita kiasi si ya kiasi na hayafai kwa ibada. Mikoba ya vitabu iliyochakaa na Biblia zilizojikunja-kunja zaweza pia kuondosha fikira kwenye ujumbe wa Ufalme.
Kuepuka Uchafu wa Kiakili
7. Ni nini ufunguo wa usafi wa kiakili, kulingana na Wafilipi 4:8?
7 Kwenye Wafilipi 4:8 Paulo anashauri hivi: “Hatimaye, ndugu zangu, mambo yo yote yaliyo ya kweli, yo yote yaliyo ya staha, yo yote yaliyo ya haki, yo yote yaliyo safi, yo yote yenye kupendeza, yo yote yenye sifa njema; ukiwapo wema wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote, yatafakarini hayo.” Ijapokuwa hivyo, kila mahali sisi tunashambuliwa na vishawishi tuchungulie ndani ya “yale ‘mambo yenye kina kirefu ya Shetani.’”—Ufunuo 2:24, NW.
8. Hatari zinazoletwa na namna mbalimbali za vitumbuizo zinaweza kutolewaje kielezi? Toa mifano ya kwenu.
8 Kwa mfano, kupatikana kwa urahisi kwa habari za kipornografia na zenye jeuri ya kupita kiasi kumetokeza matatizo mazito kwa baadhi ya watumiaji wa rekoda za vidiokaseti. Katika Ulaya, ndugu aliyeoa alitazama tepe chafu baada ya mkeye kwenda kulala. Ile mbegu ya kutenda kosa ikapandwa kwa imara, ikitokeza uzinzi. (Linganisha Yakobo 1:14, 15.) Katika nchi moja ya Kiafrika, kikundi cha vijana Mashahidi waliazima tepe chafu kutoka kwa marafiki wanashule na kuzitazama wakati wazazi walipokuwa hawako. Mzee mmoja katika Naijeria, hata hivyo, anaeleza hivi: ‘Hatari kubwa zaidi mara nyingi inakuwa katika programu za televisheni ambazo kwa kawaida zinaonyesha jeuri, uhalifu, na vita, tamasha ya kufanya ngono, na dharau kwa uaminifu katika ndoa.’ Karatasi za habari zenye ukubwa ulio nusu ya kawaida, zenye bei ya chini, magazeti ya kipornografia, vitabu vya hadithi vyenye kuamsha nyege, sinema, na muziki wenye kushusha tabia pia ni hatari zilizoenea.
9. (a) Ni kwa sababu gani lazima sisi tuwe wateuzi kwa habari ya yale tunayosikiliza, kutazama, na kusoma? (b) Inatupasa sisi tutendeje ikiwa tunakabiliwa na habari yenye kuchukiza?
9 Sisi hatuwezi kuruhusu akili zetu zichafuliwe na mambo ambayo “ni aibu hata kuyanena.” (Waefeso 5:12) Kwa hiyo iweni wateuzi kuhusu yale mnayosikiliza, kutazama, na kusoma. Jilindeni na kutenda kwa haraka kukataa habari yenye kuchukiza! (Zaburi 119:37) Hilo litataka kujiweza kweli kweli, pengine ‘kupiga-piga ngumi mwili wako na kuufanya kama mtumwa’ kwa njia ya mfano! (1 Wakorintho 9:27, NW) Siku zote kumbukeni, ingawa hivyo, kwamba yale tunayotazama katika siri yanaonwa na “yule Mmoja ambaye haonekani.” (Waebrania 11:27, NW) Kwa hiyo epukeni mambo yanayotiliwa shaka. “Endeleeni kuhakikisha yanayokubalika kwa Bwana.”—Waefeso 5:10, NW.
‘Kuendelea Kulinda’ Ili Kukaa Safi Kiadili
10. (a) Ni nini sababu moja ya wengi sana kukaripiwa au kutengwa na ushirika kila mwaka? (b) Ni kanuni gani ya Biblia inayopasa kuongoza mwenendo wetu tukiwa likizoni na kazini?
10 Kwenye Waefeso 5:5, (NW) Paulo alionya hivi: “Maana mnajua kabisa, mkitambua wenyewe, kwamba hakuna mwasherati au mchafu au mtu mwenye pupa—maana yake kuwa mwabudu-sanamu—aliye na urithi wo wote katika ufalme wa Kristo na wa Mungu.” Hata hivyo, kila mwaka maelfu wanakaripiwa au kutengwa na ushirika kwa sababu ya ukosefu wa adili kingono—‘wakitenda dhambi dhidi ya mwili.’ (1 Wakorintho 6:18, NW) Mara nyingi ni matokeo tu ya ‘kutokuendelea kukaa macho kulingana na neno [la Mungu].’ (Zaburi 119:9, NW) Ndugu wengi, mathalani, wanaachilia kukaa kwao macho kiadili wakati wa vipindi vya likizo. Wakikosa kujali ushirika wa kitheokrasi, wao wanaanza urafiki na walikizaji wa kilimwengu. Wakisababu kwamba hawa ‘kwa kweli ni watu wema,’ Wakristo fulani wamejiunga nao katika utendaji wenye kutiliwa shaka. Hali moja na hii, wengine wamekuwa wenye urafiki kupita kiasi na wafanya kazi wenzi. Mzee mmoja Mkristo alijishughulisha sana na mwajiriwa-kazi wa kike hivi kwamba aliacha jamaa yake akaanza kuishi na mwanamke huyo! Kutengwa na ushirika likawa ndilo tokeo. Ni ya kweli kama nini maneno ya Biblia, “Mashirika mabaya yanaharibu mazoea yenye mafaa”!—1 Wakorintho 15:33, NW.
11. Ni kwa sababu gani vikusanyiko vya Kikristo vyapasa kusimamiwa ifaavyo?
11 Kutoka Afrika Kusini yaja ripoti hii: “Hatari nyingine ambayo huhatarisha uwima wa kiadili wa wengi ni vikusanyiko vikubwa vya karamu . . . baadhi yavyo vikiwa vilifanywa baada ya vipindi vya mkusanyiko wa wilaya.” Hata hivyo, vikusanyiko vidogo zaidi vya Kikristo ambavyo vinasimamiwa vizuri ni mara chache sana vinaharibika na kuwa “karamu zenye makelele.” (Wagalatia 5:21, NW) Ikiwa vinywaji vyenye kileo vitatumiwa, fanya hivyo chini ya usimamizi na kwa kiasi. “Divai ni mdhihaki” na chini ya uvutano wayo, baadhi ya akina ndugu wameachilia kukaa kwao macho kiadili au wakaamsha udhaifu mbali-mbali uliokuwa umefifia. (Mithali 20:1, NW) Hivyo, wahudumu wawili vijana walifanya matendo ya ugoni-jinsia-moja baada ya kunywa kileo kupita kiasi.
12, 13. (a) Wengine wameteteaje mwenendo usio wa adili? Ni kwa sababu gani kusababu kwa namna hiyo ni kwenye kosa? (b) Sisi tunaweza kukaaje macho dhidi ya matisho kwa adili nzuri?
12 Wakati tunaposhawishwa kufanya kosa, tukumbuke kwamba hata tukionekana kuwa safi jinsi gani kwa nje si kitu, ni vile tulivyo ndani ndilo jambo la maana! (Mithali 21:2) Kwa wazi wengine wanahisi kwamba Mungu atasamehe kurudia-rudia mwenendo wa ukosefu wa adili kwa sababu wao ni dhaifu. Lakini je! huko si “kugeuza fadhili zisizostahiliwa za Mungu wetu kuwa kisababu cha mwenendo mpotovu”? (Yuda 4, NW) Wengine hata wanawazia kwamba “Yehova haoni sisi.” (Ezekieli 8:12, NW) Kumbuka, ingawa hivyo, kwamba “hakuna kiumbe cho chote kisichodhihirika machoni pake bali vitu vyote viko uchi vimefunuliwa wazi kwa macho yake ambaye Kwake tutatoa hesabu, ya matendo yetu.”—Waebrania 4:13, NW.
13 Kwa hiyo, kaa macho dhidi ya matisho kwa adili njema! “Uasherati usitajwe kwenu kamwe, wala uchafu wo wote wala kutamani, kama iwastahilivyo watakatifu; wala aibu wala maneno ya upuzi wala ubishi; hayo hayapendezi.” (Waefeso 5:3, 4) “Lichukieni lililo ovu,” hata liwe lenye kufurahisha mwili jinsi gani.—Warumi 12:9.
Kuendelea Kuwa Safi Kiroho
14, 15. (a) Wengine wamejihatarishaje wenyewe kutiwa uchafu wa kiroho? (b) Waasi-imani wanatumiaje ‘vinywa vyao kuleta wanadamu wenzao kwenye angamizo’? (c) Ni katika njia gani waasi-imani kwa kweli ni wachafu, nao wamesahau nini?
14 Wengine wamejihatarisha wazi wenyewe kwa ule uwezekano wa kutiwa uchafu wa kiroho kwa kufungulia redio na televisheni katika matangazo ya kidini. Katika nchi moja ya Kiafrika, wengine wametazama michezo ya kuigiza ya televisheni ambayo huonyesha kuwa yenye kufaa yale maushirikina ya dini za kimapokeo ambazo huwa na itikadi za kwamba vitu vyote vya asili vina nafsi. Mtume Paulo, ingawa hivyo, alionya juu ya hatari yenye kufisha zaidi—watu waasi-imani ambao walikuwa “wakipindua imani ya wengine.” (2 Timotheo 2:16-18, NW) Watu mmoja mmoja wanaofanana na hao wangali wako! (2 Petro 2:1-3) Na nyakati nyingine wao wamefaulu katika kuchafua kufikiri kwa Wakristo waaminifu. Kama isemavyo Mithali 11:9, NW: “Kwa kinywa chake mmoja ambaye ni mwasi-imani humleta mwanadamu mwenzake kwenye uangamizo.”
15 Waasi-imani mara nyingi wanavutia hisia za ubinafsi, wakidai kwamba sisi tumenyimwa uhuru wetu, kutia uhuru wa kujifasiria Biblia sisi wenyewe. (Linganisha Mwanzo 3:1-5.) Kwa uhalisi, hawa ambao wangekuwa wachafuaji hawatoi kitu kilicho zaidi ya kurudia yale mafundisho yenye kutapisha ya Babuloni Mkuu. (2 Petro 2:19-22) Wengine wanavutia tamaa za mwili, wakihimiza waliokuwa hapo kwanza washirika wao ‘wastarehe’ kwa sababu ile kazi yenye kudhilisha ya kutoa ushuhuda nyumba kwa nyumba “si ya lazima kabisa” au “si ya kimaandiko.” (Linganisha Mathayo 16:22, 23.) Ni kweli, wasemaji kama hao wenye maneno laini huenda wakaonekana kuwa safi kwa nje, kimwili na kiadili. Lakini ndani wao ni wachafu kiroho, wakiwa wamejiachilia washindwe na kufikiri kwa kujitegemea kwenye kiburi. Wao wamesahau yote ambayo walijifunza juu ya Yehova, jina lake takatifu na sifa. Wao hawakubali tena kwamba yote waliyojifunza juu ya ukweli wa Biblia—lile tumaini tukufu la Ufalme na dunia paradiso na kupinduliwa kwa mafundisho yasiyo ya kweli kama vile Utatu, kutokufa kwa nafsi ya kibinadamu, mateso ya milele na purgatori—ndiyo, yote haya yaliwajia kupitia yule “mtumwa mwaminifu mwenye akili.”—Mathayo 24:45-47.
16. Waadilifu wanaokolewaje “kwa maarifa”?
16 Kwa kupendeza, mwangalizi wa mzunguko mmoja katika Ufaransa anaeleza hivi: “Ndugu wengine wanadanganywa kwa sababu wao wanakosa maarifa sahihi.” Ndiyo sababu Mithali 11:9 (NW) hutaarifu: “Bali kwa maarifa waadilifu wanaokolewa.” Hili halimaanishi kuwasikiliza waasi-imani au kuchunguza maandishi yao. Badala ya hilo, linamaanisha kuja kwenye “maarifa sahihi ya siri takatifu za Mungu” kupitia funzo la bidii la kibinafsi la Biblia na vichapo vya Sosaiti vyenye msingi katika Biblia. Kwa kuwa na maarifa sahihi haya, ni nani angekuwa mdadisi sana hata asikilize maneno ya waasi-imani? Mtu ye yote “asije akawadanganya kwa maneno ya kuwashawishi”! (Wakolosai 2:2-4, NW) Propaganda za kidini zisizo za kweli kutoka chanzo cho chote zapasa kuepukwa kama sumu! Kwa hakika, kwa kuwa Bwana yetu ametumia yule “mtumwa mwaminifu mwenye akili” kutuwasilishia sisi “maneno ya uzima wa milele,” sababu gani ingetupasa tutake wakati wo wote kutazama kwingeneko?—Yohana 6:68.
Je! Wewe Utabaki Ukiwa Safi?
17, 18. Ni kwa sababu gani ni jambo la muhimu kusitawisha (a) usafi wa kimwili, (b) usafi wa kiakili, (c) usafi wa kiadili, na (d) usafi wa kiroho?
17 Kwa hiyo mengi yanahusika katika kubaki tukiwa safi mbele za Yehova Mungu. Kuweka miili yetu, makao yetu, mavazi yetu, na Majumba ya Ufalme yetu yakiwa safi kwa jinsi ya kuonekana kunapamba ujumbe wa Ufalme wetu. Kuendelea kuwa safi kiakili kunasaidia sisi tukae tukiwa safi kiadili na kiroho. Hiyo inatutaka sisi tutii onyo la upole la Paulo kwenye Wafilipi 4:8 kuweka akili zetu juu ya mambo ambayo ni ya kweli, safi, na yenye staha!
18 Sisi tunaweza pia kuthamini zaidi ya wakati wo wote uliotangulia kwamba lazima sisi tukae tukiwa safi kiadili katika maneno na matendo pia. Yehova anatuonya sisi waziwazi kwamba wale wanaojitia katika namna yo yote ya ukosefu wa adili hawatarithi kamwe Ufalme wa Mungu. (1 Wakorintho 6:9-11) Hata kama mambo hayo machafu yanaonekana kuwa yenye kupendeza jinsi gani, tukipanda kwa mwili, sisi tutavuna uharibifu kutoka kwa mwili. (Wagalatia 6:8) Kwa kumalizia, kuna lile jambo la kubaki tukiwa safi kiroho, kuwa safi kimafundisho. Usafi kama huo unasaidia sisi tudumishe usafi wa mioyo na akili zetu. Hivyo sisi sikuzote tunasukumwa kutafuta mawazo ya Mungu juu ya mambo—si yetu wenyewe.
19. Ni nini kinachoweza kusaidia wapakwa-mafuta na “mkutano mkubwa” pia katika kubaki wakiwa safi katika mambo yote?
19 Karibuni kisababishi chenyewe cha uchafu—Shetani Ibilisi—atatupwa, pamoja na mashetani wake, ndani ya lile shimo refu. Mpaka wakati huo, watumishi wote wa Yehova—wapakwa-mafuta na “mkutano mkubwa”—na wabaki wakiwa safi wakiwa wachukuaji wa vyombo vya Yehova. (Ufunuo 7:9, 13-15; 19:7, 8; 20:1-3, NW) Vita ni ya kuendelea na ngumu. Kumbuka, ingawa hivyo, kwamba Yehova anatoa kwa wingi “roho ya utakatifu” yake. (Warumi 1:4, NW) Tengenezo lake safi, pamoja na wazee walo, wanasimama tayari, pia, kusaidia sisi kwa kutoa shauri timamu la Kimaandiko. Tukiwa na msaada huo na kupiga moyo konde kwetu wenyewe, sisi tunaweza kubaki safi katika kila jambo!
[Maelezo ya Chini]
a Lile neno la Kiebrania linalomaanisha sanamumavi, gil·lu·limʹ, ulikuwa usemi wa dharau ambalo mwanzoni ulimaanisha “vidonge vya mavi”—kitu chenye kukirihika kwa Wayahudi.—Kumbukumbu 23:12-14; 1 Wafalme 14:10; Ezekieli 4:12-17, NW.
Maswali kwa Ajili ya Kurudia
◻ Ni kwa sababu gani ilikuwa sharti Wayahudi wenye kurudi kutoka Babuloni wawe safi?
◻ Sisi tunaweza kukaziaje fikira usafi wa kimwili?
◻ Sisi tunaweza kuhimayaje akili zetu na uchafu?
◻ Sisi tunaweza kukaaje macho dhidi ya hatari za kiadili?
◻ Sisi tunaweza kudumishaje usafi wetu wa kiroho?
[Picha katika ukurasa wa 16]
Makao yetu yapasa kuwa vielelezo vya usafi
[Picha katika ukurasa wa 17]
Lazima Wakristo watumie uamuzi mzuri katika kuepuka tepe za vidio na programu za TV ambazo zingeweza kuchafua akili
[Picha katika ukurasa wa 18]
Vikusanyiko vidogo vinaweza kuwa vyenye kujenga kiadili
[Picha katika ukurasa wa 19]
Mashahidi wenye bidii wanaendelea kuwa safi kiroho na kupata himaya na mshangilio kupitia funzo la Biblia la bidii