Ni Nini Kusudi la Unabii?
WALE wanaodai kwamba namna mbali-mbali za ibada ni mafunuo kutokana na vyanzo vyenye nguvu zipitazo za wanadamu wanakiri pia kwamba kuna nguvu zipitazo za wanadamu zilizo njema na mbaya. Kukiri hivyo kunatokeza maulizo haya: Je! kila moja ya namna hizo za ibada ilifunuliwa kutokana na chanzo chema? Au namna hizo zina chanzo kibaya? Ni namna ipi ya ibada yenye kuongozwa na roho ya yule Mungu wa kweli?
Ile Dini ya Kwanza
Jamii ya kibinadamu inatambuliwa kuwa kama jamaa moja, na jambo hilo linakubaliana na masimulizi ya Biblia juu ya watu wawili waliokuwa pamoja hapo kwanza, Adamu na Hawa. Yehova, Muumba, alijijulisha kwao. Alifunulia Adamu na Hawa fungu lao katika kusudi lake na uhusiano wa kweli ambao walikuwa nao kumwelekea. Hivyo Mungu alimfanya Adamu awe nabii wake wa kwanza, mwenye daraka la kumpitishia mkeye mafunuo hayo na hatimaye awapitishie wazao wao, yaani, jamii yote ya kibinadamu.—Mwanzo 1:27-30; 2:15-17.
Hiyo ilikuwa ndiyo dini pekee, namna moja tu ya ibada iliyofunuliwa na Yehova Mungu. Ilionyeshwa kwa kutii mapenzi ya Mungu. Hakukutakiwa desturi zo zote za kiibada, dhabihu, vijengo vitakatifu, wala mahali pa kupata habari za mambo ya kimungu.
Dini ya Uwongo Yatokea
“Ufunuo” wa kwanza wenye kupinga ulitoka kwa malaika mmoja aliyetaka kuabudiwa. Yeye alitoa njia tofauti ya kufuata badala ya dini ya kweli na akawashawishi Adamu na Hawa wajiunge naye katika uasi dhidi ya Muumba wao. Jambo hilo lilimfanya awe Shetani, mpinzani wa Yehova. “Unabii” wake ulisingizia kutoa uhuru wa kutokutegemea Mungu na hali ya kupiga moyo konde kufanya mambo ya ubinafsi. Badala yake, unabii huo ulisababisha wawe chini ya utumwa kwa Shetani mwenyewe na kwa dhambi, hiyo ikileta kifo.—Mwanzo3:1-19; Mathayo 4:8-10; Warumi 5:12.
Hatimaye malaika wengine waasi, au mashetani, walijiunga na Shetani. Bila shaka hao walizalisha-zalisha mawazo mengi ya uwongo wa kidini yaliyochangia kufisidi jamii ya wanadamu. Katika siku za Enoshi mjukuu wa Adamu, “mwanzo ulifanywa wa kuita juu ya jina la Yehova.” Kulingana na Targum of Palestine, jambo hilo lilifanywa kwa unajisi likiwa sehemu ya ibada ya sanamu ya wakati huo.—Mwanzo 4:26; 6:1-8; 1 Petro 3:19, 20; 2 Petro 2:1-4, NW.
Dini ya uwongo ilifutiliwa mbali katika Gharika ya siku za Noa, ikabaki ile namna ya kweli tu ya ibada yenye kuzoewa na nabii wa Yehova, Noa. (Mwanzo 1:5-9, 13; 7:23; 2 Petro 2:5) Mashetani walibaki, hata hivyo, na wakarudisha unabii bandia na mawazo yao ya kidini. Walisababisha wazao wa Noa wamuudhi Yehova kwa kuujenga mji wa Babeli uwe kitovu cha ibada ya uwongo. Lakini Mungu alivuruga lugha yao na ‘akawatawanya kutoka huko waende usoni pa nchi yote.’—Mwanzo 11:1-9.
Yote hayo yanatuambia nini? Sisi sote ni wazao wa Noa na Adamu. Kwa hiyo, utamaduni wa namna zote una chanzo kimoja kwa ujumla na umedumisha wazo fulani juu ya Mungu likiwa salio la maarifa ambayo yamedumu tangu siku za Noa. Lakini wazo hilo la msingi linafisidiwa na maoni ya dini ya uwongo yaliyorithiwa kutokana na mababu hao wa kwanza waliotawanyika kutoka Babeli (iliyojengwa baadaye kama Babuloni) kwenda sehemu zote za dunia. Jambo hilo linaonwa katika mambo ya kawaida ya ushirikina yanayofuatwa na watu kwa ujumla juu ya roho za wafu, katika ibada ya mababu waliokufa, na katika zoea la unajimu, uaguzi, na uchawi.—Danieli 2:1, 2.
Kusudi la Unabii
Je! hiyo inamaanisha kwamba dini za kisasa zina msingi wa mawazo yaliyorithiwa kutokana na zamani hizo za kale tu? Hapana. Shetani na mashetani bado wanaongoza kwa roho yao unabii wa uwongo ili kudanganya na kugawanya jamii ya kibinadamu, kuvuruga mafunuo ya kweli juu ya Mungu, na kuthibitisha imara mawazo na dini za uwongo. (1 Timotheo 4:1; 1 Yohana 4:1-3; Ufunuo 16:13-16) Biblia inasema: “Wakawako pia manabii wa uwongo miongoni mwa watu hao, kama watakavyokuwako pia walimu wa uwongo miongoni mwenu ninyi, watu wenyewe hao wataingiza kisiri-siri madhehebu zenye kuharibu.”—2 Petro 2:1, NW.
Kwa upande ule mwingine, Yehova amehifadhi dini ya kweli iliyopewa katika Edeni. Yeye ameongezea habari za kusongeza mbele maarifa yetu ya kumjua yeye na daraka letu katika hatua za utimizo wa kusudi lake. Kwa hiyo unabii wote wa kweli unajulisha ukweli juu ya Mungu, mapenzi yake, na viwango vyake vya kiadili. Unaelewesha wazi uhusiano wa wanadamu kuelekea yeye ili arudishe jamii ya kibinadamu ndani ya upatano pamoja na kusu-di lake, jambo hilo likifanya kusudi lenyewe litimizwe kwa ukamili.—Isaya 1:18-20; 2:1-5; 55:8-11.
Mwanzoni mwa uasi wa wanadamu, Yehova alinena unabii mmoja uliowatolea wazao wa Adamu na Hawa tumaini. Yeye alifunua kwamba kungekuwa na mkombozi, “uzao,” ambaye angemharibu Shetani na wazao wake. (Mwanzo 3:15) Unabii wote wa baadaye ulisai-dia kuutambulisha “uzao” huo ulioahidiwa, au “mpakwa mafuta” wa Mungu, na ukafunua kwamba ndiye angechukua fungu lililo kuu zaidi katika utimizo wa kusudi la Mungu.—Zaburi 2:2; 45:7; Isaya 61:1.
Hivyo kusudi moja la msingi la unabii lilikuwa kujulisha makusudi ya Mungu na “mpakwa mafuta,” au “Kristo,” ambaye kupitia kwake yangetimizwa. Kwa kuwa mchaguli-wa huyo alithibitika kuwa Yesu Kristo, malaika wa Yehova alisema: “Abudu Mungu; kwa maana kutolea Yesu ushuhuda ndiko kunakoongoza roho ya utoaji wa unabii.” (Ufunuo 19:10, NW) Mambo mawili ya hakika yanaelezwa wazi na tangazo rasmi hilo. Kwanza, hakuna wakili ye yote wa unabii wa kweli atakayedai kuabudiwa kwa sababu ibada ya kweli ni mali ya Yehova Mungu peke yake. (Mathayo 4:4; Yohana 4:23, 24) Pili, shabaha ya mwisho kabisa ya unabii wote wa kweli lazima iwe ni kufunua matukio na mambo ya hakika yanayo-husiana na Yesu. Jambo hilo linatambulisha fungu kuu ambalo Yehova amemgawia katika hatua za utimizo wa kusudi Lake la kutakasa jina lake na kurudisha dunia mahali payo panapofaa katika mpango Wake wa mambo.—Yohana 14:6; Wakolosai 1:19, 20.
Kwa sababu hiyo, ujumbe mbalimbali ulioongozwa na roho kutokana na Mungu ulielekeza mbele kwenye Yesu hasa. Roho nzima, au madhumuni na kusudi, ya unabii wa kweli huo ilikuwa kutoa ushuhuda kwake. Zaidi ya hilo, kutimizwa kwa unabii wote katika Yesu kunayaonyesha yote kuwa kweli. Hiyo ndiyo sababu Biblia inasema kwamba “ukweli ulikuja kuwa kupitia Yesu Kristo.” “Kwa maana hata ziwe ni ngapi ahadi za Mungu, hizo zimekuwa Ndiyo kwa njia ya yeye.”—Yohana 1:17, NW; 2 Wakorintho 1:20, NW; Matendo 10:43; 28:23.
Mbona kwa Waisraeli?
Yehova alianzisha utoaji ‘ushuhuda kwa Yesu’ kupitia unabii wake kuhusu “uzao” ule ulioahidiwa. Baadaye Mungu alifunua kwamba ukoo wa kidunia wa “uzao” huo ungekuwa kupitia Noa, Shemu, Abrahamu, Isaka (si Ishmaeli), na Yakobo. Wanaume hao walibaki washikamanifu kwa dini ile ya kweli, wakajithibitisha kuwa manabii waaminifu wa Yehova huku mataifa yote wakiwa wamefisidiwa na ibada ya miungu ya uwongo. (Mwanzo 6:9; 22:15-18; Waebrania 11:8-10, 16) Ukoo huo uliendelea kupitia wazao wa wanaume hao—taifa la Israeli na hasa jamaa ya Daudi, mfalme mashuhuri zaidi wa Israeli.—2 Samweli 7:12-16.
Akionyesha kwa nini alichagua Israeli, Yehova alisema: “Haikuwa kwa sababu ya ninyi kuwa jamii ya watu iliyo na idadi kubwa zaidi ya zote . . . [bali] kwa sababu ya kushika kwake taarifa iliyoapwa . . . kwa baba zenu wa kwanza,” Abrahamu, Isaka, na Yakobo. (Ku-mbukumbu 7:6-8; 29:13, NW) Kwa wazi, ni taifa moja tu ambalo lingeweza kuandaa ukoo kwa ajili ya “uzao” ulioahidiwa. Hata hivyo, dini ya kweli haikuwa kwa ajili ya Waisraeli peke yao. Ingawa mataifa mengine hayakupewa mafunuo ya ukweli, watu mmoja mmoja kutoka miongoni mwao wangeweza kujiunga na Israeli katika ibada, na wengine wao hata walitiwa ndani ya “ukoo wa uzao” huo. (Hesabu 9:14; Ruthu 4:10-22; Mathayo 1:5, 6, NW) Kama mafunuo mbalimbali yangalipewa kwa koo mbalimbali za kitaifa au za rangi ya ngozi yangalisababisha tu mgawanyiko mkubwa zaidi wa kidini, hali ni mapenzi ya Yehova kuunganisha upya jamii ya kibinadamu katika ibada moja.—Mwanzo 22:18; Waefeso 1:8-10; 2:11-16, NW.
Matakwa ya Mungu ni yale yale kwa watu wa rangi zote za ngozi. Kwa kuwa yeye ni asiyebadilika katika viwango vyake vya kiadili na kusudi lake, shughuli zake pamoja na Israeli zilionyesha jinsi yeye atashughulika na hali zinazofanana na hizo katika wakati wo wote ule. (Malaki 3:6) Kwa hiyo Israeli ilitumika kuwa kiolezo kwa ajili ya mataifa yote. Kupitia taifa hilo Mungu alionyesha manufaa za ibada ya kweli na upumbavu wa ibada za uwongo. Wakati ambao Waisraeli walibaki waaminifu kwake, yeye aliwalinda na kuwabariki. Walipoigeukia miungu ya uwongo ya mataifa mengine, walianguka chini ya uonevu wa mataifa hayo, sawa na vile Yehova alivyokuwa amewaonya.—Kumbukumbu 30:15-20; Danieli 9:2-14.
Israeli pia walitumikia kuwa kiolezo cha kiunabii, na Daudi akawa umbo la kiunabii la Yesu, ambaye alirithi agano la Ufalme wa Mungu pamoja na Daudi. (1 Nyakati 17:11, 14; Luka 1:32) Sheria waliyopewa Israeli, pamoja na dhabihu zayo na ukuhani, ilitangulia kuwa kivuli cha dhabihu ya Yesu na kuelekeza kwenye Ufalme na ukuhani wake wa kimbingu. Hivyo Sheria ikawa “mwalimu-mzoezi mwenye kuongoza kwa Kristo.”—Wagalatia 3:19, 24, NW; Matendo 2:25-36; Waebrania 10:1-10; Ufunuo 20:4-6.
Kitabu cha Unabii wa Kweli
Habari hizo muhimu hazingeweza kuhifadhiwa kwa usahihi na mapokeo ya mdomo wala na mafunuo yaliyo mbalimbali yenye kufunuliwa kwa mataifa mbalimbali. Njia iliyo bora zaidi ya kuhifadhi na ya kupitishia mataifa yote habari hizo ni kumbukumbu iliyoandikwa. Na Biblia ndiyo inayojazia fungu hilo. Hiyo pekee ndiyo yenye mafunuo yaliyoongozwa na roho ya Mungu na ndiyo inayohifadhi simulizi la kihistoria na kiunabii juu ya shughuli zake pamoja na wanadamu. Hiyo pekee ndiyo inayoelekeza kwa Yesu Kristo kuwa Wakili wa Mungu kwa ajili ya wokovu na ndiyo yenye mambo ya unabii ya mwisho kabisa kuhusu utimizo wa wakati ujao wa mgawo wake wa Kimasihi. Hivyo hilo ndilo Neno la Mungu lililo kamili lenye uongozi wa roho yake.—Warumi 15:4; 1 Wakorintho 10:11; 2 Petro 1:20, 21.
Wale ambao, wameanzisha “unabii” mpya, dini mpya, na madhehebu mapya mapya tangu Biblia ilipokamilishwa, hawangeweza kuwa wameongozwa na roho ya Mungu. Unabii wote wa kweli haukupewa ili kufunua dini mpya-mpya. Uliendelea kuifanya dini ile moja ya kweli izidi kuwa ya kisasa na ukajulisha hatua za utimizo wa wakati ujao wa kusudi la Yehova. Utimizo wa unabii wote huo unatoa uthibitisho juu ya Uungu na uwezo wake usio na kifani, hiyo ikionyesha kwamba yeye pekee ndiye anayeweza kutabiri matukio karne nyingi mapema na kuyafanya yapite bila kukosea.—Isaya 41:21-26; 46:9-11.
Kwa hiyo wote wanaotamani kujua habari za unabii wa kweli na kuzoea dini ya kweli wanahitaji kugeukia Biblia. Hicho ndicho kitabu cha Mungu cha unabii—ujumbe wake kami-li kwa wanadamu.—2 Timotheo 3:16, 17.
[Picha katika ukurasa wa 7]
Ukoo wa “uzao” ule ulioahidiwa
Noa
Shemu
Abrahamu
Isaka
Yakobo
Daudi
Yesu