Mwanzo
37 Yakobo akaendelea kukaa katika inchi ya Kanaani, mahali baba yake alikuwa ameishi kama mugeni.+
2 Hii ndiyo historia ya Yakobo.
Wakati Yosefu+ alikuwa na miaka kumi na saba (17), alikuwa anachunga kundi+ pamoja na wana wa Bilha+ na wana wa Zilpa,+ bibi za baba yake. Na Yosefu akamuletea baba yao habari ya mubaya juu yao. 3 Sasa Israeli alimupenda Yosefu kuliko wana wake wengine wote+ kwa sababu alikuwa mwana wa uzee wake, na alimushoneshea kanzu ya pekee.* 4 Wakati ndugu zake waliona kwamba baba yao alimupenda zaidi kuliko ndugu zake wote, wakaanza kumuchukia na hawakukuwa wanazungumuza naye kwa amani.
5 Kisha wakati fulani Yosefu aliota ndoto na akaielezea ndugu zake,+ na wakapata sababu ingine ya kumuchukia. 6 Aliwaambia: “Tafazali musikilize ndoto yenye niliota. 7 Tulikuwa tunafunga mafungu ya nafaka katikati ya shamba, halafu fungu langu la nafaka likainuka na kusimama wima, na mafungu yenu ya nafaka yakazunguka na kuinamia fungu langu la nafaka.”+ 8 Ndugu zake wakamuambia: “Je, kweli utajifanya kuwa mufalme juu yetu na kututawala?”+ Kwa hiyo wakapata sababu ingine ya kumuchukia, kwa sababu ya ndoto zake na mambo yenye alisema.
9 Kisha mambo hayo akaota tena ndoto ingine, na akaielezea ndugu zake: “Nimeota ndoto ingine. Mara hii jua na mwezi na nyota kumi na moja (11) zilikuwa zinaniinamia.”+ 10 Kisha akamuelezea baba yake ndoto hiyo na pia ndugu zake, na baba yake akamukemea na kumuambia: “Hii ndoto yako iko na maana gani? Je, kweli mimi na mama yako pamoja na ndugu zako tutakuja na kuinama mupaka chini mbele yako?” 11 Na ndugu zake wakaanza kumusikilia wivu,+ lakini baba yake akaendelea kuweka maneno hayo katika akili yake.
12 Sasa ndugu zake wakaenda kukulisha kundi la baba yao karibu na Shekemu.+ 13 Kisha wakati fulani Israeli akamuambia Yosefu: “Je, ndugu zako hawako wanachunga makundi karibu na Shekemu? Kuja, na nikutume mahali wako.” Basi Yosefu akamuambia: “Niko tayari!” 14 Kwa hiyo akamuambia: “Tafazali, uende uone kama ndugu zako wako salama. Uone kama kundi liko katika hali gani, na uniletee habari.” Basi akamutuma kutoka bonde* la Hebroni,+ naye akaelekea upande wa Shekemu. 15 Kisha wakati fulani mwanaume fulani alikutana naye wakati alikuwa anazunguka-zunguka katika shamba. Mwanaume huyo akamuuliza: “Uko unatafuta nini?” 16 Akasema: “Niko natafuta ndugu zangu. Tafazali uniambie wako wanachunga makundi wapi?” 17 Ule mwanaume akaendelea kusema: “Wameondoka hapa, kwa maana niliwasikia wanasema, ‘Tuende Dotani.’” Kwa hiyo akawafuata ndugu zake na akawakuta Dotani.
18 Sasa wakamuona kwa mbali, na mbele afike karibu nao, wakaanza kufanya mupango wa kumuua. 19 Kwa hiyo wakaambiana: “Angalia! Ule mwota-ndoto anakuja!+ 20 Mukuje sasa, tumuue na tumutupe ndani ya moja ya mashimo ya maji, na tutasema kwamba munyama mukali wa pori alimupasua-pasua. Kisha tuone ndoto zake zitakuwa namna gani.” 21 Wakati Rubeni+ alisikia maneno hayo, akajaribu kumuokoa kutoka katika mikono yao. Kwa hiyo akasema: “Tusiondoe uzima wake.”*+ 22 Rubeni akawaambia: “Musimwange damu.+ Mumutupe ndani ya shimo hili la maji lenye kuwa katika jangwa, lakini musimuumize.”*+ Alitaka kumuokoa kutoka katika mikono yao ili amurudishe kwa baba yake.
23 Kwa hiyo wakati tu Yosefu alifika mahali ndugu zake walikuwa, wakamuvua ile kanzu, ile kanzu ya pekee yenye alikuwa anavaa,+ 24 na wakamukamata na kumutupa ndani ya lile shimo la maji. Wakati huo lile shimo lilikuwa bila kitu ndani; halikukuwa na maji.
25 Kisha wakakaa ili wakule chakula. Wakati waliinua macho, kulikuwa musururu wa Waishmaeli+ wenye ulikuwa unatoka Gileadi. Ngamia wao walibeba ubani mweusi, zeri, na ngozi ya muti yenye utomvu,+ na walikuwa wanaenda Misri. 26 Basi Yuda akaambia ndugu zake: “Tutapata faida gani ikiwa tunamuua ndugu yetu na kufunika damu yake?+ 27 Mukuje sasa, tumuuzishe+ kwa Waishmaeli, na tusiweke mukono wetu juu yake. Kwa vyovyote, yeye ni ndugu yetu na nyama yetu.” Kwa hiyo wakamusikiliza ndugu yao. 28 Na wakati wale wafanyabiashara Wamidiani+ walikuwa wanapita, wakamutosha Yosefu katika shimo la maji na wakamuuzisha kwa wale Waishmaeli kwa vipande makumi mbili (20) vya feza.+ Wale wanaume wakamupeleka Yosefu Misri.
29 Kisha wakati fulani wakati Rubeni alirudia kwenye lile shimo la maji na kuona kwamba Yosefu hakukuwa ndani ya lile shimo la maji, akapasua nguo zake. 30 Wakati alirudia mahali ndugu zake walikuwa, mara moja akasema: “Mutoto haiko! Na mimi—nitafanya nini?”
31 Kwa hiyo wakakamata kanzu ya Yosefu na wakachinja mbuzi-dume na wakatumbukiza-tumbukiza ile kanzu katika damu hiyo. 32 Kisha mambo hayo wakamutumia baba yao ile kanzu ya pekee na kusema: “Hii ndiyo tumepata. Tafazali chunguza hii uone kama ni ya mwana wako ao hapana.”+ 33 Kisha akaichunguza na mara moja akasema: “Ni kanzu ya mwana wangu! Munyama mukali wa pori anapaswa kuwa amemupasua-pasua! Hakika Yosefu amepasuliwa vipande-vipande!” 34 Basi Yakobo akapasua nguo zake na kuvaa nguo ya gunia kuzunguka kiuno chake na akamuombolezea mwana wake kwa siku nyingi. 35 Na watoto wake wote wanaume na watoto wake wote wanamuke wakajaribu sana kumufariji, lakini aliendelea kukataa kufarijiwa, akisema: “Nitashuka ndani ya Kaburi*+ nikiombolezea mwana wangu!” Na baba yake akaendelea kumulilia.
36 Basi Wamidiani wakamuuzisha Yosefu Misri kwa Potifa, ofisa wa makao ya Farao+ na mukubwa wa walinzi.+