ปัญญาจารย์
7 ชื่อเสียงดีก็ดีกว่าน้ำมันหอมราคาแพง+ และวันตายดีกว่าวันเกิด 2 ไปบ้านที่มีงานศพดีกว่าไปบ้านที่มีงานเลี้ยง+ เพราะมนุษย์ทุกคนต้องตาย และคนที่มีชีวิตอยู่ควรจำใส่ใจไว้ให้ดี 3 ความทุกข์ดีกว่าการหัวเราะ+ เพราะใบหน้าที่โศกเศร้าทำให้หัวใจดีขึ้น+ 4 ใจคนฉลาดอยู่ในบ้านของคนโศกเศร้า แต่ใจคนโง่อยู่ในบ้านที่มีงานเลี้ยงรื่นเริง*+
5 ฟังคนฉลาดว่ากล่าวตักเตือน+ดีกว่าฟังคนโง่ร้องเพลง 6 เพราะเสียงหัวเราะของคนโง่เหมือนเสียงแตกปะทุของกิ่งหนามในกองไฟที่อยู่ใต้หม้อ+ นี่ก็ไร้ประโยชน์เหมือนกัน 7 การข่มเหงทำให้คนฉลาดคลุ้มคลั่งได้ และสินบนทำให้ใจเสื่อมเสีย+
8 ตอนจบดีกว่าตอนเริ่ม และเป็นคนอดทนดีกว่าเป็นคนหยิ่ง+ 9 อย่าโกรธง่าย+ เพราะความโกรธอยู่ในใจของคนโง่*+
10 อย่าถามว่า “ทำไมเมื่อก่อนดีกว่าเดี๋ยวนี้?” เพราะถามอย่างนี้ไม่ฉลาดเลย+
11 เมื่อคนมีปัญญาได้มรดกก็เป็นเรื่องดี สติปัญญาเป็นประโยชน์สำหรับคนที่อยู่ในโลก* 12 สติปัญญาเป็นเครื่องป้องกัน+ เหมือนที่เงินเป็นเครื่องป้องกัน+ แต่ข้อดีของความรู้และสติปัญญาคือ ช่วยรักษาชีวิตของคนที่มีสิ่งเหล่านี้+
13 ขอให้คิดถึงสิ่งที่พระเจ้าเที่ยงแท้ทำไว้ เพราะถ้าพระองค์ทำให้อะไรคดไปแล้ว ใครจะทำให้ตรงได้?+ 14 ในวันที่ดีก็ให้คิดเรื่องดี ๆ+ แต่ในวันที่ลำบาก*ก็ให้รู้ว่าพระเจ้าให้มีทั้งวันที่ดีและวันที่ลำบาก+ เพื่อมนุษย์จะได้ไม่รู้ว่าในวันข้างหน้าจะเกิดอะไรขึ้นกับเขา+
15 ในช่วงชีวิตที่แสนสั้นนี้+ เราได้เห็นมาแล้วทุกอย่าง มีคนดีที่ต้องตายก่อนวัยอันควรแม้เขาจะทำดี+ และมีคนชั่วที่อายุยืนยาวแม้เขาจะทำชั่ว+
16 อย่าคิดว่าตัวเองดีกว่าคนอื่น+ อย่าอวดว่าฉลาดล้นฟ้า+ คุณจะหาเรื่องให้ตัวเองพินาศทำไม?+ 17 อย่าทำแต่ความชั่วและอย่าเป็นคนโง่+ คุณจะหาเรื่องตายก่อนวัยอันควรทำไม?+ 18 ดีที่สุดที่จะฟังคำเตือนข้อนี้และไม่ละเลยอีกข้อหนึ่งด้วย+ เพราะคนที่เกรงกลัวพระเจ้าจะทำตามคำเตือนทั้งสองข้อ
19 สติปัญญาทำให้คนฉลาดมีกำลังมากกว่าคนแข็งแรง 10 คนที่ปกป้องเมือง+ 20 ในโลกนี้ไม่มีคนดีสักคนที่ทำแต่สิ่งที่ถูกต้องและไม่ทำบาปเลย+
21 และอย่าใส่ใจทุกคำที่คนอื่นพูด+ ไม่อย่างนั้นคุณอาจจะได้ยินคนรับใช้นินทา*คุณ 22 เพราะคุณคงรู้อยู่แก่ใจว่าคุณเองก็นินทาคนอื่นบ่อย ๆ เหมือนกัน+
23 เราใช้สติปัญญาใคร่ครวญเรื่องทั้งหมดนี้และพูดว่า “ฉันจะต้องฉลาดขึ้น” แต่สติปัญญาก็ยังอยู่ไกลเกินเอื้อม 24 สิ่งที่เกิดขึ้นอยู่ไกลเกินไปและลึกซึ้งมาก ใครจะเข้าใจได้?+ 25 เราสนใจเรียนรู้ เสาะหา และค้นหาสติปัญญากับเหตุผลที่อยู่เบื้องหลังสิ่งต่าง ๆ และพยายามเข้าใจความโง่ที่ชั่วช้ากับความบ้าที่โง่เง่า+ 26 แล้วเราก็ได้รู้ว่า สิ่งที่ร้ายกาจกว่าความตายคือผู้หญิงที่เป็นเหมือนตาข่ายของนายพราน ใจเธอเป็นเหมือนอวน และมือเธอเป็นเหมือนโซ่ตรวน คนที่ทำให้พระเจ้าเที่ยงแท้พอใจจะหนีเธอไปได้+ แต่คนบาปจะถูกเธอจับไว้+
27 ผู้รวบรวม+พูดว่า “สิ่งที่เราได้รู้ก็คือ เราตรวจสอบทีละเรื่องอย่างละเอียดเพื่อจะได้ข้อสรุป 28 แต่เรื่องที่เราหาคำตอบมาตลอดเรากลับไม่เจอ เราเห็นว่าในผู้ชายพันคนมีผู้ชายที่ดี*คนเดียว แต่ในผู้หญิงพันคนไม่มีผู้หญิงที่ดีสักคน 29 สิ่งเดียวที่เรารู้ก็คือ พระเจ้าเที่ยงแท้สร้างมนุษย์ให้เป็นคนซื่อตรง+ แต่พวกเขาคิดแผนการต่าง ๆ นานาขึ้นมาเอง”+