የሱስ ኣብ ቤተ መቕደስ ዘሕለፋ ናይ መወዳእታ መዓልቲ

የሱስ ንመወዳእታ ግዜ ኣብ ቤተ መቕደስ ኣብ ዝጸንሓሉ እዋን፡ ነቶም ጸሓፍትን ፈሪሳውያንን ብቕሉዕ ግቡዛት ኢሉ እናጸውዐ ንግብዝናኦም ኣቃልዖ። “ኣቱም ግቡዛት ጸሓፍትን ፈሪሳውያንን፡ ዝባን ዋንጫን ጻሕልን ትሓጽቡ፣ ውሽጡ ግና ስስዐን ህርፋንን ዝመልአ እዩ እሞ፡ ወይለኹም። ኣታ ዕዉር ፈሪሳዊ፡ እቲ ዋንጫን እቲ ጻሕልን ዝባኑ ጽሩይ ምእንቲ ኪኸውንሲ፡ ቅድም ውሽጡ ኣጽርዮ” ብምባል ምሳልያዊ ቛንቋ ተጠቕመ። (ማቴዎስ 23:25, 26) እቶም ፈሪሳውያን ንስርዓት ንጽህናን ንደጋዊ ትርኢትን ተጠንቂቖም ዚሕልዉ ኽነሶም፡ ንውሽጣዊ እንታይነቶም ዕሽሽ ስለ ዚብልዎ፡ ንምሳልያዊ ልቦም ኣየንጽህዎን።

መቓብር ነብያት ኪሰርሑን ኪስልምዎን ምድላዮም እውን ንግብዝናኦም ዜርኢ እዩ ነይሩ። ኰይኑ ግና፡ ከምቲ የሱስ ዝገለጾ፡ “ደቂ እቶም ንነብያት ዝቐተሉ” እዮም ነይሮም። (ማቴዎስ 23:31) ከምኡ ምዃኖም ከኣ፡ በቲ ንየሱስ ኪቐትልዎ ዝገበርዎ ጻዕርታት ተራእዩ እዩ።—ዮሃንስ 5:18፣ 7:1, 25።

የሱስ ቀጺሉ፡ እቶም መራሕቲ ሃይማኖት እንተ ዘይተነሲሖም እንታይ ከም ዚጽበዮም ኪገልጽ ከሎ፡ “ኣቱም ኣትማን፡ ውሉዳት ኣፍዑት፡ ከመይ ጌርኩምከ ኻብ ፍርዲ ገሃነም ከተምልጡ፧” በሎም። (ማቴዎስ 23:33) እቲ ኣብ ጥቓኦም ዚርከብ ዝነበረ ስንጭሮ ሂኖም፡ ነቶም ጸሓፍትን ፈሪሳውያንን ነባሪ ጥፍኣት ከም ዚጽበዮም ዜርኢ እዩ ነይሩ።

የሱስ፡ እቶም ደቀ መዛሙርቲ ኸም “ነብያትን ጥበበኛታትን መምህራንን” ብምዃን ንዕኡ ኸም ዚውክልዎ ገለጸ። እሞኸ ኣብ ልዕሊኦም እንታይ ኪወርድ ምዃኑ እዩ እተነግሮም፧ የሱስ ነቶም መራሕቲ ሃይማኖት፡ “ንገሊኣቶም [ደቀ መዛሙርቲ] ክትቀትልዎምን ክትሰቕልዎምን፡ ንገሊኣቶም ከኣ ኣብ ምኵራባትኩም ክትገርፍዎምን ካብ ከተማ ናብ ከተማ ኽትሰጕዎምን ኢኹም። ስለዚ፡ ካብ ደም ኣቤል እቲ ጻድቕ ጀሚሩ፡ ክሳዕ እቲ . . . ዝቐተልኩምዎ ዘካርያስ . . . ኣብ ምድሪ ዝፈሰሰ ዅሉ ጻድቕ ደም ኣብ ልዕሌኹም ኪበጽሕ እዩ” በሎም። ኣስዕብ ኣቢሉ ድማ፡ “ብሓቂ እብለኩም ኣለኹ፡ እዚ ዅሉ ነዚ ወለዶ እዚ ኺበጽሖ እዩ” ኢሉ ኣጠንቀቖም። (ማቴዎስ 23:34-36) ብ70 ድ.ክ. ሰራዊት ሮሜ ንየሩሳሌም ምስ ኣዕነዋን ንኣሽሓት ኣይሁድ ምስ ኣጥፍአን፡ ከምኡ እዩ ዀይኑ።

የሱስ ብዛዕባ እቲ ዜፍርህ ኵነታት ምስ ሓሰበ፡ ሓዘነ። ብጓሂ ድማ፡ “የሩሳሌም፡ የሩሳሌም፡ ኣቲ ንነብያት እትቐትልን ናብኣ ንእተላእኩ ብዳርባ እምኒ እትጭፍጭፍን፡ ከምቲ ደርሆ ንጨቓዊታ ኣብ ትሕቲ ኣኽናፋ እትእክቦም፡ ክንደይ ሳዕ ኰን እየ ንደቅኺ ኽእክቦም ዝደለኹ! ንስኻትኩም ግና ኣቢኹም። እንሆ፡ ቤትኩም ክትጥንጠነልኩም እያ” በለ። (ማቴዎስ 23:37, 38) እቶም ነዚ ቓላት እዚ ዝሰምዑ፡ ብዛዕባ እንታይ “ቤት” ይዛረብ ምንባሩ ሓሲቦም ኪዀኑ ይኽእሉ እዮም። ብዛዕባ እታ ዕቝባ ኣምላኽ ዝነበራ እትመስል ኣብ የሩሳሌም ዝነበረት እተደንቕ ቤተ መቕደስ ይዛረብ ነይሩ ደዀን ይኸውን፧

የሱስ ወሲኹ፡ “እብለኩም ኣለኹ፡ ‘ብስም የሆዋ ዚመጽእ ብሩኽ እዩ!’ ክሳዕ እትብሉ፡ ካብ ሕጂ ንደሓር ከቶ ኣይክትርእዩንን ኢኹም” በለ። (ማቴዎስ 23:39) ካብቲ ኣብ መዝሙር 118:26 ዚርከብ፡ “ብስም የሆዋ ዚመጽእ ብሩኽ እዩ፣ ካብ ቤት የሆዋ ንባርኸኩም ኣለና” ዚብል ትንቢታዊ ቓላት እዩ ዚጠቅስ ነይሩ። እምበኣር፡ እታ ቤተ መቕደስ ምስ ጠፍአት፡ ብስም ኣምላኽ ናብኣ ዚመጽእ ከም ዘይህሉ እዩ ዚገልጽ ነይሩ።

ድሕርዚ፡ የሱስ ናብቲ መለኸት ዝቕርጹ መመጽወቲ ዝነበረሉ ኽፋል ቤተ መቕደስ ከደ። ሰባት ድማ በቲ ኣብ ጫፍ እቲ መመጽወቲ ዘሎ ንእሽቶ ኸፋት ኣቢሎም ወፈያኦም የውድቑ ነበሩ። የሱስ ድማ ብዙሓት ኣይሁድ ከምኡ ኺገብሩ ረኣየ፣ እቶም ሃብታማት ከኣ መባእ ኪኸውን ኢሎም “ብዙሕ ሰልዲ የውድቑ ነበሩ።” ሽዑ፡ የሱስ፡ ሓንቲ ድኻ መበለት “ዚረብሕ ዋጋ ዘይብለን ክልተ ሰናቲም” ከተውድቕ ረኣየ። (ማርቆስ 12:41, 42) ኣምላኽ በቲ መባእ እቲ ኽሳዕ ክንደይ ባህ ከም ዝበሎ፡ የሱስ ብርግጽ ይፈልጥ ነይሩ እዩ።

የሱስ ንደቀ መዛሙርቱ ጸዊዑ ኸኣ፡ “ብሓቂ እብለኩም ኣለኹ፡ እዛ ድኻ መበለት እዚኣ፡ ካብ ናይ ኵሎም እዞም ኣብቲ መመጽወቲ እቲ ገንዘብ ዜውድቑ ዘለዉ ዚበዝሕ እያ ኣውዲቓ” በሎም። እዚ ኸመይ ኢሉ ይኸውን፧ የሱስ ቀጺሉ፡ “ኵላቶምሲ ኻብ ተረፎም እዮም ኣውዲቖም፡ ንሳ ግና ካብ ስእነታ፡ ዘለዋ ዘበለ ዅሉ መነባብሮኣ እያ ኣውዲቓ” ኢሉ ገለጸ። (ማርቆስ 12:43, 44) እታ መበለት እቲኣ ብሓሳባ ዀነ ብግብራ ኻብቶም መራሕቲ ሃይማኖት ኣዝያ እተፈልየት እያ ነይራ!

የሱስ ብ11 ኒሳን፡ ንመወዳእታ ግዜ ኻብታ ቤተ መቕደስ ወጸ። ሓደ ኻብቶም ደቀ መዛሙርቱ ኸኣ፡ “መምህር፡ ከመይ ዝበለ ኣእማንን ከመይ ዝበለ ህንጻን እሞ ርአ!” ኢሉ ኣድንቖቱ ገለጸሉ። (ማርቆስ 13:1) እወ፡ ገሊኡ ኣብ መናድቕ እታ ቤተ መቕደስ ዝነበረ ኣእማን ኣዝዩ ዓብዪ ብምንባሩ፡ ንዕቤትን ንድልዳለን እታ ቤተ መቕደስ ኣበርክቶ ገይሩ ነይሩ እዩ። ግናኸ፡ የሱስ፡ “ነዚ ዓብዪ ህንጻስ ትርእዮዶ ኣለኻ፧ ኣብዚ፡ እምኒ ኣብ ልዕሊ እምኒ ተነቢሩ ኸይፈረሰ ኸቶ ኣይኪተርፍን እዩ” ኢሉ ምምላሱ ዜደንጹ ነይሩ ኪኸውን ኣለዎ።—ማርቆስ 13:2።

እዚ ድሕሪ ምባሉ፡ የሱስን ሃዋርያቱን ንስንጭሮ ቄድሮን ሰጊሮም ናብ ደብረ ዘይቲ ደየቡ። ኣብኡ ተቐሚጡ ኣብ ዝነበረሉ ሓደ እዋን ከኣ፡ ኣርባዕተ ኻብ ሃዋርያቱ፡ ማለት ጴጥሮስን እንድርያስን ያእቆብን ዮሃንስን ናብኡ ቐረቡ። ኣብኡ ዀይኖም ድማ ነታ እተደንቕ ቤተ መቕደስ ኪርእይዋ ይኽእሉ ነይሮም እዮም።