የሱስ ብዛዕባ እዚ ጕዳይ እዚ ኸምዚ እዩ ኢሉ፦ “ህዝቢ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ፡ መንግስቲ ድማ ኣብ ልዕሊ መንግስቲ ኺልዓል እዩ። ብርቱዕ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኪኸውን፡ ኣብ በቦታኡ እውን ጥሜትን ለበዳን ኪኸውን እዩ።” (ሉቃስ 21:10, 11) ከምቲ ኣብ ኣእዳውና ዘሎ ሕንጻጻት ኣሰር ኣጻብዕ ዜቕውም፡ ኵሉ እዚ ፍጻመታት እዚ ዘየጋጊ ምልክት ይኸውን እዩ። ከምቲ ኣሰር ኣጻብዕ መለለይና ዚኸውን ድማ፡ እዚ ፍጻመታት እዚ ብሓንሳእ ኪኸውን ከሎ “መንግስቲ ኣምላኽ ምቕራባ” ኸነለሊ የኽእለና እዩ። እሞኸ እዚ ፍጻመታት እዚ ብደረጃ ዓለምለኸ ብሓንሳእ ተራእዩ ድዩ፧ ነዚ መርትዖታት እስከ ንርአ።

2. ምንቅጥቃጥ ምድሪ

ኢንሳይክሎፔድያ ብሪታኒካ ኣብ ዓዓመት “ዓብዪ ጕድኣት” ዜስዕብ ኣስታት 100 ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኸም ዜጋጥም ገሊጹ ኣሎ። ጂኦሎጅያዊ መጽናዕቲ ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካ ድማ፡ “ብመሰረት ነዊሕ ዝገበረ መዛግብቲ (ካብ ከባቢ 1900 ኣትሒዙ)፡ ኣብ ዝዀነ ዓመት 16 ዓበይቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ንጽበ ኢና” ይብል። ገሊኦም ሰባት፡ ንምንቅጥቃጥ ምድሪ ብዝሓሸ ኽንልክዖ ብምኽኣልና ይውስኽ ከም ዘሎ ዀይኑ ኸም ዚስምዓና ይገልጹ እዮም። ዝዀነ ዀይኑ ግና፡ ኣብ ብዘላ ዓለም ዜጋጥም ዓበይቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኻብ ቅድሚ ሕጂ ብዝያዳ ብዙሕ መከራን ሞትን የስዕብ ከም ዘሎ ኣይከሓድን እዩ።

3. ጥሜት

ጥሜት ብሰንኪ ውግእ፡ ብሰንኪ ብልሽውና፡ ብሰንኪ ሕማቕ ምሕደራ ሕርሻ፡ ወይ ንሕማቕ ኵነታት ኣየር ጽቡቕ መደብ ብሰንኪ ዘይምግባር እዩ ዚኽሰት። ዓለማዊ ፕሮግራም ምግቢ ዘውጽኦ ናይ 2018 ጸብጻብ፡ “ኣብ ብዘላ ዓለም፡ 821 ሚልዮን ህዝቢ ይጠምዩ ኣለዉ፣ ካብዚኣቶም 124 ሚልዮን ድማ ኣመና ይጠምዩ ኣለዉ” ይብል። ጕድለት ምግቢ ኸኣ ኣብ ዓዓመት ጠንቂ ሞት ኣስታት 3.1 ሚልዮን ሕጻናት ኰይኑ እዩ። ኣብ ዓመተ 2011፡ እዚ ኣሃዝ እዚ ምስቶም ኣብ ብዘላ ዓለም ዚሞቱ ሕጻናት ኪነጻጸር ከሎ፡ ኣስታት 45 ሚእታዊት እዩ ነይሩ።

4. ሕማምን ለበዳን

ውድብ ጥዕና ዓለም ከምዚ ይብል፦ “ኣብ መበል 21 ዘመን ድሮ ዓበይቲ ለበዳታት ኣጋጢሙ ኣሎ። ከም ሸሮኽን ሕማም ተላገብን ብጫ ዓሶን ዝኣመሰለ ናይ ቀደም ሕማማት ተመሊሱ ኣሎ፣ ከም ሳርስን ተላባዒ ኢንፍሉወንዛን መርስን ኢቦላን ዚካን ዝኣመሰለ ሓደስቲ ሕማማት እውን ተቐልቂሉ ኣሎ።” ኮቪድ-19 እዋናዊ ለበዳ እዩ። ተመራመርቲ ስነ ፍልጠትን ሓካይምን ብዛዕባ ሕማማት ብዙሕ እኳ እንተ ፈለጡ፡ ንዅሉ ሕማማት ግና ፈውሲ ኺረኽቡሉ ኣይከኣሉን።