Tese Icivir Sha Ivaa I I Lu Iyua I Aôndo la
“Ka sha ci u nahan man or ka nan undu ter u nan kua ngô u nan, nan var ken kwase u nan, ve hingir iyôgh i môm ye.” —GEN. 2:24.
1. Er nan ve Yehova a kom u se na un iciviri?
YEHOVA AÔNDO, u a hii kwagh u ivesegh la kuma u se na un icivir. Er i lu un a gbe se shi a lu Tor u Hembancii kua Ter wase u sha yô, i pase kwagh na vough ér ka un a ne “hanma nagh ku dedoo man hanma iyua i vough” ye. (Yak. 1:17; Mpa. 4:11) Kwagh ne tese ér ngu a dooshima kpishi. (1 Yoh. 4:8) Hanma kwagh u a tese se man u a kaa ér se er man hanma kwagh u a ne se cii, ka sha ci u mkpeyol wase man mtsera wase.—Yes. 48:17.
2. Lu nyi Yehova pase nom u hiihii la vea kwase na?
2 Bibilo ôr kwagh u ivesegh ér ka môm ken uiyua mba “dedoo” mba Aôndo a ne se yô. (Rutu 1:9; 2:12) Shighe u Yehova zua ivese i hiihii i Adam man Ifa la, a pase ve kwagh u vea er ve ivaa ve ia doo yô. (Ôr Mateu 19:4-6.) Luun er ve dondo kwaghwan u Aôndo yô, ma ve zua a msaanyol gbem sha won. Nahan kpa, ve er kwagh sha lan, ve venda tindi u Aôndo, nahan ve hingir u yan ican tsung.—Gen. 3:6-13, 16-19, 23.
3, 4. (a) Ior kpishi nyian mba a icivir sha kwagh u ivaa ga, shi Yehova Aôndo kpa mba ne un icivir ga nena? (b) Ka nyi se time sha mi ken ngeren nee?
3 Ior kpishi nyian ka ve tsua akaa a vea er ken ivese ve la, kpa ve wa ikyo sha kwaghwan u Aôndo cuku tseegh, er nom u hiihii la vea kwase na nahan. Mbagenev ka ve venda kwagh u ivesegh inyigh i môm, mbagenev di ka ve nôngo ve gema i ér i lu er ve soo la. (Rom. 1:24-32; 2 Tim. 3:1-5) Ka i hungur ve er ivaa i lu iyua i Aôndo yô, shi er ve lu a icivir sha iyua la ga yô, ka Yehova Aôndo, u a ne se iyua la je ve ne un icivir ga ye.
4 Ashighe agen, ior mba Aôndo je kpa ka ve hungur mnenge u Yehova sha kwagh u ivesegh. Mbakristu mbagenev ka ve tsua ér vea undu mba ve vese la, shin ve pav ivaa sha gbenda u Ruamabera a lumun a mi ga yô. Se palegh kwagh ne nena? Kwaghwan u Aôndo u i nger ken Genese 2:24 la una na ivaa i Mbakristu mba ve vese ayol a ve la ia hemba doon nena? Shi mba ve lu a awashima u eren ivaa la kpa vea wa agoyol nena? De se time sha kwagh u avese a dedoo atar a sha ayange a tsuaa la, a a tese ér u̱ nan Yehova icivir ka kwagh u hange hange u una na ivaa ia tsa gbem yô.
Za Hemen u Eren Kwagh sha Mimi
5, 6. Kanyi yange ma i lu ikyaren hen Sekaria man Elisabetu, man i na ve injar sha mtil u ve tile sha mimi la nena?
5 Sekaria man Elisabetu yange ve er hanma kwagh u gba u vea er cii. Hanmô ve yô nan vôso or u akaa a ken jijingi a gbe nan ishima yô. Sekaria lu eren ityom na i pristi la sha jighjigh, shi ve cii ve kuran Tindi a ishima ve i môm. Sha kpôô yô, akaa lu kpishi a vea tese iwuese sha mi yô. Nahan cii kpa, yange wea ze hen ya ve ken Yuda yô, ma u ngôôr kaven kwagh ugen u ve ban a mi la ga. Ve mar ônov ga. Elisabetu lu ikyômkwase, shi ve cii ve za giigh.—Luka 1:5-7.
6 Sha ayange a Iserael u tsuaa la, mar lu kwagh u numben a mi ga, shi ashighe kpishi icombor i lu a ônov kpishi. (1 Sam. 1:2, 6, 10; Ps. 128:3, 4) Sha shighe la, kwase u Oriserael yange nana mar ônov ga yô, nan pav a kwase la sha atseregh. Nahan kpa, Sekaria yô lu vea Elisabetu her, lu eren kwagh a na sha mimi. Yange kôr ave sha ankwagh u cuku sha una pav ivaa a na ga, shi kwase na kpa er nahan ga. Shin er vihi ve sha ci u ve mar ônov ga nahan kpa, ve za hemen u eren kwagh a ayol a ve sha mimi shi civir Yehova imôngo sha jighjigh. Shighe kar yô, Yehova na ve injar i vesen sha ivande, nahan ve mar wannomso ken iyolbeen.—Luka 1:8-14.
7. Lu gbenda ugen u nyi Elisabetu er kwagh a nom na sha mimi?
7 Shi Elisabetu yange tile sha mimi sha gbenda ugen kpaa, u u kom iwuese yô. Shighe u mar wan na u nomso, Yohane la, Sekaria kera lu lamen ga sha ci u a na kwaghôron u ortyom u Aôndo jighjigh ga, nahan i kondo un ikyer. Nahan kpa, alaghga Sekaria yange lam a kwase na sha gbenda ugen pase un ér ortyom u Yehova kaa a na ér una ii wan la iti ér “Yohane.” Anmgbianev vev man mbawanndor a ve soo u nan wan la iti i ter na. Kpa Elisabetu hanger sha kwagh u nom na kaa un ér a er la vough. A kaa ér: “Ei, nahan ga, á ii un iti er, Yohane.”—Luka 1:59-63.
8, 9. (a) Mtil sha mimi ngu a na ivaa i hemba doon nena? (b) Ka sha igbenda igen i nyi nahan nom man kwase vea tese jighilii ér ve tile sha mimi?
8 Mba ve vese ayol a ve nyian ka ve tagher a akaa a nan ve ishimavihin man mbamtaver mbagenev, er Sekaria man Elisabetu nahan. Ivaa i mimi a lu ker ga yô, ia tsa gbem ga. U̱ nengen ufoto mba jimbagh shi hian a or u ú vese nan ga man idya kua akaabo agen, aa na yô, ikyar u nan eren akaa ne ga la nana kera na u a eren a la jighjigh ga kuaa. Man zum u ikyar nan kera ne ugen jighjigh ga yô, dooshima ve ngu a hii u panden. Sha igbenda igen yô, mtil u tilen sha mimi ngu er gir u i maa i kase ya cii i tser sha u a yange mbaaferev, kua akaabo u̱ nyôron ken ya la, nahan a kura mba ve lu ken ato u ya la yô. Sha nahan yô, zum u nom man kwase ve eren kwagh a ayol a ve sha mimi yô, vea fatyô u lun imôngo ken mkpeyol shi pasen ayol a ve er ishima i lu ve ker la, nahan dooshima ve una seer taver. Sha mimi yô, ka hange hange u eren kwagh sha mimi.
9 Yehova yange kaa a Adam ér: ‘Or ka nan undu ter u nan kua ngô u nan, nan var ken kwase u nan.’ (Gen. 2:24) Inja i kwagh ne ér nyi? Shighe u or nan er ivaa yô, gba u nana hide a sôr gbenda u nan eren kwagh a anmgbianev man azende a nan la. Gba keng u hanmô ve nana hemba nan nom shin kwase u nan shighe u nan shi nana ver ishima sha a nan. Nana ver ishima sha anmgbianev man azende a nan a hemba tsombor u nan u he ne ga. Shi gba u nana de ér mbamaren mba nan ve zeren wan zwa sha mbamzeyol vev shin akaa a ve tsough u eren la ga. Gba u zum la nom una var ken kwase na, kwase di kpa una var ken nom na. Ka kwagh u Aôndo a tese je la.
10. Kanyi ia wase mba ve vese ayol a ve u tilen sha mimi?
10 Ken icombor i nom shin kwase a fe mimi ga je kpa, mtil sha mimi ngu a va a mbamtsera. Anmgbian u kwase ugen u nom na a fe mimi ga yô, kaa ér: “M wuese Yehova kpishi sha ci u a tesem er me ungwan imo i nomom shi me naan un icivir kpishi yô. Mtil u m til sha mimi la na yô, se za hemen u soon ayol a ase shi nan ayol a ase icivir anyom kuma 47 hegen. (1 Kor. 7:10, 11; 1 Pet. 3:1, 2) Nahan yô, nôngo kpoghuloo or u ú vese la nana de lu a ishimanyian ga. Ker igbenda i tesen or u vese la sha mkaan man sha ieren wer, nan hemba u hanmaor ugen shin tar ne cii. Nôngo sha afatyô wou cii, de lumun wer orgen shin ma kwagh ugen a vihi u a or u u vese nan la ga. (Ôr Anzaakaa 5:15-20.) Anmgbian ugen u i yer un ér Ron vea kwase na Jeanette, ve vôso ayol a ve hemba anyom 35 hegen, ve kaa ér: “Er se eren kwagh u Yehova a soo hen a vese la sha mimi yô, ivaa yase doo shi se mba saan saan kpaa.”
Mzough Ne Ivaa Ngi Hembe Doon
11, 12. Akula man Prishila yange ve eren tom imôngo (a) hen ya ve nena (b) ken tom ve nena man (c) ken tom u pasen kwagh la nena?
11 Shighe u Paulu lu ôron kwagh u Akula man Prishila, mba ve lu azende na a kôôsôô la, a ter môm ken a ve, a undu ugen ga. Akula man Prishila yange ve lu ken mzough, nahan ve hingir ikyav i dedoo i kwagh u Aôndo kaa ér nom man kwase ve lu “iyôgh i môm” la. (Gen. 2:24) Ve eren tom hen ya ve shi ve eren tomaveegh shi ve pasen kwagh imôngo hanma shighe cii. Ikyav i tesen yô, shighe u Paulu za nyôr hen gar u Korinte hiihii la, Akula man Prishila lôhô un ér a za tsa hen ya ve, ape ikyav tese ér ken hemen yô, Paulu hingir u tsan her eren ityom na, shighe war karen la. Shighe kar yô, ve na ya ve u ken Efese la ér i nyôron mbamkombo mba tiônnongo her shi ve er tom imôngo sha u wasen mbahev, er Apolo nahan, sha u ve seer fan mimi. (Aer. 18:2, 18-26) Shi nom ne vea kwase na, mba ve lu mba tseen asema ne, mough yem ken Roma, hen ape shi ve za na ya ve ér i kumban mbamkombo mba tiônnongo her la. Shighe kar yô, ve hide ken Efese, ve lu taver anmgbianev asema.—Rom. 16:3-5.
12 Akula man Prishila yange ve er tom u eren utenti la vea Paulu shighe war karen. Hen shighe ne kpa, nom ne vea kwase na ve lu imôngo, ve lu eren kwagh ken mzough a ayôôso shin gesa shio. (Aer. 18:3) Nahan kpa, sha mimi yô, lu shighe u ve vihin u eren ityom i Mbakristu imôngo la na ve mcivir u Yehova hemba gban ve kwagh ken ivaa ve ye. Yange i fa ve ken Korinte man Efese kua ken Roma cica cii ér mba ‘mbaeren tom imôngo ken Kristu Yesu.’ (Rom. 16:3) Ve er tom imôngo sha ci u mzehemen u tom u pasen kwagh u Tartor ape ve er tom cii.
13, 14. (a) Ka mbamlu mba nyi vea fatyô u vihin mzough ken ivesee? (b) Ka akaa agen a nyi nahan mba ve vese ayol a ve vea er ve mlu u ve lu “iyôgh i môm” la una hemba tavera?
13 Sha kpôô yô, aluer nom man kwase mba a awashima môm shi mba eren akaa agen kpa ken mzough yô, ivaa ve ia doo. (Orpa. 4:9, 10) Kwagh er vihi yô, noov man kasev kpishi nyian ka ve lu imôngo shighe cuku tseegh. Ka ve yar ityom ve kposo kposo shighe gôgônan. Mbagenev ka ve saa zenden sha, sha ci u tom u ve eren la, gayô ve mough ve yem ken tar u ken won sha u za eren tom tindin tsombor ve a inyaregh. Hen ya je kpa, noov man kasev mbagenev ka ve lu kwagh ve sha ci u shighe u ve vihin sha u eren anumbe shin nengen televishen shin eren anumbe a sha vidio gayô eren akaa sha Intanet la. Kape ka i lu hen ya wou laa? Aluer kwagh ngu nahan yô, u fatyô u sôron mbamlu ou sha er u hemban lun imôngo vea nomou shin kwase wou kpa? Hide ityom i í eren ayange ayange, er u yôron iwer shin kiren ikyav, gayô eren tom ken akôngo imôngo nahan la di ye? Ne fatyô u eren tom imôngo sha u nengen sha mbayev shin wasen mbamaren enev mbabeenyol kpa?
14 Kwagh u hemban cii yô, eren nen ityom i i gbe i zough a mcivir u Yehova la imôngo. Aluer ne mba timen sha ivur Bibilo i sha hanma iyange la shi ne mba eren mcivir wen u hen tsombor la imôngo yô, kwagh ne una wase tsombor wen u eren mhen ken mzough shi lun a awashima môm. Shi pasen nen kwagh imôngo. Aluer nea fatyô yô, er nen tom pania imôngo, aluer mbamlu enev vea na ne ian i eren pania shon uwer môm shin inyom i môm tseegh je kpaa. (Ôr 1 Mbakorinte 15:58.) Anmgbian u kwase ugen u er pania vea nom na yô, kaa ér: “Kwaghpasen lu môm ken igbenda i yange wase se u lun imôngo shi lamen yô. Er se cii awashima wase lu u wasen mba se kohol ve ken kwaghpasen la yô, m fa je mer se mba ken mzough. Yange m hingir kôôsôô a na sha ci u lu nomom tseegh tsô ga, kpa sha ci u lu ijende yam i dedoo kpaa.” Aluer u ngu eren akaa a injaa imôngo vea or u u vese la yô, kure kure tsô aeren a ou man akaa a u soo shi a gbe u ishima la, aa lu kwaghmôm a or u ú vese la, zan zan ne kar hingir “iyôgh i môm” sha mhen wen man sha ieren yen, er Akula man Prishila nahan.
De Aôndo A Hemen We
15. Kanyi i lu kwagh u vesen u una wase ivaa ia za ikyura? Na mpase.
15 Yesu yange fa er u veren Aôndo hiihii ken ivaa la i lu kwagh u vesen yô. Yange nenge er Aôndo zua or u hiihii man kwase u hiihii la ivese yô. Shi a nenge er saan Adam man Ifa iyol shighe u ve lu dondon gbendatesen u Aôndo la yô; shi a nenge kwaghbo u due ken mvende u ve venda gbendatesen shon la kpa sha ashe na. Sha nahan yô, shighe u Yesu lu tesen mbagenev la, lu kimbir mkaanem ma Ter na ma i nger ken Genese 2:24 la. Shi a kaa ér: “Kwagh u Aôndo je zua yô, or a̱ de kera paven un ga.” (Mat. 19:6) Sha nahan yô, zan zan nyian kpa, u̱ nan Yehova icivir tsung la ka kwagh u vesen u una na msaanyol ken ivaa shi ia za ikyura yô. Yosev man Maria, mbamaren mba Yesu mba shin tar ne la, ve ver ikyav i tseer tseer sha gbaa ne.
16. Yosev man Maria yange ve de ér Aôndo a hemen ve ken tsombor ve nena?
16 Yosev eren kwagh a Maria kundu kundu shi naan un icivir kpaa. Yange fe ér uwer kar Maria yô, a tsua u eren kwagh a na sha mhôôn, cii ve ortyom u Aôndo mase pasen un kwagh u er Maria la ye. (Mat. 1:18-20) Zum u ve vôso ayol a ve la kpa, ve kuran tindi u Shisar, shi ve kuran Tindi u Mose dike dike. (Luka 2:1-5, 21, 22) Shi Yosev man Maria vea anmgbianev vev zaan uiniongo mbavesen mba kwaghaôndo ken Yerusalem imôngo hanma inyom, shin er lu nomso tseegh tindi tese ér gba u vea zaan nahan kpaa. (Dut. 16:16; Luka 2:41) Nom ne vea kwase na yange ve eren ishima i Yehova shi ve tesen icivir sha akaa ken jijingi, sha igbenda i se ter sha heen ne kua igen kpaa. Nahan kera kpiligh se iyol er Yehova tsua ve ér ve nenge sha Wan na Yesu shighe u i mar un shin tar ne la ga.
17, 18. (a) Ka igbenda i nyi nom man kwase vea fatyô u den ér Yehova a hemen tsombor ve? (b) Kwagh ne una wase ve nena?
17 Aôndo hemen tsombor wou nahala kpa? Ikyav i tesen yô, ka wea tsuan akaa a hange hange a u er nahan, u vande timen sha atindiakaa a ken Bibilo shi u er msen, shi u ker kwaghwan hen Orkristu u nan vie ken jijingi la kpa? Shin ka u ker u sôron mbamzeyol sha u dondon mbamnenge ou shin mba tsombor wou man azende a ouwee? Ka u nôngo wer u dondo mbamnenge mba injaav kpishi mba wanakiriki u jighjigh a gberen sha kwagh u ivesegh man uma u hen tsombor la kpa? Shin ka u dondo adini u ityô you shin kwaghwan u taregha? U eren msen imôngo a tsombor wou shi ne mba henen kwagh imôngo shi ne mba tsough akaa a ken jijingi a ne eren la shi ne mba lamen sha akaa a vesen a tsombor wen ua eren la hanma shighe kpa?
18 Orgen u i yer un ér Ray yô, ôr kwagh u ivaa na vea kwase na, i í tse i kom anyom 50 hegen, ve lu ker saan saan la, ér: “Se mba a lu a zayol u se kanshio u sôron ga, sha ci u se lumun ser Yehova ngu gbaa môm ken ‘kor wase u i zômon u igbar itiar’ la.” (Ôr Orpasenkwagh 4:12.) Orgen u i yer un ér Danny kua kwase na Trina lumun a kwagh u Ray a ôr ne. Ve kaa ér: “Er se civir Aôndo imôngo yô, ivaa yase seer doon.” Mba saan saan ken ivaa ve i i tse i hembe anyom 34 hegen la. Aluer u ngu veren Yehova hiihii ken ivaa you hanma shighe yô, una wase u u̱ zan ikyura shi una na u averen kpishi kpaa.—Ps. 127:1.
Za Hemen u Tesen Icivir sha Iyua i Aôndo
19. Aôndo yange na se iyua i ivesegh sha ci u nyi?
19 Kwagh hemba gban ior kpishi nyian a msaanyol ve ikyangegh. Kpa or u civir Yehova yô, mnenge u nan ngu kposo. Nan fa er ivese i lu iyua i Yehova a ne se sha ci u kuren awashima na yô. (Gen. 1:26-28) Luun er Adam man Ifa yange ve tese icivir sha iyua la yô, tar cii ma u hingir paradiso u ivin a ior mba perapera mba civir Aôndo shi lun saan saan.
20, 21. (a) Gba u se nenge ivaa ser ka icighan kwagh sha ci u nyi? (b) Ka iyua i nyi se hen kwagh u i ken lahadi u una kôr la?
20 U hemban cii yô, mbacivir Aôndo mba nengen ivaa ér ka ian i eren kwagh u nan Yehova icivir. (Ôr 1 Mbakorinte 10:31.) Er se hen nahan, u tilen sha mimi shi eren kwagh ken mzough shi veren Aôndo hiihii la ka kwagh u Yehova a soo yô shi ngu a na ivaa i hemba doon kpaa. Sha nahan yô, sea lu wan agoyol u eren ivaa shin sea soo ser ivaa yase i hemba doon, gayô sea lu nôngon ser se kura ivaa yase kpa, gba keng u se nenge ivaa ser: ka icighan kwagh shi ka Aôndo a ver i ye. Aluer se umbur kwagh u mimi ne yô, una mgbegha se u nôngon sha afatyô wase cii suur sha Mkaanem ma Aôndo shighe u se lu tsuan akaa a se er ken ivaa yase yô. Se er nahan yô, se lu tesen icivir sha ivese, i i lu iyua i Yehova a ne se la tseegh ga, kpa shi se lu nan Yehova Aôndo icivir, un u a ne se iyua shon la.
21 Kpa, ka ivaa tseegh i lu iyua i Yehova a ne se ga; shi ka i tseegh i lu kwagh u nan or msaanyol ken uma kpaa ga. Ken ngeren wase u a dondo ne, se lu timen sha iyua i dedoo igen i Aôndo a ne se yô, ka iyua i lun kwav je la.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Gba u mtil sha mimi una hemen Mbakristu mba ve vese ayol a ve nena?
• Aluer nom man kwase mba eren akaa imôngo ken mzough yô, ivaa ve ia hemba doon sha ci u nyi?
• Ka sha igbenda igen i nyi noov man kasev vea fatyô u den ér Yehova a hemen ve?
• Se na Yehova, u a hii kwagh u ivesegh la icivir nena?
[Ufoto u sha peeji 15]
Aluer noov man kasev mba eren akaa imôngo yô, a wase ve u lun ken mzough