“Yupela Olgeta i Stap Brata Brata”
“Ol man i no ken kolim yupela ‘Tisa.’ Nogat. Wanpela tasol em i tisa bilong yupela, na yupela olgeta i stap brata brata.”—MATYU 23:8.
1. I gutpela sapos yumi tingim wanem samting?
LONG wanpela kantri long Esia, wanpela meri Kristen i askim wanpela misineri bilong Ostrelia: “Husat inap long yumi ken givim biknem moa long em—wanpela misineri o wanpela brata i wok long Betel?” Em i laik save, em i mas daun moa long husat—wanpela misineri bilong narapela kantri o wanpela brata bilong ples em i wok long brens-ofis bilong Sosaiti Was Taua. Misineri i kirap nogut long dispela askim i makim olsem ol lain bilong dispela kantri ol i tingim tumas nem na namba bilong man. Tasol dispela askim olsem husat i stap nambawan, as bilong en em laik bilong ol man long save husat i holim bikpela namba na strong na husat i no holim bikpela namba olsem.
2. Yumi mas ting olsem wanem long ol wanlotu bilong yumi?
2 Dispela kain tingting i no nupela. Ol disaipel bilong Jisas i bin wok long tok pait long husat i nambawan. (Matyu 20:20-24; Mak 9:33-37; Luk 22:24-27) Ol tu i bin kamap insait long wanpela lain i save tingim tumas nem na namba bilong man—em lain i bosim lotu Juda long taim bilong Jisas. Jisas i tingim dispela lain na em i tokim ol disaipel: “Ol man i no ken kolim yupela ‘Tisa.’ Nogat. Wanpela tasol em i tisa bilong yupela, na yupela olgeta i stap brata brata.” (Matyu 23:8) Wanpela saveman bilong Baibel, em Albert Barnes, em i tok ol bikpela nem ol man bilong lotu i kisim, olsem “Tisa,” i save ‘kirapim ol long hambak na ting ol i nambawan na i winim ol narapela, na ol man i no kisim biknem nem, ol i bel kaskas na pilim olsem ol i stap nambatu—dispela pasin i no stret wantaim pasin bilong Krais.’ Olsem na ol Kristen i no save kolim ol wasman bilong ol long nem olsem “Elda . . . ,” na mekim wok long dispela tok “elda” olsem wanpela kain nem bilong litimapim ol, nogat. (Jop 32:21, 22) Ol elda i pilim as bilong ol tok bilong Jisas na ol i bihainim, ol i save givim biknem long ol brata sista long kongrigesen, olsem Jehova i save givim biknem long ol man i stap gut long lotuim em, na olsem Jisas Krais i save givim biknem long ol man i stap gut long bihainim em.
Pasin Bilong Jehova na Jisas
3. Olsem wanem Jehova i bin givim biknem long ol ensel bilong em?
3 Maski Jehova i “God Antap Tru,” taim em i kirap wokim ol, em i givim biknem long ol—olsem larim ol i insait long sampela wok bilong em. (Song 83:18) Taim Jehova i wokim namba wan man, em i larim Pikinini bilong em i insait long dispela wok, olsem “saveman i bosim wok.” (Sindaun 8:27-30; Stat 1:26) Na Jehova i singautim ol ensel bilong em long kamapim tingting bilong ol long gutpela rot bilong bagarapim king nogut Ahab long taim Jehova yet i makim.—1 King 22:19-23.
4, 5. Olsem wanem Jehova i save givim biknem long ol manmeri bilong em long graun?
4 Jehova em i Nambawan Bikpela King bilong heven na graun. (Lo 3:24) Em i no gat wok long harim tingting bilong ol man bilong graun. Tasol em i save mekim pasin daun na harim tok bilong ol. Man bilong raitim Song em i tok: “I no gat wanpela i olsem God, Bikpela bilong yumi. Em i stap antap tru. Em i save lukluk i kam daun na i save lukim heven na graun wantaim. Em i save helpim ol rabisman na ol i no i stap nogut moa. Ol i stap gut tasol.”—Song 113:5-8.
5 Taim Jehova i no bagarapim yet Sodom na Gomora, em i putim yau long ol askim bilong Abraham na mekim tok i helpim Abraham long save, Em bai mekim pasin i stret. (Stat 18:23-33) Jehova i save pinis long ol samting bai kamap, tasol em i no les long Abraham; Em i putim yau na harim tingting bilong em.
6. Jehova i givim biknem long Habakuk taim em i kamapim wanpela askim, na wanem samting i kamap long dispela?
6 Jehova i putim yau tu long tok bilong Habakuk, em i askim olsem: “Bikpela, planti taim mi singaut long yu. Wanem taim bai yu harim singaut bilong mi na yu helpim mipela?” Olsem wanem? Jehova i ting dispela askim i daunim namba bilong em? Nogat, em i ting dispela askim bilong Habakuk i gat as bilong en, olsem na em i tokaut long laik bilong em long mekim ol Babilon i kamap strong bilong givim strafe long ol man nogut. Em i tokim profet Habakuk, dispela strafe Em i bin tokaut long en, “em bai i kamap.” (Habakuk 1:1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:2, 3) Em i tingim ol samting Habakuk i tingting planti long en na Em i bekim tok bilong em, na long dispela rot Jehova i givim biknem long dispela profet. Dispela i mekim na nau Habakuk i amamas na em i no bel hevi moa—em i bilip tru long God bilong kisim bek em. Dispela samting i kamap ples klia long buk bilong Habakuk, em buk i strongim yumi ol lain bilong nau long bilip long Jehova.—Habakuk 3:18, 19.
7. Samting Pita i mekim long de Pentikos 33 C.E., bilong wanem dispela em i bikpela samting?
7 Jisas Krais tu i stap gutpela piksa long pasin bilong daun long ol narapela. Jisas i tokim ol disaipel bilong em: “Man i tokim ol manmeri olsem em i no man bilong lain bilong mi, mi tu bai mi tokim Papa bilong mi long heven olsem dispela man em i no bilong mi.” (Matyu 10:32, 33) Tasol long nait Judas i kamapim Jisas long ol birua, olgeta disaipel i ranawe lusim em, na inap tripela taim aposel Pita i tok em i no save long Jisas. (Matyu 26:34, 35, 69-75) Jisas i no skelim ol samting long ai tasol—em i lukim ol laik na tingting tru i stap long bel bilong Pita na em i lukim Pita i tanim bel tru. (Luk 22:61, 62) Inap 51 de tasol bihain long dispela, Krais i givim biknem long dispela aposel i tanim bel pinis na i larim em i stap olsem maus bilong ol 120 disaipel bilong em long de Pentikos na mekim wok long namba wan “ki bilong kingdom.” (Matyu 16:19; Aposel 2:14-40) Em i givim rot long Pita long ‘tanim na kam bek na strongim ol brata bilong em.’—Luk 22:31-33.
Givim Biknem Long Olgeta Wan Wan Insait Long Famili
8, 9. Long pasin bilong givim biknem long meri bilong em, olsem wanem man i ken bihainim pasin bilong Jehova na Jisas?
8 I gutpela sapos ol man marit na ol papamama i bihainim pasin bilong Jehova na Jisas Krais taim ol i mekim wok long namba God i bin givim long ol. Pita i tok: “Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. Bodi bilong ol meri i no strong tumas [olsem sospen graun], olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol.” (1 Pita 3:7) Long tingting bilong yu, tingim olsem yu holim wanpela sospen graun—em i no strong tumas olsem wanpela sospen ol i bin wokim long diwai. Bai yu holim gut, a? Man marit i ken mekim olsem long rot bilong bihainim pasin bilong Jehova—em i mas putim yau long tingting bilong meri taim tupela i mas stretim sampela samting insait long famili. Tingim: Jehova i bin lusim hap taim bilong toktok wantaim Abraham. Man marit i no gutpela olgeta, olsem na ating em i no inap tingim olgeta liklik liklik samting ol i mas stretim insait long famili. Olsem na i gutpela sapos em i harim tingting bilong meri bilong em, na long dispela rot em i givim biknem long meri.
9 Long sampela kantri ol man i save antap tumas long ol meri, olsem na man marit i mas tingim olsem i hatwok long poroman i kamapim ol laik tru i stap long bel bilong em. Sapos olsem, orait bihainim pasin Jisas Krais i mekim long ol disaipel bilong em taim em i stap long graun—em ol i hap bilong dispela lain ol bai stap olsem meri bilong em long bihain. Em i lukautim gut ol, na em i tingim mak bilong strong bilong ol long ol samting bilong skin na spirit taim ol i no tokaut yet long samting ol i mas kisim helpim long en. (Mak 6:31; Jon 16:12, 13; Efesus 5:28-30) Na tu, yu mas lusim hap taim bilong lukim ol wok samting meri i mekim bilong helpim yu wantaim famili bilong yu, na mekim sampela tok na wok bilong soim olsem yu pilim tru hatwok bilong em. Jehova na Jisas i bin tok amamas na tenkyu na mekim gut long ol man i mekim gutpela wok. (1 King 3:10-14; Jop 42:12-15; Mak 12:41-44; Jon 12:3-8) Taim man bilong wanpela meri Kristen long Esia em i kamap Witnes Bilong Jehova, meri i tok: “Pastaim, taim mitupela i wokabaut, man i save wokabaut i go pas long mi, na mi mas karim ol samting. Nau em yet i save karim ol samting, na em i save tok tenkyu long ol samting mi mekim long haus!” Taim yu tok tenkyu long meri, dispela bai helpim em long pilim tru olsem yu amamas long em.—Sindaun 31:28.
10, 11. Jehova i stap gutpela piksa long ol samting em i mekim long bikhetlain Israel, na dispela inap skulim ol papamama long wanem samting?
10 Papamama i mas bihainim pasin bilong God long ol samting ol i mekim long pikinini, na taim ol i gat wok long stretim em, ol i mas bihainim moa yet pasin bilong God. “Bikpela i bin salim ol profet i go long ol Israel na Juda, bilong givim strongpela tok long ol,” olsem ol i mas tanim bel na lusim pasin nogut bilong ol, tasol ol i wok long “bikhet.” (2 King 17:13-15) Na tu, ol Israel “i giaman na mauswara nating long em.” Ating planti papamama i pilim olsem sampela taim pikinini bilong ol i mekim kain pasin olsem. Ol Israel i “traim God” na mekim em i bel hevi. Tasol Jehova i “marimari long ol na rausim sin bilong ol, na em i no bagarapim ol.”—Song 78:36-41.
11 Jehova i tokim ol Israel: “Harim. Bai yumi mas bung na stretim tok. Maski yupela i gat planti sin, na yupela i stap olsem waitpela laplap em retpela pen i bagarapim pinis, . . . bai yupela inap kamap waitpela gen olsem ais.” (Aisaia 1:18) Jehova yet i no gat rong, tasol em i singautim dispela bikhetlain long kam bung na stretim tok. Em gutpela pasin ol papamama i ken bihainim long ol samting ol i mekim long pikinini! Taim wanpela samting i kamap na yu mas givim sampela tok long pikinini, mekim pasin long pikinini olsem em i gat nem, olsem harim tok bilong em na toktok gut wantaim em long as na em i mas senisim pasin bilong em.
12. (a) Bilong wanem biknem yumi givim long ol pikinini em i no ken winim biknem yumi givim long Jehova? (b) Taim yumi givim sampela tok long ol pikinini bilong stretim ol, yumi mas mekim wanem bilong tingim ol pikinini olsem ol i gat nem?
12 Tru, sampela taim papamama i mas givim strongpela tok long ol pikinini. Papamama i no ken stap olsem Eli, em i mekim pasin i ‘litimapim nem bilong tupela pikinini man bilong em na i daunim nem bilong God.’ (1 Samuel 2:29) Tasol papamama i mas helpim ol pikinini long save long as na tupela i mas stretim ol. Ol pikinini i mas pilim olsem papamama i laikim tru ol. Pol i tokim ol papa: “Yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Papa i bos bilong famili, tasol em i mas tingim ol pikinini olsem ol i gat nem, na em i no ken hatpela tumas long ol na mekim ol i bel nogut. Tru, bilong tingim ol pikinini olsem ol i gat nem, papamama i mas lusim bikpela hap taim na strong, tasol ol gutpela samting i kamap long dispela bai winim ol samting ol i mas lusim.
13. Baibel i tok wanem long ol lapun insait long famili?
13 Bilong givim biknem long ol wan wan insait long famili, papa i mas mekim pasin long meri pikinini olsem ol i gat nem, tasol i no dispela samting tasol em i mas mekim. Wanpela savetok bilong Japan i tok: “Taim yu lapun, bihainim tok bilong ol pikinini bilong yu.” Dispela savetok i makim olsem lapun papamama i mas givim baksait long pasin i kalapim mak bilong namba bilong ol olsem bos, na ol i mas tingim ol tok bilong ol pikinini bilong ol i bikpela pinis. Tru, i stret wantaim tok bilong Baibel long papamama i mas givim biknem long ol pikinini, olsem putim yau long tok bilong ol, tasol ol pikinini i no ken mekim pasin i makim olsem ol i no daun long lapun papamama. Sindaun 23:22 i tok: “Taim mama bilong yu i lapun pinis, yu no ken rabisim em.” King Solomon i bihainim dispela tok na em i givim biknem long mama bilong em taim mama i kam long em bilong askim em long wanpela samting. Solomon i tokim ol wokboi long bringim wanpela sia king i kam na putim long han sut bilong sia king bilong em, na em i putim yau long ol tok bilong lapun mama bilong em, Batseba.—1 King 2:19, 20.
14. Olsem wanem yumi ken givim biknem long ol lapun insait long kongrigesen?
14 Insait long bikpela famili spirit bilong yumi, yumi gat rot long go pas long givim biknem long ol lapun insait long kongrigesen. (Rom 12:10) Ating ol i no inap mekim bikpela wok olsem bipo, na ating ol i bel hevi long dispela. (Saveman 12:1-7) Wanpela lapun Witnes em God i bin makim em long spirit holi, em i bin slip long bet tasol long wanpela liklik haus sik na em i no inap wokabaut, na em i kamapim bel hevi bilong em olsem: “Mi laik bai mi ken i dai na long heven mi ken kirap gen long mekim wok.” Yumi inap helpim ol lapun sapos yumi givim biknem long ol na mekim gut long ol olsem man i gat nem. God i tokim ol Israel: “Yupela i mas aninit long ol lapun na mekim gut long ol.” (Wok Pris 19:32) Taim yumi tingim ol lapun, dispela bai helpim ol long pilim olsem yumi laikim ol na ol inap long mekim gutpela wok. Yumi inap soim olsem yumi “aninit long” ol sapos yumi sindaun wantaim ol na harim stori bilong ol samting ol i bin mekim bipo. Dispela bai givim biknem long ol na strongim yumi yet long ol samting bilong spirit.
“Litimapim Nem Bilong Ol Arapela”
15. Ol elda i ken mekim wanem bilong givim biknem long ol brata sista long kongrigesen?
15 Ol lain bilong kongrigesen i save kamap strong taim ol elda i stap gutpela piksa bilong ol i ken bihainim. (1 Pita 5:2, 3) Maski ol i gat planti wok, ol elda i save go lukim ol yangpela, na ol het bilong famili, na ol mama wanpis, na ol meri marit, na ol lapun, maski ol dispela lain i gat hevi o nogat. Ol elda i save putim yau long tok ol brata sista i laik tokim ol long en, na ol i tok amamas long ol wok ol i mekim. Taim wanpela elda i mekim gutpela tok long ol wok wanpela brata o sista i mekim, em i bihainim pasin bilong Jehova—Em i save pilim tru ol samting ol manmeri bilong em long graun ol i mekim.
16. Bilong wanem yumi mas ting ol elda wantaim ol narapela insait long kongrigesen inap long kisim biknem?
16 Taim ol elda i bihainim pasin bilong Jehova, ol i save stap gutpela piksa long pasin bilong bihainim dispela tok bilong Pol: “Yupela i mas givim bel bilong yupela long ol arapela manmeri bilong God, na laikim ol tru olsem ol brata bilong yupela stret. Yupela i mas strong long litimapim nem bilong ol arapela tasol.” (Rom 12:10) Ating i hatwok moa long ol elda long mekim olsem sapos planti man long kantri ol i sindaun long en ol i save tingim tumas nem na namba bilong man. Olsem: Long wanpela kantri long hap bilong Esia, i gat tupela tok i makim “brata.” Wanpela ol i kolim long man i gat namba, na wanpela ol i kolim long man i no gat namba. I no longtaim i go pinis na ol brata sista long kongrigesen ol i save kolim ol elda na ol lapun long dispela tok i makim man i gat namba, na ol i kolim ol narapela brata long tok i makim man i no gat namba. Tasol nau ol i save kolim wanpela tok tasol, em dispela tok i makim man i no gat namba, long wanem, Jisas i tokim ol disaipel bilong em, “yupela olgeta i stap brata brata.” (Matyu 23:8) Long ol narapela kantri ating ol man i no strong tumas long bihainim pasin i tingim tumas nem na namba bilong man, tasol yumi olgeta i mas save, em pasin bilong yumi man long tingim gut ol man i gat namba o nem na i no tingim ol man nating.—Jems 2:4.
17. (a) I gat wanem as na ol elda i mas stap olsem man ol narapela i no pret long go toktok wantaim ol? (b) Olsem wanem ol elda i ken bihainim pasin bilong Jehova long ol samting ol i mekim long ol brata sista?
17 Tru, Pol i laik bai yumi “givim biknem” long sampela elda, tasol ol i stap yet olsem ol brata. (1 Timoti 5:17) Sapos yumi inap “go klostu long God, em King bilong heven na graun, na yumi no pret long mekim,” orait yumi inap go lukim ol elda, em ol i gat wok long bihainim pasin bilong Jehova. (Hibru 4:16; Efesus 5:1) Bilong skelim ol yet olsem ol i man ol narapela i no pret long go toktok wantaim ol, ol elda i ken tingim hamas taim ol narapela i save go lukim ol bilong kisim sampela gutpela tok o bilong kamapim tingting bilong ol long sampela samting ol elda inap mekim. Jehova i larim ol narapela i kam insait long sampela wok bilong em, na dispela inap givim save long yumi. Em i tilim sampela wok i go long ol narapela na long dispela rot em i givim biknem long ol. Maski ol elda i ting ol tok wanpela Witnes i kamapim em i no inap helpim ol, ol i mas pilim tru gutpela pasin bilong em long tingim tru ol. Tingim pasin Jehova i mekim taim Abraham i kamapim ol askim na Habakuk i krai long Jehova i mas helpim em.
18. Olsem wanem ol elda i ken bihainim pasin bilong Jehova long taim ol i gat wok long stretim bek pasin bilong sampela?
18 Tru, i gat wok long stretim bek pasin bilong sampela wanlain Kristen. (Galesia 6:1) Tasol ol i stap yet olsem gutpela samting tru long ai bilong Jehova, na ol inap long yumi givim biknem long ol. Wanpela Witnes i tok: “Taim man i givim tok long mi na em i mekim gutpela pasin long mi, mi no pret long go toktok wantaim em.” Tru tumas, taim man i givim tok long ol narapela bilong helpim ol, ol inap bihainim sapos em i mekim gutpela pasin long ol olsem ol i gat nem. Tru, elda i mas lusim liklik hap taim moa bilong putim yau na harim gut tok bilong ol man i bin mekim rong, tasol sapos em i mekim olsem, bai ol i no hatwok tumas long kisim tok bilong stretim ol. Yumi mas tingim pasin bilong Jehova, planti taim em i tokim gut ol Israel long stretim pasin bilong ol, long wanem, em i sori long ol. (2 Stori 36:15; Taitus 3:2) Taim elda i givim tok long ol brata o sista bilong helpim ol, bel bilong ol bai pilim tru sapos em i mekim long pasin sori na pasin olsem em i pilim tru hevi bilong ol.—Sindaun 17:17, NW; Filipai 2:2, 3; 1 Pita 3:8.
19. Yumi mas ting olsem wanem long ol man i no gat wankain bilip olsem ol Kristen?
19 Na tu, yumi mas givim biknem long ol man bihain ol inap kamap brata spirit bilong yumi. Tru, sampela ol i isi tumas long kisim tok bilong yumi, tasol yumi mas isi isi long ol na tingim ol olsem man i gat nem. Jehova “i no laik bai wanpela man i lus. Em i laik bai olgeta man i mas tanim bel.” (2 Pita 3:9) Orait yumi mas i gat wankain tingting olsem bilong Jehova, a? Sapos yumi tingim gut ol man na mekim gut long ol, dispela inap opim rot bilong yumi ken autim tok long ol. Tru, yumi mas was gut long pasin bilong bung wantaim ol, nogut dispela i bagarapim yumi long ol samting bilong spirit. (1 Korin 15:33) Tasol yumi ken mekim “gutpela pasin” long ol, na no ken daunim ol man i no gat wankain bilip olsem yumi.—Aposel 27:3.
20. Pasin bilong Jehova na Jisas Krais i mas kirapim yumi long mekim wanem?
20 Tru tumas, Jehova na Jisas Krais i tingim yumi olgeta wan wan yumi inap tru long ol i givim biknem long yumi. Oltaim yumi mas tingim ol samting ol i mekim na yumi tu i mas go pas long mekim pasin i givim biknem long ol narapela. Na oltaim yumi mas tingim tok bilong Bikpela bilong yumi, Jisas Krais, em i tok: “Yupela olgeta i stap brata brata.”—Matyu 23:8.
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
• Yu mas ting olsem wanem long ol wanlotu bilong yu?
• Olsem wanem pasin bilong Jehova na Jisas i kirapim yu long givim biknem long ol narapela?
• Ol man marit na ol papamama i ken mekim wanem bilong givim biknem long ol narapela?
• Pasin bilong tingim ol wanlain Kristen i olsem brata bilong ol, dispela i save kirapim ol elda long mekim wanem?
[Piksa long pes 18]
Tok tenkyu long meri bilong yu, na long dispela rot yu givim biknem long em
[Piksa long pes 18]
Mekim pasin long ol pikinini olsem ol i gat nem, olsem putim yau long ol tok bilong ol
[Piksa long pes 18]
Mekim pasin long ol brata sista olsem ol i gat nem