Stap Klin​​—Bilong Wanem Em i Bikpela Samting?

Inap planti tausen yia, ol bikpela sik i bin kisim ol manmeri. Sampela man i ting ol dispela sik i olsem wanpela mak bilong belhat bilong God na em i salim i kam bilong givim strafe long ol man i mekim rong. Inap planti handet yia ol saveman i bin mekim wok painimaut na ol i kisim save olsem planti taim ol liklik binatang na animal samting i stap klostu long yumi ol i as bilong ol sik.

Ol dokta i kisim save olsem ol rat, kokoros, lang, na ol moskito inap givim sik long ol man. Ol i kisim save tu olsem planti taim ol man yet i no mekim ol samting bilong i stap klin na dispela i givim sik long ol. Pasin bilong i stap klin inap helpim yumi long abrusim dai na i stap laip.

Tru, ol pasin bilong ples na sindaun bilong ol man i narapela narapela, olsem na pasin bilong ol man long i stap klin i no wankain. Long ol ples we i no gat tep wara na rot bilong rausim pekpek samting, i hatwok long stap klin. God i bin givim ol lo long ol Israel bilong bipo long pasin bilong i stap klin taim ol i raun long ples drai nating we i hatwok tru long i stap klin!

Bilong wanem pasin bilong i stap klin em i bikpela samting long God? Wanem kain tingting i stret long pasin bilong i stap klin? Yu na famili bilong yu i ken mekim wanem ol samting bilong abrusim sik?

MAX,a em wanpela liklik mangi i stap long Kamarun. Skul i pinis na em i go long haus. Em i hangre na nek bilong em i drai na em i go insait long haus. Em i holimpasim dok bilong em na putim skul beg bilong em antap long tebol bilong kaikai, na em i sindaun na wetim kaikai bilong em.

Mama bilong em i stap insait long haus kuk na i harim Max i kam, na em i kisim wanpela plet rais na bin bilong Max i kam. Tasol pes bilong em i senis taim em i lukim skul beg bilong Max i stap antap long klinpela tebol. Em lukluk long pikinini bilong em na em i mekim wanpela tok tasol, “Maaaax!” Pikinini bilong em i save, olsem na kwiktaim em i rausim beg, na em hariap i go na wasim han bilong em. Bihain liklik em i kam bek long kaikai. Max i pilim nogut na em i tok, “Sori mama. Mi lusim tingting.”

Mama i save tingim gut famili, em inap mekim planti samting bilong helpim famili long i stap klin na i no sik planti, tasol olgeta insait long famili i mas wok gut wantaim em. Olsem stori bilong Max i kamapim, wok bilong lainim ol pikinini bai kisim longpela taim. Bilong famili i ken stap klin, papamama i no ken les na olgeta taim ol i mas kirapim tingting bilong ol pikinini.

Mama bilong Max i save olsem ol binatang jem inap i go long kaikai long kain kain rot. Olsem na em i wasim gut han bilong em yet paslain long em i holim kaikai, na tu, em i karamapim gut kaikai na bai ol lang i no ken putim binatang jem long en. Mama i save karamapim gut kaikai na em i save stretim gut ol samting bilong haus na klinim, olsem na wan wan taim tasol i gat ol rat na kokoros long haus.

Wanpela bikpela as na mama bilong Max i save mekim ol dispela samting em long wanem em i laik amamasim God. Em i tok: “Baibel i tok ol manmeri bilong God i mas i stap holi, long wanem, God em i holi.” (1 Pita 1:16) Na em i tok moa olsem: “Pasin bilong stap holi em i wankain olsem pasin bilong i stap klin. Olsem na mi laik bai haus bilong mi i stap klin, na mi laik bai famili bilong mi i stap klin. Dispela samting inap kamap, long wanem, olgeta insait long famili i save helpim wok bilong i stap klin.”

Famili i Mas Wok Gut Wantaim

Olsem mama bilong Max i tok, bilong famili i ken stap klin, olgeta wan wan insait long famili i gat wok bilong mekim. Sampela taim, sampela famili i save sindaun wantaim na toktok long ol samting ol i mas kisim na ol samting ol i mas stretim insait na ausait long haus. Dispela pasin i helpim famili long stap wanbel na i kirapim olgeta wan wan long mekim wok bilong ol bilong helpim famili long i stap gut. Olsem, ating Mama i stori gut long ol bikpela pikinini long as na ol i mas wasim han bihain long ol i go long toilet, na taim ol i holim ol samting olsem mani, na wasim han paslain long ol i kaikai. Na ol bikpela pikinini inap kirapim ol liklik pikinini long tingim gut dispela samting.

Famili inap skelim ol wok na olgeta wan wan i ken mekim narapela narapela wok bilong haus. Ating ol inap pasim tok long klinim haus long olgeta wik, na makim taim bilong klinim gut olgeta samting long wanpela o tupela taim long olgeta yia. Na olsem wanem long ausait long haus? Saveman Stewart L. Udall i stori long Amerika, na i tok: “Yumi stap long kantri we ol gutpela diwai samting i wok long pinis na ples i wok long luk nogut, ol bikpela hap graun i stap nating i wok long i go liklik, na long olgeta de ol samting i save bagarapim win na wara, na i gat bikpela nois na ol samting i wok long i go nogut.”

Olsem wanem? Yu lukim wankain samting i kamap long hap yu stap long en? Long bipo na long nau tu, long sampela taun long Sentral Afrika, man bilong mekim toksave bilong taun i save paitim belo bilong kirapim ol man long putim yau. Em i save singaut na tokim ol man long klinim taun, klinim ol paip bilong rausim pipia samting (ol baret na gata), katim na stretim ol diwai, kamautim ol gras nogut, na rausim ol pipia.

Wok bilong rausim pipia em wanpela hevi long olgeta hap bilong graun na planti gavman i no inap stretim dispela hevi. Sampela taun kaunsil i no mekim wok bilong ol long kisim ol pipia, na ol pipia i hip i stap long ol rot. Gavman inap singautim ol man bilong ples long helpim ol. Ol Kristen i save bihainim tok, ol i namba wan lain i save bihainim ol lo bilong Sisar na ol i no save komplein. (Rom 13:​3, 5-7) Ol Kristen tru i save amamas long mekim bikpela wok moa bilong mekim ples i stap klin. Ol i laik bai ples i mas i stap klin, olsem na ol yet i go pas long klinim ples na ol i no wet long ol man bilong mekim toksave long kirapim ol. Ol i save olsem pasin bilong i stap klin i kamapim klia olsem ol i kisim gutpela skul na bihainim gutpela tingting long mekim samting. Em samting bilong olgeta wan wan man na famili long mekim. Pasin bilong klinim gut haus na rausim pipia samting i mekim na famili i no sik planti na ples i luk gut.

Pasin Bilong Mekim Gut Skin i Givim Biknem Long God Yumi Lotuim

Pasin bilong stap klin na bilas gut em hap wok lotu bilong yumi, na planti taim dispela i mekim na ol man i luksave olsem yumi narapela kain. Inap olsem 15 yangpela man na meri i go insait long wanpela haus kaikai bihain long wanpela kibung bilong ol Witnes Bilong Jehova long Toulouse, long Frans. Tupela lapun marit i sindaun klostu long ol long narapela tebol ol i ting ol bai bikhet​—olsem mekim bikpela nois na bagarapim sindaun bilong ol. Tasol tupela i kirap nogut long pasin bilong ol dispela yangpela i bilas gut long toktok gut wantaim na mekim gutpela pasin. Taim ol dispela yangpela i laik lusim haus kaikai, tupela marit i tok amamas long ol long gutpela pasin bilong ol na tupela i tokim wanpela yangpela brata olsem, long nau wan wan man tasol i save mekim kain gutpela pasin olsem.

Ol man i go lukim ol brens ofis, faktori bilong prinim ol buk na nius, na ol ples slip samting bilong ol Witnes Bilong Jehova, planti taim ol i kirap nogut long lukim ol samting i stap klin. Ol lain i save wok na stap long ol dispela ples, ol i mas waswas na wasim klos bilong ol long olgeta taim na werim klinpela klos. Ol sanda samting i gat gutpela smel i no inap mekim bodi i stap klin. Taim ol dispela lain​—em ol i save mekim wok bilong God fultaim​—ol i autim tok long ol neiba long ol apinun o long ol wiken, pasin bilong ol long mekim gut skin i save litimapim ol tok ol i autim.

‘Bihainim Ol Pasin Bilong God’

Ol Kristen i mas ‘bihainim ol pasin bilong God.’ (Efesus 5:1) Profet Aisaia i bin raitim wanpela driman we em i lukim ol ensel i givim biknem long Man Bilong Wokim olgeta samting na ol i tok, “Bikpela em i holi, em i holi, em i holi.” (Aisaia 6:3) Dispela tok i kamapim klia olsem God em i holi na klin olgeta. Olsem na God i laik bai olgeta wokboi bilong em i mas i stap holi, olsem klin. Em i tokim ol: “Yupela i mas i stap holi . . . long wanem, mi God bilong yupela, mi stap holi.”​—1 Pita 1:16.

Baibel i kirapim ol Kristen long “putim ol gutpela klos samting, inap tasol long ol.” (1 Timoti 2:9) Long Buk Kamapim Tok Hait, dispela tok, “klos i klin tru na i lait moa yet” i makim stretpela pasin bilong ol manmeri em God i tingim ol i olsem holi. (KTH 19:8) Tasol planti taim Baibel i kamapim klia olsem sin em samting i doti.​—Sindaun 15:26; Aisaia 1:16; Jems 1:27.

Long nau, planti milion manmeri i stap long ol hap we oltaim i gat hatwok bilong i stap klin long skin, tingting, na long lotuim Jehova long pasin em i laikim. Taim God i “mekim olgeta samting i kamap nupela,” dispela hevi bai pinis. (KTH 21:5) Taim truim bilong dispela tok promis i kamap, pasin bilong i no stap klin bai pinis olgeta inap oltaim oltaim.

[Futnot]

[Blok long pes 10]

God i Laik Yumi Mas i Stap Klin

Taim ol Israel i wokabaut long ples drai nating, ol i kisim tok olsem ol i mas wokim hul, pekpek long en, na karamapim hul. (Lo 23:​12-​14) Ating em wanpela wok ol inap les long mekim, long wanem, kem bilong ol i bikpela tru, tasol dispela i bin helpim ol long abrusim ol kain sik olsem sik taifoit na kolora.

God i tokim ol manmeri long ol i mas wasim o kukim ol samting i pas long bodi bilong daiman. Ating ol Israel i no bin kliagut long as bilong dispela tok, tasol dispela pasin i helpim ol long abrusim ol sik na sua samting.​—Wok Pris 11:​32-​38.

Ol pris i mas wasim han na lek bilong ol paslain long ol i mekim wok bilong ol long haus lotu sel. Bilong pulimapim wara long dis bras bilong wasim han na lek, em i wanpela bikpela wok. Tasol Lo i tok ol i mas waswas.​—Kisim Bek 30:​17-​21.

[Blok long pes 11]

Tok Bilong Wanpela Dokta

Wara em i bikpela samting bilong helpim yumi long i stap laip, tasol wara i doti inap kamapim sik na indai. Long wanpela inteviu, Dokta J. Mbangue Lobe, em nambawan dokta bilong taun Douala, Kamarun, em i kamapim sampela tok bilong helpim ol man.

Em i tok: “Boilim wara bilong dring sapos yu gat tupela tingting long en.” Tasol em i givim tok lukaut tu olsem: “Yu ken yusim marasin klorin o ol narapela marasin, tasol sapos yu no mekim stret wok long ol, dispela inap bagarapim yu. Olgeta taim wasim han bilong yu long sop na wara paslain long yu kaikai na bihain long yu go long toilet. Pe bilong sop i no bikpela, olsem na ol rabisman tu inap baim. Wasim klos bilong yu planti taim, na sapos yu gat grile na kaskas samting wasim klos long hatwara.”

Dispela dokta i tok moa olsem: “Olgeta insait long famili i mas mekim wok bilong klinim insait na ausait bilong haus. Planti taim yumi no save tingim tumas ol toilet insait long haus na hul toilet, na kwiktaim ol i kamap haus bilong ol kokoros na lang.” Em i mekim wanpela bikpela tok long ol pikinini: “Was gut long ol liklik wara long hap bilong yupela. Ol jem nogut i pulap long ol dispela wara. Long olgeta nait yupela i mas waswas long haus paslain long yupela i go slip, brasim gut tit long nait, na slip insait long moskito net.” Bikpela tingting i stap long ol dispela tok em olsem, yumi mas tingting long ol samting yumi inap mekim bilong stap klin, mekim ol dispela samting, na long dispela rot yumi ken abrusim planti sik.

[Piksa long pes 10]

Pasin bilong wasim ol klos i helpim yu long abrusim ol sik bilong skin

[Piksa long pes 10]

Ol Kristen i go pas long klinim hap ol i stap long en

[Piksa long pes 10]

Mama i save tingim gut famili, em inap mekim planti samting bilong helpim famili long i stap klin