“Namba Wan Samting Long Laip Bilong Yumi Man”
“Namba wan samting long laip bilong yumi man i olsem. Yumi mas aninit long God tasol na bihainim ol lo bilong em.”—SAVEMAN 12:13.
WANPELA profet bilong bipo i tok: “Bikpela . . . i laik bai yumi mekim pasin olsem tasol.” Orait nau em i kolim ol dispela samting Jehova i laik bai yumi mas mekim—yumi mas bihainim stretpela pasin, na laikim tru ol arapela man, na daunim tingting bilong yumi yet na i stap wanbel wantaim God bilong yumi, na bihainim em wanpela tasol.—Maika 6:8.
2 Nau long dispela taim ol man i save tingting long ol yet wan wan, na ol i laik bosim wokabaut bilong ol yet, na planti ol i no amamas long dispela tingting olsem God i laik bai ol i mas mekim sampela samting. Ol i no laik ting ol i gat wok long bihainim laik bilong em. Tasol olsem wanem long tok bilong Solomon long Buk Saveman? Em i tok: “Bilong pinisim olgeta toktok, mi laik tok olsem, namba wan samting long laip bilong yumi man i olsem. Yumi mas aninit long God tasol na bihainim ol lo bilong em.”—Saveman 12:13.
3 Maski yumi gat wanem kain sindaun na yumi gat wanem tingting long i stap bilong yumi, sapos yumi tingim ol samting i bin kirapim Solomon long mekim dispela laspela tok bilong em, dispela bai helpim gut yumi. King Solomon, em man bilong raitim dispela buk, em i bin toktok long sampela samting i save painim yumi long olgeta wan wan de. Ating sampela bai i no tingting gut pastaim na kwiktaim ol bai tok, dispela tok bilong em i olsem tok i gat hevi. Tasol God yet i bin givim tingting long em na em i raitim dispela tok, na em inap helpim yumi long skelim ol wok samting yumi mekim na wanem samting i olsem namba wan samting long yumi, na taim yumi mekim olsem bai yumi amamas.
Tingim Ol Bikpela Samting
4 Solomon i skelim gut ‘dispela wok bilong yumi’ man. Em i tok: “Mi bin tingting long kisim save long olgeta samting i save kamap long dispela graun, na mi laik tingting gut long en bilong painimaut as tru bilong en.” Tasol dispela “wok” Solomon i toktok long en, em i no wanpela wok mani—em olgeta samting ol man na meri i save mekim long i stap bilong ol. (Saveman 1:13) Orait nau yumi ken tingim sampela bikpela samting ol man i save tingim, na yumi ken skelim wantaim ol wok samting bilong yumi na ol samting i olsem namba wan samting long yumi.
5 Tru, mani em i as bilong planti samting ol man i save tingim na ol wok ol i save mekim. I no gat wanpela man inap tok olsem Solomon i no save tingim mani, olsem sampela maniman i no save tingim mani. Em i kamapim klia olsem yumi mas i gat sampela mani; sapos yumi gat mani inap long skel bilong yumi, dispela i winim pasin bilong i stap rabis o sot long ol samting bilong helpim sindaun bilong yumi. (Saveman 7:11, 12) Tasol ating yu lukim pinis olsem mani na ol samting bilong skin yumi inap baim long mani, em inap kamap olsem namba wan samting long i stap bilong ol man—long ol maniman na ol rabisman tu.
6 Tingim tok piksa bilong Jisas long wanpela maniman, em i pilim olsem mani bilong em i no inap long em, na oltaim em i wok strong bilong kisim sampela mani moa. God i skelim pasin bilong em na i tok, em i longlong man tru. Bilong wanem? Long wanem, ‘yumi no inap kisim laip long ol dispela samting bilong yumi.’ (Luk 12:15-21) Ol planti planti samting Solomon i bin mekim—winim ol samting yumi bin mekim—dispela i truim tok bilong Jisas. Kaunim stori bilong ol dispela samting long Saveman 2:4-9. Inap longpela taim Solomon i wok strong long kisim planti mani kago. Em i bin wokim ol gutpela gutpela haus na gaden. Em i bin kisim planti naispela poroman meri, na em i gat mani inap long kisim ol dispela meri. Orait, yu ting dispela bikpela mani em i bin kisim na ol samting em inap mekim long dispela mani i givim amamas tru long em, na em i pilim olsem ol wok em i bin mekim long dispela mani i gutpela tru, na i stap bilong em i gat as bilong en? Em i tokaut stret olsem: “Bihain mi tingting gut long ol dispela samting mi bin mekim long hatwok bilong mi, na mi pilim olsem, olgeta dispela samting i olsem samting nating tasol na i no inap long helpim mi liklik. I olsem man i ran i go bilong holimpas win.”—Saveman 2:11; 4:8.
7 Dispela samting i stret tru long i stap bilong planti manmeri. Yumi mas tokaut stret olsem: Maski yumi gat planti mani, dispela i no save helpim yumi long stretim olgeta hevi. Ating em inap stretim sampela hevi, olsem yumi no hatwok long painim kaikai na klos samting. Tasol yumi no inap pasim planti klos wantaim long skin bilong yumi, na taim yumi kaikai na dring, yumi no inap kisim planti tru. Na ating yu bin harim stori bilong sampela maniman em kain kain hevi i bin painim ol, olsem ol i katim marit, na ol i man bilong dring planti tumas o kisim planti drak, o oltaim ol i save kros pait wantaim ol wanblut. Wanpela maniman tru, em J. P. Getty, em i tok: “Mani i no as bilong amamas. Em inap mekim na man i no stap amamas.” I gat as tru na Solomon i tok, pasin bilong laikim tumas mani i no gat as bilong en. Skelim dispela wantaim samting Solomon i lukim pinis: “Ol wokman i save slip gut long nait, maski ol i gat planti kaikai o kaikai bilong ol i sot. Tasol maniman i no olsem. Em i save wari long ol planti samting bilong en, olsem na em i no inap slip gut.”—Saveman 5:10-12.
8 Na mani kago i no save mekim yumi i stap belgut na tingim gutpela samting bai kamap bihain, nogat. Sapos yu gat sampela mani na kago moa, ating bai yu gat sampela hevi moa long lukautim ol dispela samting na bai ol i no ken stilim, na yu no save wanem samting bai painim yu tumora. Ating olgeta mani kago bilong yu bai lus, na laip bilong yu wantaim? Em yu no save. (Saveman 5:13-17; 9:11, 12) Olsem na i no hatwok long save, i stap bilong yumi na ol wok yumi mekim i no bilong kisim mani kago tasol—i gat narapela as bilong en i winim tru mani kago na i save stap longtaim.
Famili, Biknem, Strong
9 Taim Solomon i skelim i stap bilong yumi man, em i skelim tu pasin bilong tingting tasol long famili. Baibel i mekim bikpela stori long ol famili, na i toktok tu long amamas bilong kamapim ol pikinini na mekim bikpela long ol. (Stat 2:22-24; Song 127:3-5; Sindaun 5:15, 18-20; 6:20; Mak 10:6-9; Efesus 5:22-33) Tasol yu ting yumi stap bilong mekim dispela samting tasol? I olsem planti manmeri ol i gat kain tingting olsem, long wanem, sampela lain i ting marit, na pikinini, na famili i bikpela samting tru long i stap bilong ol. Tasol Saveman 6:3 i soim yumi, maski yumi gat 100 pikinini, dispela i no as na bai yumi gat amamas long i stap bilong yumi. Yumi ken tingim planti papamama em ol i save lusim planti samting bambai ol inap helpim ol pikinini long kisim ol samting na bai i stap bilong ol i gutpela. Dispela pasin bilong ol papamama i gutpela, tasol Man bilong wokim yumi i no makim olsem namba wan samting long i stap bilong yumi em wok bilong kamapim pikinini, olsem ol animal i save mekim na bai lain bilong ol i no ken pinis.
10 Long gutpela tingting Solomon i kamapim klia sampela hevi long i stap bilong ol famili. Olsem: Ating man i gat bikpela tingting tru long bungim mani samting bilong helpim ol pikinini na ol bubu bilong em taim em i dai. Tasol olsem wanem? Bai ol i bihainim gutpela tingting na save? O ol bai mekim pasin longlong long ol samting em i bin hatwok long bungim bilong ol? Sapos samting olsem i kamap, sori tumas, “dispela pasin i nogut tru, na i no gat as bilong en”!—Saveman 2:18-21; 1 King 12:8; 2 Stori 12:1- 4, 9.
11 Tasol planti man i mekim pasin i narapela kain tru long dispela. Ol i putim ol samting bilong famili i stap nambatu tasol, na ol i gat bikpela tingting long kisim biknem o strong bilong bosim ol narapela. Ating dispela pasin em samting ol man i save mekim, na ol meri i no save mekim tumas. Olsem wanem? Yu bin lukim dispela pasin long ol wanskul, o wanwok, o ol man i sindaun long hap bilong yu? Planti ol i wok strong tru long kisim biknem, o kisim namba bilong bosim ol narapela. Tasol yu ting dispela i as na yumi stap?
12 Yumi ken tingim sampela man ol i save hatwok tru long kisim biknem namel long ol man, maski ol i liklik lain o bikpela lain. Yumi lukim dispela pasin long skul, na long hap yumi sindaun long en, na namel long sampela lain. Na dispela tingting i strong tru long bel bilong ol man i laik kisim nem long malenim piksa, o pilaim musik, o mekim singsing samting, o long wok politik. Tasol dispela hatwok bilong ol i no gat as bilong en, a? Solomon i tok stret taim em i tok, dispela samting i olsem “man i ran i go bilong holimpas win.” (Saveman 4:4) Na sapos wanpela yangpela i kisim nem insait long lain bilong wanpela klap, o wanpela tim bilong spot, o long wanpela lain bilong pilaim musik—o wanpela man o meri i kisim nem insait long wanpela kampani o long wanpela lain—yu ting hamas man i save em i gat nem? Yu ting ol man i stap long ol narapela kantri (o long kantri bilong em yet) ol i save em i stap? Nogat, a? Ol bai mekim yet ol wok samting olsem ol i save mekim long olgeta de na ol i no save long dispela nem em i bin kisim. Na i wankain tu long strong o namba man i kisim long ples wok, o long wanpela taun, o long wanpela lain.
13 Dispela nem o namba man i kisim, wanem gutpela samting em i save kisim long en bihain? Taim wanpela lain i go pinis na nupela lain i kamap, ol man i gat nem na strong ol i save dai na ol man i lusim tingting long ol. Dispela samting i save painim ol man bilong wokim haus, na pilaim musik, na singsing samting, na ol man i gat wok long helpim ol lain i stap nogut, na ol kain man olsem, na planti man bilong politik na ol kepten samting bilong ami. Yu save long hamas man i bin holim ol kain wok olsem na ol i bin i stap laip namel long yia 1700 na 1800? Em nau, Solomon i tok stret tru: “Dok i gat laip i winim laion i dai pinis. . . . Ol man i gat laip . . . ol i save bai ol i dai. Tasol ol man i dai pinis, ol i no inap save long wanpela samting. . . . Ol man i lusim tingting pinis long ol.” (Saveman 9:4, 5) Na sapos yumi bilong i stap nau tasol, orait wok bilong yumi long kisim nem o strong, dispela wok i no gat as bilong en.a
Samting Yumi Tingim na Wok Bilong Yumi
14 Solomon i no stori long planti wok samting o ol amamas ol man i save tingting long en. Tasol ol tok em i raitim em inap long givim tingting long yumi. Taim yumi skelim ol tok bilong Buk Saveman, yumi no ken ting em ol tok i gat hevi tasol, long wanem, long stretpela tingting yumi bin skelim ol tok bilong wanpela buk bilong Baibel em God Jehova i bin kirapim man long raitim bilong helpim yumi. Em inap helpim yumi olgeta wan wan long stretim tingting bilong yumi long ol samting bilong i stap bilong yumi na ol samting yumi ting i bikpela samting. (Saveman 7:2; 2 Timoti 3:16, 17) Yumi inap pilim dispela samting long tok Jehova i bin helpim Solomon long mekim taim em i skelim pinis ol dispela samting.
15 Wanpela samting Solomon i kamapim planti taim, em olsem: Ol wokman bilong trupela God i mas kisim amamas long ol wok ol i mekim long ai bilong Em. Solomon i tok: “Mi tingting long dispela samting na mi save i gat wanpela pasin i win tru. Dispela pasin i olsem. Yumi mas amamas na mekim gutpela pasin long taim yumi stap long graun. Na tu yumi mas kaikai na dring na amamas long olgeta samting yumi mekim. Dispela i olsem presen God i givim yumi.” (Saveman 2:24; 3:12, 13; 5:18; 8:15) Solomon i no laik kirapim yumi long mekim ol pati na amamas na mekim nabaut, nogat; na em i no laik kirapim wanpela tingting olsem “Yumi kaikai na dring, long wanem, tumora bai yumi dai.” (1 Korin 15:14, 32-34) Insait bilong dispela tok bilong Solomon i olsem: Yumi mas kisim amamas long ol samting yumi man i save laik long mekim, olsem kaikai na dring, na “mekim gutpela pasin long taim yumi stap long graun.” Em nau, bikpela samting tru long i stap bilong yumi, em yumi mas mekim laik bilong Man i bin wokim yumi, em yet i save makim wanem samting tru i gutpela.—Song 25:8; Saveman 9:1; Mak 10:17, 18; Rom 12:2.
16 Solomon i tok: “Goan, yu go kaikai na amamas. Yu dring wain na belgut. God i orait pinis long dispela pasin [olsem “God tru i amamas long ol wok bilong yu,” NW].” (Saveman 9:7-9) Yes, man o meri i belgut long i stap bilong em, em i save mekim planti gutpela wok God i amamas long en. Olsem na long olgeta taim na long olgeta samting yumi mekim, yumi mas tingim em. Dispela kain tingting i narapela kain tru long tingting bilong planti man—ol samting ol i mekim, em tingting bilong ol man tasol i as bilong en!
17 Sampela lotu i tok, yumi save stap laip yet bihain long taim yumi dai, tasol planti man i bilip olsem ol i bilong i stap nau tasol, na ol i no save, bai ol i stap laip yet bihain long taim ol i dai o nogat. Ating yu bin lukim pasin ol i mekim olsem Solomon i stori long en: “Ol man i no kisim bekim kwiktaim long rong bilong ol, olsem na dispela i kirapim tingting bilong ol manmeri na ol i strong long mekim pasin nogut.” (Saveman 8:11) Na maski sampela man i no save kirap na mekim ol pasin nogut, ol i kamapim long ples klia olsem ol i tingim i stap bilong ol bilong nau tasol. Dispela em i wanpela as na mani, kago, biknem, namba long bosim man, famili, o ol kain samting olsem, i kamap olsem bikpela samting tru long ol. Tasol dispela tok Solomon i mekim i gat narapela hap bilong en. Em i tok moa olsem: “Sampela taim ol man bilong mekim sin i save mekim planti rong tumas, tasol ol i stap longpela taim long graun na ol i no i dai kwik. Mi save . . . ‘man i aninit long God, bai i stap gut. Na man i save mekim pasin nogut, bai em i no inap i stap gut. Bai em i stap sotpela taim tasol long graun, long wanem, em i no aninit long God.’ ” (Saveman 8:12, 13) Yes, Solomon i bilip tru olsem i stap bilong yumi bai i gutpela sapos yumi “aninit long God.” Em bai i gutpela olsem wanem? Yumi inap kisim bekim bilong dispela askim long tok Solomon i mekim, olsem ol man nogut bai i stap “sotpela taim tasol.” Tasol Jehova inap skruim planti yia moa long i stap bilong yumi.
18 Ol manmeri i no lapun yet ol i mas tingim moa yet dispela tok i tru, olsem: Sapos ol i aninit long God bai ol i stap gut. Ating yu lukim pinis pasin olsem: Man i ran strong long resis, tasol em i pundaun liklik na em i lus. Wanpela strongpela ami i lus long pait. Wanpela bisnisman i smat tru, tasol em i kamap rabisman. Na i gat planti ol narapela samting i save painim ol man na ol i no bin save long en. Tasol yu inap save gut long wanpela samting, olsem: Gutpela rot bilong bihainim, em yu mas amamas long i stap bilong yu taim yu mekim ol gutpela wok i stret wantaim ol lo bilong God long ol stretpela pasin yumi mas bihainim, na i stret wantaim laik bilong em. (Saveman 9:11) Long rot bilong Baibel yu mas kisim save long laik bilong God, na dediket long em, na kamap wanpela Kristen i baptais pinis.—Matyu 28:19, 20.
19 Man bilong wokim yumi i no inap subim ol yangpela o ol narapela long bihainim rot em i makim. Sapos ol i laik, ol i ken givim bel long kisim bikpela skul, na lusim planti yia moa long kaunim ol planti planti buk i kamapim save bilong ol man. Ol dispela samting bai mekim na bihain skin bilong ol bai i les tru. O ol i ken larim olpela bel i stiaim ol, o bihainim ol samting ai bilong ol i laikim. Dispela bai mekim na bihain ol bai bel hevi na tingting planti, na taim ol i lusim pinis planti yia long i stap bilong ol long mekim ol dispela wok, bihain bai ol i lukim olsem ol dispela samting i no gat as bilong en. (Saveman 11:9–12:12; 1 Jon 2:15-17) Olsem na Solomon i givim wanpela tok long ol yangpela—em wanpela tok yumi mas tingim gut, maski yumi gat hamas krismas: “God i bin wokim yumi olgeta. Olsem na long taim yupela i yangpela yet, yupela i mas tingim em. Nogut yupela i lusim tingting long em, na bihain yupela i kamap lapun na taim nogut i painim yupela, na bai yupela wan wan i tok olsem, ‘Mi no amamas long laip bilong mi.’ ”—Saveman 12:1.
20 Orait, yumi skelim pinis ol dispela samting na yumi ken tok wanem? Solomon i bin kisim wanem tingting long en? Em i skelim “olgeta samting i save kamap long dispela graun, na tru tumas, ol dispela samting i no gat as bilong en. I olsem wanpela man i ran i go bilong holimpas win.” (Saveman 1:14) Tok bilong Buk Saveman i no tok bilong wanpela man em i laik painim rong long ol samting ol man i mekim, o em i bel nogut na i no amamas, nogat. Ol dispela tok i hap bilong Baibel em God yet i bin givim tingting long ol man na ol i raitim, olsem na yumi mas tingim gut ol tok bilong dispela buk.
21 Solomon i skelim ol hatwok bilong ol man, na ol hevi bilong ol, na laik bilong ol long mekim wanpela bikpela wok samting. Em i tingim ol samting i save painim yumi ol man, na ol hevi em planti man i kisim taim ol i lukim ol wok bilong ol i lus nating. Na em i tingim ol hevi samting em sin bilong yumi man i kamapim long yumi na bihain yumi dai. Na em i kamapim tu ol save God i bin givim long em olsem ol man i dai pinis ol i stap olsem wanem, na em i tingting tu long laip ol inap kisim long bihain. Man bilong skelim ol dispela samting, em wanpela man God i bin givim gutpela tingting na save tru long em, na em i winim klostu olgeta saveman i bin i stap long graun. Orait, ol tok em i mekim taim em i skelim pinis ol dispela samting, em i raitim long Baibel Holi bilong helpim olgeta manmeri em ol i laik tru bai i stap bilong ol i gat as bilong en. Olsem na yumi mas wanbel long tok bilong em, a?
22 Orait, laspela tok bilong Solomon i olsem: “Bilong pinisim olgeta toktok, mi laik tok olsem, namba wan samting long laip bilong yumi man i olsem. Yumi mas aninit long God tasol na bihainim ol lo bilong em. God bai i kotim yumi long olgeta pasin yumi bin mekim, em ol gutpela pasin na ol pasin nogut na ol pasin hait.”—Saveman 12:13, 14.
[Futnot]
a Wanpela Wastaua (tok Inglis) bilong bipo i mekim wanpela tok i gat gutpela tingting long en, olsem: “Yumi no ken lusim nating taim bilong yumi long ol samting i no gat as bilong en . . . Sapos yumi bilong i stap nau tasol, i no gat wanpela samting i bikpela samting. Laip bilong yumi bilong nau i olsem wanpela bal yumi tromoi i go antap na kwiktaim em i pundaun gen long graun. Em i olsem tewel bilong diwai samting i go pinis hariap, o wanpela plaua em kala bilong en i wok long pinis hariap, o wanpela hap gras ol bai katim na em bai drai hariap. . . . Sapos yumi tingim ol de na yia samting i save go i go inap oltaim oltaim, ol yia long laip bilong yumi i olsem samting nating tasol. Wanpela liklik hap wara i pundaun long wanpela wara, em i winim ol yia long laip bilong yumi. [Solomon] i tok stret tru taim em i skelim planti wok samting ol man bilong graun i save mekim na em i tok, ol dispela wok i no gat as bilong en. Kwiktaim yumi save dai na i olsem i no gat as na yumi bin kamap; yumi wanpela bilong ol bilion bilion manmeri ol i bin kamap na ol i go pinis, na klostu olgeta man i no save yumi bin i stap. Dispela tingting i no bilong daunim yumi o mekim yumi i bel hevi na tingting tasol long samting nogut bai painim yumi, nogat. Dispela tok i stret, na em i wanpela samting yumi mas tingim, na em i stretpela tingting yumi mas kisim sapos yumi bilong i stap nau tasol.”—Ogas 1, 1957, pes 472.
Yu Inap Tingim?
◻ Bilong bihainim gutpela tingting, yu mas ting olsem wanem long ol kago samting?
◻ Bilong wanem yumi no ken tingting tasol long famili, o kisim biknem, o kisim namba long bosim ol man?
◻ Solomon i laik kirapim yumi long kisim wanem tingting bilong God long ol samting bilong amamas?
◻ Yu skelim pinis ol tok bilong Buk Saveman na dispela i helpim yu olsem wanem?
[Askim Bilong Stadi]
1, 2. Bilong wanem i stret yumi mas tingim ol samting God i laik bai yumi mas mekim?
3. Bilong wanem yumi mas tingim gut ol tok bilong Buk Saveman?
4. Long Buk Saveman, Solomon i skelim na toktok long wanem samting?
5. Wanem wanpela samting ol man i save tingim moa yet?
6. Taim yumi skelim wanpela tok piksa bilong Jisas na ol samting i bin painim Solomon, dispela inap givim wanem tingting long yumi long mani?
7. (a) Ol samting i save painim yumi man i kamapim klia wanem samting bilong mani? (b) Yu bin lukim wanem samting na dispela i truim tok bilong Solomon?
8. I gat wanem as na yumi no ken ting mani em i bikpela samting tru?
9. I gat wanem as na Solomon i skelim i stap bilong ol famili?
10. Sapos yumi tingim famili tasol, olsem wanem dispela inap kamap olsem samting i no gat as bilong en?
11, 12. (a) Sampela man ol i bin tingting tasol long mekim wanem? (b) Olsem wanem yumi inap tok, pasin bilong wok strong long kisim biknem i olsem wanpela “man i ran i go bilong holimpas win”?
13. (a) Olsem wanem Saveman 9:4, 5 i helpim yumi long kisim stretpela tingting long pasin bilong wok strong long kisim biknem o strong? (b) Sapos yumi bilong i stap nau tasol, orait yumi mas tingim wanem ol samting? (Lukim sta daunbilo.)
14. Bilong wanem Buk Saveman i mas helpim yumi wan wan yet?
15, 16. (a) Solomon i gat wanem tingting long kisim amamas long i stap bilong yumi? (b) Olsem Solomon i tok, yumi mas mekim wanem bambai yumi ken kisim amamas long i stap bilong yumi?
17, 18. (a) Planti man i gat wanem tingting long i stap bilong ol? (b) Wanem samting i save kamap na oltaim yumi mas tingim gut?
19. Ol yangpela inap mekim wanem samting long i stap bilong ol? Tasol sapos ol i gat gutpela tingting bai ol i mekim wanem?
20. Yumi mas i gat wanem stretpela tingting long tok bilong Buk Saveman?
21, 22. (a) Solomon i skelim wanem ol samting long i stap bilong yumi man? (b) Em i skelim pinis ol dispela samting na em i tok wanem? (c) Yu skelim pinis ol tok bilong Buk Saveman na dispela i mekim wanem long yu?
[Ol Piksa long pes 15]
Mani kago i no as bilong amamas
[Piksa long pes 17]
Ol yangpela i ken bilip tru olsem, sapos ol i aninit long God bai ol i stap gutpela