Pasin Bilong Givim i Save Kamapim Amamas
GENIVAL i save sindaun long wanpela ples olsem bilong ol rabisman long not-is Brasil, na em i save lukautim meri pikinini bilong em long liklik pe tru em i save kisim olsem wanpela sekiuriti long haus sik. Maski em i gat hatwok long lukautim famili, oltaim em i save givim namba 10 hap bilong pe bilong em long lotu. Em i rapim bel bilong em bilong makim olsem em i hangre, na em i tok: “Sampela taim famili bilong mi i stap hangre, tasol mi laik givim ol nambawan samting bilong mi long God, maski mi bai sot tru long ol samting.”
Bihain ol i pinisim Genival long wok, tasol em i wok yet long givim namba 10 hap long lotu. Pris bilong em i tokim em long givim bikpela mani long lotu na long dispela rot em i ken traim God. Pris i tok, em i ken bilip tru olsem God bai givim bikpela blesing tru long em. Olsem na Genival i tingting long salim haus bilong em, na mani em i kisim em bai givim long lotu.
Na i no Genival tasol i gat gutpela bel na i givim mani long lotu. Planti manmeri i rabis olgeta ol i save givim namba 10 hap, long wanem, lotu i bin skulim ol olsem pasin bilong givim namba 10 hap em i wanpela lo bilong Baibel. Yu ting dispela tok i stret?
Namba Ten Hap na Lo Bilong Moses
Lo bilong givim namba 10 hap bilong ol samting, em i insait long Lo em God Jehova i bin givim long 12-pela lain bilong Israel, winim 3,500 yia i go pinis. Dispela Lo i tok olsem ol i mas givim namba 10 hap bilong olgeta kaikai i kamap long gaden bilong ol, na namba 10 hap bilong ol lain bulmakau sipsip bilong ol, i go long lain Livai bilong helpim ol long mekim wok bilong ol long haus sel bilong God.—Wok Pris 27:30, 32; Namba 18:21, 24.
Jehova i toksave long ol Israel olsem Lo bai i no hatwok tumas long ol i bihainim. (Lo 30:11) Sapos ol i bihainim gut ol lo bilong Jehova, olsem dispela lo bilong givim namba 10 hap, em i tok promis olsem ol bai kisim planti kaikai tru long gaden bilong ol. Na bilong lukautim ol na ol i no ken sot, long olgeta yia ol i save putim namba 10 hap bilong ol kaikai samting bilong ol, em ol i save mekim wok long en taim ol i bung wantaim long ol bikpela de bilong lotu. Long dispela rot, “ol man bilong narapela kantri na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis,” ol i ken i kam na kisim kaikai long laik bilong ol yet.—Lo 14:28, 29; 28:1, 2, 11-14.
Lo i no kolim wanpela strafe bilong ol man i no givim namba 10 hap, tasol olgeta wan wan Israel i gat wok long helpim lotu i tru long dispela rot. Long taim bilong Malakai, Jehova i sutim tok long ol Israel em ol i no bin givim namba 10 hap, na em i tok ‘ol i save stilim ol samting bilong em na ol samting lo i tok ol i mas givim long em.’ (Malakai 3:8) Orait yu ting God inap sutim wankain tok long ol Kristen i no save givim namba 10 hap long lotu?
Tingim dispela: Ol lo bilong wanpela kantri i no gat strong long ol narapela kantri. Olsem: Long Inglan i gat lo i tok ol man i mas draivim ka long han kais bilong rot, tasol ol draiva long Frans i no gat wok long bihainim dispela lo. Na olsem tasol, lo bilong givim namba 10 hap long lotu, em i insait long wanpela kontrak God i bin mekim wantaim lain Israel tasol. (Kisim Bek 19:3-8; Song 147:19, 20) Ol Israel tasol i mas bihainim dispela lo.
Narapela samting i olsem: I tru tingting bilong God i no save senis, tasol sampela taim ol lo bilong em i save senis. (Malakai 3:6) Baibel i tokaut strong olsem, taim Jisas i dai olsem ofa long 33 C.E., God i bin “rausim” Lo wantaim lo bilong givim “wanpela hap bilong ol samting bilong ol.”—Kolosi 2:13, 14; Efesus 2:13-15; Hibru 7:5, 18.
Pasin Kristen Long Givim
Tasol ol i mas kisim yet mani bilong helpim lotu i tru. Jisas i bin givim wok long ol disaipel long ‘autim tok long olgeta hap bilong graun.’ (Aposel 1:8) Ol bilipman i wok long kamap planti, olsem na i mas i gat planti tisa na wasman bilong i go lukim na strongim ol kongrigesen. Sampela taim ol i gat wok long lukautim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini i no gat papamama, na ol narapela i sot long ol samting. Ol Kristen bilong pastaim i kisim we mani bilong mekim dispela wok?
Long 55 C.E. samting, ol i salim tok i go long ol Kristen bilong ol narapela lain i stap long Yurop na Esia Maina bilong helpim ol Kristen bilong kongrigesen i stap long Judia em ol i sot tru long ol samting bilong skin. Long pas aposel Pol i raitim long kongrigesen bilong Korin, em i stori long olsem wanem ol i bin ‘bungim mani bilong givim long ol manmeri bilong God.’ (1 Korin 16:1) Ating bai yu kirap nogut long tok bilong Pol i kamapim klia pasin Kristen bilong givim mani samting bilong helpim lotu.
Aposel Pol i no subim ol wanbilip long givim mani. Nogat. Ol Kristen bilong Masedonia em “bikpela hevi i kamap long ol” na “ol i stap rabis tru,” ol i ‘strong tru long ol i ken helpim ol manmeri bilong God i stap long distrik Judia.’—2 Korin 8:1-4.
Tru, Pol i wok long kirapim ol Korin em ol i gat bikpela mani liklik long bihainim pasin bilong ol brata bilong ol long Masedonia long givim samting. Tasol olsem wanpela buk i tok, em i ‘no tok ol i mas mekim olsem, nogat. Em i laik askim ol tasol, o givim tingting long ol, o kirapim ol long mekim. Sapos em i subim ol Korin long givim, bai pasin sori i no kirapim ol long givim, na ol i no mekim long laik bilong ol yet.’ Pol i save, “God i save laikim man i amamas na i givim samting long laik bilong em yet,” na em i no ken “bel hevi long givim samting” o “ting ol man i strong tumas long em i mas givim.”—2 Korin 9:7.
Strongpela bilip na gutpela save wantaim pasin bilong laikim tru ol wanlain Kristen bai kirapim ol Korin long givim samting long laik bilong ol yet.—2 Korin 8:7, 8.
‘Save Gut Long Samting Ol i Laik Givim’
Pol i no makim stret hamas mani ol i mas givim, nogat. Em i tok tasol long pasin ol i ken mekim, olsem: “Long olgeta Sande yupela olgeta wan wan i mas tilim mani yupela i bin kisim long dispela wik, na putim hap i stap.” (1 Korin 16:2) Sapos ol Korin i makim hap mani na putim i stap long olgeta wik, orait taim Pol i kamap long ol, ol i no ken pilim olsem em i subim ol long givim, na bel bilong ol i no ken kirap nating na ol i givim. Hamas mani Kristen i tingting long givim, em samting bilong em yet long makim, olsem long bel bilong em yet ‘em i laik givim.’—2 Korin 9:5, 7.
Bilong kisim planti kaikai, ol Korin i mas planim planti kaikai. Pol i no tok ol i mas givim givim, maski ol i sot olgeta. Em i tokim ol, “Mi no tok yupela i mas karim bikpela hevi.” Em i amamas long ‘ol samting ol inap long givim, na i no ol samting ol i no gat.’ (2 Korin 8:12, 13; 9:6) Long pas Pol i raitim bihain long dispela, em i tok lukaut olsem: “Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet . . . orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru.” (1 Timoti 5:8) Pol i no laik kirapim ol long bihainim wanpela pasin bilong givim i kalapim dispela stiatok.
Tingim dispela: Pol i lukautim wok bilong ‘bungim mani bilong givim long ol manmeri bilong God’ em ol i sot long ol samting. Baibel i no tok, Pol o ol narapela aposel i stretim rot bilong bungim mani o kisim namba 10 hap bilong helpim wok bilong ol yet long autim tok, nogat. (Aposel 3:6) Oltaim Pol i amamas long kisim ol presen ol kongrigesen i salim i kam long em, na em i was gut na abrusim pasin bilong ‘givim hevi long ol long lukautim em long kaikai samting.’—1 Tesalonaika 2:9; Filipai 4:15-18.
Pasin Bilong Givim Long Nau
Em nau, long taim bilong ol Kristen bilong pastaim, ol disaipel bilong Krais i save givim ol samting long laik bilong ol yet, na ol i no bihainim pasin bilong givim namba 10 hap. Tasol ating yu tingting olsem dispela em i gutpela rot bilong kisim mani bilong mekim wok bilong autim gutnius na bilong lukautim ol Kristen i sot long ol samting bilong skin.
Orait tingim dispela samting: Long 1879 ol lain bilong wokim dispela nius ol i tokaut olsem ol i no ken “krai o singaut long ol man na askim ol long givim mani” bilong helpim wok bilong ol. Olsem wanem? Dispela pasin i pasim wok bilong ol Witnes Bilong Jehova long bringim tok i tru bilong Baibel i go long olgeta hap?
Long nau, ol Witnes i save tilim ol Baibel, ol buk Kristen, na ol nius samting long 235 kantri. Wastaua, em wanpela nius bilong Baibel bilong skulim ol man, pastaim ol i save tilim 6,000 long olgeta mun, na ol i wokim long wanpela tok ples tasol. Tasol long nau em i save kamap tupela taim long olgeta mun na ol i save prinim 24,000,000 samting long 146 tok ples. Bilong stretim wok bilong skulim ol man bilong olgeta hap long Baibel, ol Witnes i bin wokim o baim ol haus brens long 110 kantri bilong lukautim wok bilong ol. Na tu, ol i bin wokim planti tausen haus bilong mekim ol miting long en, na ol bikpela haus kibung bilong helpim ol manmeri i laik kisim sampela save moa long Baibel.
Tru, nambawan bikpela wok bilong ol Witnes Bilong Jehova em bilong lukautim ol man long ol samting bilong spirit, tasol ol i save lukautim ol wanbilip long ol samting bilong skin tu em ol i sot long en. Taim ol pait bilong kantri, guria, bikpela san na bikpela win ren i mekim na ol brata bilong ol i sot long ol samting, ol i hariap long salim marasin, kaikai, klos, na ol narapela samting ol i mas kisim. Mani bilong mekim dispela wok, em mani ol wan wan Kristen na ol kongrigesen i save givim long laik bilong ol yet.
Dispela pasin bilong givim mani long laik bilong man yet, em i save wok gut, na tu, em i no save givim hevi long ol man i rabis liklik, olsem Genival, em yumi stori pinis long em. Gutpela tru, taim em i no salim yet haus bilong em, Maria, em wanpela Witnes Bilong Jehova i mekim wok bilong God fultaim, em i go long haus bilong Genival na autim tok long em. Genival i tingim dispela taim na em i tok: “Dispela tok em i givim long mi i helpim famili bilong mi long abrusim planti hevi.”
Genival i kisim save olsem, bilong mekim wok bilong God, i no olsem em i mas givim namba 10 hap long lotu. Long nau dispela i no wanpela lo bilong Baibel yumi mas bihainim. Na em i kisim save olsem, God i save mekim gut long ol Kristen taim ol i givim mani tasol ol i no gat wok long givim bikpela mani i winim skel bilong ol.
Genival i save kisim bikpela amamas long pasin bilong givim mani long laik bilong em yet. Em i tok: “Maski mi givim mani inap olsem 10 pesen o nogat, mi amamas long mani mi givim, na mi save Jehova tu i amamas.”
[Blok/Ol Piksa long pes 6]
Ol Tisa Bilong Lotu i Bin Tok Long Givim Namba Ten Hap?
“Ol maniman namel long yumi i save helpim ol man i sot long ol samting . . . Ol man i gat planti mani, na ol i gat laik, ol i save givim mani ol i ting i stret long ol i givim.”—Buk The First Apology, Justin Martyr, 150 C.E. samting.
“Ol Juda i bin dediketim namba 10 hap bilong ol kago bilong ol long God, tasol ol man i bin kamap fri i givim olgeta samting bilong ol long mekim wok bilong Bikpela, . . . olsem dispela rabismeri em i bin tromoi olgeta mani bilong em long bokis mani bilong haus bilong God.”—Buk Against Heresies, Irenaeus, 180 C.E. samting.
“Yumi gat bokis mani bilong yumi, tasol em i no gat mani bilong baim God long kisim bek yumi, olsem wanpela lotu i save makim pe ol man i mas givim. Long wanpela de long mun, sapos man i gat laik long mekim, em i ken putim liklik mani, sapos em i amamas long mekim, na sapos em inap long mekim: long wanem, i no gat lo i tok em i mas mekim; em i givim long laik bilong em yet.”—Buk Apology, Tertullian, 197 C.E. samting.
“Taim Lotu Kristen i go bikpela na kain kain lain bilong en i kamap, ol i mas kamapim ol lo bilong lukautim ol pris long olgeta taim. Pasin bilong givim namba 10 hap long lotu, ol i kisim long Lo Bilong Moses . . . I luk olsem namba wan taim ol i bin kirapim dispela lo, em i stap long wanpela pas bilong ol bisop i bin bung long Tours, long yia 567 na long ol lo bilong lotu i bin kamap long Kibung Bilong Macon long yia 585.”—Buk The Catholic Encyclopedia.
[Kredit Lain]
Coin, top left: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Piksa long pes 4, 5]
Taim man i givim mani long laik bilong em yet, em i save kisim amamas
[Ol Piksa long pes 7]
Mani ol man i givim long laik bilong ol yet, em i save helpim wok bilong autim tok, na helpim ol man long taim ol bikpela bagarap i kamap, na wokim ol haus bilong mekim miting long en