SAPTA 14
Jehova i Kamapim “Pe Bilong Baim Bek Planti Manmeri”
1, 2. Baibel i tok wanem long i stap bilong ol manmeri? Long wanem rot tasol ol hevi inap pinis?
“OLGETA samting God i bin wokim, ol i wok long krai na pilim pen wantaim.” (Rom 8:22) Taim Pol i mekim dispela tok em i kamapim olsem yumi stap tarangu tru. Long tingting bilong yumi ol man, i luk olsem i no gat rot bilong pinisim pen, sin, na dai. Tasol Jehova i no olsem ol man, em inap mekim olgeta samting. (Namba 23:19) God bilong stretpela pasin i bin stretim rot na ol hevi bilong yumi bai pinis. Dispela rot em pe bilong baim bek ol man.
2 Pe bilong baim bek ol man em i nambawan gutpela presen Jehova i bin givim long ol manmeri. Long rot bilong en yumi inap lusim kalabus bilong sin na dai. (Efesus 1:7) Em i as na ol man i ken bilip na wet long kisim laip oltaim, long heven o long Paradais long graun. (Luk 23:43; Jon 3:16; 1 Pita 1:4) Tasol dispela pe bilong baim bek ol man em wanem samting tru? Olsem wanem em i lainim yumi long stretpela pasin bilong Jehova?
I Mas i Gat Pe Bilong Baim Bek Man
3. (a) Bilong wanem i mas i gat pe bilong baim bek ol man? (b) Bilong wanem God i no inap senisim strafe na tok ol pikinini bilong Adam i no ken i dai?
3 Sin bilong Adam i mekim na i mas i gat pe bilong baim bek ol man. Adam i sakim tok bilong God na long dispela rot em i givim sik, bel hevi, pen, na dai long ol pikinini bilong em. (Stat 2:17; Rom 8:20) God i no inap larim bel sori i stiaim em na bai em i senisim strafe na tok olsem ol man i no ken i dai. Sapos God i mekim olsem em i no bihainim lo bilong em yet, dispela lo i tok: “Pe bilong sin em dai.” (Rom 6:23) Na sapos Jehova i pinisim strong bilong ol lo bilong em yet, ol samting bai paul nabaut na pasin bilong sakim lo bai pulap long heven na long graun!
4, 5. (a) Olsem wanem Satan i bagarapim gutnem bilong God? Bilong wanem Jehova i mas bekim ol dispela tok Satan i sutim? (b) Satan i sutim wanem tok long ol wokman bilong Jehova i stap gut long em?
4 Olsem yumi lukim long Sapta 12, pasin bikhet i kamap long Iden i kamapim ol bikpela tok. Satan i bagarapim gutnem bilong God. Em i tok, Jehova i giaman na em i hatpela bos na em i no larim ol lain em i bin wokim long i stap fri. (Stat 3:1-5) I luk olsem Satan i bagarapim ol samting God i tingting pinis long mekim olsem graun i mas pulap long ol stretpela man, olsem na Satan i tok tu olsem God i no inap mekim ol samting em i bin tok long mekim. (Stat 1:28; Aisaia 55:10, 11) Sapos Jehova i no bekim ol dispela bikpela tok Satan i bin sutim, ating planti ensel na planti man i no inap bilip tumas long wok bos bilong em.
5 Satan i sutim tok tu long ol wokman bilong Jehova i stap gut long em. Em i tok, ol i tingim ol yet tasol na long dispela as ol i lotuim Em, na sapos sampela hevi i painim ol, i no gat wanpela bai stap gut long God. (Jop 1:9-11) Ol dispela tok i bikpela samting tru, winim ol hevi bilong ol man. I stret Jehova i mas bekim ol dispela tok Satan i sutim. Tasol olsem wanem God inap stretim ol dispela tok na kisim bek ol manmeri tu?
Pe Bilong Baim Bek Ol Man—Pe i Wankain
6. Baibel i mekim wanem ol tok bilong stori long rot bilong God long baim bek ol manmeri?
6 Rot Jehova i bihainim bilong stretim hevi i kamapim pasin marimari na stretpela pasin—i no gat wanpela man inap kamapim kain rot olsem. Tasol man i no hatwok long kliagut long en. Baibel i kolim dispela samting olsem baim, kamap wanbel, na tekewe sin. (Galesia 3:13; Kolosi 1:20; Hibru 2:17) Tasol ating tok Jisas yet i bin mekim i kamapim gut dispela samting. Em i tok: “Pikinini bilong man i no kam bilong ol man i mas helpim em, nogat, em i kam bilong helpim ol man na givim laip bilong em olsem pe bilong baim bek [tok Grik, lyʹtron] planti manmeri.”—Matyu 20:28.
7, 8. (a) Long Baibel dispela tok “pe bilong baim bek man” i makim wanem samting? (b) Olsem wanem pe bilong baim bek man i makim samting i wankain?
7 Pe bilong baim bek ol man em wanem samting? Tok Grik ol i mekim wok long en long dispela hap, ol i kisim long wanpela tok i makim “lusim, larim i go.” Ol i mekim wok long dispela tok bilong makim mani bilong baim bek ol man em narapela lain i bin kisim ol long taim bilong pait. Olsem na yumi ken tok pe bilong baim bek ol man em i olsem pe bilong kisim bek samting. Long Ol Skripsa Hibru, dispela tok “pe bilong baim bek man” (koʹpher) i kam long wanpela tok i makim “karamapim.” Olsem: God i tokim Noa long em i mas “peintim” [tok Hibru, “karamapim”] (wanpela tok i makim wankain samting) sip long kolta. (Stat 6:14) Dispela i helpim yumi long save olsem pe bilong baim bek ol man i makim tu pasin bilong “fogivim” [tok Hibru “karamapim”] sin.—Buk Song 65:3.
8 Wanpela buk (Theological Dictionary of the New Testament) i tok, dispela tok (koʹpher) “i save makim samting i wankain.” Olsem na bilong givim pe bilong baim bek ol man long sin, o karamapim sin, i mas i gat pe i wankain stret, o i karamapim tru ol samting nogut sin i save kamapim. Olsem na Lo God i givim long lain Israel i tok: “Laip em senis bilong laip, ai em senis bilong ai, tit em senis bilong tit, han em senis bilong han, na lek em senis bilong lek.”—Lo 19:21.
9. Bilong wanem ol bilipman i givim ol animal olsem ofa? Jehova i ting olsem wanem long ol dispela ofa?
9 Kirap long taim bilong Abel, ol bilipman i bin ofaim ol animal long God. Taim ol i mekim olsem, ol i soim olsem ol i save ol i gat sin na i mas i gat samting bilong baim bek ol. Na ol i kamapim olsem ol i bilip long tok promis bilong God long ol bai lusim kalabus bilong sin long rot bilong “pikinini” bilong em. (Stat 3:15; 4:1-4; Wok Pris 17:11; Hibru 11:4) Jehova i amamas long ol kain ofa olsem na i tok ol dispela lain i lotuim em ol i stap gut long ai bilong em. Tasol ol animal ol i givim olsem ofa i no inap helpim ol tru. Ol animal i no inap karamapim tru sin bilong man, long wanem, man i winim animal. (Buk Song 8:4-8) Olsem na Baibel i tok: “Blut bilong ol bulmakau man na meme i no inap tekewe ol sin.” (Hibru 10:1-4) Ol kain ofa olsem i piksa tasol bilong pe o ofa tru bilong baim bek ol man em bai kamap bihain.
“Pe i Stret Bilong Baim Bek Olgeta Man”
10. (a) Man i baim bek ol man i mas wankain olsem husat? Bilong wanem i olsem? (b) Bilong wanem wanpela man tasol i gat wok long i dai olsem ofa?
10 Aposel Pol i tok: “Long rot bilong Adam ol man i save dai.” (1 Korin 15:22) Olsem na bilong baim bek ol man, man i wankain olsem Adam—em gutpela olgeta—i mas i dai. (Rom 5:14) I no gat wanpela man o animal inap long givim dispela pe lo i makim. Man i gutpela olgeta, em man i no kisim strafe bilong i dai long rot bilong Adam, em tasol inap “givim em yet olsem pe i stret bilong baim bek olgeta man”—em bekim stret bilong laip i gutpela olgeta Adam i bin lusim. (1 Timoti 2:6) I no olsem planti milion i mas i dai olsem ofa bilong baim bek olgeta wan wan pikinini bilong Adam. Nogat. Aposel Pol i tok: “Long rot bilong wanpela man [Adam] tasol sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam.” (Rom 5:12) “Long rot bilong wanpela man, dai i kamap,” olsem na God i stretim rot na bai i gat “wanpela man” bilong baim bek olgeta manmeri. (1 Korin 15:21) Em i mekim dispela olsem wanem?
“Pe i stret bilong baim bek olgeta man”
11. (a) Olsem wanem man bilong baim bek ol man bai “kisim ples bilong olgeta manmeri na i dai”? (b) Bilong wanem dispela pe bilong baim bek ol man i no inap helpim Adam na Iv? (Lukim futnot.)
11 Jehova i stretim rot na wanpela man i gutpela olgeta i amamas long givim laip bilong em yet olsem ofa. Rom 6:23 i tok, “pe bilong sin em dai.” Taim man bilong baim bek ol man i givim laip bilong em yet, em i “kisim ples bilong olgeta manmeri na i dai.” Olsem na em i givim pe bilong sin bilong Adam. (Hibru 2:9; 2 Korin 5:21; 1 Pita 2:24) Dispela bai mekim bikpela samting. Pe bilong baim bek ol man i mekim na ol pikinini bilong Adam i harim tok ol i no ken kisim strafe bilong i dai. Olsem na dispela pe i pinisim strong bilong sin long kamapim ol samting nogut.a—Rom 5:16.
12. Stori long olsem wanem pasin bilong pinisim dinau inap helpim planti manmeri.
12 Olsem: Tingim olsem yu sindaun long wanpela taun em klostu olgeta man i stap long en ol i wok long wanpela bikpela faktori. Yu na ol neiba bilong yu i kisim gutpela pe long wok yupela i save mekim na yupela i gat gutpela sindaun. Yupela i stap olsem i go inap long taim ol i pasim dispela faktori. Bilong wanem ol i pasim faktori? Long wanem, maneja bilong faktori i paulim mani, na bisnis i pundaun. Wantu yu no gat wok mani, yu na ol neiba bilong yu i no inap baim pawa na wara samting. Ol poroman marit, ol pikinini, na ol man i bin givim dinau long kampani, olgeta i kisim hevi long pasin bilong wanpela man i paulim mani. Olsem wanem? I gat rot bilong stretim dispela? Yes, i gat! Wanpela maniman i kam na em i laik mekim sampela samting. Em i save dispela faktori em i gutpela wok bisnis. Em i pilim tu hevi bilong ol wokman bilong kampani na famili bilong ol. Olsem na em i bekim dinau bilong kampani na opim gen faktori. Taim maniman i pinisim dinau, dispela i tekewe hevi bilong planti wokman bilong kampani na famili bilong ol, na ol man i bin givim dinau long kampani. Na olsem tasol, Jisas i pinisim dinau bilong Adam, na dispela i helpim planti milion manmeri.
Husat i Kamapim Pe Bilong Baim Bek Ol Man?
13, 14. (a) Olsem wanem Jehova i givim pe bilong baim bek ol manmeri? (b) Pe bilong baim bek ol man i go long husat? Bilong wanem em i bikpela samting long givim dispela pe?
13 Jehova tasol inap givim “Pikinini Sipsip . . . husat i tekewe sin bilong olgeta manmeri!” (Jon 1:29) Tasol God i no makim nating wanpela ensel na salim em i kam bilong kisim bek ol manmeri. Nogat. Em i salim dispela Man husat inap kamapim bekim i stretim tru ol dispela tok Satan i sutim long ol wokman bilong Jehova. Yes, Jehova i givim nambawan gutpela samting bilong em taim em i salim dispela wanpela Pikinini tru bilong em, “em i save amamas long [em].” (Provep 8:30) Pikinini bilong God i orait long “lusim olgeta samting em i bin holim” long heven. (Filipai 2:7) Jehova i wokim mirakel na kisim laip bilong dispela namba wan Pikinini bilong em long heven, na putim i go insait long bel bilong wanpela meri Juda, nem bilong em Maria. (Luk 1:27, 35) Taim em i kamap man long graun, ol i kolim em Jisas. Tasol olsem lo i makim, ol inap kolim em namba tu Adam, long wanem, em i wankain olsem Adam. (1 Korin 15:45, 47) Olsem na Jisas inap givim em yet olsem pe bilong baim bek ol manmeri i gat sin.
14 Em bai givim dispela pe long husat? Buk Song 49:7 i tok, dispela pe i go “long God.” Tasol olsem wanem? Jehova yet em i man i stretim rot bilong givim pe bilong baim bek ol man, a? Yes, tasol dispela i no mekim na pe bilong baim bek ol man i kamap olsem wanpela wok nating—kain olsem man i rausim mani long wanpela poket na putim i go insait long narapela. Yumi mas save olsem pe bilong baim bek ol man i no olsem pasin bilong senisim wanpela mani samting, nogat, em wanpela wok kot i makim. Taim Jehova i kamapim pe bilong baim bek ol man—maski em i lusim bikpela samting tru bilong em yet—em i kamapim klia olsem em i strong long bihainim stretpela kot bilong em i gutpela olgeta.—Stat 22:7, 8, 11-13; Hibru 11:17; Jems 1:17.
15. Bilong wanem Jisas i mas karim hevi na dai?
15 Long Mas Epril samting bilong 33 C.E., Jisas Krais i orait long karim hevi i opim rot bilong em long baim bek ol man. Em i larim ol man i sutim tok giaman long em, arestim em, larim kot i tok em i gat asua, na larim ol man i nilim em long diwai pos. I stret Jisas i mas karim bikpela hevi olsem? Yes, long wanem, i gat wok long stretim wanpela bikpela tok, olsem ol wokman bilong God bai stap gut long em o nogat. God i no larim Herot i kilim i dai pikinini Jisas. (Matyu 2:13-18) Tasol taim Jisas i bikpela pinis, em i kliagut long ol tok Satan i sutim na em inap sakim Satan.b Maski ol man i mekim nogut tru long Jisas, em i “bihainim tok bilong God, em i no save mekim pasin nogut, em i klin olgeta, em i narapela kain long ol sinman,” na long dispela rot em i kamapim klia tru olsem Jehova i gat ol wokman i stap gut long Em taim traim i painim ol. (Hibru 7:26) Olsem na yumi ken save long as na paslain liklik long Jisas i dai, em i singaut olsem: “Em pinis nau!”—Jon 19:30.
Pinisim Wok Bilong Baim Bek Ol Man
16, 17. (a) Olsem wanem Jisas i pinisim wok bilong em long baim bek ol man? (b) Bilong wanem Jisas i mas ‘go sanap long ai bilong God bilong helpim yumi’?
16 Jisas i mas mekim yet ol samting bilong pinisim wok bilong em long baim bek ol man. Long de namba 3 bihain long Jisas i dai, Jehova i kirapim em bek. (Aposel 3:15; 10:40) Long rot bilong dispela bikpela samting, Jehova i givim gutpela blesing long Pikinini bilong em i bin stap gut long wok, na tu, em i opim rot long Jisas i ken pinisim wok bilong em olsem Hetpris bilong God na baim bek ol man. (Rom 1:4; 1 Korin 15:3-8) Aposel Pol i tok: “Taim Krais i kam, em i stap hetpris . . . em i no kisim blut bilong ol meme na ol yangpela bulmakau man i go insait long ples holi, nogat. Em i kisim blut bilong em yet na i go insait long dispela ples wanpela taim tasol. Na em i kisim bek yumi inap oltaim oltaim. Krais i no bin i go insait long wanpela ples holi ol man i wokim long han, nogat. Dispela ples holi ol man i wokim long han em i piksa tasol bilong samting tru. Em i go insait long heven stret, bai em i ken i go sanap long ai bilong God. Em i mekim olsem bilong helpim yumi.”—Hibru 9:11, 12, 24.
17 Krais i no inap kisim blut tru bilong em i go long heven. (1 Korin 15:50) Nogat. Em i kisim samting dispela blut i makim: pe bilong laip bilong em i gutpela olgeta. Em i stap long ai bilong God, em i kamapim ofa bilong dispela laip i olsem pe bilong baim bek ol manmeri i gat sin. Olsem wanem? Jehova i amamas long dispela ofa? Yes, na dispela i kamap ples klia long Pentikos 33 C.E., taim holi spirit i kam daun long 120 disaipel long Jerusalem. (Aposel 2:1-4) Dispela i wanpela gutpela samting tru, tasol long dispela taim pe bilong baim bek ol man i kirap tasol long mekim ol wok bilong helpim gut ol man.
Ol Gutpela Samting Dispela Pe Bai Kamapim
18, 19. (a) Wanem tupela lain bai kisim helpim long pasin bilong kamap wanbel long rot bilong blut bilong Krais? (b) “Bikpela lain manmeri” i kisim wanem ol gutpela samting bilong pe bilong baim bek man long nau na long bihain?
18 Long pas Pol i raitim long ol Kolosi, em i tok long rot bilong Krais, God i laik mekim olgeta samting i kamap wanbel wantaim Em long rot bilong blut Jisas i kapsaitim long diwai pos. Pol i tok tu olsem i gat tupela lain man insait long dispela pasin bilong kamap wanbel, em “ol samting long heven” na “ol samting long graun.” (Kolosi 1:19, 20; Efesus 1:10) Dispela namba wan lain em ol 144,000 Kristen husat i bilip na wet long mekim wok pris long heven na mekim wok king na bosim graun wantaim Krais Jisas. (Revelesen 5:9, 10; 7:4; 14:1-3) Wok ol bai mekim insait long wan tausen yia bai helpim ol man i harim tok long kisim ol gutpela samting pe bilong baim bek ol man i kamapim.—1 Korin 15:24-26; Revelesen 20:6; 21:3, 4.
19 “Ol samting long graun” i makim ol manmeri i wet long kisim laip i gutpela olgeta long Paradais long graun. Revelesen 7:9-17 i kolim ol olsem “bikpela lain manmeri” em ol bai abrusim bagarap long taim bilong “traipela hevi tru.” Tasol i no olsem ol i mas wet i go inap long dispela taim bilong kisim ol gutpela samting bilong dispela pe bilong baim bek man. Ol i bin “wasim longpela klos bilong ol long blut bilong Pikinini Sipsip na klos bilong ol i kamap waitpela.” Ol i bilip long pe bilong baim bek man, olsem na long nau yet ol inap pas gut wantaim God long rot bilong dispela gutpela samting. God i kolim ol stretpela man na pren bilong em! (Jems 2:23) Ofa bilong Jisas i mekim na ol i ken ‘go klostu long sia king bilong God i save mekim bikpela pasin helpim na ol i no ken surik long kamapim tingting bilong ol.’ (Hibru 4:14-16) Taim ol i popaia, God i lusim rong bilong ol. (Efesus 1:7) Maski ol i gat sin, bel bilong ol i stap klin. (Hibru 9:9; 10:22; 1 Pita 3:21) Olsem na bilong kamap wanbel wantaim God, em i no samting yumi wetim long kamap, nogat, em i samting i kamap pinis! (2 Korin 5:19, 20) Long Taim Bilong Wan Tausen Yia, isi isi ol bai “lusim dispela kalabus bilong bagarap” na ol bai “kisim dispela pasin bilong i stap fri i nambawan tru olsem bilong ol pikinini bilong God.”—Rom 8:21.
20. Pasin bilong tingim tingim long bel pe bilong baim bek ol man i mekim wanem samting long yu?
20 Yumi “tenkyu long God long rot bilong Jisas Krais” long dispela pe bilong baim bek ol man! (Rom 7:25) I no hatwok long save long ol gutpela samting dispela pe bai kamapim, tasol yumi kirap nogut long en. (Rom 11:33) Na taim yumi tenkyu na tingim tingim long bel dispela samting, bai yumi pilim tru long bel pe bilong baim bek yumi, na dispela i pulim yumi i go klostu moa long God bilong stretpela pasin. Olsem man bilong raitim song, i gat as tru na yumi mas litimapim nem bilong Jehova olsem God i “laikim stretpela pasin na em i no save mekim wansait pasin.”—Buk Song 33:5.
a Pe bilong baim bek ol man i no inap helpim Adam na Iv. Long man i kilim i dai narapela long laik bilong em yet, Lo i kamapim dispela stiatok: “Yupela i no ken kisim pe bilong baim bek man long laip bilong wanpela kilman, long wanem, i stret em i mas i dai.” (Namba 35:31) Em nau, i stret Adam tupela Iv i mas i dai, long wanem, long laik bilong ol yet ol i sakim tok bilong God. Olsem na ol i no inap kisim laip i stap gut oltaim.
b Bilong pinisim sin bilong Adam, Jisas i mas i dai olsem man i gutpela olgeta, i no olsem pikinini i gutpela olgeta. Tingim, Adam i bikhet na mekim sin, em i save gut olsem em i mekim bikpela rong na em i save long ol samting dispela bai kamapim. Olsem na bilong kamap “laspela Adam” na rausim dispela sin, Jisas i mas wokim tingting olsem man i bikpela pinis na makim rot bilong stap gut long Jehova. (1 Korin 15:45, 47) Olsem na pasin bilong Jisas long stap gut long God long wokabaut bilong em—i dai bilong em tu—em i “stretpela pasin.”—Rom 5:18, 19.