No Ken Harim Nating na Lusim Tingting Hariap
“Dispela tok yupela i kisim, em yupela i mas bihainim. Yupela i no ken harim nating tasol. Nogat. Sapos yupela i harim nating, orait yupela i giamanim yupela yet.”—JEMS 1:22.
1. Lain Israel bilong bipo ol i bin lukim wanem ol mirakel?
OL MIRAKEL Jehova i bin wokim long Isip bilong bipo, yumi ken tok em ol narapela kain samting tru ol man i no inap lusim tingting long en. Olgeta wan wan bilong dispela Tenpela Samting Nogut, em samting bilong kirap nogut tru long en. Bihain long en, Jehova i brukim solwara Retsi i go tupela hap na ol Israel i wokabaut i go kamap long hapsait, na em i kisim bek ol. (Lo 34:10-12) Sapos yu bin lukim ol dispela samting i kamap, ating yu no inap lusim tingting long Man i bin kamapim ol dispela samting. Tasol man bilong raitim Song i tok: “God i bin mekim strongpela wok tru long Isip, na em i kisim bek ol Israel long han bilong ol Isip. Tasol ol Israel i lusim tingting long em. God i bin mekim ol bikpela nambawan wok long Isip na long solwara Retsi em i mekim ol samting i narakain tru, na ol manmeri i kirap nogut tru.”—Song 106:21, 22.
2. Wanem samting i kamapim olsem i no longtaim na ol Israel i no tenkyu moa long ol strongpela wok God i bin mekim?
2 Taim ol Israel i brukim pinis solwara Retsi, ol i kirap long “pret na i stap aninit long Bikpela, na ol i bilip long em.” (Kisim Bek 14:31) Ol man bilong Israel i bung wantaim Moses long mekim wanpela singsing long Jehova, em singsing bilong winim pait, na Miriam wantaim sampela meri moa ol i paitim liklik kundu na danis. (Kisim Bek 15:1, 20) Tru tumas, lain bilong God i bin kirap nogut long ol strongpela wok bilong Jehova. Tasol i no longtaim na ol i no tenkyu moa long Man i bin mekim ol dispela strongpela wok. Bihain liklik, planti bilong ol i mekim pasin i olsem tingting bilong ol i lus na ol i no inap tingim moa ol samting i bin kamap. Ol i kamap man bilong tok kros na toktok planti long Jehova. Sampela i lotuim ol imis na mekim pasin pamuk.—Namba 14:27; 25:1-9.
Wanem Samting Inap Mekim na Yumi Lusim Tingting?
3. Sin i stap long skin bilong yumi, olsem na yumi inap lusim tingting long wanem samting?
3 Yumi tingting planti long ol Israel i no tenkyu liklik long Jehova. Tasol wankain samting inap painim yumi. Tru, yumi no bin lukim ol mirakel bilong God olsem. Tasol yumi pas gut wantaim God, olsem na sampela taim i mas i gat ol samting i bin kamap na yumi no inap lusim tingting long en, a? Ating sampela bilong yumi i tingim yet dispela taim yumi bin kisim tok i tru bilong Baibel. Na sampela taim moa em yumi bin kisim amamas, em taim yumi bin beten long Jehova na tokaut olsem yumi dediket pinis long em, na taim yumi kisim baptais long wara olsem Kristen tru. Planti bilong yumi i bin kisim helpim long Jehova long ol narapela taim tu. (Song 118:15) Na bikpela samting tru, long rot bilong indai bilong Pikinini bilong God yet, em Jisas Krais, yumi inap bilip na wetim God i kisim bek yumi. (Jon 3:16) Tasol sin i stap long skin bilong yumi, olsem na taim sampela laik nogut i kamap long bel bilong yumi, na sampela hevi i painim yumi na yumi tingting planti, yumi inap lusim tingting long ol gutpela samting Jehova i bin mekim bilong helpim yumi.
4, 5. (a) Jems i mekim wanem tok lukaut long pasin bilong harim nating na lusim tingting hariap? (b) Tok piksa bilong Jems long man na glas bilong lukim pes, olsem wanem yumi ken bihainim long i stap bilong yumi?
4 Long pas em i bin raitim long ol wanlain Kristen, brata bilong Jisas, em Jems, em i givim tok lukaut long ol olsem ol i no ken kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap. Em i tok: “Dispela tok yupela i kisim, em yupela i mas bihainim. Yupela i no ken harim nating tasol. Nogat. Sapos yupela i harim nating, orait yupela i giamanim yupela yet. Sapos wanpela man i harim nating tok bilong God, na em i no bihainim, em i olsem man i lukim pes bilong en long glas. Em i lukim pes bilong em yet, tasol em i go na kwiktaim em i lusim tingting long em i gat wanem kain pes.” (Jems 1:22-24) Wanem insait bilong dispela tok bilong Jems?
5 Taim yumi kirap long moningtaim, yumi save lukluk long glas bambai yumi ken save wanem samting yumi mas mekim bilong stretim gut skin. Orait taim yumi mekim ol wok na tingting bilong yumi i stap long ol narapela samting, yumi no tingting moa long samting yumi bin lukim long glas. Na long ol samting bilong spirit tu dispela samting inap kamap. Taim yumi lukim tok bilong Baibel, yumi inap skelim pasin bilong yumi wantaim pasin Jehova i laik bai yumi mekim. Em nau, yumi lukim stret ol pasin kranki bilong yumi. Dispela save i mas kirapim yumi long stretim pasin bilong yumi. Tasol taim yumi mekim ol wok bilong yumi long olgeta de na yumi hatwok long stretim ol hevi bilong yumi, dispela inap mekim na yumi no tingting moa long ol samting bilong spirit. (Matyu 5:3; Luk 21:34) I olsem yumi lusim tingting long ol gutpela samting Jehova i mekim bilong helpim yumi. Sapos dispela samting i kamap, ol tingting i gat rong long en ol inap kamap long bel bilong yumi.
6. Yumi ken skelim wanem ol tok bilong Baibel bilong helpim yumi na bai yumi no lusim tingting long tok bilong Jehova?
6 Long namba wan pas aposel Pol i bin raitim long ol Korin, em i stori long ol Israel i bin stap long ples drai nating, em ol i man bilong lusim tingting. Ol dispela tok bilong Pol i bin helpim gut ol Kristen bilong pastaim, na i wankain tu long yumi—sapos yumi skelim ol tok em i bin raitim, dispela inap helpim yumi na bai yumi no lusim tingting long tok bilong Jehova. Olsem na yumi ken skelim ol tok bilong 1 Korin 10:1-12.
Sakim Ol Laik Bilong Dispela Graun
7. Ol Israel i bin lukim wanem samting i kamapim klia tru pasin bilong Jehova long laikim tumas ol?
7 Ol tok Pol i mekim long ol Israel i olsem wanpela tok lukaut i go long ol Kristen. Hap tok Pol i mekim i olsem: “Ol brata, mi laik bai yupela i save gut olsem, long taim bilong Moses, olgeta tumbuna bilong yumi i bin i stap aninit long dispela klaut God i bin putim i stap bilong soim rot long ol. Na olgeta i bin wokabaut i kam brukim solwara Retsi. Na i olsem olgeta i bin kisim baptais long klaut na long solwara, na dispela baptais i makim ol i stap lain bilong Moses.” (1 Korin 10:1-4) Ol Israel long taim bilong Moses ol i bin lukim ol bikpela wok bilong God i kamapim strong bilong em, na wanpela em dispela bikpela klaut i bin soim rot long ol long san na i helpim ol long ranawe na brukim solwara Retsi. (Kisim Bek 13:21; 14:21, 22) Tru tumas, ol samting ol dispela Israel i bin lukim i kamapim klia tru pasin bilong Jehova long laikim tumas ol.
8. Long ol samting bilong spirit ol Israel i lain bilong lusim tingting, na wanem samting i kamap long dispela pasin?
8 Orait Pol i tok moa olsem: “Tasol God i no laikim pasin bilong planti bilong ol dispela lain manmeri. Olsem na ol i bin i dai long ples drai nating, na bodi bilong ol i bin slip nabaut long dispela hap.” (1 Korin 10:5) Sori tru! Planti bilong lain Israel i bin lusim Isip, ol i no winim mak bilong go insait long Graun Bilong Promis. Ol i no bilip, olsem na God i no orait long ol na ol i dai long ples drai nating. (Hibru 3:16-19) Dispela inap skulim yumi long wanem samting? Pol i tok: “Dispela olgeta samting i bin kamap olsem piksa, bilong yumi ken lukim na yumi no ken mangal long ol samting nogut, olsem ol i bin mekim.”—1 Korin 10:6.
9. Jehova i bin givim wanem ol samting long lain bilong em? Ol Israel i mekim wanem long dispela?
9 Taim ol Israel i stap long ples drai nating, ol i gat planti samting bilong helpim ol long tingim ol samting bilong spirit. Jehova i bin mekim kontrak wantaim ol na ol i kamap wanpela lain i dediket pinis long em. Na tu, em i bin givim lain pris long ol, na wanpela haus lotu sel bilong lotuim em long en, na em i wokim rot bambai ol i ken mekim ol ofa long em. Tasol ol i no amamas long ol dispela gutpela presen bilong spirit ol i kisim, nogat. Ol i kirap toktok planti long ol samting bilong skin God i bin givim long ol.—Namba 11:4-6.
10. Bilong wanem yumi mas tingting oltaim long God?
10 Lain bilong Jehova long nau ol i no bihainim pasin bilong ol Israel i bin stap long ples drai nating, olsem na God i orait long ol. Tasol yumi olgeta wan wan i mas tingting oltaim long God. Sapos yumi mekim olsem, dispela bai helpim yumi long sakim ol laik nogut bilong skin em inap mekim na yumi no tingim moa ol samting bilong spirit. Yumi mas tingting strong long “lusim pasin bilong givim baksait long God na long lusim olgeta laik nogut bilong dispela graun, na . . . tingting gut na wokabaut stret. Tru, yumi stap namel long ol manmeri bilong dispela graun, tasol marimari bilong God i skulim yumi long bihainim pasin bilong God.” (Taitus 2:12) Yumi ol manmeri i bin stap insait long lain Kristen kirap long taim yumi liklik yet, yumi no ken ting yumi lus long kisim gutpela amamas samting. Sapos kain tingting olsem i kamap long yumi, orait yumi mas tingim Jehova na ol gutpela gutpela samting em i bin redim bilong yumi.—Hibru 12:2, 3.
Bihainim Olgeta Tok Bilong God
11, 12. Olsem wanem yumi inap kamap man i gat asua long lotuim god giaman, maski yumi no lotuim ol imis tru?
11 Pol i givim narapela tok lukaut long yumi, olsem: “Yupela i no ken lotu long ol giaman god, olsem sampela bilong ol i bin mekim. Buk bilong God i tok olsem, ‘Ol i sindaun long kaikai na dring, na bihain ol man i go pilai long ol meri.’ ” (1 Korin 10:7) Pol i toktok long taim ol Israel i strong long Aron i mas wokim wanpela bulmakau gol. (Kisim Bek 32:1-4) Tru, ating yumi no inap kirap na lotuim ol god giaman samting, tasol sapos yumi larim ol laik bilong yumi yet i pulim yumi na yumi no givim bel olgeta long lotuim Jehova, em nau, yumi kamap man bilong lotuim god giaman.—Kolosi 3:5.
12 Long narapela taim Pol i stori long sampela em ol i save tingting oltaim long ol samting bilong skin, na ol samting bilong spirit, nogat. Em i toktok long ol man em ol ‘i stap birua bilong diwai bilong Krais,’ na em i tok: “Ol i save bihainim ol laik bilong bodi bilong ol yet, na ol dispela laik i stap olsem god bilong ol. . . . Dispela ol man bai i lus.” (Filipai 3:18, 19) Samting ol i lotu long en i no wanpela imis ol man i bin wokim, nogat. Em dispela laik bilong ol long kisim ol samting bilong skin. Tru, i no olgeta laik bilong yumi i nogut. Taim Jehova i wokim yumi, em i bin putim laik long skin bilong yumi long ol samting yumi mas kisim, na yumi inap kisim amamas long ol kain kain samting. Tasol ol man i strong long painim amamas na ol i putim dispela i go pas long pasin bilong pas gut wantaim God, em nau, ol i kamap man bilong lotuim god giaman.—2 Timoti 3:1-5.
13. Stori bilong bulmakau gol inap skulim yumi long wanem samting?
13 Taim ol Israel i lusim pinis Isip, ol i wokim wanpela bulmakau gol bilong lotu long en. Stori bilong dispela samting ol i bin mekim em i wanpela tok lukaut olsem yumi no ken lotuim god giaman, tasol dispela stori i skulim yumi long narapela bikpela samting tu, olsem: Ol Israel i no bihainim tok Jehova i bin givim long ol bilong soim rot long ol. (Kisim Bek 20:4-6) Tasol ol i no bin tingting long lusim tru Jehova na bai em i no stap moa olsem God bilong ol, nogat. Ol i mekim ol ofa long dispela bulmakau gol na ol i kolim dispela bung olsem “bikpela kaikai bilong givim biknem long Bikpela.” Ol i giamanim ol yet na ol i ting God i no ken tingim pasin bikhet bilong ol. Dispela pasin bilong ol i nogutim Jehova, na em i belhat stret long dispela samting.—Kisim Bek 32:5, 7-10; Song 106:19, 20.
14, 15. (a) Bilong wanem i no gat as na ol Israel i kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap? (b) Sapos yumi tingting strong olsem yumi no ken kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap, bai yumi mekim wanem long ol lo bilong Jehova?
14 Em bai narapela kain tru long wanpela Witnes Bilong Jehova i go insait long wanpela lotu giaman. Tasol sampela, maski ol i stap insait long kongrigesen, ol i save mekim ol narapela pasin bilong sakim ol tok bilong Jehova long soim rot long ol. I no gat as na ol Israel i kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap. Ol i bin harim Tenpela Lo na ol i bin i stap taim Moses i givim tok bilong God long ol, em i tok: “Yupela i no ken wokim ol giaman god long gol na silva na lotuim ol dispela samting. Yupela i mas lotu long mi wanpela tasol.” (Kisim Bek 20:18, 19, 22, 23) Tasol maski ol i kisim dispela tok, ol i lotuim bulmakau gol.
15 Na yumi tu, sapos yumi kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap, i no gat as na yumi mekim olsem. Long Baibel God i soim rot long yumi long planti samting. Olsem: Baibel i tambuim pasin bilong kisim dinau na i no bekim. (Song 37:21) Ol pikinini i mas bihainim tok bilong papamama, na ol papa i mas skulim ol pikinini bilong ol long “tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:1-4) Baibel i tokim ol Kristen singel long ol i mas maritim poroman “i bilip long Bikpela,” na ol wokman bilong God i marit pinis, Baibel i tokim ol: “Yupela ol marit i mas lukautim gut marit bilong yupela, bai em i stap klin tru long ai bilong God. Yupela i save, God bai i bekim pe nogut long ol manmeri i mekim ol kain kain pasin pamuk.” (1 Korin 7:39; Hibru 13:4) Sapos yumi tingting strong olsem yumi no ken kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap, bai yumi tingim tru ol dispela tok bilong God bilong soim rot long yumi, na bai yumi bihainim.
16. Ol Israel i bin lotuim bulmakau gol na wanem samting i kamap?
16 Taim ol Israel i traim long lotuim Jehova long pasin ol yet i laikim, Jehova i no orait long en, nogat. Em i kilim i dai 3,000 bilong ol, long wanem, ating ol i bin i go pas long mekim dispela pasin bikhet bilong lotuim bulmakau gol. Sampela manmeri moa em ol i bin mekim rong, Jehova i salim wanpela bikpela sik nogut long ol. (Kisim Bek 32:28, 35) Em nau, ol man i save ritim tok bilong Baibel tasol ol yet i laik makim wanem ol tok bai ol i bihainim, ol i mas tingim gut ol dispela samting i bin painim ol Israel!
“Stap Longwe Long Pasin Pamuk”
17. Namba 1 Korin 10:8 i stori long wanem samting i bin kamap?
17 I gat wanpela rot em ol laik nogut bilong skin inap kirapim yumi long lusim tingting long ol samting bilong spirit, na Pol i toktok long dispela samting taim em i tok: “Yumi no ken mekim pasin pamuk, olsem sampela bilong ol i bin mekim, na long wanpela de tasol 23,000 bilong ol i bin lus.” (1 Korin 10:8) Long dispela ves Pol i toktok long wanpela samting i bin kamap long ples stret bilong Moap taim ol Israel i bin wokabaut inap 40 yia pinis long ples drai nating. I no longtaim na Jehova i bin helpim ol Israel long pait na kisim ol kantri long hap is bilong wara Jordan, tasol planti ol i lusim tingting long dispela na ol i no tenkyu long Jehova. Taim ol i kamap pinis long arere bilong Graun Bilong Promis, ol narapela lain i pulim ol long mekim pasin pamuk na lotuim god Bal bilong Peor. Jehova i bagarapim 24,000, em 1,000 bilong ol i bin go pas long mekim ol dispela pasin nogut.—Namba 25:9.
18. Wanem kain pasin inap pulim man long mekim pasin pamuk?
18 Lain bilong Jehova long nau ol i gat nem long bihainim stretpela pasin. Tasol taim wanpela traim i kamap bilong mekim pasin pamuk, sampela Kristen i no tingting moa long God na ol lo bilong em bilong stiaim tingting. Ol i kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap. Pastaim ating dispela traim i no bilong mekim pasin pamuk tru. Ating ol i kisim tingting long lukim sampela piksa nogut bilong pasin sem, o long mekim sampela tok pilai nogut o grisim ol meri o meri i grisim man, o poroman wantaim ol lain i no strong long bihainim stretpela pasin. Ol dispela kain samting i bin pulim sampela Kristen long mekim pasin bilong sin.—1 Korin 15:33; Jems 4:4.
19. Wanem tok bilong Baibel i helpim yumi long “i stap longwe long pasin pamuk”?
19 Sapos traim i kamap bilong pulim yumi long mekim pasin pamuk, yumi no ken lusim pasin bilong tingting long Jehova. Yumi mas bihainim ol tok bilong em bilong kirapim gen tingting, em ol i stap long Baibel. (Song 119:1, 2) Yumi ol Kristen, planti bilong yumi i save wok strong tru long bihainim stretpela pasin, tasol bilong mekim pasin i stret long ai bilong God, yumi mas wok strong i go i go na no ken les. (1 Korin 9:27) Pol i tokim ol Kristen long Rom: “Yupela i save bihainim tok bilong God, na olgeta man i harim pinis tok long dispela pasin bilong yupela. Olsem na mi amamas long yupela. Tasol mi laik bai yupela i ken save tru long ol gutpela pasin, na yupela i no gat save long ol pasin nogut.” (Rom 16:19) Jehova i bin bagarapim 24,000 Israel i bin mekim ol pasin nogut, na i wankain tu long ol man bilong mekim pasin pamuk na ol narapela rong—klostu nau Jehova bai mekim save long ol long kot bilong em. (Efesus 5:3-6) Olsem na yumi no ken kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap, nogat. Yumi mas wok yet long “i stap longwe long pasin pamuk.”—1 Korin 6:18.
Tenkyu Long Ol Samting Jehova i Givim
20. Ol Israel i traim Jehova olsem wanem? Wanem samting i kamap?
20 Tru, klostu olgeta Kristen i no bin pundaun na mekim pasin pamuk. Tasol yumi mas was gut, nogut yumi bihainim wanpela rot i kirapim yumi long kisim pasin bilong tok kros, olsem toktok planti, em dispela pasin inap mekim na God i no orait long yumi. Pol i tokim yumi: “Yumi no ken traim Krais [“Jehova,” NW ] tu, olsem sampela bilong ol [Israel] i bin mekim, na ol snek nogut i kaikaim ol na ol i bagarap. Na yupela i no ken tok kros long God, olsem sampela bilong ol i bin mekim, na ensel bilong kilim man i dai, em i bin kam na kilim ol i dai.” (1 Korin 10:9, 10) Ol Israel i tok kros long Moses na Aron—na long God yet—ol i toktok planti long mana God i givim long ol olsem mirakel. (Namba 16:41; 21:5) Yu ting Jehova i bel nogut tru long pasin pamuk bilong ol tasol em i no bel nogut tumas long pasin bilong ol long tok kros na toktok planti? Baibel i stori olsem ol snek i kaikaim planti bilong ol dispela lain i tok kros, na ol i dai. (Namba 21:6) Paslain long dispela taim, inap olsem 14,700 man i bin bikhet na tok kros, na God i bagarapim ol. (Namba 16:49) Olsem na yumi no ken traim pasin bilong Jehova long isi isi long yumi na yumi mekim olsem ol samting em i givim long yumi i samting nating tasol.
21. (a) Spirit holi i kirapim Pol long raitim wanem strongpela tok? (b) Olsem Jems 1:25 i tok, olsem wanem yumi ken i stap amamas tru?
21 Long pas Pol i raitim long ol wanlain Kristen, em i pinisim lista bilong ol tok lukaut na nau em i mekim strongpela tok olsem: “Dispela ol samting i bin kamap long ol, em i olsem piksa bilong ol arapela man i ken lukim. Ol man i bin raitim ol dispela stori long buk bilong God, bilong givim tingting long yumi ol man i stap long dispela taim nau, em taim dispela graun klostu i laik pinis. Olsem na sapos wanpela man i ting em i sanap strong, orait em i mas lukaut gut. Nogut em i pundaun.” (1 Korin 10:11, 12) Olsem ol Israel, yumi bin kisim planti blesing long Jehova. Tasol yumi no ken bihainim pasin bilong ol na lusim tingting long ol gutpela samting God i save mekim bilong helpim yumi na yumi no tenkyu long en. Taim ol hevi bilong graun i daunim yumi, yumi mas tingim ol gutpela tok promis i stap long Baibel. Yumi pas gut wantaim Jehova na dispela em i wanpela gutpela samting tru yumi mas tingim, na yumi mas wok yet long autim tok bilong Kingdom, em dispela wok Em i bin givim long yumi. (Matyu 24:14; 28:19, 20) Sapos yumi bihainim dispela rot, bai yumi stap amamas tru, long wanem, Baibel i tok promis olsem: “Dispela lo i save brukim strong bilong sin na mekim yumi i stap fri, em i stret olgeta. Na sapos wanpela man i glasim gut dispela lo na i bihainim tru tok bilong en, orait God bai i mekim olgeta wok bilong dispela man i kamap gutpela tru. Tasol em i no ken harim nating na lusim tingting hariap.”—Jems 1:25.
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
• Wanem samting inap mekim na yumi kamap man bilong harim nating na lusim tingting hariap?
• Bilong wanem yumi mas bihainim stret olgeta tok bilong God?
• Olsem wanem yumi ken “i stap longwe long pasin pamuk”?
• Yumi mas ting olsem wanem long ol samting Jehova i save givim long yumi?
[Piksa long pes 15]
Ol Israel i lusim tingting long ol strongpela wok Jehova i bin mekim bilong helpim ol
[Piksa long pes 16]
Lain bilong Jehova i strong long holimpas stretpela pasin