SAPTA 6
Strong Bilong Bagarapim Ol Samting—“Jehova Em i Strongpela Soldia”
1-3. (a) Ol Isip i laik mekim wanem long lain Israel? (b) Olsem wanem Jehova i pait bilong lukautim lain bilong em?
LAIN Israel i no inap ranawe—long wanpela sait i gat ol bikpela maunten ol i no inap go antap long en na long narapela sait i gat solwara ol i no inap brukim. Ami bilong Isip, em lain bilong kilim i dai ol man, ol i wok strong long bihainim ol Israel, ol i laik tru long kilim ol i dai.a Tasol Moses i tokim lain bilong God olsem ol i no ken ting ol bai kisim bagarap. Em i tokim ol: “Jehova yet bai pait bilong helpim yupela.”—Kisim Bek 14:14.
2 Tasol Moses i singaut yet long Jehova, na God i tok: “Wai na yu wok long krai long mi? . . . Apim stik wokabaut bilong yu na makim solwara, na solwara bai bruk i go tupela hap.” (Kisim Bek 14:15, 16) Tingim ol samting i kamap. Wantu Jehova i tokim ensel bilong em long mekim ol samting, na bikpela klaut i go long baksait bilong lain Israel, ating em i kamap olsem banis na pasim ol Isip long kirapim pait. (Kisim Bek 14:19, 20; Buk Song 105:39) Moses i apim han bilong em. Strongpela win i kirap na brukim solwara i go tupela hap. Solwara i sanap olsem tupela banis, na bikpela rot i kamap long namel inap long lain Israel olgeta i ken wokabaut long en!—Kisim Bek 14:21; 15:8.
3 Taim God i soim bikpela strong bilong em olsem, em bai gutpela moa sapos Fero i tokim ami bilong em long tanim i go bek long ples. Tasol Fero i gat pasin antap na em i tokim ol long pait. (Kisim Bek 14:23) Ol Isip i ronim ol Israel na bihainim ol i go namel long solwara, tasol i no longtaim na ol samting i paul nabaut taim ol wil bilong karis i lus na pundaun. Taim lain Israel i kamap gut long hapsait bilong solwara, Jehova i tokim Moses: “Stretim han bilong yu na makim solwara, na bai solwara i kam bek na karamapim ol Isip na ol karis bilong pait wantaim ol soldia i sindaun long ol hos.” Ol banis wara i pundaun na karamapim Fero na lain ami bilong em!—Kisim Bek 14:24-28; Buk Song 136:15.
4. (a) Long Solwara Retsi Jehova i soim olsem em i wanem kain? (b) Sampela inap ting olsem wanem long dispela stori long Jehova?
4 God i helpim lain Israel long abrusim bagarap long Solwara Retsi, dispela em i wanpela bikpela samting bilong ol man bilong graun em God i bin insait long en. Long dispela hap Jehova i soim olsem em i “strongpela soldia.” (Kisim Bek 15:3) Tasol dispela stori long Jehova i givim wanem tingting long yu? Ol woa i bin givim bikpela pen na hevi long ol manmeri. Olsem wanem? Pasin bilong God long yusim strong bilong em bilong bagarapim ol samting i laik pasim yu long i go klostu long em?
Long Solwara Retsi, Jehova i soim olsem em i “strongpela soldia”
Pait Bilong God na Pait Bilong Ol Man
5, 6. (a) Bilong wanem i stret God i gat biknem olsem “Jehova, bosman bilong bikpela lain ami”? (b) Olsem wanem pait bilong God i narapela kain long pait bilong ol man?
5 Long ol tokples ol i bin raitim Baibel long en, dispela biknem bilong God, Jehova “bosman bilong bikpela lain ami,” i stap long Ol Skripsa Hibru inap 260 taim na tupela taim long Ol Skripsa Grik. (1 Samuel 1:11) Jehova em i King, na em i bosim bikpela lain ami bilong ol ensel. (Josua 5:13-15; 1 King 22:19) Strong bilong dispela lain ami bilong bagarapim ol samting i bikpela tru. (Aisaia 37:36) Yumi no amamas long tingim olsem ol man bai kisim bagarap. Tasol yumi mas tingim olsem ol pait bilong God i no olsem pait bilong ol man we i no gat as tru bilong en. Ol lida bilong ami na lain politik inap tok olsem i gat gutpela as na ol i pait. Tasol pasin gridi na pasin bilong tingim laik bilong ol yet i bikpela samting long ol woa bilong man.
6 Tasol Jehova i no kirap nating long mekim ol samting. Long Lo 32:4 Baibel i tok: “Dispela Bikpela Ston, olgeta wok bilong em i gutpela olgeta, long wanem, olgeta pasin bilong em i stret olgeta. Em God i save bihainim ol tok bilong em yet na oltaim em i save mekim pasin i fea; pasin bilong em i gutpela na stretpela tasol.” Baibel i no orait long pasin bilong belhat, o pasin bilong mekim nogut long narapela, o pasin bilong pait na bagarapim man. (Stat 49:7; Buk Song 11:5) Olsem na i gat as na Jehova i kirap mekim ol samting. Inap wan wan taim tasol em i yusim strong bilong em long bagarapim ol samting, na em i mekim olsem taim i no gat narapela rot bilong stretim hevi. Long rot bilong profet Esekiel, em i tok: “Nambawan Bikpela Jehova i tok, ‘Yupela i ting mi save amamas taim wanpela man nogut i dai? Nogat tru, mi laik bai em i lusim pasin nogut bilong em na stap laip yet.’”—Esekiel 18:23.
7, 8. (a) Jop i kisim wanem tingting kranki long ol hevi bilong em? (b) Elihu i mekim wanem bilong stretim tingting bilong Jop? (c) Ol samting i painim Jop i ken lainim yumi long wanem samting?
7 Orait bilong wanem Jehova i yusim strong bilong em long bagarapim ol samting? Paslain long bekim dispela, yumi ken tingim stretpela man Jop. Satan i sutim tok olsem Jop—na ol narapela man tu—bai i no stap gut long God taim traim i kamap. Bilong stretim tok, Jehova i larim Satan long traim pasin bilong Jop long stap gut long em. Olsem na Jop i kisim bikpela sik, olgeta kago samting bilong em i lus, na ol pikinini bilong em i dai. (Jop 1:1–2:8) Jop i no save long as na ol hevi i painim em, na em i kisim tingting kranki olsem God i mekim save nating long em. Jop i askim God long wai na Em i “tagetim” em na “birua” long em.—Jop 7:20; 13:24.
8 Yangpela man Elihu i kamapim klia olsem tingting bilong Jop i no stret. Em i tok: “Olsem wanem? Yu bilip tru olsem yu stretpela man olsem na yu tok, ‘Pasin bilong mi i stret na i winim pasin bilong God’?” (Jop 35:2) Em tru, i no gutpela long ting save bilong yumi i winim save bilong God o ting em i no mekim pasin i stret. Elihu i tok: “God i no inap tru long mekim pasin nogut, God i Gat Olgeta Strong i no inap mekim pasin i no stret. Nogat tru!” Bihain em i tok: “Husat inap tokim em long ol samting em i mas mekim? Na husat inap tokim em olsem, ‘Pasin yu mekim i no stret’?” (Jop 34:10; 36:22,23; 37:23) Yumi ken save tru olsem taim God i pait, i gat as tru na em i mekim olsem. Orait nau yumi ken skelim i gat wanem as na sampela taim God bilong bel isi i save kamap wanpela soldia.—1 Korin 14:33.
As na God Bilong Bel Isi i Mas Pait
9. Bilong wanem God bilong pasin holi i save pait?
9 Bihain long em i tok God em i “strongpela soldia,” Moses i tok: “O Jehova, husat ol arapela god i olsem yu? Yu wanpela tasol yu holi olgeta, i no gat wanpela i olsem yu.” (Kisim Bek 15:11) Profet Habakuk tu i tok: “Ai bilong yu i klin tumas long lukim samting nogut, na yu no save laikim pasin nogut.” (Habakuk 1:13) Jehova em i God bilong pasin laikim, tasol tu em i God bilong pasin holi na stretpela pasin. Sampela taim ol dispela pasin i kirapim em long yusim strong bilong em long bagarapim ol samting. (Aisaia 59:15-19; Luk 18:7) Olsem na God i no bagarapim pasin holi bilong em long taim em i pait. Nogat. Em i pait, long wanem, em i holi.—Wok Pris 19:2.
10. I gat wanem rot tasol bilong pinisim pasin birua em Stat 3:15 i tok profet long en? Dispela bai kamapim wanem ol gutpela samting long ol stretpela man?
10 Tingim ol samting i kamap bihain long namba wan man na meri, Adam tupela Iv, i bikhet long God. (Stat 3:1-6) Sapos Jehova i bin orait long pasin nogut bilong ol, i olsem em i daunim namba bilong em yet olsem King Bilong Heven na Graun. Em i God bilong bihainim stretpela pasin, olsem na em i mas makim dai olsem strafe bilong ol. (Rom 6:23) Long namba wan tok profet bilong Baibel, em i tok pasin birua bai stap namel long ol wokman bilong em na ol man i bihainim “snek,” em Satan. (Revelesen 12:9; Stat 3:15) I gat wanpela rot tasol bilong pinisim dispela pasin birua, em long rot bilong bagarapim Satan. (Rom 16:20) Tasol dispela strafe i kam long God bai kamapim planti blesing long ol man, na Satan bai no stiaim moa ol man na graun olgeta bai kamap gutpela ples paradais. (Matyu 19:28) Tasol taim Satan i no bagarap yet, ol man i bihainim em bai wok strong long birua, mekim nogut, na traim long bagarapim lain i laikim God. Na sampela taim Jehova i mas mekim sampela samting bilong helpim ol.
God i Mekim Ol Samting Bilong Pinisim Pasin Nogut
11. Bilong wanem God i pilim olsem em i mas kamapim bikpela tait wara long olgeta hap?
11 Bikpela Tait i kamap long taim bilong Noa i wanpela samting God i mekim bilong helpim ol man. Stat 6:11, 12 i tok: “Long ai bilong God tru, graun i stap nogut tru na pasin bilong pait na bagarapim man i pulap long en. God i lukluk i kam daun long graun na em i lukim olsem graun i bagarap. Ol manmeri i mekim ol pasin nogut tasol.” Olsem wanem? God bai larim ol man nogut i pinisim wan wan stretpela man tasol i stap yet? Nogat. Jehova i pilim olsem em i mas kamapim bikpela tait long olgeta hap bilong pinisim ol man i gat pasin bilong pait na bagarapim man na mekim pasin pamuk.
12. (a) Jehova i mekim wanem tok profet long “pikinini” bilong Abraham? (b) Bilong wanem lain Amor i mas bagarap?
12 Na i wankain long strafe God i givim long lain Kenan. Jehova i tokaut olsem long rot bilong Abraham wanpela pikinini bai kamap em olgeta lain manmeri bai kisim blesing long en. Bilong mekim ol samting i stret wantaim dispela tok, God i tok ol lain tumbuna pikinini bilong Abraham bai kisim kantri Kenan, em hap ol Amor i sindaun long en. Olsem wanem i stret long God i rausim dispela lain man long ples bilong ol? Jehova i tok profet olsem taim bilong em long rausim dispela lain bai i kamap 400 yia bihain—long taim ‘asua bilong ol Amor i kamap’ bikpela tru.b (Stat 12:1-3; 13:14, 15; 15:13, 16; 22:18) Insait long dispela haptaim, pasin nogut bilong lain Amor i go nogut moa yet. Kenan i kamap ples bilong lotuim ol god giaman, kapsaitim blut bilong man, na mekim ol pasin sem nogut tru. (Kisim Bek 23:24; 34:12, 13; Namba 33:52) Ol manmeri bilong dispela kantri i kilim i dai ol pikinini olsem ofa. Yu ting God holi inap larim lain bilong em i stap klostu long ol man i mekim kain pasin olsem? Nogat! Em i tok: “Graun bilong ol i kamap doti, na bai mi mekim save long ol manmeri bilong dispela ples long pasin nogut bilong ol. Na graun bai trautim ol dispela manmeri.” (Wok Pris 18:21-25) Tasol Jehova i no kilim i dai olgeta dispela man. Nogat. Ol man Kenan husat i gat gutpela bel, olsem Rahap na lain Gibeon, ol i abrusim bagarap.—Josua 6:25; 9:3-27.
Pait Bilong Mekim Gut Nem Bilong Em
13, 14. (a) Bilong wanem Jehova i mas mekim holi nem bilong em? (b) Olsem wanem Jehova i stretim bek nem bilong em?
13 Jehova i holi, olsem na nem bilong em i holi. (Wok Pris 22:32) Jisas i lainim ol disaipel bilong em long beten olsem: “Nem bilong yu i mas i stap holi.” (Matyu 6:9) Pasin bikhet long Iden i bagarapim nem bilong God, em i daunim gutnem bilong God na pasin bilong em long bosim ol man. Jehova i no inap orait long dispela pasin bilong bagarapim nem bilong em na bikhet long em. Em i mas stretim bek nem bilong em.—Aisaia 48:11.
14 Tingim gen lain Israel. Taim ol i mekim yet wok kalabus long Isip, tok promis bilong God long Abraham—olsem long rot bilong pikinini bilong em olgeta lain man bai kisim blesing—i olsem samting nating. Tasol taim em i helpim ol long lusim kalabus na mekim ol i kamap wanpela lain, Jehova i stretim bek nem bilong em. Olsem na Profet Daniel i mekim dispela tok long God bilong em taim em i beten: “O Jehova, God bilong mipela, yu bin kisim ol manmeri bilong yu long kantri Isip na bringim ol i kam, yu mekim olsem long strongpela han bilong yu na yu kisim biknem tru i kam inap long nau.”—Daniel 9:15.
15. Bilong wanem Jehova i helpim lain Juda long lusim kalabus long Babilon?
15 Daniel i tingim lain Juda taim em i mekim dispela kain beten, Jehova i mas mekim sampela samting gen bilong stretim bek nem bilong Em. Ol Juda i no harim tok, nau ol i kalabus long Babilon. Biktaun bilong ol yet, Jerusalem, i bagarap i stap. Daniel i save sapos lain Juda i go bek long ples bilong ol, dispela bai litimapim nem bilong Jehova. Olsem na Daniel i beten: “O Jehova, fogivim mipela. O Jehova, putim yau long mipela na mekim sampela samting! No ken lusim taim, tingim nem bilong yu, O God bilong mi, bikos nem bilong yu i stap long taun bilong yu na ol manmeri bilong yu.”—Daniel 9:18, 19.
Pait Bilong Helpim Lain Bilong Em
16. Stori long as na pasin bilong Jehova long mekim gut nem bilong em i no makim olsem em i tingim em yet tasol.
16 Laik bilong Jehova long mekim gut nem bilong em i makim olsem em i tingim em yet tasol? Nogat, taim em i mekim ol samting i stret wantaim pasin bilong em long laikim tru stretpela pasin na pasin holi, em i lukautim lain bilong em. Tingim Stat sapta 14. Dispela sapta i stori long fopela king i kam pait na i stilim pikinini bilong brata bilong Abraham, em Lot, na famili bilong Lot. God i helpim Abraham, na Abraham i winim ol lain ami i strong tru! Ating dispela stori bilong Abraham na lain ami bilong em i win, em i namba wan stori i stap long “buk i stori long Ol Pait Bilong Jehova.” Ating long dispela buk ol i raitim tu stori bilong sampela narapela pait em Baibel i no stori long en. (Namba 21:14) Bihain long dispela pait Abraham i insait long en, lain bilong God i winim planti moa pait.
17. Wanem samting i soim olsem Jehova i pait bilong helpim lain Israel bihain long ol i go insait long kantri Kenan? Kamapim sampela stori i soim dispela.
17 Paslain liklik long lain Israel i go insait long kantri Kenan, Moses i tokim ol: “Jehova, God bilong yupela, bai go pas long yupela na em bai pait bilong helpim yupela, olsem yupela i bin lukim em i mekim long Isip.” (Lo 1:30; 20:1) Kirap long taim bilong senis bilong Moses, em Josua, na i go inap long taim bilong ol Hetman na ol gutpela king bilong lain Juda, Jehova i bin pait bilong helpim lain bilong em, na planti taim em i helpim ol long winim ol birua.—Josua 10:1-14; Hetman 4:12-17; 2 Samuel 5:17-21.
18. (a) Bilong wanem yumi ken amamas long Jehova i no bin senis? (b) Wanem samting bai kamap taim dispela pasin birua Stat 3:15 i stori long en i laik pinis?
18 Jehova i no bin senis; na tingting bilong em long mekim dispela graun i kamap wanpela paradais, dispela tu i no senis. (Stat 1:27, 28) Pasin bilong God long nolaik tru long pasin nogut i no senis. Tasol em i laikim tru lain bilong em na klostu nau em bai mekim ol samting bilong helpim ol. (Buk Song 11:7) Klostu nau bikpela senis tru bai kamap long dispela pasin birua em Stat 3:15 i stori long en. Bilong mekim holi nem bilong em na lukautim lain bilong em, Jehova bai kamap gen olsem “strongpela soldia”!—Sekaraia 14:3; Revelesen 16:14, 16.
19. (a) Kamapim tok piksa i soim olsem wanem pasin bilong God long yusim strong bilong em long bagarapim ol samting i ken pulim yumi i go klostu long em. (b) Pasin bilong God long redi long pait i mas mekim wanem long yumi?
19 Tingim wanpela tok piksa: Tingim olsem wanpela animal nogut i go bagarapim famili bilong wanpela man na dispela man i go pait long dispela animal nogut na kilim em i dai. Yu ting meri pikinini bilong dispela man bai pilim nogut long em i mekim olsem? Nogat, ol bai pilim tru pasin bilong papa long laikim ol tru na i no tingim em yet. Na olsem tasol, yumi tu i no ken pilim nogut long pasin bilong God long yusim strong bilong em long bagarapim ol samting. Pasin bilong em long redi long pait bilong lukautim yumi i mas kirapim yumi long laikim em moa yet. Na tu, dispela i mas kirapim yumi long pilim moa yet bikpela strong bilong em na bai yumi ken “mekim wok bilong God long pasin em i orait long en, na mekim wantaim pret na pasin bilong daun tru long em.”—Hibru 12:28.
Go Klostu Long “Strongpela Soldia”
20. Taim yumi ritim ol stori bilong Baibel long ol pait bilong God na yumi no kliagut long as bilong en, yumi mas mekim wanem? Bilong wanem yumi mas mekim olsem?
20 Tru, Baibel i no stori oltaim long olgeta liklik liklik samting i kirapim Jehova long mekim pait. Tasol yumi ken bilip tru long dispela samting: Jehova i no save bagarapim nating ol man, na em i no mekim long pasin i no stret o long pasin i nogut tru. Planti taim pasin bilong skelim ol ves i stap klostu long wanpela stori bilong Baibel o yumi kisim sampela save moa long dispela stori, dispela i helpim yumi long kisim stretpela tingting. (Provep 18:13) Na maski yumi no save long olgeta liklik liklik samting, taim yumi kisim sampela save moa long Jehova na tingim tingim long bel ol gutpela pasin bilong em, dispela i helpim yumi long ol samting yumi inap kisim tupela tingting long en. Taim yumi mekim olsem, bai yumi save olsem i gat planti as na yumi ken bilip tru long God bilong yumi, Jehova.—Jop 34:12.
21. Sampela taim Jehova em i “strongpela soldia,” tasol tru tru em i gat wanem kain pasin?
21 Maski Jehova em i “strongpela soldia” long taim em i mas i stap olsem, dispela i no makim olsem pasin bilong pait em i pasin tru bilong em. Long driman bilong Esekiel long traipela karis long heven, Jehova i redi long pait long ol birua bilong em. Tasol Esekiel i lukim renbo i raunim God—renbo i makim bel isi. (Stat 9:13; Esekiel 1:28; Revelesen 4:3) Tru tumas, em pasin bilong Jehova long i stap bel isi. Aposel Jon i tok: “God em i pasin laikim.” (1 Jon 4:8) Olgeta pasin bilong Jehova i wok gut wantaim. Em i gutpela samting tru long yumi ken i go klostu long kain strongpela God olsem i save laikim tru ol man!
a Saveman Josifas, em wanpela Juda, em i tok ‘inap 600 karis na 50,000 man i raun long hos na 200,000 soldia i wokabaut na karim ol samting bilong ol long pait na ol i bihainim ol Hibru.’—Buk Jewish Antiquities, II, 324 [xv, 3].