Litimapim Nem Bilong Ol Narapela
“Yupela i mas strong long litimapim nem bilong ol arapela tasol.”—ROM 12:10.
1, 2. (a) Yumi mas mekim wanem kain pasin bilong soim olsem yumi daunim yumi yet? (b) Dispela tok “litimapim nem bilong,” planti taim Baibel i kolim olsem wanem? Husat ol i no hatwok long litimapim nem bilong ol narapela?
STORI i kamap paslain long dispela i kamapim wanpela tok bilong Baibel yumi mas tingim: “Yupela olgeta i mas bihainim pasin bilong daunim yupela yet na i stap aninit long ol arapela manmeri bilong God. Yumi save, ‘God i save daunim ol man i apim nem bilong ol yet, tasol em i save marimari na mekim gut long ol man i daunim ol yet.’ ” (1 Pita 5:5) Wanpela rot bilong mekim pasin bilong daunim yumi yet, em yumi mas litimapim nem bilong ol narapela.
2 Long Baibel, dispela tok “litimapim nem bilong,” planti taim em i makim pasin yumi mas mekim long ol narapela, olsem givim biknem long ol, tingim ol olsem ol i gat nem, na mekim gutpela pasin long ol. Na yumi save litimapim nem bilong ol man taim yumi mekim gutpela pasin long ol, na mekim pasin long ol olsem ol i gat nem, na harim tingting bilong ol, na redi long mekim ol samting ol i laikim, sapos yumi inap mekim. Ol man i save daunim ol yet bai ol i no hatwok long mekim olsem. Tasol ol man i gat pasin antap, ating bai ol i hatwok long litimapim nem bilong ol narapela na i no gat pasin giaman long en. Ating ol bai grisim man long ol switpela tok na bai em i ken orait long helpim ol o givim namba samting long ol.
Jehova i Save Litimapim Nem Bilong Ol Man
3, 4. Jehova i litimapim nem bilong Abraham olsem wanem? Bilong wanem em i mekim olsem?
3 Jehova yet i stap olsem gutpela piksa long pasin bilong litimapim nem bilong man. Em i bin wokim ol man bambai ol yet i ken makim wanem rot ol i laik bihainim, na em i no mekim pasin long ol olsem ol i wanpela masin robot i no gat tingting. (1 Pita 2:16) Olsem: Jehova i tokim Abraham olsem em bai bagarapim Sodom, long wanem, ol man bilong Sodom i mekim ol pasin i nogut tru. Orait Abraham i askim em: “Ating yu laik bagarapim ol gutpela man wantaim ol man nogut? Sapos i gat 50 gutpela man i stap long dispela taun, bai yu bagarapim ol tu wantaim ol arapela? Inap yu tingim dispela 50 gutpela man na yu larim dispela taun i stap na yu no bagarapim?” Jehova i tok em bai larim dispela taun i stap sapos em i lukim 50 gutpela man i stap. Orait, long pasin daun Abraham i wok long krai long Jehova. Olsem wanem sapos i gat 45, o 40, o 30, o 20, o 10-pela tasol? Jehova i tokim Abraham, sapos i gat 10-pela gutpela man i stap, bai em i no ken bagarapim Sodom.—Stat 18:20-33.
4 Jehova i save pinis, i no gat 10-pela gutpela man long Sodom, tasol em i harim tingting bilong Abraham na mekim pasin long Abraham olsem man i gat nem, na long dispela pasin em i litimapim nem bilong Abraham. Jehova i mekim olsem, long wanem, Abraham “i bilipim tok bilong Bikpela. Olsem na Bikpela i kolim em stretpela man.” Jehova i kolim Abraham olsem “pren bilong mi.” (Stat 15:6; Jems 2:23) Na tu, Jehova i lukim olsem Abraham i save litimapim nem bilong ol narapela. Wanpela taim ol wokman bilong em na ol wokman bilong pikinini bilong brata bilong em, Lot, em ol i save lukautim ol sipsip na meme bilong tupela, ol i tok pait long graun. Orait Abraham i tokim Lot long makim wanpela hap graun em i laikim. Lot i makim hap graun em i ting i gutpela tru, na nau Abraham i lusim em na i go sindaun long narapela hap. Long dispela pasin Abraham i mekim, em i litimapim nem bilong Lot.—Stat 13:5-11.
5. Jehova i litimapim nem bilong Lot olsem wanem?
5 Jehova i mekim wankain gutpela pasin long stretpela man Lot. Taim em i laik bagarapim Sodom, em i tokim Lot long ranawe i go long wanpela ples maunten. Tasol Lot i tok em i no laik i go long dispela hap; em i laik i go long wanpela ples klostu, em Soar, tasol dispela taun i stap long hap Jehova i laik bagarapim. Jehova i tokim Lot: “Em i orait. Bai mi no bagarapim dispela taun.” Jehova i mekim samting em stretpela man Lot i askim em long en, na long dispela pasin Jehova i litimapim nem bilong Lot.—Stat 19:15-22; 2 Pita 2:6-9.
6. Jehova i litimapim nem bilong Moses olsem wanem?
6 Taim Jehova i tokim Moses long go bek long Isip bilong bringim lain bilong Em i go lusim wok kalabus na tokim king bilong Isip long larim lain bilong God i go, Moses i tok: “Tasol Bikpela, . . . mi no man bilong toktok gut long ai bilong planti man.” Tasol Jehova i tokim em: “Bai mi helpim yu long toktok na bai mi tokim yu long olgeta tok yu mas mekim.” Tasol Moses i tingting planti yet. Olsem na Jehova i givim sampela tok long Moses bilong strongim bel bilong em na Jehova i stretim rot long salim brata bilong em, Aron, i go wantaim em na stap olsem maus bilong em.—Kisim Bek 4:10-16.
7. Bilong wanem Jehova i amamas long litimapim nem bilong ol narapela?
7 Long ol dispela samting i bin kamap, Jehova i kamapim klia olsem em i amamas long litimapim nem bilong ol narapela, na em i laik mekim moa yet long ol man i mekim wok bilong em. Tru, ating samting ol i askim em long mekim i no wankain long samting pastaim em i bin tingting long mekim, tasol em i tingim samting ol i laik bai em i mekim na em i orait long en sapos ol dispela samting i no kalapim laik bilong em.
Jisas i Litimapim Nem Bilong Ol Narapela
8. Olsem wanem Jisas i litimapim nem bilong wanpela meri i gat bikpela sik?
8 Jisas i bihainim pasin bilong Jehova long litimapim nem bilong ol narapela. Wanpela taim i gat bikpela lain manmeri i wokabaut na wanpela meri i stap namel long ol, em i bin karim blut inap 12-pela yia pinis. Ol dokta i no inap oraitim em. Long Lo Bilong Moses, em i stap doti long ol samting bilong lotu na i no stret em i stap namel long ol dispela manmeri. Orait em i go baksait long Jisas na em i putim han long klos bilong Jisas na sik bilong em i pinis. Tasol Jisas i no strong long bihainim ol liklik liklik samting bilong Lo na krosim meri long dispela samting em i bin mekim, nogat. Em i save long hevi bilong meri na em i litimapim nem bilong meri; em i tok: “Pikinini, yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen. Yu go, na bel bilong yu i ken i stap isi. Sik bilong yu i ken pinis.”—Mak 5:25-34; Wok Pris 15:25-27.
9. Olsem wanem Jisas i litimapim nem bilong wanpela meri bilong narapela lain?
9 Long narapela taim, wanpela meri Kenan i tokim Jisas: “Bikpela, yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi. Spirit nogut i bagarapim tru pikinini meri bilong mi.” Jisas i save God i bin salim em i kam long lain Israel na i no long ol narapela lain, olsem na Jisas i tokim em: “Nogut yumi kisim kaikai bilong ol pikinini [ bilong Israel] na tromoi i go long ol [“liklik,” NW ] dok [ol narapela lain].” Meri i bekim tok olsem: “Tasol ol [“liklik,” NW ] dok i save kisim ol hap kaikai i pundaun aninit long tebol bilong ol papa bilong ol.” Orait nau Jisas i tok: “Meri, bilip bilong yu em i bikpela tru. Samting yu laik i mas kamap long yu, em i ken kamap.” Pikinini meri bilong em i kamap orait gen. Jisas i lukim dispela meri bilong narapela lain i bilip strong, olsem na Jisas i litimapim nem bilong em. Na taim Jisas i kolim dispela hap tok olsem ‘ol liklik dok,’ em i no makim ol wel dok nogut; em wanpela tok i kamapim sori bilong em.—Matyu 15:21-28.
10. Jisas i skulim ol disaipel long wanem bikpela samting? Bilong wanem em i mas mekim olsem?
10 Oltaim Jisas i skulim ol disaipel long ol i mas daunim ol yet na litimapim nem bilong ol narapela, long wanem, ol i holim yet hap tingting olsem ol i tingim ol yet i namba wan. Wanpela taim ol i tok pait na bihain Jisas i askim ol: “Long rot yupela i mekim wanem toktok?” Ol i pasim maus, long wanem, “ol i bin tok pait long husat em i namba wan.” (Mak 9:33, 34) Long nait paslain long taim Jisas i dai, long dispela taim tu ol disaipel i kirap na “pait long toktok long husat em i namba wan bilong ol.” (Luk 22:24) Olsem na taim ol i mekim kaikai bilong Pasova, Jisas “i kapsaitim wara long wanpela dis, na em i stat long wasim lek bilong ol disaipel.” Em i gutpela rot tru bilong skulim ol! Jisas em i Pikinini bilong God, na em i winim olgeta ensel i stap long heven—Jehova tasol i antap long em. Tasol em i wasim lek bilong ol disaipel na long dispela rot em i skulim ol long pasin bilong daunim ol yet. Em i tok: “Mi soim pasin long yupela, na yupela tu i mas mekim wankain pasin olsem nau mi mekim long yupela.”—Jon 13:5-15.
Pol i Givim Biknem Long Ol Narapela
11, 12. Taim Pol i kamap Kristen pinis, em i lain long mekim wanem? Long pasin em i mekim long Filemon, olsem wanem em i bihainim dispela samting em i bin lainim?
11 Aposel Pol i bihainim pasin bilong Krais, olsem na em i givim biknem long ol narapela. (1 Korin 11:1) Em i tok: “Mipela i no bin wok long kisim biknem long yupela o long ol arapela manmeri. . . . Taim mipela i stap wantaim yupela, mipela i stap isi tru olsem ol liklik pikinini. Mipela i bin stap olsem meri i givim susu long ol pikinini bilong en.” (1 Tesalonaika 2:6, 7) Meri i givim susu long pikinini, em i save lukautim gut ol liklik pikinini bilong em. Taim Pol i kamap Kristen pinis, em i lain long daunim em yet na em i mekim pasin isi long ol wanlain Kristen, na long dispela pasin em i givim biknem long ol. Em i tingim gut ol, olsem ol i stap fri long mekim ol samting ol i laikim, na dispela tingting bilong em i kamap ples klia long wanpela samting i bin kamap taim em i stap kalabus long Rom.
12 Wanpela wokboi nating, em Onesimus, em i bin ranawe long bos bilong em na bihain em i harim ol tok Pol i autim long em. Em i kamap Kristen na em i kamap gutpela pren bilong Pol. Bos bilong em, Filemon, em tu i wanpela Kristen, na em i sindaun long hap bilong Esia Maina. Long wanpela pas Pol i raitim long Filemon, Pol i tok Onesimus i bin mekim gutpela wok bilong helpim em, na Pol i tok: “Mi bai amamas tru sapos mi inap pasim em i stap wantaim mi.” Tasol Pol i salim Onesimus i go bek long Filemon, long wanem, em i tok: “Mi laik bai yu mas tok orait long dispela pastaim, olsem na mi no pasim em. Mi no laik tokim yu long wanem samting yu mas mekim. Nogat. Mi ting, sapos yu bai mekim gutpela pasin bilong helpim mi, orait mobeta yu mas mekim long laik bilong yu yet.” Pol i no ting, em i wanpela aposel na Filemon i mas harim tok bilong em, nogat. Em i tingim gut Filemon na em i no tok em i laik pasim Onesimus i stap long Rom. Na tu, Pol i tokim Filemon long mekim gutpela pasin long Onesimus olsem “brata tru” bilong em na i no olsem “wokboi nating tasol.”—Filemon 13-16.
Litimapim Nem Bilong Ol Man Long Nau
13. Rom 12:10 i tokim yumi long mekim wanem?
13 Baibel i tokim yumi: “Yupela i mas strong long litimapim nem bilong ol arapela tasol.” (Rom 12:10) Dispela i makim olsem yumi no ken wetim ol narapela i litimapim nem bilong yumi pastaim, nogat. Yumi yet i mas i go pas long mekim olsem. “Yumi no ken ting long helpim yumi yet. Nogat. Yumi mas ting long helpim ol arapela.” (1 Korin 10:24; 1 Pita 3:8, 9) Olsem na ol wokman bilong Jehova i save wok long painim rot bilong litimapim nem bilong ol narapela insait long famili, na ol wanlain Kristen insait long kongrigesen, na ol man i stap ausait long kongrigesen tu.
14. Olsem wanem man na meri marit i ken mekim gutpela pasin long narapela narapela?
14 Baibel i tok: “Het bilong olgeta man em Krais, na het bilong meri em man bilong en.” (1 Korin 11:3) Jehova i laik bai man i mekim pasin long meri bilong em olsem Krais i bin mekim long kongrigesen. Long 1 Pita 3:7, Baibel i tok man i mas “mekim gutpela pasin” long meri bilong em, long wanem, “bodi bilong ol meri i no strong tumas.” Bilong mekim olsem long meri, man i mas amamas long putim yau long ol tok meri bilong em i mekim na tingim gut ol dispela tok. (Stat 21:12) Na sampela taim man i ken larim meri yet i kolim sampela laik bilong em na man i ken putim dispela i go pas long laik bilong em sapos dispela i no brukim wanpela lo bilong Baibel. Na tu, man i save mekim ol samting bilong helpim meri na em i save mekim gutpela pasin long em. Na “meri i mas aninit long man bilong en na mekim gutpela pasin long em.” (Efesus 5:33) Em i save putim yau long tok bilong man, na em i no strong long man i mas bihainim laik bilong em, na em i no save daunim man o toktok planti long em long olgeta taim. Em i no laik bosim man bilong em, maski em i gat bikpela save long sampela samting, winim man bilong em; long dispela pasin bilong em, meri i soim olsem em i save daunim em yet.
15. Yumi mas mekim wanem kain pasin long ol lapun? Ol tu i mas mekim wanem?
15 Insait long kongrigesen Kristen, i gat sampela em ol inap tru long yumi mas litimapim nem bilong ol, olsem ol lapun. “Yupela i mas aninit long ol lapun na mekim gut long ol.” (Wok Pris 19:32) Na ol manmeri em ol i bin i stap gut long wok bilong Jehova inap planti yia, yumi mas litimapim nem bilong ol moa yet, long wanem, “waitpela gras bilong man [o meri] i gutpela samting tru taim em i bihainim stretpela pasin.” (Sindaun 16:31, NW ) Ol wasman i mas i stap olsem gutpela piksa na mekim gutpela pasin long ol wanlain Kristen i gat bikpela krismas, winim bilong ol. Tru, ol lapun tu i mas tingim gut ol Kristen i yangpela liklik na mekim gutpela pasin long ol, na ol i mas mekim moa yet long ol brata i gat wok olsem wasman bilong lukautim lain sipsip.—1 Pita 5:2, 3.
16. Olsem wanem ol papamama na ol pikinini bilong ol i save litimapim nem bilong narapela narapela?
16 Ol pikinini i mas litimapim nem bilong papamama: “Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela. Yupela olgeta i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim. Buk bilong God i tok olsem, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.’ Dispela lo em i namba wan lo i gat promis i stap wantaim, em promis i tok olsem, ‘Sapos yu mekim olsem, orait olgeta wok samting yu mekim i ken kamap gutpela, na bai yu stap longpela taim long dispela graun.’ ” Na ol papamama tu i save litimapim nem bilong ol pikinini bilong ol, long wanem, Baibel i tokim ol: “Yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.”—Efesus 6:1-4; Kisim Bek 20:12.
17. Husat ol inap tru long yumi mas “givim biknem” long ol?
17 Na tu, yumi mas givim biknem long ol man i wok strong long mekim ol wok bilong kongrigesen: “Yupela i mas givim biknem . . . long ol hetman i mekim gutpela wok. Namba wan lain bilong kisim dispela em ol hetman i save hatwok long autim tok bilong God na long skulim ol manmeri.” (1 Timoti 5:17) Wanpela rot bilong givim biknem long ol, em yumi ken mekim olsem Hibru 13:17 i tok: “Ol [elda] bilong yupela ol i laik helpim yupela . . . olsem na yupela i mas bihainim tok bilong ol na i stap aninit long ol.”
18. Yumi mas mekim wanem long ol manmeri i stap ausait long kongrigesen?
18 Olsem wanem? Yumi mas givim biknem long ol manmeri i stap ausait long kongrigesen? Yes, yumi mas mekim olsem. Baibel i tok: “Olgeta man i mas i stap aninit long ol gavman.” (Rom 13:1) Jehova i larim ol dispela gavman i bosim ol man i go inap long taim Kingdom i senisim ol. (Daniel 2:44) Olsem na Baibel i tok: “Wanem samting yupela i mas givim long gavman, orait yupela givim long ol. Yupela i mas givim ol kain kain takis long man bilong kisim takis. Na sapos yupela i stap aninit long wanpela man, orait yupela i mas harim tok na soim gutpela pasin long em. Na sapos man i stap bikman, orait yupela i mas givim biknem long em.” (Rom 13:7) Yumi mas “mekim gutpela pasin [olsem givim biknem] long olgeta man.”—1 Pita 2:17.
19. Olsem wanem yumi ken “mekim gutpela pasin” long ol narapela na givim biknem long ol?
19 Tru, yumi mas givim biknem long ol manmeri i stap ausait long kongrigesen tu, tasol yumi mas tingim wanpela tok bilong Baibel i tok: “Wanem taim yumi inap mekim gutpela pasin long ol arapela, yumi mas mekim. Na yumi mas strong tru long mekim gutpela pasin long ol arapela manmeri i bilip long Bikpela.” (Galesia 6:10) Yumi save, nambawan rot bilong “mekim gutpela pasin” long ol narapela, em yumi mas kirapim ol long pilim olsem ol i sot long ol samting bilong spirit na ol i mas kisim ol dispela samting, na nau yumi mas inapim dispela laik bilong ol. (Matyu 5:3) Bilong mekim olsem, yumi ken bihainim tok bilong aposel Pol, em i tok: “Yu mas wok strong long kamap wokman tru, na bai God i laikim wok bilong yu. Olsem na bai yu autim stret tok tru bilong God, na bai yu no gat sem long ai bilong en.” Taim yumi autim tok long olgeta taim yumi gat rot long mekim, na yumi “mekim tru dispela wok,” yumi mekim gutpela pasin long olgeta man, na tu, yumi givim biknem long ol.—2 Timoti 2:15; 4:5.
Givim Biknem Long Jehova
20. Wanem samting i bin painim king bilong Isip na ami bilong em? Bilong wanem dispela samting i painim ol?
20 Jehova i save givim biknem long ol man em i bin wokim ol. Olsem na i stret yumi tu i mas givim biknem long em. (Sindaun 3:9; KTH 4:11) Baibel i tok: “Man i litimapim nem bilong mi, orait bai mi givim biknem long em. Na man i bikhet long mi, orait bai mi daunim em tru.” (1 Samuel 2:30) Taim Moses i tokim king bilong Isip long larim lain bilong God i lusim Isip na i go, king i mekim pasin antap na i tok: “Bikpela [Jehova] em i husat? Bilong wanem mi mas harim tok bilong en?” (Kisim Bek 5:2) Taim king i salim ami bilong em i go bilong daunim ol Israel, Jehova i brukim solwara Retsi na bai ol Israel i gat rot long ranawe. Tasol taim ol Isip i bihainim ol i go, Jehova i mekim na solwara i kam bek. “[Jehova] i tromoi ol ami bilong Isip wantaim ol karis bilong pait i go long solwara.” (Kisim Bek 14:26-28; 15:4) Em nau, king i kisim bagarap long dispela pasin antap bilong em, olsem em i no laik givim biknem long Jehova.—Song 136:15.
21. Bilong wanem Jehova i no orait long Belsasar? Wanem samting i kamap long dispela?
21 King Belsasar bilong Babilon i no laik givim biknem long Jehova. Wanpela taim em i mekim bikpela kaikai na em i dring wain long ol kap gol na kap silva ol i bin kisim long haus lotu long Jerusalem. Taim em i mekim olsem, em i litimapim nem bilong ol god haiden bilong em. Tasol wokman bilong Jehova, em Daniel, em i tokim king: “Yu no bin daunim yu yet. Nogat. Yu bin ting long litimapim nem bilong yu yet, na long daunim nem bilong Bikpela bilong heven.” Long dispela nait stret ol i kilim i dai Belsasar, na ol narapela lain i kirap bosim kantri bilong em.—Daniel 5:22-31.
22. (a) Bilong wanem belhat bilong Jehova i painim ol hetman bilong Israel wantaim lain bilong ol? (b) Jehova i orait long husat? Wanem samting i kamap long dispela?
22 Long taim bilong ol aposel, King Herot i givim wanpela bikpela tok long ol manmeri, na ol i singaut olsem: “Em i maus bilong wanpela god. Em i no maus bilong man.” Dispela king i ting em i samting tru na em i no tokim ol olsem dispela tok ol i mekim i no stret. Em i laik kisim biknem. Olsem na “wantu ensel bilong Bikpela i paitim em.” (Aposel 12:21-23) Herot i litimapim nem bilong em yet, na Jehova nogat, na ensel bilong Jehova i bagarapim em. Ol bikman bilong lotu long dispela taim bipo ol i wokim toktok long kilim i dai Pikinini bilong God, em Jisas, na long dispela pasin ol i bagarapim nem bilong Jehova. Sampela hetman ol i save Jisas i skulim ol man long tok i tru, tasol ol i no bihainim em, long wanem, “ol i laikim tumas bai ol man i litimapim nem bilong ol.” (Jon 11:47-53; 12:42, 43) Lain Israel i no givim biknem long Jehova o dispela Mausman em i bin makim, em Jisas. Olsem na Jehova i no wok moa long givim biknem long ol—em i lusim ol na larim ol narapela lain i kam bagarapim ol wantaim haus lotu bilong ol. Tasol em i lukautim ol man i givim biknem long em wantaim Pikinini bilong em, na ol i no bagarap.—Matyu 23:38; Luk 21:20-22.
23. Yumi mas mekim wanem bilong stap long nupela taim God bai kamapim? (Song 37:9-11; Matyu 5:5)
23 Olgeta man i laik i stap long nupela taim God bai kamapim taim em i pinisim dispela pasin i stap nau long graun, ol i mas givim biknem long God na Pikinini bilong em, Krais Jisas, na bihainim tok bilong tupela. (Jon 5:22, 23; Filipai 2:9-11) Ol man i no laik givim biknem long tupela, “God bai i rausim ol.” Tasol ol stretpela man i save givim biknem long God na Krais na bihainim tok bilong ol, ol “bai i stap gut oltaim long graun.”—Sindaun 2:21, 22.
Stori Gen
◻ Dispela tok olsem litimapim nem bilong ol narapela, em i makim wanem samting? Jehova i bin mekim dispela pasin olsem wanem?
◻ Jisas na Pol i litimapim nem bilong ol narapela olsem wanem?
◻ Long nau husat ol inap tru long yumi ken givim biknem long ol?
◻ Bilong wanem yumi mas litimapim nem bilong Jehova na Jisas?
[Piksa long pes 17]
Jehova i tingim tok bilong Abraham na long dispela pasin em i litimapim nem bilong Abraham
[Piksa long pes 18]
Insait long ol marit i wok gut, man marit na meri bilong em i save litimapim nem bilong narapela narapela