Jepta i Bihainim Promis Em i Mekim Long Jehova
WANPELA man i winim pait na i kam bek long ples taim em i kisim bek pinis lain bilong em ol i stap nogut. Pikinini meri bilong em i lusim haus na i ran i go bilong bungim em, na em i amamas na danis na paitim liklik kundu. Taim papa i lukim em, papa i no amamas. Em i brukim klos bilong em. Bilong wanem? Ating em i no amamas long em i kam bek gut long ples? Em i bin winim wanem pait? Na dispela man em i husat?
Dispela man em Jepta, em wanpela hetman bilong Israel bilong bipo. Tasol bilong bekim ol narapela askim, na bilong save olsem stori bilong Jepta i helpim yumi olsem wanem, yumi mas tingim ol samting i kamap paslain long taim pikinini meri i go bungim em.
Bikpela Hevi i Kamap Long Israel
Jepta i bin stap long taim bilong bikpela hevi. Ol wantok Israel i bin lusim lotu i tru na ol i lotuim ol god bilong ol Saidon, Moap, Amon, na Filistia. Olsem na Jehova i lusim lain bilong em na putim ol long han bilong ol Amon na Filistia, em ol i bosim strong ol Israel inap 18 yia. Ol lain bilong Gileat i stap long hap is bilong wara Jordan, ol i kisim bikpela hevi moa.a Orait bihain ol Israel i kisim stretpela tingting na ol i tanim bel na askim Jehova long helpim ol, na ol i kirap gen long lotuim em, na ol i rausim ol god bilong ol narapela lain i stap namel long ol.—Hetman 10:6-16.
Ol Amon i wokim kem long Gileat, na ol Israel i bung na wetim ol. Tasol ol Israel i no gat wanpela hetman bilong ol. (Hetman 10:17, 18) Long dispela taim Jepta i gat sampela hevi bilong em yet. Ol brata bilong em i bin rausim em i go bambai ol yet i ken kisim ol samting bilong papa em Jepta bai kisim bihain. Olsem na Jepta i go sindaun long Top, em wanpela ples i stap long hap is bilong Gileat klostu long ol birua bilong Israel. I gat sampela “man nogut,” ating ol Amon i rausim ol long wok bilong ol o ol i bin bikhet na i no laik i stap aninit long ol Amon, ol i kam bung long Jepta. Ol “i bihainim em”—ating ol i go wantaim Jepta taim em i go pait long ol lain birua i stap klostu. Jepta i hapman bilong mekim pait, olsem na ating long dispela as Baibel i kolim em “wanpela strongpela man bilong pait.” (Hetman 11:1-3) Orait husat bai stap lida bilong ol Israel bilong pait long ol Amon?
“Yu Kam na Yu Stap Hetman Bilong Mipela”
Ol bikman bilong Gileat i tokim Jepta: “Yu kam na yu stap hetman bilong mipela.” Sapos ol i ting wantu em bai orait long go bek long ples bilong em, tingting bilong ol i kranki. Em i tokim ol: “Yupela i no laikim mi na yupela i rausim mi pinis long haus bilong papa bilong mi. Na bilong wanem yupela i kam long mi nau? Yupela i painim hevi na yupela i kam long mi, a?” I no stret liklik long pastaim ol i sakim Jepta na bihain ol i kam askim em long helpim ol!—Hetman 11:4-7.
I gat wanpela samting tasol na Jepta bai orait long kamap hetman long Gileat. Em i tok: ‘Sapos mi pait long ol Amon na Bikpela i helpim mi na mi win, orait bai mi stap hetman bilong yupela.’ Sapos em i winim pait, dispela bai makim olsem God i stap wantaim em, tasol Jepta i laik bai ol Israel i no ken lusim lo bilong God taim dispela hevi bilong ol i pinis.—Hetman 11:8-11.
Jepta i Toktok Wantaim Ol Amon
Jepta i laik toktok gut wantaim ol Amon. Em i salim ol man i go givim tok long king bilong ol bilong save long as na ol Amon i laik pait long ol Israel. Ol Amon i sutim tok long em olsem: Taim ol Israel i lusim Isip, ol i kisim graun bilong ol Amon, na nau ol i mas givim bek dispela graun.—Hetman 11:12, 13.
Jepta i save gut long stori bilong lain Israel, olsem na em inap daunim tok bilong ol Amon. Em i tokim ol, taim ol Israel i lusim Isip ol i no mekim nogut long ol Amon, o Moap, o Idom. Na taim ol Israel i lusim Isip, dispela graun i no bilong ol Amon. Em graun bilong ol Amor, tasol God i givim king bilong ol, Sihon, long han bilong ol Israel. Na tu, ol Israel i bin sindaun long dispela hap inap 300 yia pinis. Orait bilong wanem nau tasol ol Amon i kirap na tok em graun bilong ol?—Hetman 11:14-22, 26.
Na Jepta i tokaut long wanpela bikpela tok i as bilong ol hevi i painim ol Israel. Husat em i God tru? Jehova o ol god bilong dispela kantri ol Israel i sindaun long en? Sapos Kemos i gat hap strong, em bai mekim wok long en bilong holim yet dispela graun bilong lain bilong em, a? Dispela em i wanpela resis bilong lotu giaman bilong ol Amon na lotu i tru. Olsem na Jepta i tok: “God i save skelim pasin bilong olgeta man, na nau em bai i skelim pasin bilong mipela [ol Israel] na yupela [ol Amon] wantaim.”—Hetman 11:23-27.
King bilong Amon i no harim dispela strongpela tok bilong Jepta. “Orait spirit bilong Bikpela i kam i stap long Jepta na Jepta i kisim ol soldia bilong en na ol i wokabaut long graun bilong Gileat na Manase,” ating bilong singautim ol strongpela man i kam bilong mekim pait.—Hetman 11:28, 29.
Tok Promis Bilong Jepta
Jepta i gat strongpela laik long God i ken soim rot long em, olsem na em i tok promis long God olsem: “Sapos yu helpim mi na mi winim ol Amon, orait taim mi kam bek long pait, namba wan samting i lusim haus bilong mi na i wokabaut i kam long rot, bai mi givim long yu olsem wanpela ofa bilong paia i kukim olgeta.” Orait God i mekim gut long Jepta—em i strongim Jepta long bagarapim 20 taun bilong ol Amon na kilim i dai planti manmeri, na long dispela rot em i daunim ol birua bilong ol Israel.—Hetman 11:30-33.
Taim Jepta i winim pait na i kam bek long ples, yu ting husat i lusim haus na i kam ausait bilong bungim em? Pikinini meri bilong em, em i save laikim tumas na em i gat dispela wanpela pikinini tasol! Baibel i tok: “Taim Jepta i lukim pikinini meri bilong en, em i kirap nogut na i brukim klos bilong em yet na i tok, ‘Sori tumas, pikinini bilong mi. Nau yu brukim lewa bilong mi. Bilong wanem yu yet yu kamap na givim bikpela hevi long mi? Mi mekim strongpela promis long Bikpela na i no inap mi brukim.’ ”—Hetman 11:34, 35.
Yu ting Jepta bai kilim pikinini meri bilong em na givim olsem ofa? Nogat. Yumi save, Jepta i no bin tingting long mekim olsem. Jehova i nolaik tru long pasin bilong kilim man na kukim long paia olsem ofa, em wanpela pasin nogut tru ol Kenan i save mekim. (Wok Pris 18:21; Lo 12:31) Spirit bilong Jehova i bin stap long Jepta taim em i mekim dispela tok promis, na tu, Jehova i bin mekim gut long wok bilong em. Baibel i mekim gutpela tok long strongpela bilip bilong Jepta na long ol wok bilong em insait long ol samting God i tingting pinis long mekim. (1 Samuel 12:11; Hibru 11:32-34) Olsem na yumi save, Jepta i no inap tru long kilim pikinini olsem ofa. Orait em i gat wanem tingting taim em i mekim tok promis long givim wanpela man olsem ofa long Jehova?
Yumi ken ting Jepta i laik tok olsem: Husat man i kam bungim em, bai em i makim dispela man bilong mekim wok bilong God tasol. Lo Bilong Moses i larim ol Israel i promis long givim wanpela man o meri long Jehova. Olsem: Sampela meri ol i bin mekim wok long haus bilong God, ating ol i bin kisim wara. (Kisim Bek 38:8; 1 Samuel 2:22) Yumi no save gut long ol wok ol i bin mekim, o em wok ol i save holim oltaim. Ating Jepta i gat kain tingting olsem taim em i mekim tok promis, na i luk olsem dispela promis i makim olsem pikinini meri bai stap oltaim long dispela wok.
Pikinini meri bilong Jepta na bihain mangi Samuel ol i wok gut wantaim papamama bilong inapim promis papamama i bin mekim. (1 Samuel 1:11) Pikinini meri bilong Jepta i givim bel long lotuim Jehova, na em i bilip strong long em i mas inapim promis bilong papa, olsem papa tu i bilip long en. Samting meri i mas lusim i bikpela tru—bilong inapim dispela promis, em i no ken marit, em i mas i stap olsem nupela meri tasol. Em i krai long dispela, long wanem, olgeta meri Israel i gat laik long kamapim pikinini bambai nem bilong famili na graun samting bilong ol i ken i stap oltaim. Na Jepta tu, bilong inapim tok promis bilong em, em i no inap poroman moa wantaim dispela wanpela pikinini tasol bilong em, em i save laikim tumas.—Hetman 11:36-39.
Tasol i no olsem i stap bilong yangpela meri i no gat as bilong en na em bai stap nating tasol, nogat. Em i wok fultaim long haus bilong Jehova, na dispela em i wanpela gutpela wok tru em bai kisim amamas long en na i gutpela rot bilong em long givim biknem long God. Olsem na ‘long olgeta yia ol yangpela meri bilong Israel i save lusim ples na i go na krai [olsem mekim gutpela tok] long pikinini meri bilong Jepta.’ (Hetman 11:40) Na yumi ken ting Jepta i amamas long pikinini bilong em i mekim wok bilong Jehova.
Long nau, planti manmeri namel long lain bilong God, ol i laik mekim wok bilong God fultaim, olsem wok painia, misineri, wasman raun, o wok long Betel. Olsem na ating ol i no inap i go lukim famili bilong ol planti taim. Tasol ol yet wantaim famili bilong ol, ol i ken amamas long dispela wok bilong Jehova ol i mekim.—Song 110:3; Hibru 13:15, 16.
Ol i Bikhet Long Tok Bilong God
Long taim bilong Jepta, planti Israel i sakim tok bilong Jehova long soim rot long ol. Ol Efraim i lukim pinis olsem Jehova i bin mekim gut long Jepta, tasol ol i tok pait wantaim em. Ol i laik save, bilong wanem em i no bin singautim ol long i go long pait. Na ol i gat tingting long kukim haus bilong Jepta!—Hetman 12:1.
Jepta i tok, em i bin singautim ol Efraim, tasol ol i no mekim wanpela samting. Tasol maski ol i mekim wanem, God i winim pait. Olsem wanem? Ol i bel nogut long ol Gileat i no bin kisim tingting bilong ol taim ol i bin makim Jepta olsem hetman bilong ol, a? Tasol dispela kros bilong ol Efraim i soim olsem ol i bikhet long Jehova, olsem na i gat wanpela rot tasol bilong stretim—Jepta i mas pait long ol. Ol i pait i go na ol Efraim i lus long pait. Planti ol i wok long ranawe, tasol taim ol i mas kolim dispela tok “Sihibolet,” maus bilong ol i no inap kolim stret, olsem na ol soldia bilong Jepta i save ol i bilong lain Efraim. Inap 42,000 Efraim ol i dai long dispela pait.—Hetman 12:2-6.
Dispela em i taim bilong bikpela hevi long Israel! Ol pait em ol hetman olsem Otniel, Ehut, Barak, na Gideon i bin mekim i kamapim bel isi long Israel. Tasol long dispela taim bilong Jepta Baibel i no tok long bel isi. Baibel i tok tasol olsem: “Jepta bilong Gileat i stap hetman bilong ol Israel inap long 6-pela yia na em i dai. Na ol i planim em long graun bilong ol Gileat.”—Hetman 3:11, 30; 5:31; 8:28; 12:7.
Dispela stori inap skulim yumi long wanem samting? Maski i stap bilong Jepta i gat planti hevi long en, em i bin stap gut long God. Dispela strongpela man bilong pait em i bin kamapim nem bilong Jehova taim em i toktok wantaim ol hetman bilong Gileat, ol Amon, pikinini meri bilong em, ol Efraim, na long taim em i mekim dispela tok promis long God. (Hetman 11:9, 23, 27, 30, 31, 35; 12:3) Jepta i bin givim bel tru long Jehova, olsem na Jehova i mekim gut long em, na Jehova i mekim wok long em wantaim pikinini meri bilong em bilong strongim lotu i tru. Long dispela taim bipo planti man i bin lusim ol lo bilong God, tasol Jepta i holimpas ol dispela lo. Olsem wanem long yu? Bai yu bihainim tok bilong Jehova long olgeta taim olsem Jepta i bin mekim?
[Futnot]
a Ol Amon i man bilong bagarapim nogut tru ol man. Klostu 60 yia bihain long dispela, ol i tok long kamautim ai i stap long han sut bilong olgeta wan wan man bilong wanpela taun bilong Gileat em ol i mekim nogut long en. Profet Amos i stori long taim ol Amon i bin kisim bainat na katim bel bilong ol meri Gileat i gat bel.—1 Samuel 11:2; Amos 1:13.