Bikpela Tok Long Maunten

Jisas i beten long nait olgeta, na bihain em i makim 12-pela disaipel long kamap ol aposel bilong em. Olsem na ating em i taiet. Nau em tulait pinis, tasol em i gat strong na laik yet long helpim ol manmeri. Jisas i mekim olsem long ples maunten bilong Galili, ating dispela hap i no longwe tumas long Kaperneam em ples em i save autim tok long en.

Planti manmeri i kam long em ol i bilong ol longwe ples. Sampela i kam long ol ples long hap saut, long Jerusalem, na long ol ples long Judia. Sampela ol i kam long ol taun i stap arere long nambis bilong Tair na Saidon long hap bilong not-wes. Bilong wanem ol i kam painim Jisas? “Ol i kam bilong harim tok bilong en na bilong em i ken oraitim ol sik bilong ol.” Na ol samting i kamap olsem ol i bin ting long en, Jisas i “oraitim ol.” Tingim! Em i oraitim olgeta man i gat sik. Na tu, em i autim tok long “ol man em spirit nogut i stap long ol,” ol dispela man i karim hevi long ol ensel nogut bilong Satan.—Luk 6:17-19.

Jisas i painim wanpela ples stret long sait bilong maunten na bikpela lain manmeri i kam bung. Ol disaipel bilong Jisas i stap klostu long em, ating ol 12-pela aposel bilong em i stap klostu moa long em. Olgeta manmeri i kam, ol i laik tru long harim ol tok bilong dispela tisa husat inap wokim ol mirakel. Jisas i mekim wanpela tok we i helpim tru ol man husat i kam bung. Kirap long dispela taim, planti man i kisim helpim long tok bilong Jisas. Yumi tu inap kliagut long ol bikpela tok i tru, long wanem, em i autim ol dispela tok long pasin we i isi long kisimgut mining bilong en. Jisas i stori long ol samting em ol man i save mekim long olgeta wan wan de na ol samting em planti man i save long en. Olsem na ol man husat i laik bihainim rot God i makim, ol i kliagut long ol dispela tok. Jisas i mekim wanem ol bikpela skultok bilong helpim ol man?

Olgeta man i laik stap amamas. Jisas i save long dispela, olsem na em i kirap long stori long ol man husat i stap amamas tru. Tingim, ol manmeri i givim bel tru long harim tok bilong em. Tasol sampela tok bilong em i mekim na ol i gat tupela tingting.

Em i tok: “Ol man i hangre long kisim save long God, ol i ken amamas, long wanem, Kingdom bilong heven em i bilong ol. Ol man i bel hevi tru, ol i ken amamas, long wanem, bai i gat man i mekim gut bel bilong ol. . . . Ol man i hangre long stretpela pasin, ol i ken amamas, long wanem, God bai inapim ol tru long en. . . . . Ol man em ol arapela i mekim nogut long ol bikos ol i bihainim stretpela pasin, ol i ken amamas, long wanem, Kingdom bilong heven em i bilong ol. Sapos nem bilong mi i stap long yupela na ol man i krosim yupela na mekim nogut long yupela . . . orait yupela i ken amamas. Yupela i ken belgut na amamas tru.”—Matyu 5:3-12.

Jisas i toktok long wanem kain “amamas”? Tok bilong Jisas i makim amamas tru, man i kisim dispela kain amamas taim em i tingim olsem ol samting em i gat em inap pinis, em i belgut, na laip bilong en i gat as tru bilong en. Jisas i no tok long kain amamas we man bai lap na amamas nating, nogat.

Jisas i tok ol man husat i luksave olsem ol i mas go klostu long God, ol i hevi long ol rong ol i bin mekim, na ol i kisim save long God na mekim wok bilong em, ol dispela kain man i stap amamas tru. Maski ol man i heitim ol o birua long ol i mekim laik bilong God, ol dispela man bai stap amamas bikos ol i save olsem ol i amamasim God. Na bihain em bai givim gutpela pe long ol, em laip i stap gut oltaim.

Planti man i ting olsem sapos man i painim ol amamas na em i gat planti mani kago, em bai stap amamas tru. Tasol Jisas i tok ol dispela samting i no as bilong amamas tru. Em i mekim sampela tok na ol man i tingting planti. Em i tok: “Tasol yupela ol maniman, yupela lukaut, long wanem, yupela i kisim pinis olgeta samting yupela bai kisim bilong mekim gut bel bilong yupela. Yupela ol man i pulap long nau, yupela lukaut, long wanem, yupela bai hangre. Yupela ol man i lap long nau, yupela lukaut, long wanem, yupela bai bel sori tru na krai. Yupela lukaut taim ol man i litimapim nem bilong yupela, long wanem, ol tumbuna bilong ol i bin mekim kain samting olsem long ol giaman profet.”—Luk 6:24-26.

Man husat i painim planti amamas, gat planti mani kago, na ol man i litimapim nem bilong em, dispela kain man i mas lukaut. Bilong wanem? Sapos em i lusim bikpela haptaim bilong en long ol dispela samting na i no mekim wok bilong God, em bai i no kisim amamas tru. I no olsem Jisas i tok, sapos man i stap rabis o hangre dispela inap mekim em i stap amamas, nogat. Planti taim, ol man i no gat planti samting i save bihainim tok bilong Jisas na long dispela rot ol i stap amamas tru.

Jisas i tokim ol disaipel olsem: “Yupela i olsem sol bilong graun.” (Matyu 5:13) Yumi save tok bilong Jisas i no makim olsem ol i sol tru, nogat. Tasol yumi tingim sol tru, em ol man i save putim long kaikai na bai kaikai i no bagarap. Long bipo, ol man i save putim planti sol klostu long alta long tempel bilong God na bai ol i putim sol long ol ofa. Taim ol i putim sol long ol ofa, dispela i makim olsem ofa bilong ol i klin na i no gat bagarap long en. (Wok Pris 2:13; Esekiel 43:23, 24) Ol disaipel bilong Jisas i olsem “sol bilong graun.” Ol i save helpim ol man long bihainim yet ol stretpela pasin na bai pasin pren bilong ol wantaim Jehova i no bagarap. Tru tumas, tok bilong ol disaipel inap lukautim laip bilong ol man husat i harim tok na bihainim.

Na tu, Jisas i tokim ol disaipel olsem: “Yupela i olsem lait bilong graun.” Taim ol man i laitim lam ol i no save haitim aninit long basket, nogat, ol i save putim antap long tebol bilong givim lait. Olsem na Jisas i tok: “Lait bilong yupela i mas stap ples klia long ai bilong ol man, na bai ol inap lukim ol gutpela wok bilong yupela na givim glori long Papa bilong yupela long heven.”—Matyu 5:14-16.

Ol hetman bilong lotu Juda i ting Jisas i kalapim Lo Bilong God, na ol i pasim tok long kilim em i dai. Olsem na Jisas i tokim ol: “No ken ting mi kam bilong pinisim Lo Bilong Moses na tok bilong ol Profet, nogat, mi kam bilong inapim.”—Matyu 5:17.

Jisas i tingim tru Lo Bilong God na em i kirapim ol narapela long mekim olsem. Em i tok: “Olsem na husat man i no bihainim wanpela liklik hap bilong Lo na em i skulim ol arapela long mekim olsem, em i no fit long go insait long Kingdom bilong heven.” Tok bilong em i makim olsem ol dispela kain lain bai i no inap tru long go insait long Kingdom. Tasol Jisas i tok: “Man i bihainim Lo na skulim ol arapela long mekim olsem, em i fit tru long go insait long Kingdom bilong heven.”—Matyu 5:19.

Na tu, Jisas i tok yumi mas sakim ol pasin na tingting we inap kirapim yumi long brukim Lo Bilong God. Jisas i kolim tok bilong Lo olsem “Yu no ken kilim man i dai,” na em i tok moa: “Tasol mi tokim yupela olsem, olgeta man husat i belhat long brata bilong en na i no laik lusim belhat, em i mas kamap long kot.” (Matyu 5:21, 22) Sapos yu belhat yet long narapela, dispela em i bikpela rong, long wanem, dispela pasin inap kirapim yu long kilim em i dai. Olsem na Jisas i kamapim klia olsem yumi mas wok strong long stap wanbel wantaim ol narapela, em i tok: “Sapos yu bringim ofa bilong yu i go long alta pinis na yu tingim brata bilong yu em i gat tok long yu, orait lusim ofa bilong yu long ai bilong alta na go. Pastaim stretim tok wantaim brata bilong yu na bihain, taim yu kam bek, orait givim ofa bilong yu.”—Matyu 5:23, 24.

Narapela lo bilong Tenpela Lo i tok no ken mekim pasin adaltri. Jisas i tok: “Yupela i harim pinis dispela tok: ‘Yu no ken mekim pasin adaltri.’ Tasol mi tokim yupela olsem man husat i wok long lukluk long wanpela meri na aigris long em, long bel em i mekim pinis pasin adaltri.” (Matyu 5:27, 28) Jisas i no tok tasol long man i mas rausim tingting nogut long bel bilong em, nogat, em i kamapim klia olsem bikpela hevi inap kamap taim man i “wok long lukluk.” Sapos oltaim man i wok long lukluk long wanpela husat i no poroman marit bilong en dispela inap mekim na bel bilong em i kirap. Na taim rot i op em inap mekim pasin adaltri. Olsem wanem man inap sakim dispela pasin? Ating em i mas mekim sampela bikpela senis. Jisas i tok: “Sapos ai long han sut bilong yu i wok long pundaunim yu, orait kamautim na tromoi i go. . . . Na sapos han sut bilong yu i mekim yu pundaun, orait katim na tromoi i go.”—Matyu 5:29, 30.

Sampela man husat i gat sik long han o lek bilong ol, ol i orait long dokta i ken katim dispela hap bilong bodi na bai ol i ken stap laip. Olsem tasol, Jisas i tok em i bikpela samting long “tromoi i go” sampela samting, olsem ai o han bilong yumi, na bai yumi ken sakim ol tingting nogut na abrusim ol hevi dispela samting inap kamapim. Jisas i tok: “Mobeta wanpela hap bodi bilong yu i lus na bodi olgeta bilong yu i no go daun long Gehena.” Gehena em ples bilong kukim pipia ausait long banis bilong Jerusalem, dispela i makim ol samting i bagarap na i pinis olgeta.

Jisas i stori tu long pasin yumi mas bihainim taim wanpela i mekim nogut long yumi o  mekim yumi bel hevi. Em i tok: “No ken birua long man nogut. Sapos man i solapim wasket bilong yu long han sut, orait tanim narapela wasket tu long em.” (Matyu 5:39) Dispela i no makim olsem man i no ken lukautim em yet sapos wanpela i pait long em o long famili bilong em, nogat. Jisas i kolim dispela hap tok solapim wasket, dispela i makim olsem man i mekim ol tok bilong daunim narapela, na i no olsem em i laik bagarapim o kilim em i dai. Mining bilong tok Jisas i mekim i olsem, sapos man i solapim yumi o mekim ol tok bilong daunim yumi bilong sikirapim bel bilong yumi, orait yumi no ken bekim rong bilong dispela man.

Dispela skultok i stret wantaim lo bilong God olsem yumi mas laikim ol arapela. Olsem na Jisas i tokim ol man i harim tok bilong em: “Yupela i mas laikim yet ol birua bilong yupela na beten long ol man i save mekim nogut long yupela.” Em i kolim wanpela bikpela risen, em i tok: “Olsem bai yupela i soim olsem yupela i pikinini bilong Papa i stap long heven. Em i save mekim san bilong en i kam antap long ol man nogut na ol gutpela man.”—Matyu 5:44, 45.

Jisas i pinisim dispela tok bilong em na i tok: “Yupela i mas stap gutpela olgeta, olsem Papa bilong yupela long heven em i gutpela olgeta.” (Matyu 5:48) Tok bilong em i no makim olsem ol manmeri i mas gutpela olgeta, nogat. Tasol taim yumi bihainim pasin laikim bilong God, yumi mas laikim tu ol birua bilong yumi. I olsem Jisas i tok: “Wok yet long mekim pasin marimari bilong yupela i kamap strong moa, wankain olsem Papa bilong yupela em i man bilong marimari.”—Luk 6:36.

Long bikpela tok bilong Jisas long maunten, em i tokim ol man i harim tok bilong em olsem: “Was gut, no ken kamapim stretpela pasin bilong yupela bilong pulim ai bilong ol man tasol.” Jisas i givim tok lukaut long ol long pasin giaman bilong ol man long bihainim pasin bilong God long ai bilong ol man, em i tok: “No ken winim trampet paslain long yupela i mekim ol samting bilong helpim ol rabisman.” (Matyu 6:1, 2) Em i gutpela long helpim ol man i sot long ol samting, na ol narapela i no ken save long dispela.

Jisas i tok moa: “Taim yupela i beten, yupela i no ken mekim olsem ol man bilong tupela maus. Ol i laik sanap long ol sinagog na long ol kona bilong ol bikrot na beten bai ol man i ken lukim ol.  . . . Tasol taim yu laik beten, go insait long rum i no gat man na taim yu pasim dua pinis, beten long Papa bilong yu husat i stap long ples hait.” (Matyu 6:5, 6) Jisas i no tok pasin bilong beten long ai bilong ol man i no stret, long wanem, em yet i save beten long ol pablik ples. Tasol tok bilong em i makim olsem yumi no ken mekim ol beten bilong amamasim ol man na ol i litimapim nem bilong yumi.

Jisas i tokim bikpela lain manmeri: “Taim yupela i beten i stap, no ken kolim ol wankain tok gen na gen olsem ol man bilong ol arapela lain i save mekim.” (Matyu 6:7) Tok bilong Jisas i no makim olsem, i no stret long kolim gen wankain tok long taim yu beten, nogat. Em i kamapim klia olsem i no stret long kolim ol beten em ol i raitim long pepa na kolim dispela wankain tok “gen na gen.” Em i kolim wanpela beten i makim 7-pela samting ol man i ken askim God long en. Namba 1 i go long namba 3, Jisas i kamapim klia olsem i stret God i mekim wok bos na em i kamapim ol samting God i tingting pinis long mekim. Olsem, nem bilong God i mas stap holi, Kingdom bilong em i mas i kam, na ol man i mas bihainim laik bilong em. Bihain, yumi ken beten askim God long ol samting yumi nidim olsem, long kisim kaikai bilong dispela de na lusim ol rong bilong yumi, na tu, helpim yumi long sanap strong na sakim ol traim, na em i ken kisim bek yumi long han bilong Satan.

Olsem wanem? Ol samting yumi gat olsem haus na mani kago i bikpela samting? Jisas i tokim ol manmeri: “Lusim pasin bilong bungim ol gutpela gutpela samting bilong yupela long graun, em ples we ol binatang na ros i save bagarapim ol samting, na ol stilman i save kam na stilim.” Em savetingting! Haus na mani kago samting i save bagarap, na tu, ol i no inap helpim yumi long pas gut wantaim God. Olsem na Jisas i tok: “Mobeta yupela i bungim ol gutpela gutpela samting bilong yupela long heven.” Yumi inap mekim olsem taim yumi putim wok bilong God i stap namba 1 long laip bilong yumi. I no gat wanpela man inap tekewe pasin bilong yumi long stap gut long God, o pasim yumi long kisim laip oltaim. Olsem na tok bilong Jisas i tru, em i tok: “Long ples we ol gutpela gutpela samting bilong yu i stap long en, long dispela ples laik bilong bel bilong yu tu bai stap.”—Matyu 6:19-21.

Bilong kamapim klia dispela tok, Jisas i mekim tok piksa olsem: “Ai em i lam bilong bodi. Olsem na sapos ai bilong yu i lukluk long wanpela samting tasol, orait bodi olgeta bilong yu bai i lait. Tasol sapos ai bilong yu i nogut, orait bodi olgeta bilong yu bai i tudak.” (Matyu 6:22, 23) Sapos ai bilong yumi i gutpela, dispela i olsem lait bilong lam long bodi bilong yumi. Bilong mekim olsem, ai bilong yumi mas lukluk long wanpela samting tasol; sapos nogat, bai yumi ting olsem haus na mani kago samting i namba 1 long laip bilong yumi. Sapos ol dispela samting i stap namba 1 na yumi no givim bel long mekim wok bilong God, orait dispela i makim olsem ‘bodi olgeta bilong yumi bai i tudak,’ na ating bai yumi kirap mekim ol samting i no stret long ai bilong God.

Jisas i mekim wanpela gutpela tok olsem: “I no gat wanpela man inap stap wokboi bilong tupela bosman. Em bai laikim wanpela na i no laikim narapela, o em bai pas long wanpela na les long narapela. Yupela i no inap stap wokboi bilong God na mani wantaim.”—Matyu 6:24.

Sampela i harim tok bilong Jisas, na ating ol i tingting planti long haus na mani kago samting bilong ol. Olsem na Jisas i tokim ol sapos ol i putim wok bilong God i stap namba 1, ol i no inap wari na tingting planti. Em i tok: “Lukim gut ol pisin long skai, ol i no save planim kaikai o kisim kaikai na bungim long ol bakstua. Nogat. Papa bilong yupela long heven i save givim kaikai long ol.”—Matyu 6:26.

Ol plaua long bus long maunten inap givim wanem skul long yumi? Jisas i tok: “Maski Solomon i pasim klos bilong king, bilas bilong en i no winim ol dispela plaua.” Dispela i makim wanem samting? “God i save bilasim ol plaua bilong bus, em ol i stap tude na tumora ol i tromoi long paia. Olsem tasol, God bai amamas moa long givim ol klos samting long yupela.” (Matyu 6:29, 30) Jisas i tok: “No ken tingting planti na tok, ‘Bai yumi kaikai wanem samting?’ o, ‘Bai yumi dring wanem samting?’ o, ‘Bai yumi werim wanem samting?’ . . . Papa bilong yupela long heven i save olsem yupela i nidim ol dispela samting. Wok yet long painim Kingdom pastaim na stretpela pasin bilong God na em bai givim olgeta dispela samting long yupela.”—Matyu 6:31-33.

Ol aposel na ol man i gat gutpela bel i laik bihainim ol pasin God i laikim, tasol i hatwok long mekim olsem. Long bipo planti Farisi i save strong long ol arapela long bihainim tingting bilong ol, na ol i skelim pasin bilong ol. Olsem na Jisas i tok: “Yupela i mas lusim pasin bilong skelim ol arapela olsem jas, nogut ol i skelim yupela tu. Dispela skel yupela i skelim ol arapela long en olsem jas, long dispela wankain skel tasol ol bai skelim yupela tu.”—Matyu 7:1, 2.

Hevi inap kamap sapos yumi bihainim pasin bilong ol Farisi husat i save strong long ol arapela i bihainim tingting bilong ol. Bilong kamapim klia dispela, Jisas i tok piksa olsem: “Wanpela aipas i no inap soim rot long narapela aipas, laka? Tupela wantaim bai pundaun long hul, a?” Olsem na ol man i harim tok bilong Jisas i mas i gat wanem tingting long ol narapela? Ol i no ken kisim pasin bilong skelim skelim ol narapela, long wanem, dispela inap kamapim bikpela hevi. Em i tok: “Olsem wanem yu inap tokim brata bilong yu, ‘Brata, larim mi rausim liklik hap pipia i stap long ai bilong yu,’ na yu yet i no lukim bikpela plang i stap long ai bilong yu? Yu man bilong tupela maus! Pastaim rausim bikpela plang long ai bilong yu yet, na bai yu inap lukim gut olsem wanem yu bai rausim liklik hap pipia long ai bilong brata bilong yu.”—Luk 6:39-42.

Tasol dispela i no makim olsem ol disaipel i no ken skelim pasin bilong man, nogat. Jisas i tok: “No ken givim ol samting i holi long ol dok, na no ken tromoi ol gutpela bis bilong yupela i go long ol pik.” (Matyu 7:6) Ol tok i tru bilong Baibel i dia tumas wankain olsem gutpela bis. Sapos sampela man i no amamas long bihainim ol gutpela tok i tru, orait ol disaipel i mas lusim ol na go painim ol man i laik harim tok.

Jisas i stori gen long pasin bilong beten na em i helpim ol long wok strong long mekim olsem. Em i tok: “Wok yet long askim, na yupela bai kisim.” God i redi long harim beten bilong ol na helpim ol. Olsem na Jisas i tok: “Wanem man namel long yupela bai givim wanpela ston long pikinini sapos pikinini i askim em long bret? . . . Sapos yupela ol man nogut inap givim ol presen long ol pikinini bilong yupela, orait yupela i ken save tru olsem Papa bilong yupela long heven bai givim ol gutpela samting long ol man i askim em!”—Matyu 7:7-11.

Bihain Jisas i kolim gutpela lo tru em yumi mas bihainim. Em i tok: “Olsem na olgeta samting yupela i laik bai ol man i mekim long yupela, yupela i mas mekim long ol.” Yumi mas bihainim dispela tok taim yumi bung wantaim ol narapela. Tasol i hatwok long mekim, olsem na Jisas i tok: “Yupela i mas go insait long liklik geit, long wanem, rot i go long bagarap i bikpela na i op tumas, na planti manmeri i bihainim dispela rot na i go. Tasol geit i go long laip em i liklik na rot i go long dispela hap em i liklik tru. Na wan wan manmeri tasol i save lukim na bihainim dispela rot.”—Matyu 7:12-14.

Sampela man bai traim long pulim ol disaipel long lusim rot i go long laip, olsem na Jisas i tok lukaut olsem: “Yupela i mas lukaut gut long ol giaman profet. Ol i giaman olsem ol i sipsip na ol i kam long yupela, tasol tru tru ol i wulf i hangre nogut tru.” (Matyu 7:15) Jisas i tok, yumi inap luksave long ol gutpela diwai na ol diwai nogut taim yumi lukim kaikai ol i karim. Wankain tu long ol man. Yumi inap luksave long ol giaman profet long ol tok ol i autim na pasin ol i bihainim. Tru tumas, Jisas i kamapim klia olsem toktok na pasin bilong man bai soim olsem ol i disaipel bilong em o nogat. Sampela man i tok Jisas em i Bikpela bilong ol, tasol olsem wanem sapos ol i no mekim laik bilong God? Jisas i tok: “Mi bai tokim ol: Mi no save liklik long yupela! Yupela klia long mi, yupela ol man nogut!”—Matyu 7:23.

Jisas i pinisim tok bilong en olsem: “Man i harim ol dispela tok bilong mi na bihainim, em i olsem man i gat savetingting na i wokim haus bilong en antap long bikpela ston. Na bikpela ren i pundaun na wara i tait na win i sakim strong dispela haus, tasol haus i no pundaun. Long wanem, haus i sanap antap long bikpela ston.” (Matyu 7:24, 25) Bilong wanem haus i sanap strong na i no pundaun? Long wanem, man i “digim hul i go daun tru na em i putim as bilong haus antap long bikpela ston.” (Luk 6:48) Olsem na yumi mas harim ol tok bilong Jisas na wok strong long “bihainim.”

Tasol wanem samting bai kamap sapos man i “harim ol dispela tok,” na em i “no bihainim”? Em i “olsem man i no gat gutpela tingting na i wokim haus bilong en antap long wesan.” (Matyu 7:26) Ren, bikpela tait wara, na strongpela win inap mekim na haus i pundaun na bagarap.

Ol manmeri i kirap nogut long pasin bilong Jisas long skulim ol. Em i skulim ol olsem man i gat namba, na i no olsem ol bikman bilong lotu. Olsem na planti bilong ol man i harim tok bilong en i kamap ol disaipel bilong em.