Bihainim Gutpela Pasin Tru Namel Long Ol Man i Mekim Pasin Nogut
“Long olgeta samting yupela i mekim, yupela i mas i stap isi na mekim. Yupela i no ken toktok planti na tok pait nabaut. Yupela i mas mekim olsem bai yupela pikinini bilong God i ken i stap stret na i no gat rong na i no gat asua . . . namel long ol lain manmeri bilong dispela graun, em ol lain i bin lusim stretpela pasin na mekim planti rong.”—FILIPAI 2:14, 15.
1, 2. Bilong wanem God i tokim ol Israel long ol i mas kilim i dai olgeta manmeri bilong Kenan?
OL TOK Jehova i givim long ol Israel i no givim rot long ol i ken bihainim liklik tasol, nogat. Taim ol i laik go insait long Graun Bilong Promis, Moses i tokim ol: “Yupela i mas kilim i dai ol Hit na ol Amor na ol Kenan na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus, olsem Bikpela i bin tokim yupela.”—Lo 7:2; 20:17.
2 Tasol Jehova em i God bilong marimari, olsem na bilong wanem em i tokim ol Israel long ol i mas kilim i dai olgeta manmeri bilong Kenan? (Kisim Bek 34:6) Wanpela as i olsem: ‘Bai ol Kenan i no inap lainim ol Israel long bihainim ol pasin nogut tru ol i save mekim bilong lotuim ol giaman god. Nogut ol i pulim ol Israel na ol i mekim sin long Jehova.’ (Lo 20:18) Na Moses i tok tu olsem: “Ol dispela lain manmeri nau i stap long dispela graun, ol i mekim planti pasin nogut tru, olsem na em [Jehova] bai i rausim ol.” (Lo 9:4) Ol Kenan i olsem as tru bilong olgeta kain pasin nogut. Pasin sem nogut tru na pasin bilong lotuim ol god giaman i bikpela mak tru bilong lotu bilong ol. (Kisim Bek 23:24; 34:12, 13; Namba 33:52; Lo 7:5) Mekim pasin sem long ol wanblut, pasin sodom, mekim pasin sem wantaim ol animal, em “pasin bilong ol Kenan.” (Wok Pris 18:3-25) Ol i save mekim pasin nogut tru olsem kilim i dai ol pikinini bilong ol na kukim ol long paia olsem ofa bilong givim long ol god giaman. (Lo 18:9-12) Olsem na i gat as tru na Jehova i skelim pinis olsem sapos ol dispela lain i stap, ol inap bagarapim lain bilong em na ol i no ken i stap gut long skin, na long pasin bilong ol, na long ol samting bilong spirit!—Kisim Bek 34:14-16.
3. Ol Israel i no bihainim stret tok bilong God long kilim i dai olgeta manmeri bilong Kenan, olsem na wanem samting i kamap?
3 Tasol ol Israel i no bihainim tok bilong God olgeta, olsem na taim ol i kisim Graun Bilong Promis, i gat planti Kenan i abrusim bagarap na ol i stap yet long dispela hap. (Hetman 1:19-21) Orait bihain, isi isi dispela pasin bilong ol Kenan i wok long pulim ol Israel, na Baibel i tok: “Ol Israel i givim baksait long tok bilong Bikpela na long dispela kontrak em i bin mekim wantaim ol tumbuna, na long olgeta strongpela tok em i bin givim ol. Ol i sakim tok moa yet na ol i go lotuim ol giaman god. Ol dispela giaman god ol i no god tru. Tasol ol manmeri bilong Israel i lotu long ol dispela samting nating, na ol Israel yet i kamap samting nating olsem ol dispela giaman god. Bipo Bikpela i tokim ol long ol i no ken bihainim ol pasin bilong ol [dispela] lain.” (2 King 17:15) Tru tumas, planti Israel ol i mekim wankain pasin nogut i bin kirapim God long putim tok olsem ol i mas kilim i dai ol Kenan—em ol pasin nogut olsem lotuim ol god giaman, mekim ol kain kain pasin sem nogut tru, na kilim i dai ol pikinini olsem ofa!—Hetman 10:6; 2 King 17:17; Jeremaia 13:27.
4, 5. (a) Lain Israel na Juda i no stap gut long God na wanem samting i painim ol? (b) Baibel i givim wanem strongpela tok long ol Kristen long Filipai 2:14, 15? I gat wanem ol askim long dispela?
4 Olsem na profet Hosea i tokaut olsem: “Yupela Israel, harim tok bilong Bikpela. Em i tok olsem, ‘Ol manmeri bilong dispela kantri i no save tok tru na ol i no laikim ol wantok bilong ol yet. Ol i no save ting mi Bikpela bilong ol. Ol i save mekim promis, tasol ol i no bihainim. Ol i save giaman, na kilim man i dai, na stilim samting, na mekim pasin pamuk. Ol i save mekim planti kain pasin nogut, na ol i wok long kilim ol man i dai. Na dispela pasin i kamap bikpela moa, olsem na bai graun i drai. Na olgeta samting i stap long graun, em ol abus na pisin na pis, bai olgeta i dai.’ ” (Hosea 4:1-3) Long yia 740 B.C.E., ol Asiria i kam na daunim kingdom bilong Israel long hap bilong not, em ol i save mekim ol pasin nogut. Wan handet yia samting bihain long en, ol Babilon i daunim kingdom bilong Juda long hap bilong saut, em ol i no stap gut long Jehova.
5 Ol dispela samting i bin kamap i makim klia olsem sapos yumi larim ol man i pulim yumi long mekim pasin nogut, dispela inap bagarapim yumi. God i nolaik tru long pasin i no stret na em i no ken larim dispela kain pasin i stap namel long lain bilong em. (1 Pita 1:14-16) Tru, yumi save stap long taim bilong “dispela pasin nogut nau i stap long graun,” na yumi stap namel long ol man em pasin bilong ol i wok long go nogut tru. (Galesia 1:4; 2 Timoti 3:13) Tasol Baibel i tok strong long ol Kristen i mas i stap stret na bai ol i “no gat rong na i no gat asua. . . . Bai [ol] i stap olsem ol lait namel long ol lain manmeri bilong dispela graun, em ol lain i bin lusim stretpela pasin na mekim planti rong.” (Filipai 2:14, 15) Tasol olsem wanem yumi ken bihainim gutpela pasin tru namel long ol man bilong dispela graun ol i mekim ol pasin nogut tru? Yu ting yumi inap mekim olsem?
Ol Rom i Bin Mekim Planti Pasin Nogut
6. Bilong wanem ol Kristen long taim bilong ol aposel i gat hatwok long bihainim gutpela pasin?
6 Ol Kristen long taim bilong ol aposel ol i gat hatwok long bihainim gutpela pasin tru, long wanem, pasin nogut i go insait long olgeta samting ol Rom i mekim. Wanpela saveman bilong ol Rom, em Senika, em i stori long ol Rom i stap long taim bilong em na em i tok: “Ol man i resis strong wantaim bambai ol i ken win long mekim ol pasin nogut. Long olgeta de laik bilong ol long mekim pasin nogut i go bikpela moa, na ol i wok long lusim pasin bilong pret long mekim rong.” Em i tok, ol Rom i wankain olsem “wanpela lain wel animal.” Olsem na bilong kisim amamas, ol Rom i save go long ol ples bilong pilai spot na ol i lukim ol man i resis long pait na kapsaitim blut bilong man, na mekim ol pilai i gat pasin sem long en.
7. Pol i tok wanem long ol pasin nogut em planti manmeri long taim bilong ol aposel ol i bin mekim?
7 Ating aposel Pol i bin tingim ol pasin nogut ol manmeri i bin mekim long taim bilong em na em i tok: “God i lusim ol i stap long ol dotipela pasin nogut bilong ol yet. Ol meri bilong ol ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na ol i bihainim pasin i no stret. Na ol man tu ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na bel bilong ol i kirap olsem paia, na ol i mekim pasin nogut wantaim ol arapela man. Ol man i mekim ol dispela pasin i gat sem, olsem na ol yet i kisim pe nogut inap long bekim dispela pasin nogut bilong ol.” (Rom 1:26, 27) Ol Rom i strong tumas long bihainim ol laik nogut bilong skin, olsem na pasin nogut i go bikpela tru namel long dispela lain.
8. Bipo ol Grik na Rom i bin mekim wanem kain pasin long ol pikinini?
8 Ol stori bilong ol samting i bin kamap bipo i no tokaut klia olsem planti Rom i bin mekim pasin sodom o nogat. Tasol yumi ken ting olsem ol i bin kisim pasin bilong ol Grik i bin bosim graun paslain long ol, em planti ol i bin mekim pasin sodom. Em pasin bilong ol man long kantri Grik long kisim ol manki i stap olsem sumatin bilong ol, tasol planti taim ol dispela man i save stiaim ol dispela manki long mekim ol kain kain pasin sem. Yumi save, Satan wantaim ol spirit nogut bilong em ol i kirapim ol man long mekim dispela kain pasin nogut na bagarapim ol pikinini.—Joel 3:3; Jut 6, 7.
9, 10. (a) Namba wan Korin 6:9, 10 i mekim wanem strongpela tok long ol kain kain pasin nogut? (b) Bipo sampela insait long kongrigesen Korin i bin mekim wanem kain pasin? Tasol ol i mekim wanem long ol dispela pasin bilong ol?
9 Spirit holi i stiaim Pol na em i tokim ol Kristen long Korin olsem: “Ol man i save mekim pasin nogut, ol bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Ating yupela i no save long dispela, a? Nogut yupela i giamanim bel bilong yupela yet. Ol man i save mekim pasin pamuk, na ol man i save lotu long ol giaman god, na ol man i trabel long ol maritmeri, na ol man i save mekim ol kain kain pasin i gat sem wantaim ol arapela man, na ol stilman, na ol man i save mangal long ol samting bilong ol arapela man, na ol man i save spak, na ol man i save tok bilas long ol arapela man, na ol man i save pulim samting bilong ol arapela man, olgeta dispela kain man bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Na bipo sampela bilong yupela i stap kain man olsem. Tasol God i wasim yupela pinis na mekim yupela i kamap lain manmeri bilong em stret. Yupela i kisim nem stretpela man pinis. Na long nem bilong Bikpela Jisas Krais na long strong bilong Spirit bilong God yet, God i mekim yupela i kamap stretpela manmeri long ai bilong en.”—1 Korin 6:9-11.
10 Olsem na dispela pas em spirit holi i stiaim Pol long raitim i kamapim strong olsem God i nolaik tru long pasin pamuk, na pas i tok, “ol man i save mekim pasin pamuk” ol i no ken “go insait long kingdom bilong God.” Pastaim Pol i kolim ol kain kain pasin nogut, tasol bihain em i tok: “Bipo sampela bilong yupela i stap kain man olsem. Tasol God i wasim yupela pinis.” Ol man bilong mekim rong ol i kisim helpim long God na ol inap kamap klin long ai bilong em.
11. Olsem wanem long ol Kristen bilong pastaim em ol i stap namel long ol man i mekim ol pasin nogut?
11 Em nau, ol Kristen i bihainim gutpela pasin, maski pasin nogut i pulap tru long graun long taim bilong ol aposel. Ol man i bilip, ‘tingting bilong ol i kamap nupela, na pasin bilong ol i kamap nupela tu.’ (Rom 12:2) Ol i lusim “olpela pasin” bilong ol na ‘tingting bilong ol i kamap nupela.’ Olsem na ol i lusim ol pasin nogut bilong ol man bilong dispela graun na ol i “kamap ol nupela manmeri, em ol manmeri God i mekim ol i kamap nupela na . . . pasin bilong ol i stretpela olgeta na i holi tru.”—Efesus 4:22-24.
Pasin Nogut i Pulap Long Graun Long Nau
12. Bihain long 1914, wanem senis i kamap long olgeta hap bilong graun?
12 Olsem wanem long taim bilong yumi? Long nau pasin nogut i pulap tru long graun, winim ol narapela taim bipo. Bihain long 1914, long olgeta hap bilong graun planti man moa yet i wok long lusim stretpela pasin. (2 Timoti 3:1-5) Ol i sakim tingting bilong ol lain bilong bipo long ol pasin i gutpela, na stretpela pasin bilong marit, na gutpela nem, na wanem pasin i stret o i no stret long mekim; olsem na ol i save bihainim tingting bilong ol yet tasol na “ol i no save sem moa long pasin ol i save mekim.” (Efesus 4:19) Wanpela nius (Newsweek) i tok: “Long nau ol man i save bihainim tingting bilong ol yet long wanem samting i stret long mekim,” na nius i tok moa olsem dispela pasin bilong nau i mekim na “taim ol man i skelim wanem samting i stret o i no stret, ol i save tingim laik bilong ol yet, o wanem samting i stret long ol yet, o wanem pasin ol lain bilong ples i save laik long bihainim.”
13. (a) Olsem wanem planti amamas bilong nau i helpim ol pasin nogut long i go bikpela moa? (b) Ol amamas nogut inap mekim wanem long man?
13 Long nau tu i gat kain kain samting nogut ol man i save kisim amamas long en. Televisen, redio, ol piksa wokabaut, ol video, planti taim ol i save kamapim ol stori na piksa bilong ol samting bilong maritpasin. Na long nau ol man inap lukim ol pasin nogut long rot bilong kompyuta. Long nau planti piksa nogut bilong pasin sem i save kamap long rot bilong kompyuta, na ol manmeri i gat kain kain krismas em ol i save mekim wok long kompyuta, ol inap lukim ol dispela piksa. Orait, yu ting dispela samting i save mekim wanem long man? Wanpela man bilong raitim tok long nius em i tok: ‘Taim yumi wok long lukim pasin bilong kilim man i dai na blut i kapsait, na pasin bilong pait nabaut na bagarapim nogut ol man, na ol kain kain pasin sem, bihain yumi lain pinis long lukim ol dispela samting. Bel bilong yumi i no pilim moa olsem em i samting nogut. Isi isi bel i no gat tok moa long ol pasin nogut tru i gat sem, long wanem, nau yumi no kirap nogut long en olsem pastaim yumi bin mekim.’—Skelim wantaim 1 Timoti 4:1, 2.
14, 15. Wanem samting i makim olsem long olgeta hap bilong graun ol manmeri i wok long lusim stretpela pasin bilong marit?
14 Tingim ripot i bin kamap long wanpela nius (The New York Times), olsem: “Samting ol man i bin kirap nogut long en inap 25 yia i go pinis, nau ol i orait tasol long en. Namel long 1980 na 1991 [long Yunaitet Stets] ol man na meri i sindaun wantaim na ol i no marit, namba bilong dispela lain i go antap inap 80 pesen.” Na dispela pasin i no go bikpela long Not Amerika tasol, nogat. Narapela nius (Asiaweek) i tok: “Bikpela tok pait i kamap long planti kantri long [Esia] long pasin na sindaun bilong ol man bilong ol dispela hap. Dispela bikpela tok i kamap i olsem: Bai ol i stap fri long mekim laik bilong ol yet long ol samting bilong maritpasin o ol i mas bihainim lo bilong ol tumbuna bilong ol long dispela samting; tasol nau i gat planti manmeri ol i strong long senisim dispela pasin bilong bipo.” Ol lain i gat wok long skelim dispela pasin ol i tok, nau long planti kantri i gat planti manmeri ol i orait long ol marit i mekim pasin pamuk na man na meri singel i slip wantaim.
15 Baibel i tok profet olsem ol pasin na wok bilong Satan bai kamap strong moa long taim bilong yumi. (KTH 12:12) Olsem na yumi no ken kirap nogut long ol kain kain pasin nogut i kamap bikpela tru. Olsem: Wok bilong ol man long mekim pasin sem long ol pikinini em i go bikpela moa yet.a Wanpela lain bilong Yunaitet Nesen i gat wok long helpim ol pikinini, i tok “wok bisnis bilong mekim pasin sem long ol pikinini, em i wok long nogutim ol pikinini long olgeta kantri bilong graun.” Ol ripot i tok, long olgeta yia ‘long olgeta kantri long graun ol i save kisim olsem wan milion pikinini na baim ol i go long ol man bilong mekim pasin pamuk na ol narapela kain pasin sem long ol, na ol i save kisim piksa bilong ol dispela pikinini i stap skin nating o mekim pasin sem na ol man i save baim ol dispela piksa.’ Na planti man i save mekim pasin sodom tu, na sampela man bilong politik na sampela bikman bilong lotu ol i save go pas long helpim dispela pasin, olsem ‘narapela kain pasin ol man i ken bihainim long sindaun bilong ol.’
Sakim Ol Pasin Nogut Bilong Graun
16. Ol Witnes Bilong Jehova i save ting olsem wanem long stretpela pasin bilong marit?
16 Ol Witnes Bilong Jehova i no save wanbel long tok bilong ol man i orait long pasin bilong larim ol manmeri i bihainim lo bilong ol yet long stretpela pasin bilong marit. Taitus 2:11, 12 i tok: “Marimari bilong God em i kamap ples klia pinis, na . . . em i save skulim yumi long lusim pasin bilong givim baksait long God na long lusim olgeta laik nogut bilong dispela graun, na em i skulim yumi long tingting gut na wokabaut stret. Tru, yumi stap namel long ol manmeri bilong dispela graun, tasol marimari bilong God i skulim yumi long bihainim pasin bilong God.” Tru tumas, yumi lainim bel bilong yumi long nolaik tru long ol pasin nogut olsem man na meri singel i slip wantaim, na ol marit i mekim pasin pamuk, na olkain pasin sodom.b (Rom 12:9; Efesus 5:3-5) Pol i tok strong olsem: “Olgeta man i bin kisim nem bilong Bikpela, ol i mas givim baksait long pasin i no stret.”—2 Timoti 2:19.
17. Ol Kristen tru i save ting olsem wanem long pasin bilong dring planti na spak?
17 Ol Kristen tru i save sakim tingting bilong dispela graun long ol pasin i olsem ol liklik rong tasol. Olsem: Long nau planti man i ting pasin bilong dring planti na spak em i samting bilong lap tasol. Tasol lain bilong Jehova i save bihainim tok bilong Efesus 5:18, i tok: “Yupela i no ken dring planti na spak. Nogat. Dispela kain pasin i save bagarapim yupela. Yupela i mas larim Spirit bilong God i pulap long yupela.” Sapos Kristen i laik dring, em i save kisim liklik tasol.—Sindaun 23:29-32.
18. Olsem wanem ol lo bilong Baibel i save stiaim ol wokboi bilong Jehova long ol pasin ol i mekim long ol narapela insait long famili?
18 Na yumi ol wokboi bilong Jehova yumi save sakim tingting bilong sampela manmeri bilong graun ol i ting pasin bilong kros na bikmaus long poroman marit o ol pikinini o toknogutim ol em i orait tasol. Ol marit Kristen ol i tingting strong long bihainim gutpela pasin, olsem na ol i wok gut wantaim long bihainim tok bilong Pol, em i tok: “Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong bel nogut na kros na belhat na bikmaus na tok bilas, na olgeta kain pasin nogut. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol arapela Kristen na givim bel bilong yupela long ol. Yupela i mas lusim sin bilong ol, olsem God i lusim sin bilong yupela long nem bilong Krais.”—Efesus 4:31, 32.
19. Olsem wanem long pasin nogut insait long ol lain bilong bisnis?
19 Pasin giaman, paulim mani long wok bisnis samting, tok giaman, mekim ol samting bilong daunim bisnis bilong narapela, stil, long nau planti man i save mekim olsem. Wanpela stori long nius bilong wok bisnis (CFO) i tok: “Wanpela lain i bin toktok wantaim 4,000 wokman . . . na ol i kisim save olsem 31 pesen bilong ol dispela wokman i bin lukim sampela ‘pasin i no stret tru’ insait long yia i go pinis.” Sampela pasin i no stret ol i lukim i olsem tok giaman, raitim ol tok giaman long ol pepa bilong kampani, ol man i laik pilai nogut long ol meri wanwok, na stilim ol samting. Bilong i stap stret long ai bilong Jehova, yumi mas abrusim ol dispela kain pasin na yumi mas mekim stretpela pasin long ol samting bilong mani o bisnis samting.—Maika 6:10, 11.
20. Bilong wanem ol Kristen i no ken “laikim tumas mani”?
20 Yumi ken tingim samting i bin painim wanpela man em i ting em bai i gat bikpela hap taim moa long mekim wok bilong God sapos wantu em inap kisim bikpela winmani long wanpela bisnis. Em i pulim sampela man long putim sampela mani bilong ol insait long dispela bisnis, na bilong mekim olsem em i grisim ol gut long ol bai kisim bikpela winmani moa yet long en. Tasol i no gat winmani i kamap, na em i tingting planti tru na em i wok long painim rot bilong bekim dispela bikpela mani i bin lus, olsem na em i stilim mani ol man i bin putim long han bilong em bilong lukautim. Em nau, long dispela pasin em i mekim, kongrigesen Kristen i rausim em, long wanem, em i no tanim bel. Wanpela tok lukaut bilong Baibel i stret tru, em i tok: “Ol man i laikim tumas long kisim planti mani samting, ol traim bai i kamap na holimpas ol olsem umben i holimpas wanpela abus. Bel bilong ol bai i kirap long mekim planti samting nogut na dispela bai i paulim ol tru. Na long dispela pasin ol bai i bagarap olgeta. Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut. Sampela man ol i bin laikim tumas mani, na dispela pasin i pulim ol na ol i lusim bilip pinis, na ol i karim bikpela hevi moa.”—1 Timoti 6:9, 10.
21. Planti man bilong dispela graun i gat namba na strong, ol i save mekim wanem kain pasin? Tasol ol man i holim bikpela wok insait long kongrigesen Kristen ol i mas mekim wanem kain pasin?
21 Ol man bilong graun i gat bikpela namba na strong, planti ol i no gat pasin i stret, na dispela i kamapim klia wanpela tok tru olsem, ‘Taim man i kamap bikman na kisim strong, dispela em inap bagarapim pasin bilong em.’ (Saveman 8:9) Long sampela hap, em pasin bilong planti jas na polis na man bilong politik long kisim grismani long ol man na mekim ol narapela kain pasin i no stret. Tasol ol man i go pas long lukautim kongrigesen Kristen ol i mas i gat gutpela pasin tru na ol i no ken i stap olsem bikman na daunim ol narapela. (Luk 22:25, 26) Ol elda na wokman bilong kongrigesen ol i no save mekim wok bilong ol “bilong kisim pe tasol.” Sapos sampela i laik givim grismani samting long ol na bai ol i ken paulim kot o mekim kain pasin olsem, ol i mas givim baksait tru long dispela pasin.—1 Pita 5:2; Kisim Bek 23:8; Sindaun 17:23; 1 Timoti 5:21.
22. Stori i kamap bihain long dispela bai toktok long wanem samting?
22 Klostu olgeta Kristen ol i wok long bihainim gutpela pasin tru namel long ol man bilong dispela graun i save mekim planti pasin nogut. Tasol bilong bihainim gutpela pasin, i no olsem yumi abrusim ol pasin nogut na em tasol, nogat. Stori i kamap bihain long dispela bai toktok long ol samting yumi mas mekim bilong kisim gutpela pasin tru.
[Ol Futnot]
a Lukim ol stori “Protect Your Children!,” i kamap long Kirap! (tok Inglis) bilong Oktoba 8, 1993.
b Ol man i bin mekim pasin sodom long bipo ol inap senisim pasin bilong ol, olsem sampela i bin mekim long taim bilong ol aposel. (1 Korin 6:11) I gat sampela gutpela tok bilong helpim ol man olsem, i stap long Kirap! (tok Inglis) bilong Mas 22, 1995, pes 21-23.
Sampela Tok Bilong Kamapim Gen
◻ Bilong wanem God i tokim ol Israel long ol i mas kilim i dai olgeta manmeri bilong Kenan?
◻ Long taim bilong ol aposel ol man i save mekim wanem ol pasin nogut? Olsem wanem long ol Kristen i stap namel long ol dispela kain pasin?
◻ Olsem wanem yumi ken save, bihain long 1914 planti manmeri moa yet i wok long lusim stretpela pasin?
◻ Lain bilong Jehova i mas givim baksait long wanem ol pasin nogut em planti man i save mekim?
[Piksa long pes 9]
Ol Kristen long taim bilong ol aposel ol i bihainim gutpela pasin, maski ol i stap namel long ol man i mekim ol kain kain pasin nogut
[Piksa long pes 10]
Long nau ol man i save kamapim ol pasin nogut long rot bilong kompyuta tu, na dispela i givim rot long ol yangpela na ol narapela long lukim ol piksa nogut bilong pasin sem
[Piksa long pes 12]
Ol Kristen i mas bihainim gutpela pasin tru na ol i no ken bihainim pasin bilong ol narapela man long giaman na paulim mani samting