Yu No Inap Bungim​—⁠So Yusim Gut

TAIM em i narakain samting. Yu no inap bungim sampela haptaim bilong yusim long bihain olsem yu save mekim long mani, kaikai, bensin, o sampela narapela samting, nogat. Yu laik mekim olsem, tasol yu no inap mekim. Olsem wanem sapos yu slip inap 8-pela aua na long ol narapela aua yu no mekim wanpela wok bilong yu ken bungim ol dispela aua bilong yusim bihain? Long pinis bilong de, ol dispela aua yu no mekim wok long en i lus nating, na yu no inap kisim bek.

Yumi ken tok taim i olsem wanpela bikpela wara i save ran strong tru. Oltaim em i save ran i go. Yu no inap pasim em, na yu no inap yusim olgeta liklik hap wara i stap long en. Sampela handet yia i go pinis, ol man i kirap wokim ol warawil long arere bilong wara. Taim wara i ran na i tanim ol dispela warawil, ol man inap yusim pawa bilong dispela wara bilong mekim kain kain wok olsem ranim ol somil na masin bilong pamim wara samting. Long wankain pasin yu inap mekim wok long taim, yu no inap bungim i stap, tasol yu inap yusim bilong mekim gutpela wok. Tasol bilong mekim olsem yu mas pait wantaim tupela samting i save stilim taim​—⁠em pasin bilong surikim taim bilong mekim wanpela samting na pasin bilong larim planti samting i stap nabaut nabaut. Pastaim yumi ken stori long pasin bilong surikim taim.

No Ken Surikim Taim

Wanpela savetok i tok olsem: Samting yu inap mekim long nau yu no ken surikim i go long tumora. Tasol sampela i save tanim kranki dispela savetok na tok: Maski long surikim ol samting yu mas mekim i go long tumora, surikim i go long wik antap sapos yu inap. Taim ol i mas mekim wanpela samting i hatwok long mekim, ol i save surikim taim bilong mekim dispela samting. Dispela tok surikim taim i makim olsem man i gat wanpela samting em i mas mekim, tasol em pasin bilong em long surikim surikim taim i go bilong mekim dispela samting. Pasin bilong surikim taim bilong mekim samting inap kamap pasin bilong man. Taim kain man olsem i pilim presa long mekim samting, em i kisim bel isi taim em i surikim taim bilong mekim dispela samting na em i pilim amamas, long wanem, em i no gat wok long mekim​—⁠inap presa i kisim em gen.

Sampela taim yumi gat hevi long skin o tingting na yumi no inap mekim sampela o olgeta wok bilong yumi. Na tu, yumi olgeta i mas malolo long ol wok yumi save mekim long olgeta de. Pikinini Bilong God tu i mas malolo. Jisas i save bisi stret long mekim ol wok bilong em, tasol em i lusim liklik haptaim bilong em na ol disaipel i ken malolo. (Mak 6:​31, 32) Kain malolo olsem em i gutpela. Tasol pasin bilong surikim taim i save kamapim hevi. Tingim wanpela eksampel.

Wanpela stiuden i gat 15 krismas samting i gat 3-pela wik bilong redi long wanpela mets eksem. I gat planti ol buk na ol notbuk em i mas skelim. Em i pilim presa. Em i laik surikim taim. Em i no stadi, nogat, em i lukim TV. Inap planti de i lus, na em i no mekim ol samting em i mas mekim bilong winim dispela eksem. Orait long nait paslain long de eksem bai kamap, em i kirap long stadi. Em i sindaun long tebol, na em i kirap skelim ol buk na ol notbuk bilong em.

Em i mekim i go inap planti aua. Ol arapela long famili i slip i stap, tasol em i wok strong long lainim na tingim olgeta samting bai kamap long eksem. Long skul long de bihain, em i taiet na tingting i no wok gut na em i hatwok long bekim ol askim. Ol mak em i kisim long eksem i no gutpela, olsem na em i feil. Em i mas stadi gen long ol dispela samting na i luk olsem em i no inap winim mak bilong go long neks gret.

Pasin bilong surikim taim i bin givim bikpela hevi long dispela stiuden. Tasol i gat wanpela stiatok bilong Baibel em inap helpim ol manmeri long abrusim dispela kain hevi. Aposel Pol i tok olsem yumi “gat taim,” tasol yumi “mas lukaut, nogut dispela taim i lus nating.” (Efesus 5:​15, 16) Pol i tokim ol Kristen long mekim gutpela wok long taim bilong ol bilong mekim ol wok Kristen, tasol dispela stiatok inap helpim ol man long planti bikpela samting ol i mas mekim. Planti taim yumi yet i ken makim taim bilong mekim wanpela wok, na sapos yumi makim gutpela taim long kirap mekim dispela wok, samting bai kamap gutpela moa na bai yumi pinisim hariap moa. Olsem skripsa i tok, dispela em i mak bilong “man i gat save.”

Yu ting wanem taim em i gutpela taim long dispela yangpela stiuden long stadi long mets eksem? Ating em inap skelim ol notbuk samting inap 15 minit samting long olgeta nait. Long dispela rot, em i no gat wok long stadi i go i go inap planti aua long dispela nait paslain long de bilong eksem. Em inap slip long dispela nait, na long de bilong eksem em i redi na tingting i sap, na em inap kisim ol gutpela mak.

Olsem na taim ol i givim sampela wok long yu bilong mekim, makim wanpela gutpela taim long mekim dispela wok na mekim long taim yu makim. Long dispela rot bai yu abrusim pasin bilong surikim taim na ol hevi dispela pasin i save kamapim. Na tu, bai yu amamas taim yu mekim gut dispela wok. Dispela em i bikpela samting tru taim samting yu mekim em bilong helpim ol arapela, olsem sampela wok yu mas mekim long kongrigesen Kristen.

No Ken Larim Planti Samting i Stap Nabaut Nabaut

Olsem yumi stori pinis, namba tu samting yumi mas mekim bilong yusim gut taim bilong yumi, em yumi mas abrusim pasin bilong larim planti samting i stap nabaut nabaut. Yumi save, yumi lusim taim long stretim ol samting bilong yumi, na yusim, klinim, lukautim, na putim ol long ples bilong ol. Sapos yumi gat planti samting, yumi mas lusim bikpela taim moa long mekim ol dispela samting. Yumi lusim bikpela haptaim moa na yumi inap bel kaskas taim yumi mekim wok long wanpela rum o haus i gat planti samting i stap nabaut nabaut, winim rum o haus i no gat planti samting. Na tu, taim planti samting i stap, yumi mas lusim bikpela haptaim moa long painim samting yumi laik yusim.

Ol lain i save gut long klinim ol haus na ofis i tok klostu 50 pesen bilong haptaim ol man i tromoi bilong klinim haus o ofis i lus nating long “stretim, abrusim, na apim na putim long narapela hap ol pipia na ol samting i stap nabaut nabaut.” Na dispela i wankain long ol narapela samting long sindaun bilong yumi. Olsem na sapos yu laik yusim gut taim bilong yu, orait lukluk gut long ol samting i stap long rum o haus bilong yu. Olsem wanem? Planti samting i stap nabaut nabaut na yu no gat spes long sindaun o wokabaut, na ol dispela samting i save westim taim bilong yu? Sapos olsem, rausim sampela samting.

Ating em bai hatwok long rausim sampela samting. Taim yumi tromoi sampela samting yumi laikim, tasol yumi no save yusim, ating dispela i hatwok​—⁠kain olsem wanpela gutpela pren i lusim yumi. So olsem wanem yu ken makim olsem yu laik holim yet samting o yu laik rausim? Sampela i bihainim dispela tingting: Sapos insait long wanpela yia yu no bin yusim dispela samting, orait rausim. Tasol olsem wanem sapos bihain long wanpela yia yu no laik rausim dispela samting? Putim long wanpela hap inap 6-pela mun moa. Taim yu lukim gen dispela samting na yu save olsem winim wanpela yia na hap yu no bin yusim, ating bai i no hatwok tumas long rausim dispela samting. As na yu mekim olsem em bilong rausim ol samting i stap nabaut nabaut​—⁠na bai yu ken mekim gutpela wok long taim bilong yu.

Pasin bilong larim planti samting i stap nabaut nabaut na i pulim taim bilong man i no kamap long haus na ples wok tasol. Jisas i bin stori long pasin bilong “tingting planti long ol samting bilong graun” na “wari long bungim planti mani.” Ol dispela samting i “karamapim tok bilong God” na gutnius man i harim “i no karim kaikai.” (Matyu 13:22) Man inap larim planti samting i pulim taim bilong em, olsem em i laik mekim planti samting, na nau em i hatwok long painim taim bilong mekim ol samting em i bikpela samting tru, em ol samting bilong lotu. Dispela inap mekim na em i no pas gut wantaim God na bihain em i lus long kisim laip long nupela taim God i promis long kamapim. Long nupela taim, ol man bai i gat taim long mekim olgeta samting i save kamapim amamas tru.​—⁠Aisaia 65:​17-24; 2 Pita 3:⁠13.

Olsem wanem? Yu save hatwok oltaim long painim taim bilong mekim olgeta samting yu ting yu mas mekim​—⁠ol samting long ples wok, haus, ka, painim amamas, ol holide, eksasais, o planti ol narapela samting? Sapos olsem, ating em i taim bilong skelim olsem wanem yu ken rausim sampela samting na bai yu inap mekim ol samting bilong lotu.

Tru tumas, taim i save ran olsem wanpela wara i save ran strong. Yumi no inap pasim o bungim; taim em i go pinis, em i pinis olgeta. Tasol long rot bilong bihainim sampela stiatok bilong Baibel na mekim sampela senis, yumi inap bosim gut taim yumi nidim bilong “litimapim nem bilong God na givim glori long em” na mekim “ol samting i bikpela samting tru” na dispela bai helpim yumi long olgeta taim bihain.​—⁠Filipai 1:​10, 11, NW.

[Piksa long pes 8, 9]

Olsem wanpela wara i ran strong, yumi inap mekim gutpela wok long taim bilong yumi

[Piksa long pes 9]

Yu ting wanem taim i gutpela taim long dispela yangpela stiuden long stadi?

[Piksa long pes 10]

Sapos yumi wok long hap i gat planti samting i stap nabaut nabaut, dispela bai westim taim na mekim yumi bel hevi