Papa na Elda​—⁠Mekim Tupela Wok Wantaim

“Man i no inap bosim meri pikinini bilong em yet, em i no inap kisim wok bilong lukautim sios bilong God.”​—⁠1 TIMOTI 3:⁠5.

LONG lain Kristen bilong pastaim, ol man singel na man marit i no gat pikinini na man marit i gat pikinini, ol inap i stap wasman long kongrigesen. Yumi save, sampela namel long ol dispela Kristen ol inap bihainim tok aposel Pol i bin mekim long namba wan pas bilong ol Korin, sapta 7, na ol i stap singel. Jisas i bin tok: “Sampela i bin ting long mekim wok bilong kingdom bilong heven na ol i tambuim ol yet na ol i no save marit.” (Matyu 19:12) Ol dispela man singel, olsem Pol na ating sampela man em ol i bin poromanim em long ol raun bilong em, ol i stap fri long raun na helpim ol brata bilong ol.

² Baibel i no tokaut olsem Barnabas, Mak, Sailas, Luk, Timoti, Taitus, ol i singel. Sapos ol i marit, i olsem i no gat planti wok bilong famili i pasim ol, olsem na ol inap raun long ol longwe ples long wok bilong ol. (Aposel 13:2; 15:​39-41; 2 Korin 8:​16, 17; 2 Timoti 4:​9-11; Taitus 1:⁠5) Ating ol i bin kisim meri bilong ol i go wantaim ol, olsem Pita na “ol arapela aposel,” em ol i bin kisim meri bilong ol i go raun wantaim ol long ol narapela narapela ples. (1 Korin 9:​5) Akwila na Prisila em tupela marit i stap olsem gutpela piksa na ol i orait long lusim ples ol i sindaun long en na bihainim Pol, kirap long Korin na i go long Efesus, na ol i go long Rom, na bihain ol i kam bek gen long Efesus. Baibel i no tokaut olsem tupela i gat pikinini o nogat. Ol i givim bel tru long helpim ol brata bilong ol, olsem na “olgeta sios [olsem kongrigesen] bilong ol arapela lain manmeri” ol i tenkyu long tupela. (Rom 16:​3-5; Aposel 18:​2, 18; 2 Timoti 4:19) Long nau tu i gat planti marit olsem Akwila na Prisila ating ol inap helpim ol narapela kongrigesen, olsem lusim ples ol i sindaun long en na go long narapela hap i sot long ol man bilong helpim ol.

Papa na Elda

³ Long taim bilong ol aposel, i olsem planti elda Kristen ol i man marit na ol i gat pikinini. Taim Pol i kolim ol mak em man i mas winim sapos em i “laik i stap wasman bilong sios,” Pol i tok, dispela Kristen i mas “bosim gut meri pikinini bilong em yet, na mekim ol pikinini i harim gut tok bilong em na i bihainim.”​—⁠1 Timoti 3:​1, 4.

⁴ Olsem yumi lukim pinis, Pol i no tok olsem man i mas i gat pikinini, o em i mas marit, bambai em inap i stap wasman, nogat. Tasol sapos em i marit, orait, bilong winim mak bilong kamap elda o wokman, Kristen i mas bosim meri bilong em long pasin i stret na long pasin sori, na em i mas kamapim klia olsem em inap tru long bosim gut ol pikinini bilong em na ol i daun long em na harim gut tok bilong em. (1 Korin 11:3; 1 Timoti 3:​12, 13) Sapos man i no mekim gut wok bilong em long bosim famili bilong em, em i no inap holim sampela bikpela wok insait long kongrigesen. Bilong wanem em i no inap? Pol i tok: “Man i no inap bosim meri pikinini bilong em yet, em i no inap kisim wok bilong lukautim sios bilong God.” (1 Timoti 3:⁠5) Sapos famili bilong em yet i no laik daun long wok bos bilong em, ol narapela bai mekim wanem?

‘Ol Pikinini Bilong Ol i Mas Bilip’

⁵ Taim Pol i tokim Taitus long makim sampela man long kamap wasman long ol kongrigesen long Krit, em i tok: “Yu mas makim ol man i no gat rong long ai bilong ol manmeri, na ol man i gat wanpela meri tasol. Na ol pikinini bilong ol dispela man i mas bilip long Krais, na ol i no ken bihainim ol pasin i doti long ai bilong God, na ol i no ken bihainim pasin bilong bikhet na sakim tok bilong papamama. Yu save, wasman bilong sios em i man bilong lukautim wok bilong God. Olsem na em i mas wokabaut stret, na ol manmeri i no ken lukim em i gat rong.” Olsem wanem long dispela tok olsem “ol pikinini bilong dispela man i mas bilip long Krais”?​—⁠Taitus 1:​6, 7.

⁶ Dispela tok ‘ol pikinini bilong ol i mas bilip long Krais,’ em i makim ol yangpela ol i dediket pinis long Jehova na ol i baptais pinis o ol yangpela ol i wok long kamap strong long ol samting bilong spirit na bihain ol inap long dediket na baptais. Ol manmeri insait long kongrigesen i ting olsem ol pikinini bilong ol elda i mas stap gut na bihainim tok. Ol i mas inap long lukim olsem elda i wok strong long strongim bilip bilong ol pikinini bilong em. King Solomon i tok: “Skulim pikinini bilong yu long bihainim gutpela pasin, na em bai i wokabaut long dispela rot inap long em i lapun tru.” (Sindaun 22:⁠6) Tasol olsem wanem sapos wanpela yangpela i bin kisim kain skul olsem long papamama, tasol em i bikhet na i no laik mekim wok bilong Jehova, o em i mekim wanpela bikpela rong?

⁷ Tru yumi save, dispela tok long Buk Sindaun i no wanpela lo stret. Em i no daunim dispela tok olsem man inap bihainim wanem rot em yet i makim. (Lo 30:​15, 16, 19) Taim pikinini man o pikinini meri i go bikpela na em yet inap makim rot em i laik bihainim, orait em yet i mas skelim wanem samting em bai mekim, olsem em bai dediket na baptais o nogat. Sapos elda i bin helpim gut pikinini bilong em long ol samting bilong spirit na em i stiaim em na stretim em, tasol pikinini i no laik mekim wok bilong Jehova, dispela yet i no makim olsem papa i no ken i stap wasman moa. Tasol sapos elda i gat sampela pikinini i yangpela yet na ol i stap wantaim papamama, tasol ol dispela pikinini wan wan i wok long kamap sik long ol samting bilong spirit na ol i mekim sampela rong, ating kongrigesen i no ken tingim em moa olsem man i “bosim gut meri pikinini bilong em yet.” (1 Timoti 3:⁠4) Bikpela samting bilong dispela i olsem: Wasman i mas kamapim long ples klia olsem em i wok strong tru bambai ‘ol pikinini bilong em i mas bilip long Krais, na ol i no ken bihainim ol pasin i doti, na ol i no ken bikhet na sakim tok bilong papamama.’a

Marit Long ‘Meri i No Bilip’

⁸ Pol i tok long ol man Kristen em meri bilong ol i no bilip: “Sapos wanpela brata long Krais em i marit na meri bilong en i no bilip long Krais, na sapos meri i laik i stap wantaim em, orait dispela brata i no ken rausim em. . . . Yupela i save, . . . meri i no bilip, em i pas wantaim dispela brata, na long dispela pasin meri i kamap holi. Sapos nogat, orait ol pikinini bilong yupela bai i no inap i stap klin long ai bilong God. Tasol nau ol i stap holi. . . . Yu man, bai yu inap helpim meri bilong yu na em i kamap Kristen, o nogat, em yu no save tu.” (1 Korin 7:​12-14, 16) Dispela tok “i no bilip,” em i no makim meri i no gat sampela bilip bilong lotu; em i makim meri i no dediket long Jehova. Ating em i wanpela Juda, o em i bilip long ol god bilong ol haiden. Long nau ating wanpela elda i marit long meri em i bilong narapela lotu, o em i ting yumi no inap save long God, o em i no bilip olsem God i stap. Sapos meri i orait long i stap wantaim em, orait em i no ken lusim meri, maski meri i gat narapela bilip. Em i mas i stap yet wantaim meri na ‘sindaun gut wantaim meri bilong em. Bodi bilong meri i no strong tumas, olsem na em i mas mekim gutpela pasin long meri’ na ting olsem em inap helpim meri bambai em i ken kisim laip i stap oltaim.​—⁠1 Pita 3:⁠7; Kolosi 3:⁠19.

⁹ Sapos wasman i gat sampela pikinini, em bai bosim gut meri pikinini bilong em, na ‘stretim gut ol pikinini na skulim ol long tok bilong Bikpela.’ (Efesus 6:⁠4) Long planti kantri, lo i givim rot long papa na mama wantaim i ken skulim ol pikinini bilong ol long ol samting bilong lotu. Sapos olsem, orait ating meri bai strong long tokim ol pikinini bilong em long ol bilip na pasin bilong lotu bilong em, na kisim ol i go long lotu bilong em.b Ol pikinini i mas bihainim maus bilong bel bilong ol em Baibel i skulim pinis, olsem yumi no ken insait long ol pasin bilong lotu giaman. Papa em i bos bilong famili, olsem na em bai mekim samting i stret em i mas mekim, olsem stadi wantaim ol pikinini na kisim ol i go long Haus Kingdom long taim em i gat rot long mekim. Orait taim ol i bikpela inap long ol i ken skelim ol samting ol bai mekim, ol yet i ken tingim wanem rot bai ol i bihainim. (Josua 24:15) Sapos ol narapela elda na ol manmeri bilong kongrigesen i lukim olsem em i wok strong long mekim olgeta samting lo bilong gavman i larim em i mekim bilong skulim gut ol pikinini bilong em long rot bilong tok i tru, orait kongrigesen i no ken pinisim em long wok wasman.

“Bosim Gut Meri Pikinini Bilong Em”

¹⁰ Maski elda em i wanpela papa na meri bilong em tu i wanpela Kristen, i hatwok long elda i makim stret hap taim bilong givim long meri, na ol pikinini, na ol wok bilong kongrigesen. Baibel i kamapim klia olsem ol papa Kristen i gat wok long lukautim meri pikinini bilong ol. Pol i tok: “Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet na ol arapela wanlain tu, orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru. Ol haiden yet i no save mekim dispela kain pasin nogut.” (1 Timoti 5:⁠8) Long dispela pas yet, Pol i tok, ol man marit i kamapim klia pinis olsem ol i gutpela man marit na gutpela papa, kongrigesen i mas tingim ol dispela man tasol inap kamap wasman.​—⁠1 Timoti 3:​1-5.

¹¹ Elda i mas lukautim famili bilong em long ol samting bilong skin, na em i mas lukautim ol tu long ol samting bilong spirit, na bilong bel i stap gutpela. Saveman King Solomon i tok: “Pastaim yu mas stretim graun bilong yu na wokim ol gaden, na bihain yu ken wokim haus [olsem strongim ol wanhaus].” (Sindaun 24:27) Olsem na taim elda i lukautim meri pikinini long ol samting bilong skin na bilong bel i stap gutpela, na ol amamas samting, em i mas wok long strongim ol tu long ol samting bilong spirit. Dispela bai kisim bikpela hap taim bilong em​—⁠na insait long dispela hap taim em bai i no inap mekim ol wok bilong kongrigesen. Tasol em bai kisim bek gutpela samting tru long dispela hap taim em i bin lusim long famili, olsem famili bai stap amamas na tingim ol samting bilong spirit. Bihain, sapos famili bilong em i stap strong long ol samting bilong spirit, ating bai em i no gat wok long lusim bikpela hap taim moa long stretim ol hevi bilong famili. Nau em bai stap fri liklik long lukautim ol wok bilong em insait long kongrigesen. Em i stap gutpela man marit na gutpela papa, na dispela pasin bilong em bai helpim kongrigesen long ol samting bilong spirit.​—⁠1 Pita 5:​1-3.

¹² Bilong bosim gut meri pikinini bilong em, elda i mas makim taim tu bilong mekim famili-stadi long olgeta wik. Em i bikpela samting tru long ol elda i stap olsem gutpela piksa bilong dispela samting, long wanem, sapos ol famili i stap strong, ol kongrigesen tu bai stap strong. Nogut long olgeta taim wasman i lusim bikpela hap taim long mekim ol wok bilong kongrigesen na em i no gat taim bilong stadi wantaim meri pikinini bilong em. Sapos pasin olsem i bin kamap, orait em i mas skelim gen ol hap taim em i bin makim bilong mekim ol narapela narapela wok. Ating em i mas skelim gen o katim hap taim em i bin lusim long mekim ol narapela samting, na sampela taim em i no ken kisim sampela wok bilong kongrigesen ol i laik givim long em.

Bihainim Stretpela Tingting

¹³ Dispela tok long ol elda i mas makim taim bilong mekim ol wok bilong ol insait long famili na long kongrigesen, em i no nupela tok. Inap planti yia pinis, “wokboi i gat gutpela tingting” i bin givim tok long ol elda long dispela samting. (Matyu 24:45) Inap 37 yia samting i go pinis, Wastaua (tok Inglis) bilong Septemba 15, 1959, pes 553 na 554, i tok: “Yumi mas tingting gut na skelim taim bilong yumi long mekim ol dispela wok. Bilong mekim olsem, putim bikpela tingting i go long mekim ol wok bilong helpim famili bilong yu yet. Yumi save, God Jehova i no laik bai man i mas lusim olgeta hap taim bilong em long mekim ol wok bilong kongrigesen, bilong helpim ol brata bilong em na ol narapela man long kisim laip i stap oltaim, tasol em i no lukautim ol wanhaus bilong em yet bambai ol i ken kisim laip i stap oltaim. Namba wan wok bilong man marit, em bilong lukautim meri pikinini bilong em.”

¹⁴ Wastaua (tok Inglis) bilong Novemba 1, 1986, pes 22, i tok: “Sapos yu kisim meri pikinini bilong yu na yupela i go autim tok wantaim, dispela bai helpim yupela long pas gut wantaim, tasol i gat sampela samting moa yu mas mekim bilong helpim gut ol pikinini​—⁠yu mas givim hap taim bilong yu long ol, na hap strong bilong yu tu. Olsem na yu mas bihainim stretpela tingting taim yu skelim hamas taim yu ken lusim long wok bilong kongrigesen na bai yu gat taim tu bilong lukautim gut ‘ol wanblut tru bilong yu yet’ long ol samting bilong spirit, na bilong bel i stap gutpela, na ol samting bilong skin. [Kristen] i mas lain pastaim long mekim pasin i stret ‘long ai bilong God’ insait long famili bilong [em] yet. (1 Timoti 5:​4, 8)”

¹⁵ Wanpela savetok bilong Baibel i tok olsem: “Man i gat gutpela tingting na save, . . . famili bilong en bai i kamap strong.” (Sindaun 24:⁠3) Tru tumas, wasman i mas i gat gutpela tingting na pasin bilong skelim gut ol samting bambai em inap mekim gut ol wok bilong em long kongrigesen na wok tu long strongim famili bilong em. Baibel i no makim wanpela wok tasol em i mas mekim. Em i gat wok long lukautim famili na em i gat wok tu insait long kongrigesen. Em i mas i gat gutpela tingting bambai em inap skelim gut taim bilong em long mekim ol dispela wok. (Filipai 1:​9, 10) Em i mas i gat gutpela tingting bambai em inap skelim gut wanem samting i bikpela samting tru na em i mas putim i go pas long ol narapela wok. (Sindaun 2:​10, 11) Tru, ating em i pilim olsem em i mas lukautim gut ol wok bilong em insait long kongrigesen, tasol em i mas save, em i wanpela man marit na em i wanpela papa, na namba wan wok bilong em olsem God i bin givim long em, em bilong lukautim famili bilong em na helpim ol bambai ol inap kisim laip i stap oltaim.

Gutpela Papa na Gutpela Elda Tu

¹⁶ Sapos elda i gat ol pikinini i save stap gut, em inap tru long helpim kongrigesen. Sapos em i bin lain long lukautim gut famili bilong em, em inap helpim ol narapela famili insait long kongrigesen. Em inap pilim gut ol hevi bilong ol na em inap givim gutpela tok long ol wankain olsem em i bin bihainim bilong stretim ol hevi long famili bilong em yet. Yumi amamas long planti tausen elda long olgeta hap ol i mekim gutpela wok tru olsem man marit, na papa, na wasman.

¹⁷ Sapos man i gat meri pikinini na em i stap elda, em i mas i stap olsem strongpela Kristen i save lukautim gut meri pikinini bilong em, na tu, em inap stretim gut ol wok bilong em na bai em i gat taim bilong helpim ol narapela insait long kongrigesen. Em i no ken lusim tingting long wanpela samting, olsem: Em i mas mekim gut wok wasman bilong em long haus bilong em pastaim. Ol manmeri insait long kongrigesen ol i save, ol elda i gat meri pikinini ol i mas lukautim famili na mekim ol wok bilong ol insait long kongrigesen tu, olsem na bai ol i no wok long pulim nating taim bilong ol dispela elda. Olsem: Sapos elda i gat sampela pikinini em ol i mas go long skul long moningtaim, orait taim miting i pinis long nait, sampela taim em i no inap i stap longtaim tumas. Ol narapela long kongrigesen i mas pilim dispela samting na sori long em.​—⁠Filipai 4:⁠5.

Yumi Mas Givim Biknem Long Ol Elda Bilong Yumi

¹⁸ Yumi bin skelim gut sapta 7 bilong namba wan pas Pol i bin raitim long ol Korin na yumi kisim save olsem: Planti man i stap singel na i no gat wanpela samting i pasim ol, ol i bihainim tok bilong Pol na mekim wok bilong Kingdom. Na i gat planti tausen brata i marit na i no gat pikinini, ol i lukautim na mekim gut long meri bilong ol, na ol i mekim wok tu olsem gutpela wasman long wok distrik, na wok sekit, na long kongrigesen, na long ol brens-ofis bilong Sosaiti Was Taua, na meri bilong ol i wok gut wantaim ol. Na tu, long klostu olsem 80,000 kongrigesen bilong lain bilong Jehova, i gat planti papa ol i save lukautim gut meri pikinini bilong ol, tasol ol i lusim hap taim tu long helpim ol brata bilong ol, olsem wasman i save tingim gut ol.​—⁠Aposel 20:⁠28.

¹⁹ Aposel Pol i tok: “Yupela i mas givim biknem . . . long ol hetman i mekim gutpela wok. Namba wan lain bilong kisim dispela em ol hetman i save hatwok long autim tok bilong God na long skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim.” (1 Timoti 5:17) Tru tumas, ol elda i mekim gutpela wok wasman insait long famili bilong ol na long kongrigesen, ol inap tru long yumi mas laikim tru ol na daun long ol. Yes, yumi mas “givim biknem long ol dispela kain man.”​—⁠Filipai 2:⁠29.

[Ol Futnot]

Sampela Askim

◻ Olsem wanem yumi save, planti elda long taim bilong ol aposel ol i gat meri pikinini?

◻ Ol elda i marit na i gat pikinini, ol i mas mekim wanem? Bilong wanem ol i mas mekim olsem?

◻ Wanem insait bilong dispela tok olsem ‘ol pikinini bilong ol i mas bilip long Krais’? Tasol olsem wanem sapos pikinini bilong wanpela elda i no laik mekim wok bilong Jehova?

◻ Elda i mas “lukautim ol wanblut tru bilong em yet” long wanem ol samting?

[Askim Bilong Stadi]

1, 2. (a) Long taim bilong ol aposel, ol wasman i stap singel na ol wasman i marit tasol i no gat pikinini, ol inap mekim wanem bilong helpim ol brata bilong ol? (b) Olsem wanem Akwila na Prisila i stap olsem gutpela piksa bilong planti marit long nau?

 3. Olsem wanem yumi ken ting, planti elda long taim bilong ol aposel ol i marit na i gat pikinini?

 4. Ol elda i marit na i gat pikinini ol i mas winim wanem mak?

5, 6. (a) Pol i tok wanem long Taitus long ol pikinini bilong ol elda? (b) Kongrigesen i tingim ol elda i gat pikinini ol i mas mekim wanem?

 7. (a) Olsem wanem yumi ken ting, Sindaun 22:6 i no kolim wanpela lo stret? (b) Sapos pikinini bilong wanpela elda i no laik mekim wok bilong Jehova, olsem wanem dispela yet i no makim olsem ol bai pinisim em long wok elda?

 8. Elda i mas mekim wanem pasin long meri bilong em i no bilip?

 9. Long ol kantri i gat lo olsem papa na mama wantaim ol inap tokim ol pikinini bilong ol long ol bilip bilong lotu bilong ol, elda i mas mekim wanem? Dispela inap mekim wanem long ol wok em i holim insait long kongrigesen?

10. Sapos elda i gat meri pikinini, wanem nambawan bikpela wok bilong em?

11. (a) Elda i mas mekim wanem bilong “lukautim ol wanblut tru bilong em yet”? (b) Olsem wanem dispela inap helpim elda long mekim gut ol wok bilong em insait long kongrigesen?

12. Ol papa i stap elda ol i mas i stap olsem gutpela piksa long wanem samting bilong famili?

13, 14. “Wokboi i gat gutpela tingting” i givim wanem tok long ol elda i gat meri pikinini?

15. Elda i gat meri pikinini, bilong wanem em i mas i gat gutpela tingting na pasin bilong skelim gut ol samting?

16. Sapos elda em i wanpela papa tu, olsem wanem dispela inap helpim em?

17. (a) Sapos man em i papa na elda wantaim, em i no ken lusim tingting long wanem samting? (b) Olsem wanem ol narapela long kongrigesen i ken kamapim klia olsem ol i sori long em?

18, 19. (a) Yumi bin skelim gut tok bilong 1 Korin sapta 7, na yumi kisim wanem save long en? (b) Yumi mas ting olsem wanem long ol kain man Kristen olsem?

[Piksa long pes 23]

Sapos ol famili i stap strong, ol kongrigesen tu bai stap strong